31.5.13

Εκδότες εναντίον ενός απλού βουλευτού Ηλείας

της Παρής Σπίνου

πηγή: www.efsyn.gr (Εφημερίδα των Συντακτών)


getFiscdleΜεγαλώνουν αντί να κοπάσουν οι διαμαρτυρίες για τη διάλυση του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου, καθώς καθημερινά επιβεβαιώνεται ότι η απουσία του έχει καταστροφικές συνέπειες για τον χώρο. Πολύ ορθά τις επισημαίνει με επιστολή της προς τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά η Ενωση Ελληνικού Βιβλίου (ΕΝΕΛΒΙ), ενώ δεν παραλείπει να ρίξει τα βέλη της στον αν. υπουργό ΠΑΙΘΠΑ Κώστα Τζαβάρα, ο οποίος έχει την ευθύνη.

Οι σημαντικοί, μικροί και μεγάλοι εκδότες της ΕΝΕΛΒΙ (πρόεδρος είναι ο Αθ. Ψυχογιός) ανησυχούν κατ΄αρχάς για το εάν η Διεθνής Εκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης θα υπάρξει και του χρόνου χωρίς τη διοργάνωση του ΕΚΕΒΙ, στο οποίο μάλιστα έχει εγκριθεί η χρηματοδότηση του ΕΣΠΑ.

Επισημαίνουν ακόμα ότι η ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ, η βάση δεδομένων για τη βιβλιοπαραγωγή, βρίσκεται μετέωρη. «Το ΕΚΕΒΙ είναι ο μόνος φορέας ο οποίος διαθέτει την τεχνογνωσία και την ανεξαρτησία να διεκπεραιώσει ικανοποιητικά το σημαντικό έργο της καταγραφής των εκδόσεων μακριά από συντεχνιακά συμφέροντα».

Οσο για το Πρόγραμμα Φιλαναγνωσίας, παρόλες τις διαβεβαιώσεις του Κ. Τζαβάρα ότι θα προχωρήσει, ξεχάστηκε και παραπέμφθηκε στις ελληνικές καλένδες. «Δεν αποτελεί σκάνδαλο για τον «ευαίσθητο» κύριο υπουργό το ότι θα χαθούν 3,1 εκ. ευρώ του ΕΣΠΑ από τον χώρο του βιβλίου που τα έχει τόσο ανάγκη;».

Το ΕΝΕΛΒΙ διαπιστώνει «τρομερή αδιαφορία» του αν. υπουργού για το βιβλίο και «ανυπαρξία οποιασδήποτε συγκροτημένης πολιτικής για τη στήριξη και την προώθησή του». Παράλληλα με δηλώσεις ή με κονδύλια, που δίνει «σε φιλικά προσκειμένους για την οργάνωση εκδηλώσεων, ο κύριος υπουργός προσπαθεί να δημιουργήσει αντιπαλότητες και, αντί να λύσει τα προβλήματα του κλάδου, δημιουργεί νέα, μεγαλύτερα και πολύ δυσκολότερα προς επίλυση».

Η επιστολή καταλήγει με ερώτηση προς τον πρωθυπουργό: «Τι προτίθεται να κάνει η ελληνική Κυβέρνηση για τον πολιτισμό και ειδικότερα για το βιβλίο; Η χάραξη στρατηγικής πολιτικής για τον πολιτισμό και το βιβλίο δεν αφορά μόνο όσους έχουν άμεση σχέση, αλλά ολόκληρη την ελληνική κοινωνία του σήμερα και των γενεών που θα ακολουθήσουν». Αναμφίβολα, ζητείται άμεσα απάντηση κυρίως όμως λύση στα προβλήματα του χώρου του βιβλίου που διογκώθηκαν λόγω της κρίσης.



«Οχι» στην αυτοδιάλυση του ΕΚΕΒΙ


Αρνείται η προσωρινή διοίκησή του να βάλει την ταφόπλακα


της Σταυρούλας Παπασπύρου

πηγή: www.enet.gr (Ελευθεροτυπία)

Τι κι αν ο Κ.Τζαβάρας δίνει μέχρις εσχάτων τον προσωπικό του αγώνα για να σφραγίσει το ΕΚΕΒΙ; Απ' ό,τι φαίνεται, ο μοναδικός του σύμμαχος στο «προσωρινό» δ.σ. του θεσμού είναι ο σύμβουλός του Παναγιώτης Θανασούλας.
Ακόμη και τα μέλη που διόρισε σ' αυτό, έχουν πειστεί πως η ύπαρξη του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου είναι αναγκαία. Ο κριτικός Διονύσης Μαγκλιβέρας, βλέποντας την περιφρόνηση που επέδειξε ο κ. Τζαβάρας στους εργαζομένους του ΕΚΕΒΙ κατά τη Διεθνή Εκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης, έχει διακόψει πλέον τις... διπλωματικές σχέσεις μαζί του. Ο δε Νίκος Ζωρογιαννίδης, παλιό στέλεχος του ΥΠΠΟ, φρόντισε να υποβάλει την παραίτησή του, αλλά η κίνησή του αγνοήθηκε εντελώς από την οδό Μπουμπουλίνας.
Θυμίζουμε πως σύμφωνα με τον ιδρυτικό νόμο του ΕΚΕΒΙ, δίχως απόφαση του δ.σ. δεν μπορεί να παύσει η λειτουργία του. Η χθεσινή όμως συνεδρίαση υπήρξε άκαρπη, παρ' όλο που ο κ. Θανασούλας ισχυριζόταν πως ο θεσμός συμπεριλαμβάνεται στον κατάλογο των φορέων υπό κατάργηση που προβλέπει το νομοσχέδιο Μανιτάκη. Πίεζε μάλιστα τα υπόλοιπα μέλη του δ.σ. να υπογράψουν και τη μεταφορά της βάσης δεδομένων Biblionet προς τον Οργανισμό Συλλογικής Διαχείρισης Εργου Λόγου (ΟΣΔΕΛ), αλλά ούτε σ' αυτό βρήκε ανταπόκριση. Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι τα έσοδα του παραπάνω μη κερδοσκοπικού φορέα έχουν μειωθεί κατά το ήμισυ από το 2010, γεγονός που αδυνατίζει το επιχείρημά του ότι μπορεί να χρηματοδοτεί απρόσκοπτα τη λειτουργία της Biblionet.
Εν τω μεταξύ η Ενωση Ελληνικού Βιβλίου (ΕΝΕΛΒΙ), η οποία εκπροσωπεί το μεγαλύτερο μέρος της εγχώριας βιβλιοπαραγωγής, με επιστολή της στον πρωθυπουργό, που κοινοποιείται προς τους κ. Τζαβάρα και Μανιτάκη, διαμαρτύρεται γι' άλλη μία φορά για την απόφαση διάλυσης του ΕΚΕΒΙ και «καρφώνει» τον αν. υπουργό Πολιτισμού ποικιλοτρόπως. Τα μέλη της ΕΝΕΛΒΙ υποστηρίζουν ότι, σε πείσμα των διθυραμβικών δηλώσεών του, η φετινή ΔΕΒΘ ήταν «άνευρη, δίχως ταυτότητα και στίγμα», ότι ο χρόνος διεξαγωγής της εν μέσω πανελλαδικών εξετάσεων ήταν εσφαλμένος και η προβολή της στα ΜΜΕ αμελητέα, και ότι η συμπεριφορά που επεφύλαξε ο κ. Τζαβάρας απέναντι στην κινεζική αντιπροσωπεία, την ώρα που ολόκληρο κυβερνητικό κλιμάκιο ταξίδευε στην Κίνα για να προσελκύσει επενδύσεις, «παρ' ολίγον να προκαλέσει διπλωματικό επεισόδιο».
Στην ίδια επιστολή γίνεται λόγος για τον κίνδυνο να χαθούν 3,1 εκατ. ευρώ του ΕΣΠΑ που προορίζονται για το πρόγραμμα «Φιλαναγνωσία», και επισημαίνεται ότι η φετινή παρουσία της Ελλάδας στις διεθνείς εκθέσεις βιβλίου υπό την ευθύνη της ΠΟΕΒ ήταν «χειρότερη από ποτέ».

30.5.13

Μην υποτιμάτε τον ρατσισμό μέσα σας

του Νίκου Δήμου

πηγή: www.lifo.gr


Είναι ουτοπική αφέλεια να θεωρούμε ότι ο άνθρωπος γεννιέται αγνός, αγαθός και αθώος. 


Ο ρατσισμός είναι επικίνδυνος επειδή είναι παγκόσμιος και πανανθρώπινος.   

Ο κάθε άνθρωπος γεννιέται ρατσιστής – δηλαδή με τον φόβο του άλλου, του άγνωστου, του διαφορετικού.   

Είναι ουτοπική αφέλεια να θεωρούμε ότι ο άνθρωπος γεννιέται αγνός, αγαθός και αθώος. Αντίθετα, κουβαλάει όλα τα αρνητικά του πρωτόγονου: φόβο, μίσος, επιθετικότητα... Την αγάπη θα τη μάθει αργότερα, αν τη μάθει. (Μερικοί δεν τη μαθαίνουν ποτέ. Ή μαθαίνουν μόνο τον δεσμό με τη μάνα και τους δικούς τους.)   

