Πατρίς, θρησκεία, βιβλίο

του Σπύρου Μοσκόβου

πηγή: www.dw.de (ιστοσελίδα της Deutsche Welle)

Ολοκληρώθηκε την Κυριακή η 10η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου της Θεσσαλονίκης που διοργανώθηκε φέτος μετ' εμποδίων. Το σημαντικότερο ήταν η υπουργική απόφαση για την κατάργηση του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου.

Εάν ποτέ ο ευαγγελικός επίσκοπος Έσσης και Νάσαου καλούνταν να εγκαινιάσει τη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου της Φραγκφούρτης, επειδή η πόλη υπάγεται στην ποιμαντική δικαιοδοσία του, μέγας κλαυσίγελως θα ξεσπούσε στη γερμανική επικράτεια. Όχι από έλλειψη σεβασμού στον ιεράρχη, αλλά επειδή θα ήταν ο πιο αναρμόδιος να διαφεντεύσει το ναό του βιβλίου. Στην καθ’ ημάς Ανατολή οι αναρμόδιοι όχι μόνο δεν εκδιώκονται από το ναό αλλά και καλούνται στα άδυτά του.

Έτσι την περασμένη εβδομάδα η 10η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου της Θεσσαλονίκης εγκαινιάστηκε από τον μητροπολίτη της πόλης Άνθιμο υπό το ευλαβές βλέμμα του αναπληρωτή υπουργού Παιδείας Κώστα Τζαβάρα. Ο οποίος μάλιστα επέβαλε στους διοργανωτές και μια εκδήλωση για τα 1700 χρόνια από το Διάταγμα των Μεδιολάνων, με το οποίο είχαν τερματιστεί οι διωγμοί των χριστιανών στη ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Στην υπουργική φαντασία η εκδήλωση ήταν μια εκ νέου διακήρυξη της ανεξιθρησκίας. Της ανεξιθρησκίας προς όφελος των χριστιανών πριν από 1700 χρόνια εννοείται. Και όχι για παράδειγμα της ανεξιθρησκίας προς όφελος των αλλοθρήσκων που ζουν στις σύγχρονες ευρωπαϊκές κοινωνίες.

Το σημαντικό και το ασήμαντο

Στα τέλη του 2011 πέθανε η μεγάλη Ανατολικογερμανίδα συγγραφέας Κρίστα Βολφ και ο εκδοτικός της οίκος Suhrkamp πάσχισε να εκδώσει το ανέκδοτο διήγημά της «Αύγουστος» έγκαιρα, έτσι ώστε το έργο να κυκλοφορήσει κατά τη διάρκεια της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου της Φραγκφούρτης το 2012, για να διαβαστεί και να συζητηθεί εκεί, στον πιο κατάλληλο τόπο για το βιβλίο και την ανάγνωση. Στις αρχές του 2013 πέθανε ο σημαντικός λογοτέχνης Παύλος Μάτεσις, αυτός ο Έλληνας Καμίλο Χοσέ Θέλα, όπως τον είχε χαρακτηρίσει η γερμανική κριτική. Το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου είχε την ιδέα τουλάχιστον μια αίθουσα εκδηλώσεων στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου της Θεσσαλονίκης να πάρει το όνομά του. Αλλά ο αναπληρωτής υπουργός Παιδείας Κώστας Τζαβάρας δεν ήθελε να πάει χαμένη η αίθουσα. Και επέβαλε να ονομασθεί Αίθουσα Τάκη Δόξα. Ποιος ήταν ο Τάκης Δόξας; Ένας Πελοποννήσιος στιχοπλόκος και επί σειρά ετών διευθυντής της Δημοτικής Βιβλιοθήκης του Πύργου Ηλίας, της ιδιαίτερης πατρίδας και εκλογικής περιφέρειας του υπουργού. Αυτά εκόμισε στην οικογένεια του βιβλίου φέτος ο αρμόδιος υπουργός, αναξιοπρεπείς τιμές στην πατρίδα και τη θρησκεία.

Η προπέτεια της εξουσίας

Κατά τα άλλα, πριν από μερικούς μήνες, στη σκιά της δημοσιονομικής κρίσης και με πρόσχημα κάποιες ασχημίες αποφάσισε εν μια νυκτί την κατάργηση του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου, του μόνου όχι τέλειου αλλά του μόνου αξιόπιστου θεσμού για το βιβλίο στην Ελλάδα. Το πραγματικό αμάρτημα του ΕΚΕΒΙ ήταν ότι υπήρξε ένας πολύ πιο προηγμένος και εξωστρεφής οργανισμός από τις όποιες σκωληκόβρωτες διευθύνσεις του υπουργείου και άρα έπρεπε να λοιδορηθεί και να εξαφανιστεί για να μην υπάρχουν μέτρα σύγκρισης. Αν όλα πάνε κακά, η 10η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου της Θεσσαλονίκης ήταν και η τελευταία επίδοση του ΕΚΕΒΙ, αφού η διοργάνωσή της στηρίχθηκε αποκλειστικά και μόνο στη δική του τεχνογνωσία και διεθνή εμπειρία και στο έργο μιας ολιγομελούς ομάδας στελεχών του.