Γεννιέται ρατσιστής και μεγαλώνει ρατσιστής, διατηρώντας μέσα του τους ίδιους φόβους, την ίδια δυσπιστία – που συχνά τους ενισχύει η οικογένεια και το περιβάλλον.   

Και χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια για να απελευθερωθεί, να συνειδητοποιήσει το πρόβλημα, να ξεπεράσει τα εμπόδια, να ανοιχτεί στον άγνωστο και διαφορετικό συνάνθρωπο και να τον πλησιάσει. Μόνο η παιδεία μπορεί να τον βοηθήσει να αποκτήσει αυτογνωσία και αυτοκριτική.   

Η προσπάθεια αυτή πρέπει να είναι καθημερινή. Κάθε μέρα οφείλει κανείς να πολεμάει την έμφυτη δυσπιστία και φοβία.   

Ποτέ δεν θα μπορέσουμε να ξεπεράσουμε τον ρατσισμό με διακηρύξεις κι ευχολόγια. Ούτε με νόμους και διατάξεις. Μερικές φορές, μάλιστα, οι νόμοι επιτείνουν αυτό που υποτίθεται ότι καταπολεμούν.   

Μόνο με παιδεία και εσωτερική άσκηση θα τον ξεπεράσουμε. Με σκέψη και ισχυρή βούληση. Πριν πολεμήσουμε τον ρατσισμό στην κοινωνία, πρέπει να τον νικήσουμε μέσα μας.   

Μην υποτιμάτε τον ρατσισμό μέσα σας. Είναι ύπουλος και φωλιάζει ακόμα και στον πιο καλλιεργημένο άνθρωπο. Φοράει πολλές μάσκες και παίζει περίεργους ρόλους. Κρύβεται πίσω από συνηθισμένα στερεότυπα, κοινότοπες προκαταλήψεις και αθώες γενικεύσεις.   

Οι Έλληνες δεν έγιναν τώρα ρατσιστές επειδή πλημμυρίσαμε με ξένους. Ήταν ανέκαθεν. Σε έρευνα που είχε γίνει τον Μάιο του 1986 σε 6 ευρωπαϊκές χώρες, ήμασταν πρώτοι στις διακρίσεις. Βέβαια, όχι εναντίον των Πακιστανών και Αφγανών, που δεν υπήρχαν. Αλλά εναντίον των Ρομά, Εβραίων και Μουσουλμάνων (όπου υπήρχαν). Και σε προχθεσινή έρευνα του Pew Institute, ανάμεσα στους Ευρωπαίους, εμείς ψηφίσαμε τους εαυτούς μας! Ως τους πιο αξιόπιστους (παρόλη τη διαφθορά), λιγότερο αλαζόνες και πιο φιλάνθρωπους. Αλλά το να θεωρείς εαυτόν ανώτερο – είναι η βάση του ρατσισμού.   

Γι' αυτό, μία παραίνεση υπάρχει: Παιδεία, αυτοκριτική και συνεχής και άγρυπνη ΕΓΡΗΓΟΡΣΗ!   

(Σε πρώτη μορφή αυτό το κείμενο δόθηκε στην ιστοσελίδα www.1againstracism.gr, της  Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες).

Η απάντηση του Αντώνη Σαμαρά στον Νάνο Βαλαωρίτη



























Πριν από λίγο, ο Νάνος Βαλαωρίτης κοινοποίησε στη σελίδα του στο Facebook την επιστολή-απάντηση του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά. 

Θεωρία επισκόπου και καρδία μυλωνά! (Ο Βαλαωρίτης του απευθύνθηκε στον πληθυντικό, ο Σαμαράς απαντά σε αχαρακτήριστο ενικό. Προφανώς είναι αδιανόητο στη Μεγαλειότητά Του να απευθυνθεί κόσμια στον σεβάσμιο (92 ετών), σπουδαίο Έλληνα ποιητή.

Για το γεγονός ότι από τους εκατοντάδες δράστες ρατσιστικών επιθέσεων κατά μεταναστών έχουν συλληφθεί μόνο 2-3, επειδή υπήρχαν αυτόπτες μάρτυρες που κράτησαν τα στοιχεία των δραστών (αριθμός μοτοσικλέτας κτλ.), ούτε κουβέντα. Μα ούτε κουβέντα!

Η πρωθυπουργική επιστολή:

Αγαπητέ κ. Βαλαωρίτη,

Σε ευχαριστώ για την φιλία σου και για την εμπιστοσύνη σου. Και οι δύο -και η φιλία σου και η εμπιστοσύνη σου- με τιμούν πραγματικά…

Σε ευχαριστώ και για την επιστολή σου.

Επ' αυτής δέξου μερικές παρατηρήσεις μου:

* Πρώτον αναφέρεις -ανακριβώς- ότι δήθεν το κόμμα μου «δεν έχει αποκηρύξει ονομαστικά τους νεοναζί»! Αυτό είναι τουλάχιστον άδικο. Η Νέα Δημοκρατία και εγώ προσωπικά στηλιτεύαμε την παρουσία και τις θέσεις της ΧΑ, δημόσια καθ' όλη τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου του 2012 -και το Μάιο και τον Ιούνιο- με τον πιο απερίφραστο τρόπο κι όσο δεν το έχει κάνει κανείς! Σε κάθε δημόσια ομιλία μου, κυριολεκτικά…

Μου κάνει εντύπωση που δεν το γνωρίζεις…

* Δεύτερον, και πιο πριν ακόμα από τις εκλογές, ως αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης τότε, προειδοποιούσα τους εταίρους μας για τον κίνδυνο αυτό: η απότομη και μακροχρόνια ύφεση της Ελλάδας να οδηγήσει σε φαινόμενα «δημοκρατίας της Βαϊμάρης». Όταν τότε γιγαντώθηκε το ναζιστικό φαινόμενο στην Μεσοπολεμική Γερμανία…

Και μετά τις εκλογές, ως πρωθυπουργός πλέον, για τον ίδιο κίνδυνο προειδοποιούσα τους εταίρους μας, εξηγώντας το πώς μπορούμε να τον αποφύγουμε στην Ελλάδα. Ιδιαίτερα το περασμένο φθινόπωρο, σε όλες σχεδόν τις συνεντεύξεις μου σε ξένα ΜΜΕ, αυτό επαναλάμβανα συνεχώς. Και σε αυτό δεν φαίνεται να έχεις σωστή πληροφόρηση…

* Τρίτον, επειδή αυτά που λέω τα εννοώ, πρώτος δεσμεύτηκα -χωρίς να μου το ζητήσει κανείς- να φέρω νομοθετικά μέτρα που βελτιώνουν και επικαιροποιούν το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο της χώρας μας. Να σημειώσω ότι η Ελλάδα διαθέτει ισχυρό νομικό πλαίσιο κατά του ναζισμού ήδη από το 1979, επί κυβερνήσεων Κωνσταντίνου Καραμανλή ακόμα, πριν περάσουν αντίστοιχοι νόμοι στις περισσότερες άλλες ευρωπαϊκές χώρες και πριν υπάρξει οποιαδήποτε ευρωπαϊκή οδηγία. Κι από τότε έχουν υπάρξει πολλές βελτιώσεις της σχετικής νομοθεσίας μας και πάλι πριν από πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Αυτό οφείλουμε να το υπογραμμίζουμε και να το επαναλαμβάνουμε συνεχώς προς τα έξω. Επειδή δείχνεις μεγάλη ευαισθησία -και πολύ σωστά- για κινδύνους «απομόνωσης» της χώρας, καταλαβαίνεις ασφαλώς τη σημασία αυτού του γεγονότος κι αυτού του επιχειρήματος.

* Τέταρτον, επειδή αυτά που λέμε τα κάνουμε και πράξη, βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας υπέβαλαν σήμερα πρόταση που βελτιώνει και επικαιροποιεί το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο. Και με τέτοιο τρόπο, ώστε να καταδικάζει και να θέτει εκτός νόμου το Ναζισμό, τα εγκλήματα του Ναζισμού γενικότερα και μάλιστα με ρητή αναφορά στο Ολοκαύτωμα! Το κάνουμε, μάλιστα, με τρόπο που ενώνει τον πολιτικό κόσμο της χώρας μας εναντίον των νεοναζί -χωρίς να μπλέκεται σε άλλα ζητήματα και χωρίς να δημιουργεί συνταγματικά προβλήματα.

Κι αυτό είναι το ουσιώδες: Πρέπει να ενώσουμε τον πολιτικό κόσμο και το λαό εναντίον των ναζί! Όχι με αφορμή τον κίνδυνο των νεοναζί να διχαστούμε μεταξύ μας.

* Πέμπτον, η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα της Ευρώπης που αντιμετωπίζει ένα ιδιαίτερο πρόβλημα: τη μαζική λαθρομετανάστευση! Αυτό δημιούργησε πολύ ευνοϊκό έδαφος για να εμφανιστεί ο εφιάλτης των νεοναζί. Πρέπει να αντιμετωπίσουμε το ζήτημα αυτό. Όχι να το αποσιωπούμε. Πρέπει να αφαιρέσουμε από τους νεοναζί το βασικό τους όπλο. Όχι να τους οπλίσουμε ακόμα περισσότερο. Μόλις προχθές, κάποιοι ακτιβιστές της Αριστεράς έφτασαν στο σημείο να αποδοκιμάσουν ένα άλλο άνθρωπο του πνεύματος, την Κική Δημουλά, επειδή τόλμησε να πει το αυτονόητο: ότι υπάρχουν παρά πολλοί λαθρομετανάστες στην Ελλάδα και ιδιαίτερα σε ορισμένες γειτονιές της Αθήνας! Δυστυχώς, αυτή η ιδεολογική τρομοκρατία που επιβλήθηκε για χρόνια -να μη μιλάμε, δηλαδή, για το πρόβλημα και να απαξιώνουμε όσους τολμούν να το θέτουν- οδήγησε επίσης στο δυνάμωμα των νεοναζί! Αν θέλουμε πραγματικά να τους αφοπλίσουμε και να τους περιθωριοποιήσουμε, αυτό πρέπει να σταματήσει.

Τέτοια εφιαλτικά φαινόμενα, όπως οι νεοναζί, δεν τα αντιμετωπίζεις όταν τα εξορκίζεις ή όταν τα αγνοείς, αλλά μόνον όταν εξαλείφεις τα αίτιά τους.

Στόχος μας είναι να εξαλείψουμε τα αίτια που δυναμώνουν τους νεοναζί και να τους περιθωριοποιήσουμε πλήρως.

Όχι να τους μετατρέψουμε σε δήθεν «θύματα» και να τους δυναμώσουμε!

Η δημοκρατική μου συνείδηση, την οποία εμπιστεύεσαι, μου επιβάλλει να ενώσω τον ελληνικό λαό και να χτίσουμε όλοι μαζί μιαν Ελλάδα όπου δεν θα υπάρχει κανένα περιθώριο για νεοναζί.
Να εξαλείψουμε μια για πάντα τα αίτια που τους δημιουργούν και να περιθωριοποιήσουμε πλήρως και τους ίδιους. Και γι' αυτό ακριβώς παλεύω…


[Απορία του Εντευκτηρίου: Η πάλη είναι ελευθέρα ή ελληνορωμαϊκή;]

Ακούστε τώρα την ιστορία του Κεμάλ και αηδιάστε με τον εκφασισμό της Ελλάδας

του Αντώνη Μποσκοΐτη

πηγή: www.lifo.gr



Άκου τώρα που φτάσαμε! 

Διευθύντρια δημοτικού σχολείου έκανε επίπληξη σε δασκάλα διότι δίδαξε στα παιδιά τον Κεμάλ του Μάνου Χατζιδάκι και του Νίκου Γκάτσου! Το περιστατικό συνέβη έπειτα από καταγγελία χρυσαυγίτη - προφανώς - γονέα, που θεώρησε ότι το αριστουργηματικό και δημοφιλέστατο αυτό τραγούδι είναι ξεκάθαρη ισλαμιστική προπαγάνδα! Ωχ το μάτι μου! Και καλά, ο χρυσαυγίτης - προφανώς - γονέας, ανήκει σ' αυτούς που πρεσβεύουν την ηλιθιότητα και καταστρέφουν αν μη τι άλλο την αισθητική των τέκνων τους, της άλλης της κυρίας διευθύντριας, τελείως...ακατοίκητο πού'λεγε κι η συχωρεμένη η Μαλβίνα;   

Πόσο ημιτελής προσωπικότητα πρέπει νά'σαι για να θεωρείς τον Κεμάλ, πού'ναι το Νο 1 τραγούδι σε συναυλίες του λεγόμενου έντεχνου, ισλαμιστική προπαγάνδα; Πόσο στόκο πρέπει νά'χεις μεσ' στο κλούβιο κεφάλι σου; Και μετά κάθεται κοτζάμ Βαλαωρίτης και στέλνει επιστολές στον Πρωθυπουργό που χαϊδεύει ξεκάθαρα τους ναζήδες.   

Λίγα λόγια τώρα για την ιστορία του τραγουδιού: Ο Κεμάλ πρωτοηχογραφήθηκε ως Kemal στα Reflections του Μάνου Χατζιδάκι στη Νέα Υόρκη του 1968-69, σε συνεργασία με τους New York Rock And Roll Ensemble, ένα συγκρότημα συμφωνικού rock, αρκετά κοντά στο ύφος των Βρετανών Procol Harum της ίδιας περιόδου. Στίχους στον Kemal είχε γράψει ο Martin Fulterman, ο ντράμερ της μπάντας, ο οποίος - σημειωτέον - είναι και ο συνθέτης του μουσικού θέματος στη σειρά επιστημονικής φαντασίας The X-Files.   

Δε χρειάζεται να αναλύσω τι έλεγαν οι πρώτοι αγγλικοί στίχοι του Fulterman, αρκούμαι στη μετάφραση του spoken word intro του τραγουδιού: Αυτή είναι η ιστορία του τρελού πρίγκηπα Bass Fiddle και του σοφού Jerry Kemal...   

Ως εδώ, λοιπόν, καμία ισλαμιστική προπαγάνδα. Αντιθέτως, μέσα στο πολυπολιτισμικό χίπικο πλαίσιο των 60s, οι New York Rock And Roll Ensemble συνεργάστηκαν με τον Χατζιδάκι στη δημιουργία ενός ethnic μελωδικού παραμυθιού με αραβικά και ελληνικά στοιχεία. Πάμε τώρα στην Ελλάδα και στον επαναπατρισμό του συνθέτη εν έτει 1972:   Ερχόμενος ο Χατζιδάκις, έδωσε μια κόπια των Reflections στον στιχουργό Λευτέρη Παπαδόπουλο και του ζήτησε να αποδώσει στα ελληνικά όλα τα τραγούδια του κύκλου. Σύμφωνα με συνεντεύξεις του Παπαδόπουλου κατά καιρούς, όταν ρώτησε τον Χατζιδάκι πως τού'ρθε να ονομάσει Kemal το συγκεκριμένο τραγούδι, αυτός του απάντησε πως τον αγαπημένο του...σκύλο στη Νέα Υόρκη τον φώναζε ''Κεμάλ''! Θιγμένος μάλλον ο Λευτέρης Παπαδόπουλος αρνήθηκε να γράψει τραγούδια για ''σκύλους'' κι έτσι το σχέδιο ναυάγησε. Βέβαια, ποιος ξέρει τώρα τι τού'ρθε του Χατζιδάκι κι είπε του Παπαδόπουλου αυτή την ιστορία για τον σκύλο του ονόματι Κεμάλ, αφού, ως γνωστόν, Κεμάλ ονομαζόταν ένα νεαρό αγόρι, το οποίο είχε γνωρίσει στην Αμερική και εντυπωσιασμένος απ'τη γνωριμία, το έκανε τραγούδι (ασχέτως φυσικά των στίχων του Fulterman που μπήκαν στα Reflections).    Τα χρόνια πέρασαν, ένας άτυπος ''ψυχρός πόλεμος'' μεταξύ Μάνου Χατζιδάκι και Λευτέρη Παπαδόπουλου συνέχισε να υπάρχει, μέχρι που το 1985, στο live άλμπουμ της Μαρίας Φαραντούρη από το παρισινό Olympia, είχαμε την πρώτη ελληνική βερσιόν του Κεμάλ με ερμηνευτή τον Βασίλη Λέκκα.   

Οι στίχοι ήταν του Νίκου Γκάτσου, του μέντορα του Χατζιδάκι, ο οποίος τελικά ανέλαβε να μεταφράσει στα ελληνικά ολόκληρα τα Reflections ως Αντικατοπτρισμοί. Δεν πρόλαβε να τ' ακούσει ηχογραφημένα με τη φωνή της Αλίκης Καγιαλόγλου, ο δίσκος βγήκε με δυσκολία - λόγω οικονομικών προβλημάτων - από τον Σείριο το 1993, αλλά ο μέγας Γκάτσος είχε ήδη φύγει από τη ζωή την προηγούμενη χρονιά.   

Ο ίδιος ο Μάνος Χατζιδάκις εξηγήθηκε σχετικά αρκετά χρόνια μετά: Ο Γκάτσος γράφοντας στίχους στα ελληνικά, τον έκανε Άραβα πρίγκιπα να προστατεύει τους αδυνάτους, κάτι σαν μια ταινία του Έρολ Φλιν του ΄35. Του οφείλουμε μια ''καληνύχτα'', καθώς πρέπει σ' Έλληνες, απέναντι σ' ένα νεαρό Μωαμεθανό - όπως θα έλεγεν κι ο φίλος μας ο ποιητής ο Καβάφης.   Ακούστε τώρα την ιστορία του Κεμάλ, για μιαν ακόμη φορά. Και συνειδητοποιήστε πόσο πια η εποχή μας μεσ' στον απόλυτο εκφασισμό της καίει τα πιο υγιή εναπομείναντα κύτταρα αυτού του τόπου...

[Σημείωση του Εντευκτηρίου: Δεν χρειάζεται να είναι χρυσαυγίτης ο μαινόμενος πατέρας. Σίγουρα είναι απαίδευτος και ακαλλιέργητος. Και τρέφεται μόνο με πολλή τηλεόραση.]

Είμαστε ό,τι νιώθουμε


του Γιάννη Μάρκου




Μόλις δύο  χρόνια στη Στοκχόλμη και μετά από πολλή υπομονή, κούραση και διάβασμα, μέρα τη μέρα πλέον αρχίζω και βλέπω πιο καθαρά τους γύρω μου να μου χαμογελάνε πιο ζέστα, πιο ειλικρινά και όχι τυπικά πια, να μου ανοίγουν κουβέντα  από μόνοι τους και να πλησιάζω στο σημείο που ο λαός αυτός έχει ως ένα άτυπο standard για να σε “δεχτεί”. Δεν τους κατηγορώ, ίσα ίσα που το θεωρώ φυσιολογικό να επιθυμούν να μιλάς τη γλώσσα τους, και δη από τη στιγμή που υπάρχουν σχολεία εκμάθησης γλώσσας για μετανάστες που όχι μόνο είναι δωρεάν αλλά από ένα επίπεδο και μετά είναι και επιδοτούμενα. Κάποιος που σπουδάζει εντατικά  μπορεί να παίρνει μέχρι και 900 ευρώ το μήνα σε επίδομα και δάνειο σπουδών, το οποίο συνεχίζεται  ακόμα κι αν συνεχίσεις τις σπουδές σου στο πανεπιστήμιο.
Για να μην νιώθεις ξένος πρέπει να μη ζεις ως ξένος. Πρέπει να μπεις στο “σύστημα”, στην καθημερινότητά τους, να γίνεις ένας ενεργός πολίτης. Ένα μεγάλο ποσοστό των μεταναστών το έχει καταφέρει. Αλλά είναι σημαντικό να πούμε ότι εδώ ζουν  μετανάστες τα τελευταία 50 – 60 χρόνια.
Τους βλέπεις παντού σε όλες τις δουλειές σε όλες τις υπηρεσίες, είναι μέρος του συνόλου όπως είναι και σε κάθε ανεπτυγμένη ευρωπαϊκή πρωτεύουσα και λέγοντας ανεπτυγμένη εννοώ νοητικά. Ας κοιτάξουμε γύρω μας στην Ελλάδα να δούμε σε πόσες υπηρεσίες δουλεύουν μετανάστες.
Από την άλλη πλευρά υπάρχουν κι αυτοί που δεν προσπαθούν ή από αντίδραση στο ξένο και στο καινούριο αρνούνται πεισματικά να δουν αυτό που υπάρχει γύρω τους. Μαθαίνουν μερικώς τη γλώσσα, ίσα ίσα για τις καθημερινές τους συναλλαγές και ζουν σαν περαστικοί. Από την έως τώρα εμπειρία μου πιστεύω πως αυτό δεν αρέσει και πολύ στους Σουηδούς. Θυμάμαι τις στιγμές που ρωτήθηκα (ευγενικά πάντα)  αν σπουδάζω τη γλώσσα καθώς και την χαρά  τους όταν τους απαντούσα καταφατικά.
Ρώτησα τους συναδέλφους μου στη δουλειά τι πιστεύουν για τα γεγονότα στο Husby (Χούσμπι). Οι περισσότεροι  ήταν κατηγορηματικοί. Μου ανέφεραν ότι πρόκειται για παιδιά  κυρίως, μετανάστες ηλικίας 15 με 25 χρόνων, οι οποίοι (όπως  είπαν και οι ίδιοι)  ξεκινάνε το θέμα σαν αντίδραση σε διάφορα θέματα και μετά μετατρέπεται σε παιχνίδι. Βέβαια όλες αυτές οι καταστροφές για τον μέσο Σουηδό που είναι και το μεγαλύτερο ποσοστό (γύρω στο 60 -70 %) των κατοίκων στη Στοκχόλμη είναι σπατάλη δημοσίου χρήματος. Από τη στιγμή που πληρώνουν 30-35%  φόρο στο μηνιαίο μισθό τους απαιτούν τα χρήματα τους να γίνονται έργα. Άλλωστε σε μια χώρα που σου προσφέρει δωρεάν υγεία και παιδεία σε όλα τα παιδιά μέχρι την ηλικία των 18, επιδόματα, δραστηριότητες, σεμινάρια και προγράμματα για παιδιά και ενήλικους σχεδόν σε κάθε δήμο, επίδομα ανεργίας 70-80% του μισθού και ένα σύστημα ενοικίασης διαμερισμάτων του κράτους με σειρά , μάλλον η αιτιολογία του ελλιπούς κοινωνικού κράτους καταρρίπτεται.
Τώρα, αν κάποιοι από τους χιλιάδες μετανάστες που ζουν στα προάστια νιώθουν εγκαταλελειμμένοι η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση κατ εμέ. Με τα πρώτα κύματα μεταναστών το '60, το κράτος έχτισε στα προάστια της πόλης μπλοκ πολυκατοικιών (εξαιρετικά αντιαισθητικά) με κάποιο μικρό ή μεγαλύτερο εμπορικό κέντρο, συνήθως γύρω από το Μετρό, για να κατοικηθούν  από αυτούς που ήρθαν αλλά ακόμη κι από κάποιους Σουηδούς λόγω των πολύ χαμηλότερων ενοικίων από των διαμερισμάτων στο κέντρο. Έτσι λοιπόν, όσο απομακρύνεται κάποιος από το κέντρο της πόλης τόσο αυξάνεται η πιθανότητα  να ζει μόνο με μετανάστες. Οπότε το κράτος δημιούργησε έναν οικονομικό “ρατσισμό” λόγω της διαφοράς των τιμών των σπιτιών σε κέντρο και προάστια που αναγκάζει τους φτωχότερους (νέοι μετανάστες συνήθως) να μείνουν απόκεντρα οδηγώντας έτσι κάποιες περιοχές σε γκετοποίηση. Εκεί ο κόσμος δημιουργεί έναν δικό του μικρόκοσμο με καταστήματα και εστιατόρια της χώρας καταγωγής του, με αποτέλεσμα σιγά σιγά να απομακρύνεται και να αποκόπτεται από την υπόλοιπη κοινωνία.
Αλλά το πώς ο καθένας θέλει να ζήσει είναι καθαρά δική του επιλογή. Κάποιος  που ζει 10-15 χρόνια στη χώρα έχει τη δυνατότητα είτε να αγοράσει σπίτι αλλά ακόμη και να νοικιάσει τα κρατικά διαμερίσματα (25 ευρώ ετήσια συνδρομή) στην περιοχή του κέντρου και να δώσει στον ίδιο αλλά και στην οικογένειά του τη δυνατότητα να ενσωματωθούν γρηγορότερα στη σουηδική κοινωνία.
Είναι πολύ όμορφη αυτή η πολυχρωμία και πολυμορφία των λαών στις πόλεις , το θέμα είναι να αποδεχτείς αυτό που υπάρχει γύρω σου και να το ζήσεις.  Είπαμε, είμαστε ό,τι νιώθουμε και ζούμε όπως εμείς θέλουμε,δεν αποφασίζει κανείς άλλος παρά εμείς.....

Ο βίος και το έργο του Κ. Π. Καβάφη


της Ελπίδας Πασαμιχάλη




kavafis-lefkoma“Στο μεσόφωτο του αρχοντικού σπιτιού του προσπαθούσα να διακρίνω τη μορφή του. Ανάμεσα μας είναι ένα μικρό τραπεζάκι, γεμάτο ποτήρια με χιώτικη μαστίχα και ουίσκι – και πίνουμε. Μιλούμε για πλήθος πρόσωπα κι ιδέες, γελούμε, σωπαίνουμε και πάλι αρχίζει με κάποια προσπάθεια, η κιυβέντα. Εγώ πολεμώ να κρύψω στο γέλιο τη συγκίνηση και τη χαρά μου. Να ένας άνθρωπος μπροστά μου άρτιος, που τελεί τον άθλο της τέχνης με υπερηφάνια και σιωπή, αρχηγός αρημίτης, κι υποτάσσει την περιέργεια, τη φιλοδοξία και τη φιληδονία στον αυστηρό ρυθμό μιας επικούρειας ασκητικής. (….) Η φωνή του είναι γεμάτη ακκισμούς και χρώμα -και χαίρουμαι με τέτοια φωνή να διατυπώνεται η πονηρή, όλο κοκεταρία βαμμένη, στολισμένη γραία αμαρτωλή ψυχή του.(…) Ο Καβάφης είναι από τα τελευταία άνθη ενός πολιτισμού. Με διπλά ξεθωριασμένα φύλλα με μακρύ ασθενικό κοτσάνι, δίχως σπόρο”. Αυτό το υπέροχο, γλαφυρό, διεισδυτικό και ουσιαστικά προφητικό κείμενο φέρει την υπογραφή του Νίκου Καζαντζάκη και είναι μέρος άρθρου που δημοσίευσε στη εφ. Ελεύθερος Λόγος (15 Απριλίου 1927) με τίτλο “Ο Αλεξανδρινός ποιητής Καβάφης. Από τα τελευταία άνθη ενός πολιτισμού”, μετά από επίσκεψή του στο σπίτι της οδού Λειψίας και συνάντησή του με τον ποιητή.
Ξαναδιαβάζοντας αυτό το κείμενο σήμερα, 150 χρόνια από τη γέννηση και 80 χρόνια από τον θάνατο του κορυφαίουΑλεξανδρινού ποιητή, δεν μπορεί να μην θαυμάσει κανείς τη διορατική ματιά του Καζαντζάκη και την αναφορά στην “γεμάτη ακκισμούς και χρώμα φωνή” του, ένα θεμελιώδες χαρακτηριστικό της ίδιας της καβαφικής ποίησης, στο οποίο αρκετά χρόνια αργότερα εστίασε και ο Βρετανός ποιητής Γ.Χ. ΄Ωντεν. Στο ερώτημα “Τι είναι εκείνο που υπάρχει στα ποιήματα του Καβάφη;” απαντά «Είναι κάτι που θα μπορούσα μόνο να το ονομάσω, πολύ ανεπαρκώς, έναν τόνο φωνής, μια προσωπική εκφορά… Διαβάζοντας ένα ποίημα του Καβάφη νιώθω ότι αυτό το ποίημα αποκαλύπτει ένα πρόσωπο που βλέπει τον κόσμο από μια μοναδική προοπτική»
Παρά το γεγονός ότι ο Κ.Π. Καβάφης είναι σήμερα ο πιο πολυμεταφρασμένος και διεθνώς αναγνωρισμένος Έλληνας ποιητής, παρά το γεγονός ότι η διαχρονικότητα και αντοχή της καβαφικής ποίησης στο χρόνο αγγίζει τα όρια του κλασσικού, επιβεβαιώνοντας αυτό που λέει για τον ποιητή ο Νάνος Βαλαωρίτης ότι “ «Δεν ήταν ο Καβάφης που προηγήθηκε της εποχής του, είναι η σύγχρονη εποχή εκείνη που του έμοιασε…» ,  εν τούτοις η ποιητική αναγνώριση γι αυτόν όσο ζούσε, κάθε άλλο παρά ήταν δεδομένη.  Ένα πλήθος από αναγνωρισμένους ελλαδίτες ποιητές της εποχής του, τον αποδοκίμασαν, ακόμη και τον λοιδώρησαν, ενοχλημένοι κυρίως από την σταθερή του απόφαση να γράφει ελεύθερο στίχο και όχι με ρίμα δηλαδή ομοικαταληξία όπως ήταν η κυρίαρχη τάση εκείνης της εποχής.
Κορυφαίος και αναγνωρισμένος  ποιητής της εποχής ο Κωστής Παλαμάς άσκησε εναντίον του δριμύτατη πολεμική λέγοντας  μεταξύ άλλων σε συνέντευξή του στην “Οθόνη” το 1924  “Για ποιητής…. Δεν ξέρω, ίσως να κάνω λάθος… Μάλλον για ρεπορτάζ μοιάζουν τα γραφτά του”, ενώ την ίδια χρονιά ο Ψυχάρης τον είχε χαρακτηρίσει “Καραγκιόζη της δημοτικής” …
Από την πλευρά του ο Καβάφης σε συνέντευξή του στον αλεξανδρινό “Ταχυδρόμο”  απαντώντας στο ερώτημα ότι “Ο κ.Παλαμάς δεν έχει την εκτίμησιν σας;” απάντησε:  “Ο κ. Παλαμάς, φίλε, είναι μεγάλος λυρικός ποιητής… μα του Καβάφη δεν του αρέσει η λυρική ποίησις. Η ενθουσιώδης ποίησις δεν με ελκύει”. Σε σχετική ερώτηση για την ομοιοκαταληξία είπε  : “Η ρίμα είναι δεσμός, αλλά και ευκολία. Η ρίμα φέρνει κάποτε και μίαν ιδέαν… Εγώ δεν θεώρησα ποτέ την ομοιοκαταληξία ως απαραίτητον δια τον ελληνικόν στίχον. Κόσμημα ναι”.
kavafis-lefkoma02Όλες οι παραπάνω πληροφορίες, μεταξύ των οποίων και η καθοριστική πρώτη δημόσια εγκωμιαστική κριτική από τον Γρηγόριο Ξενόπουλο,  καθώς  και πλήθος άλλες για τη ζωή και το έργο του Καβάφηπεριλαμβάνονται στο εξαιρετικό λεύκωμα Ο Βίος και το Έργο του Κ. Π. Καβάφη του Δημήτρη Δασκαλόπουλου και της Μαρίας Στασινοπούλου το οποίο επανακυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, δέκα χρόνια μετά την αρχική του έκδοση και με την ευκαιρία της φετινής διπλής επετείου του ποιητή.
Το λεύκωμα Ο βίος και το έργο του Κ. Π. Καβάφη που στην ουσία είναι γραμμένο με τη μορφή  διευρυμένου  χρονολόγιου,  παρακολουθεί σε χρονολογική σειρά τα γεγονότα της ζωής του ποιητή, την αφετηρία και την εξέλιξη της ποίησής του, τις προσωπικές του αντιδράσεις απέναντι στην ανθρώπινη μοίρα, απέναντι στον έρωτα και το θάνατο. Αξιοποιεί την πλουσιότατη καβαφική βιβλιογραφία και  όλα τα καινούργια στοιχεία που ήρθαν στο φως για τη ζωή και το έργο του ποιητή κατά τα τελευταία σαράντα χρόνια. Στις σελίδες του καταγράφονται πληροφορίες από το «Αρχείο Καβάφη» και παρατίθενται αποσπάσματα από σπάνια περιοδικά και δυσεύρετες εφημερίδες, καθώς και από επιστολές.
Η πλούσια εικονογράφηση που συνοδεύει το κείμενο (φωτογραφίες, σκίτσα, γελοιογραφίες, χειρόγραφα) ανασυνθέτει το κλίμα της εποχής και αποτυπώνει την προσπάθεια της ελληνικής κριτικής να προσλάβει και να αναγνωρίσει την αξία της καινοφανούς ποίησης του Καβάφη. Το βιβλίο περιλαμβάνει πλήρη καβαφική εργογραφία και την εκτενέστερη και πιο ενημερωμένη μέχρι σήμερα επιλογή διεθνούς βιβλιογραφίας, ενώ συμπληρώνεται με ανθολογία του συνόλου της ποιητικής παραγωγής τουΚαβάφη, καθιστώντας έτσι το βιβλίο ένα χρήσιμο και σύγχρονο «εργαλείο» στη μελέτη του μεγάλου Αλεξανδρινού ποιητή.
Εκτός από τα βιογραφικά και εργογραφικά στοιχεία στις σελίδες αυτής της έκδοσης μπορεί κανείς να βρει όλες τις σχετικές πληροφορίες για την Αλληλογραφία E.M. Foster – Καβάφη, με επιμέλεια PeterJeffrys, τον Κατάλογο των σωζόμενων βιβλίων της βιβλιοθήκης Καβάφη από τη Μιχαήλα Καραμπίνη-Ιατρού, τα Αφιερώματα και τις  ειδικές μελέτες και, τέλος, αναφορά στην  απόκτηση του Αρχείου Καβάφη από το Ίδρυμα Αλέξανδρος Ωνάσης το 2012. Η έκδοση είναι αφιερωμένη στονΜάνο Χαριτάτο, στον οποίο χρωστάμε το Αρχείο ΕΛΙΑ, ενώ γίνεται μνεία και   στη «Μνήμη Στρατή Τσίρκα και Γ.Π. Σαββίδη, που μας έμαθαν να διαβάζουμε σωστότερα τον Καβάφη»
Το λεύκωμα Ο βίος και το έργο του Κ.Π. Καβάφη δομημένο με τη μορφή χρονολογίου δίνει την ευκαιρία στον αναγνώστη να συγκροτήσει, να ταξινομήσει και φυσικά να εμπλουτίσει  πολλές σκόρπιες πληροφορίες που αναφέρονται στο πρόσωπο του μεγάλου ποιητή, προσφέροντας έτσι ένα ανεκτίμητο  εγχειρίδιο τόσο για τους  μελετητές και τους ειδικούς όσο και για τους απλούς αναγνώστες και λάτρεις του έργου του. Παρά την αυστηρή του συγκρότηση και τον μεγάλο όγκο πληροφοριών που προσφέρει, χαρακτηρίζεται από γλαφυρότητα και παραστατικότητα προσφέροντας μια ανεκτίμητη και αυτοτελή λογοτεχνική απόλαυση.

kavafis-lefkoma02INFO
Ο βίος και το έργο του Κ. Π. Καβάφη
 Δημήτρης Δασκαλόπουλος, Μαρία Στασινοπούλου
 Εκδόσεις Μεταίχμιο 2013
Σελ. 200, Τιμή € 22, 00
  


Κ.Π. ΚΑΒΑΦΗΣ , ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ
Φόρο τιμής στο φετινό Έτος Καβάφη αποτελεί και η έκδοση “Τα Ποιήματα, Κ. Π. Καβάφης” από τις εκδόσεις Μεταίχμιο. Τείχη, Θερμοπύλες, Τα Άλογα του Αχιλλέως, Η Κηδεία του Σαρπηδόνος, Φωνές, Ιθάκη, Αλεξανδρινοί Βασιλείς, Καισαρίων, συνολικά 154 εμβληματικά ποιήματα του καβαφικού “κανόνα” περιλαμβάνονται σε αυτή την επετειακή έκδοση.  Συνοδεύεται από το CD του ΝίκουΞυδάκη Rue Lepsius, Μουσική προσωπογραφία του Κωνσταντίνου Π. Καβάφη σε ποίηση του Διονύση Καψάλη.

kavafis-lefkoma03INFO
Κ. Π.Καβάφης
Τα Ποιήματα
Εκδόσεις Μεταίχμιο 2013
Σελ. 208, Τιμή € 14,40  





Σχετικά Θέματα

Βασίλης Κυριαζάκης: Τέσσερα ποιήματα

πηγή: http://diastixo.gr


ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ ΜΠΟΣ:  ΛΕΠΤΟΜΕΡΙΑ ΤΡΙΠΤΥΧΟΥ, Ο ΚΗΠΟΣ ΤΩΝ ΕΠΙΓΕΙΩΝ ΑΠΟΛΑΥΣΕΩΝ, 1480-1505
Οδυσσέας

Πες στους μνηστήρες σου
να μη μαρσάρουν.
Να μην ανάβουν τσιγάρα
γιατί βλέπω τις καύτρες τους.
Να μη χύνονται στα σκαλιά
να μη χτυπούν το κουδούνι σου.

Aν τους ανοίξεις,
να προσέχουν, πες τους,
μη βρεθούν στην πίσω αυλή.

Τους μυρίζω, πες τους.
Τα δερμάτινα μπουφάν,
τις σκόνες και τα δώρα τους.
Τις κολώνιες τους μυρίζω,
τα πόδια τους, τ’αχαμνά τους.

Και πες τους, σε παρακαλώ,
να μη με καλοπιάνουν.
Γιατί μπορεί να ζω
σε σώμα σκύλου
αλλά σ’αγαπάω,
γαμώ τη φύση μου.

Και δαγκώνω.


Τοτέμ

Χθες το πρωί, συνάντησα έναν κύριο με ψηλό πράσινο καπέλο
Λίγο παρακάτω μπαίνοντας στο μετρό έπεσα σ’έναν άλλον
μ’ ένα ίδιο πράσινο καπέλο κι έναν λαγό από πάνω

Έχουν συνέδριο οι ταχυδακτυλουργοί σκέφτηκα και οι λαγοί
που ζουν στα καπέλα τους είπαν να βγουν να ξεμουδιάσουν

Στο άλλο βαγόνι κάποιος με ίδιο πράσινο ψηλό καπέλο
είχε έναν λύκο πάνω στο λαγό και σκέφτηκα
είναι ο αρχιμάγος
που
καινοτόμος
όχι μόνο λαγούς αλλά και λύκους
θα βγάλει απ’το καπέλο του

Έξω απ’το αστεροσκοπείο
είδα έναν ακόμα κι είπα
δεν αντέχω

Φορούσε κι αυτός πράσινο καπέλο ψηλό
μ’έναν λαγό έναν λύκο έναν βίσωνα
βυσσινί βασίλισσά μου
και
μια φτερωτή φυλή μικροσκοπικών Ινδιάνων
που στριφογύριζαν υμνούσαν χόρευαν γαλοπουλίσια

Προς στιγμήν μου φάνηκαν χερουβείμ
Σίγουρα θα ήταν

Αν εγώ δεν ήμουν
ο Χριστόφορος Κολόμβος.


Πρωτομαγιά

ξύπνησα κάτω από μαύρο ήλιο

σε φάλτσο καθρέφτη αναγνώρισα τον αδερφό μου κι απ’τα κάγκελα κρατήθηκα τρομαγμένος της σκάλας που οι κοινοί μας νεκροί χαιρετώντας κατέβαιναν

στον αδερφό μου αναρωτήθηκα γνέφουν ή σε μένα και θυμήθηκα όταν κοίταξε ο καθρέφτης και είδε πως ήμουν εγώ

πως ήμουν εγώ

την στιγμή που η γενναιοδωρία
του θανάτου
έδειχνε


Ταμπούρια

Στην αρχή ήταν ένας καταπράσινος λόφος
με πεύκα και το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου.
Ο Καραϊσκάκης εκεί μετάλαβε τελευταία φορά.

Μια μέρα, άρχισαν να ξηλώνουν τα πεύκα,
να γυμνώνουν τη γη, να κόβουν οικόπεδα,
και να χτίζουν μια βασιλική μετά τρούλου
όπως γράφουνε στα σχολικά βιβλία.

Οι κάτοικοι ξεσηκώθηκαν
μου είπε ο πατέρας μου.
Αλλά τίποτα δεν άλλαξε.
Πράγμα για το οποίο
δεν είμαι πολύ σίγουρος.

Η εκκλησία ανεγέρθη χωρίς ποτέ να ολοκληρωθεί.
Δεν γίνεται, λέει, χωρίς τον οβολό μας.
Πάνω απ’την είσοδο η επιγραφή: Μετανοείτε.

Δεν έχω τίποτα να μετανοήσω.
Όσο για τον οβολό μου:
Τα του Καίσαρος τω Καίσαρι.

Ο Βασίλης Κυριαζάκης γεννήθηκε το 1978. Σπούδασε οδοντιατρική και δημιουργική γραφή στη Φλώρινα. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα.

Του Κοραή το φάσκελο



του Γιάννη Μακριδάκη

πηγή: http://yiannismakridakis.gr



Μέσα στην Ιστορική Δημόσια Βιβλιοθήκη Χίου “Αδ. Κοραής” έφαγα τα νιάτα μου. Επί 8 χρόνια καθημερινά, χώρια τα άλλα διαστήματα, πήγαινα κάθε πρωί νωρίς κι έφευγα λίγο πριν κλείσει το μεσημέρι. Όποτε χαρμάνιαζα έβγαινα και καθόμουνα στα σκαλοπάτια για τσιγάρο παρέα με τον Διαμαντή, ο οποίος καθόταν κι αυτός, μαρμαρένιος κι ακίνητος και κοιτούσε κατά τον δρόμο. Πολλές φορές καθόμουν εκεί και τα απογεύματα, όταν η Βιβλιοθήκη ήταν κλειστή αλλά εγώ, πηγμένος από την πολύωρη εργασία μες στις παλιές εφημερίδες, δεν είχα διάθεση να μιλήσω σε κανέναν. Κι ο Διαμαντής ο αμίλητος κι ασάλευτος ήτανε η πιο καλή παρέα.
Έκανα τότε την έρευνα που έφερε κατόπιν το βιβλίο 10.516 μέρες αλλά και τον Ανάμιση Ντενεκέ και τον Ήλιο με δόντια, κι είχα αντιγράψει στον υπολογιστή μου όλες τις ειδήσεις των τοπικών εφημερίδων από το 1912 έως το 1940, σύνολο 11.250 ημερήσια φύλλα και σχεδόν 30 χρόνια σύγχρονης ιστορίας. Δεν με έφταναν οι ώρες λειτουργίας της για να δουλεύω κι είχα αιτηθεί να με κλείνουν μέσα φεύγοντας οι υπάλληλοι αλλά δεν εγκρίθηκε το αίτημά μου. Ευτυχώς όμως, εγκρίνανε ένα άλλο, πιο εφικτό αίτημα. Να μου εμπιστεύονται έναν έναν τους τόμους των παλαιών εφημερίδων και να τους παίρνω μαζί μου έτσι ώστε να μπορώ να εργάζομαι και κατά τις υπόλοιπες ώρες του 24ώρου, που δεν είχα πρόσβαση στην Βιβλιοθήκη. Ακόμα και τότε όμως, στα διαλείμματά μου παρέα με τον Διαμαντή κάπνιζα τα τσιγάρα μου. Εκεί, στα σκαλιά της σφαλισμένης Βιβλιοθήκης του.
Και μόλις χτες, καμιά δεκαριά χρόνια μετά από τότε, έμαθα πως θα την σφαλίσουν εντελώς διότι, λέει, δεν πτωχεύσαμε, γλυτώσαμε τη χρεοκοπία αλλά λεφτά δεν έχουμε για να συντηρούμε τέτοιου είδους Ιδρύματα σε αυτή τη χώρα.
Αύριο θα κατέβω στην πόλη. Θα πάω να καπνίσω ένα τσιγάρο σαν τότε κοντά στον Διαμαντή, θα τα χει μάθει κι αυτός τα νέα, είμαι βέβαιος. Και θα τρίζουνε τα μαρμαρωμένα του δάχτυλα, να ανοίξουν σε φάσκελο θα προσπαθούν αλλά μάλλον προς το μέρος των ομματιών του θα θέλει να το σύρει, είμαι βέβαιος, τον ξέρω καλά πια. Θα πάω αύριο να κάνουμε μαζί το τσιγάρο μας λοιπόν και να τον βοηθήσω…

Ζήτημα ύφους...



Το πρόσωπο 15χρονου από το Αφγανιστάν, τον οποίο κακοποίησαν άγνωστοι στην πλατεία Αττικής. («Το παιδί δέχτηκε επίθεση στο δρόμο. Ο ίδιος περιγράφει ανθρώπους με μαύρες μπλούζες, το κλασικό στοιχείο που βλέπουμε σε όλες τις επιθέσεις που γίνονται από ακροδεξιές συμμορίες. Αφού τον χτύπησαν, τον χαράκωσαν στο πρόσωπο με σπασμένο μπουκάλι μπίρας. Ήταν βάρβαρο. Μιλάμε πια για ψυχωτικούς» είχε πει περιγράφοντας το περιστατικό ο Νικήτας Κανάκης από τους Γιατρούς του Κόσμου. Πηγή: www.tovima.gr)
του Παντελή Μπουκάλα

πηγή: www.kathimerini.gr

Μια στο τόσο, το μυαλό και η εσωτερική μας γλώσσα κολλάνε από απογοήτευση ή εξουθένωση σ’ ένα θραύσμα τραγουδιού ή σε κάποιο από τα κλισέ που τελικά ίσως δεν είναι τόσο άχρηστα όσο φανταζόμαστε. Με ψυχοπνευματικό σημειωτόν μοιάζει, αλλά δεν του λείπουν και τα στοιχεία της αμπάριζας. Στις περιπτώσεις αυτές άλλωστε πρέπει να πάρουμε αμπάριζα για να ξεπαγώσουν τα εγκεφαλικά μας κύτταρα και να αναζητήσουν άλλες λέξεις και σκέψεις.

Αν λοιπόν είχαμε τον τρόπο να διαβάζουμε τη σκέψη των άλλων, ίσως ανακαλύπταμε ότι ο νους των δύο ηττημένων αποχωρούντων από του Μαξίμου είχε καθηλωθεί, λόγω απογοήτευσης, στο ίδιο στερεότυπο: «Ουδέν λάθος αναγνωρίζεται μετά την απομάκρυνση εκ του ταμείου». Μία-δύο-δέκα φορές, αυτοτιμωρητικά, αυτοσαρκαστικά, μήπως το πάθημα γίνει μάθημα. Βεβαίως, έμπειροι πολιτικοί όπως είναι, βρήκαν διέξοδο και έκαναν τις καθιερωμένες δηλώσεις. Ωστόσο, παρά το πλούσιο λεξιλόγιο και την εύστροφη ρητορική τους, το ύφος τους έλεγε πολύ περισσότερα από όσα οι περιποιημένες λέξεις τους. Το ύφος της προσβολής που μόλις είχαν υποστεί. Της προσβολής και με τις δύο σημασίες της: της επίθεσης αφενός, της απρεπούς και αλαζονικής συμπεριφοράς αφετέρου. Ηθελαν να πιστεύουν ότι μετέχουν ισότιμα σε μια ανοιχτόμυαλη και απαγίδευτη κοινοπραξία και διαπίστωσαν αυτό που κατά βάθος γνωρίζουν: ότι για την ηγεμονεύουσα Ν.Δ. είναι επικουρικοί, δευτερότριτοι, ένα αναγκαίο κακό.

Δεν θα είχαν αιφνιδιαστεί οι δύο αρχηγοί και δεν θα είχαν παγιδευτεί σε ψευδαισθήσεις αν όλες τούτες τις μέρες είχαν προσέξει όχι τόσο τι έλεγαν στα κανάλια και τα ραδιόφωνα για το αντιρατσιστικό οι Νεοδημοκράτες (ας μη μιλήσουμε για τους ανωνύμως ιντερνετολογούντες), όσο -και πάλι- το ύφος τους. Ενα ύφος ενοχλημένο, αυστηρό, επιτιμητικό, που με το ζόρι κρατιόταν να μη δείξει ξεκάθαρα την περιφρόνησή του για τους δύο «μικρούς» και τις «ευαισθησιούλες» τους. Ενα ύφος που την επομένη της σύσκεψης των τριών ξέσπασε και πανηγύρισε πρωτοσέλιδα σε φιλογαλάζια εφημερίδα: «Ο Σαμαράς έβαλε τέλος στην οπερέτα ΠΑΣΟΚ - ΔΗΜΑΡ. Δεν πέρασε ο εκβιασμός των δημοσκοπικά απελπισμένων». Ετσι απλά.

Οπερέτα λοιπόν ένα ζήτημα ιδεολογικό, αξιακό, πολιτικό, ηθικό, όπως ορθά το χαρακτήρισαν οι δύο ηττημένοι της σύσκεψης. Οπερέτα η υποχρέωση της χώρας να εναρμονιστεί με τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Οπερέτα η αρχική συμφωνία Σαμαρά («βεβαίως, να το προχωρήσουμε»), την οποία εις μάτην επικαλέστηκαν Βενιζέλος και Κουβέλης, όπως μάταια είπαν και ξαναείπαν ότι στη σύνταξη του νομοσχεδίου συμμετείχε εξαρχής και μέχρι τέλους, και όχι αυτοσχεδιάζων, ο Νεοδημοκράτης υφυπουργός Δικαιοσύνης. Οπερέτα η οφειλή της πολιτείας να δείξει τάχιστα, έστω συμβολικά, ότι δεν της είναι αδιάφορη η εξαπλούμενη ρατσιστική βία, ότι δεν θα επιτρέψει στα τάγματα εφόδου να δρουν ανεξέλεγκτα. Αλλά και τα κάθε λογής τάγματα και οι λάτρεις τους ψηφίζουν. Ανέκαθεν.

[H εικονογράφηση προστέθηκε από το Εντευκτήριο.]

Χουάν Ραμόν Χιμένεθ: Ο ποιητής της απέραντης μειονότητας

της Άννας Βερροιοπούλου

πηγή: http://www.ispania.gr



E-mailΕκτύπωση
«Ο Χουάν Ραμόν Χιμένεθ είναι σαν την Αυστραλία, χώρα απέραντη και ήπειρος μαζί, ο μεγαλύτερος ποιητικός τόπος της λογοτεχνίας της Ισπανίας του 20ού αι.» (Andrés Trapiello)
Ο Χουάν Ραμόν Χιμένεθ (Juan Ramón Jiménez), βραβευμένος το 1956 με το βραβείο Νομπέλ Λογοτεχνίας, αποτελεί μία από τις σημαντικότερες φιγούρες της ισπανόφωνης ποίησης του 20ού αι.. Υπήρξε κύριος ανανεωτής της και πνευματικός πατέρας των ποιητών της γενιάς του 27, όπως του Λόρκα κ.ά. Στην Ελλάδα είναι, ίσως, περισσότερο γνωστός για τις ιστορίες του γαϊδαράκου Πλατέρο, του ήρωα των παιδικών διηγημάτων «Ο Πλατέρο κι εγώ» (Platero y yo). Ο Χιμένεθ, ωστόσο, έζησε για την ποίηση και με την ποίηση. Συχνά γλυκομιλούσε γι' αυτήν λες κι αναφερόταν σε μια αγαπημένη: «Η σχέση που έχω με την Ποίηση είναι αυτή των παράφορα ερωτευμένων». Ακούραστος δημιουργός, δούλευε και ξαναδούλευε τους στίχους του με άσβεστο πάθος, μέχρι που σφάλισε τα μάτια σε ηλικία 77 ετών. Ο Χιμένεθ είναι ο ποιητής της καθαρής ποίησης και της απόλυτης επιθυμίας για ομορφιά, αισθητικής και πνευματικής.
Γεννήθηκε το 1881 σε μια κωμόπολη της Ανδαλουσίας, το Μογκέρ. Η πατρίδα του, το μεσογειακό της φως, η λευκότητα των σπιτιών διαμόρφωσαν τον ψυχισμό του νεαρού Χιμένεθ. Η θάλασσα του Μογκέρ, την οποία ως παιδί ατένιζε αχόρταγα από την ταράτσα του σπιτιού του, εντυπώνεται στην ποιητική του μνήμη. Τα στοιχεία αυτά ―η θάλασσα, ο ήλιος, ο ουρανός, η αθωότητα της λευκής του πατρίδας― θα αποτελέσουν μόνιμα πρώτες ύλες των στίχων του.
Από παιδί είχε φύση μελαγχολική και εσωστρεφή ιδιοσυγκρασία. Σύντομα βρήκε καταφύγιο στην ποίηση και η ευαισθησία του βρήκε φωνή στους στίχους του. Πολύ νέος, το 1900, εκδίδει δύο ποιητικές συλλογές:«Μενεξεδένιες Ψυχές» (Almas de violeta) και «Νυνφαίαι» (Ninfeas), οι οποίες εκτυπώθηκαν με βιολετί και πράσινο μελάνι αντίστοιχα, ακολουθώντας τις τάσεις του Μοντερνισμού, ενός από τα σημαντικότερα λογοτεχνικά ρεύματα της εποχής, στο οποίο ανήκουν και τα παραπάνω έργα. Αυτά έτυχαν θερμής αποδοχής από τους ποιητικούς κύκλους και διάσημοι ποιητές, όπως ο Ρουμπέν Νταρίο (Rubén Darío) και ο Αντόνιο Ματσάδο (Antonio Machado), αγκάλιασαν με ενθουσιασμό τον νεαρό ποιητή. Στους πρώτους αυτούς μελαγχολικούς στίχους κυριαρχεί ο κόσμος των αισθήσεων ―η μουσικότητα, τα χρώματα, τα αρώματα―, ο οποίος είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με τον κόσμο των συναισθημάτων.
Υπήρξαν ρόδα και βιολέτες στο μπλε του στερεώματος,
μαγεία μυθική χρωμάτων και αρωμάτων∙
ήταν ένα από ΄κείνα τα δειλινά
των γλυκών ανοίξεων, που η ψυχή μου
στις αναμνήσεις βλέπει να πλανώνται.
Ο Χουάν Ραμόν Χιμένεθ και ο έρωτας
Ένα από τα βασικά θέματα της ποίησής του είναι ο έρωτας. Αποτελεί γι’ αυτόν το πέμπτο στοιχείο της φύσης μαζί με το νερό, τον αέρα, τη φωτιά και τη γη. Στους στίχους του ο έρωτας είναι παθιασμένος κι επώδυνος, εμφανίζεται όμως πάντα εξευγενισμένος, μια πύρινη φλόγα που φέγγει με τις πιο λεπτές και ευγενικές αποχρώσεις του γαλάζιου- ο έρωτας στην ποίησή του συγκρίνεται με την μπλε περίοδο στους πίνακες του Πικάσσο.
Αδελφή: Ξεφυλλίζαμε τα φλογερά μας σώματα
σε μια αφθονία δίχως τέλος, δίχως συναίσθηση…
Ήταν φθινόπωρο κι ο ήλιος —θυμάσαι;— γλύκαινε
θλιμμένα την κάμαρα με μια υπόλευκη λάμψη…
Το 1913 γνωρίζει κι ερωτεύεται τη Ζηνοβία Καμπρουμπί (Zenobia Cambrubí). Το 1916 παντρεύονται και θα μείνουν αχώριστοι σύντροφοι για σαράντα σχεδόν χρόνια μέχρι τομ θάνατό της. Η Ζηνοβία, η οποία υποστήριξε πολύ τον σύζυγό της στο έργο του, υπήρξε μια πολύ καλλιεργημένη γυναίκα, μοντέρνα για την εποχή της, φεμινίστρια και μεταφράστρια του Ινδού νομπελίστα Ταγκόρ. Προκειμένου να τελεστούν οι γάμοι, ο Χιμένεθ διασχίζει για πρώτη φορά τον Ατλαντικό με προορισμό τη Νέα Υόρκη, όπου διέμενε η Ζηνοβία. Τα δύο αυτά γεγονότα, ο γάμος του και ο διάπλους του ωκεανού, θα σταθούν καθοριστικά για το έργο του, διότι από τις εμπειρίες αυτές γεννιέται η συλλογή «Ημερολόγιο ενός προσφάτως παντρεμένου ποιητή» (Diario de un poeta recién casado).
To πρωτοποριακό αυτό βιβλίο θεωρείται από κάποιους το σημαντικότερο ισπανικό ποιητικό έργο του 20ού αι. Είναι γραμμένο σε μορφή ημερολογίου και συνδυάζει ποίηση και πρόζα, διαλόγους και μονολόγους. Παρουσιάζει μεγάλη ετερογένεια υλικού, ώς και αμερικάνικες διαφημίσεις παρεμβάλλει- ένα έργο πραγματικά με τον αέρα του μοντέρνου. Η μεγάλη καινοτομία ωστόσο για την ισπανόφωνη ποίηση είναι η εκτεταμένη και συνειδητή χρήση του ελεύθερου στίχου. Επιλέγει σκόπιμα τον νέο αυτό στίχο, διότι θέλει να αναγγείλλει την αναγέννηση που υφίσταται η ποίησή του κι ο ίδιος με τον έρωτα, τον γάμο και τη γνωριμία του με τον ωκεανό, με μια καινούρια ζωή.
Μοιάζεις, θάλασσα, να μάχεσαι
—ω! αναταραχή δίχως τέλος, μέταλλο αδιάκοπο!—
ώστε από σένα να βρεθείς ή εγώ για να σέ βρω.
Τι απέραντη δείχνεσαι,
στη γυμνότητά σου μόνη
…….
Σαν σε τοκετό, γεννάς τον εαυτό σου,
—με πόση κούραση!—
τον εαυτό σου, θάλασσα μοναδική!
τον εαυτό σου, εσένα μόνο και εντός της δικής σου
μοναδικής πληρότητας όλων των πληροτήτων,
…ώστε από σένα να βρεθείς ή εγώ για να σέ βρω!
Με το βιβλίο αυτό η έκφρασή του αλλάζει ριζικά και το έργο του εισέρχεται σε μία νέα περίοδο, που ο ποιητής μας ονομάζει διανοητική. Η ποίησή του γίνεται καθαρή, αγνή, poesía pura, απογυμνώνεται από περιττά στολίδια, από κοσμητικά επίθετα και τον περίτεχνο λόγο. Τώρα παρατηρείται το εξής παράδοξο: ο λόγος του, το λεξιλόγιο γίνεται απλό, καθημερινό, εντούτοις τα νοήματά του γίνονται δύσκολα, πυκνά. Ο Χιμένεθ γίνεται ο ποιητής της απέραντης μειονότητας.
Αυτήν την περίοδο εκδίδει πολλά κοσμήματα της ισπανικής ποίησης, όπως Αιωνιότητες (Eternidades), Ποίηση (Poesía), Ομορφιά (Belleza), Η πλήρης εποχή (La estación total). Ο Χιμένεθ γράφει ασταμάτητα, είναι εξορισμένος θα λέγαμε στην ποίησή του.
Ζώο Βάθους
Το 1936 ξεκινά μια διαφορετική εξορία γι΄αυτόν: με το ξέσπασμα του Εμφυλίου, φεύγει από την Ισπανία και, λόγω της νίκης του Φράνκο, αυτοεξορίζεται μόνιμα· ζει στην Κούβα, στη Φλόριντα, στην Ουάσινγκτον και τέλος θα εγκατασταθεί στο Πουέρτο Ρίκο.
Τα χρόνια περνούν. Βρισκόμαστε στο 1949, όταν εκδίδεται μία συλλογή-ορόσημο της ισπανόφωνης ποίησης: Ζώο βάθους (Animal de fondo). Ο Χουάν Ραμόν είναι πλέον ηλικιωμένος, ο λόγος του έχει ωριμάσει, όμως η ποίησή του παραμένει νέα. Φέρει πάντα μαζί της την άνοιξη, τον αέρα της ανανέωσης. Η έμπνευση σε όλο της το μεγαλείο! Ο ποιητής αγγίζει πλέον την πολυπόθητη Ολότητα, La totalidad, φθάνει πλέον έπειτα από μακρόχρονο ταξίδι στην Πλήρη του Εποχή: ανοιξιάτικη αναγέννηση, καλοκαιρινός θερισμός του καρπού, χειμωνιάτικη απόλαυση των κόπων, των κύκλων ζωής.
Η συλλογή Ζώο βάθους αποτελείται από 29 ποιήματα, άρρηκτα συνδεδεμένα μεταξύ τους, που αλληλοσυμπληρώνονται, και είναι εστιασμένα όλα σε ένα θέμα, την ανακάλυψη του εσωτερικού μας θεού, της ομορφιάς, του φωτεινού μας κέντρου.
Το 1956, τo βραβείο Νομπέλ Λογοτεχνίας έρχεται σε μια τραγική στιγμή της ζωής του: λίγες μέρες πριν πεθάνει η γυναίκα του. Συντετριμμένος, δεν θα πάει να το παραλάβει. Δύο χρόνια αργότερα πεθαίνει και ο ίδιος στο Πουέρτο Ρίκο. Ο αιώνιος Ανδαλουσιανός, όπως υπέγραφε ο ίδιος ο Χουάν Ραμόν, ήταν από τις σπάνιες εκείνες περιπτώσεις συνέπειας, που έργο και ζωή ταυτίζονται· ο ποιητής ενστάλαξε την ύπαρξή του στους στίχους, δίνοντας στα πάντα ολόγυρα αισθητική, συναισθηματική και πνευματική αξία.
Πηγή εικόνας «Platero y yo»: http://desmotivaciones.es