26.9.14

Ο Τέλλος Φίλης διαβάζει πέντε ποιήματά του στη Λογοτεχνική Σκηνή 2014



Ο Τέλλος Φίλης διαβάζει πέντε ποιήματά του στη Λογοτεχνική Σκηνή 2014.
Θέατρο Μελίνα Μερκούρη του Δήμου Καλαμαριάς, Σάββατο 20 Σεπτεμβρίου

Λήψη, επεξεργασία βίντεο: Κώστας Εφραιμίδης.




Ο Τέλλος Φίλης γεννήθηκε το 1960 στη Θεσσαλονίκη, στην οποία επανεγκαταστάθηκε πριν από μερικά χρόνια, ύστερα από πολυετείς περιπλανήσεις εντός και εκτός. 
Δηλώνει απλός υπάλληλος βιντεοκλάμπ. Κατά τα λοιπά, είναι υπερδραστήριος και επιδραστικός στα κοινωνικά δίκτυα, δημιούργησε και συντονίζει τη δράση της ομάδας «Η Ποίηση Γυμνή», υποστηρίζει τους νέους δημιουργούς σε κάθε τομέα, γράφει για ταινίες αλλά και για την επικαιρότητα. Το μεσοκαλόκαιρο κυκλοφόρησε σε 400 αντίτυπα το βιβλίο του Η αποσιωποιητική ηλικία (εκδόσεις Bibliotheque) και ήδη εξαντλήθηκε, χωρίς να έχει γραφεί ούτε μισή αράδα στον Τύπο.

Δεν χαρακτηρίζει τα κείμενά του ποιήματα ― μιλάει για “λέξεις”. Οι λέξεις του λοιπόν αφηγούνται σύντομα στιγμιότυπα, που έχουν ως κοινό τους εξαγόμενο την απώλεια του κόσμου της νεότητας και την ανεπιθύμητη, βίαιη σχεδόν, είσοδο στην ωριμότητα της μέσης ηλικίας, μια είσοδο που συνοδεύεται από αποχωρισμούς, απώλειες μεταφορικές και κυριολεκτικές, αναγκαστικές προσγειώσεις στη σκληρή επιφάνεια της πραγματικής ζωής.

[παρουσίαση του Τέλλου Φίλη από τον Γιώργο Κορδομενίδη στη Λογοτεχνική Σκηνή 2014]

ΝΑΙ, ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΛΠΙΣ!


της Πίτσας Στασινοπούλου

«Λογοτεχνική Σκηνή» στο θέατρο Μ. Μερκούρη στην Καλαμαριά:
ΝΑΙ, ΥΠΑΡΧΕΙ  ΕΛΠΙΣ! 
Η «Κ» ήταν εκεί και σχολιάζει.
      Όσο υπάρχουν 20χρονα παιδιά με μυαλά φωτεινά και πένες- διαμάντια και όσο υπάρχουν θεσμοί και καταξιωμένοι πνευματικοί άνθρωποι να τα στηρίξουν… το «ΖΗΤΕΙΤΑΙ ΕΛΠΙΣ» βρίσκει απάντηση: ΝΑΙ, ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΛΠΙΣ! Ο λόγος για την «Λογοτεχνική Σκηνή», τον νέο, φιλόδοξο θεσμό μόλις δύο χρόνων, στα πλαίσια του φεστιβάλ «Παρά θιν΄αλός» του Δήμου Καλαμαριάς. Ένας θεσμός νεότευκτος, που κέρδισε ήδη τις εντυπώσεις και την αγάπη του κοινού, με συμμετοχή στη φετινή διοργάνωση 35 καταξιωμένων και νεότερων ποιητών και πεζογράφων από όλη την Ελλάδα, συνδυάζοντας τις λογοτεχνικές αναγνώσεις με περφόρμανς και μουσική.
      Λυπήθηκα πολύ που κάποια απρόοπτα δεν επέτρεψαν να παρακολουθήσω και τις τρεις ημέρες της διοργάνωσης. Ευτυχώς όμως, η τελευταία… χορταστική, με την μαραθώνια διάρκεια των 3,5 ωρών (!), με αποζημίωσε δεόντως! Ο χώρος του θεάτρου, πλήρως γεμάτος (σαφώς μεγαλύτερη προσέλευση από την αντίστοιχη περσινή) με κοινό όλων των ηλικιών. Συντονιστής και ψυχή της βραδιάς (αλλά και της «Σκηνής»), σταθερά ο Γιώργος Κορδομενίδης, με το πλούσιο συγγραφικό και κυρίως εκδοτικό έργο, αλλά εν προκειμένω, ένα πρόσωπο ιδιαίτερο χαρισματικό στη σκηνή! Με εξαιρετικό χιούμορ σε πλεόνασμα, άνεση, ετοιμότητα, ατάκα, επικοινωνιακό ταλέντο… ιδανικός για παρουσίαση και μάλιστα παρόμοιων εκδηλώσεων, που αφορούν «στα χωράφια» του.
      Η βραδιά ξεκίνησε με μισάωρη περίπου καθυστέρηση, καθώς η προσέλευση συνεχιζόταν, προβάλλοντας ένα μικρό βίντεο- αφιέρωμα στον ποιητή Νίκο – Αλέξη Ασλάνογλου, στον οποίο άλλωστε ήταν αφιερωμένη η φετινή Λογοτεχνική Σκηνή στο σύνολό της. Ακολούθησε μια εξαιρετικά ατμοσφαιρική, σύντομη περφόρμανς από την θεατρική ομάδα «ArsMoriendi», επίσης αφιερωμένη στον τιμώμενο ποιητή και εμπνευσμένη από τον «Μυστικό Δείπνο». Με υποβλητικό σκηνικό και φωτισμούς, με έντονους συμβολισμούς και άψογη εκτέλεση από τέσσερεις ηθοποιούς που καταχειροκροτήθηκαν. Ο Γιώργος Κορδομενίδης μας καλωσόρισε με οικειότητα και πριν την εμφάνιση κάθε συμμετέχοντα λογοτέχνη, προλόγιζε τον ίδιο και το έργο του, με το δικό του απαράμιλλο στυλ, παρόλο που ομολόγησε ότι «πολύ… copy paste έπεσε σήμερα». Χωρίς να παραλείπει όμως να διανθίζει τον πρόλογο με μικρές πικάντικες λεπτομέρειες για όσους γνώριζε προσωπικά, αλλά εκφράζοντας και την άποψή του για το στίγμα των νεότερων λογοτεχνών.
      Ανέβηκαν πολλοί στη σκηνή, 13 στο σύνολο μέχρι τέλους… Παλιοί και καταξιωμένοι ή νεότεροι και φερέλπιδες… Ακούστηκε κατά βάση πολλή ποίηση, αλλά και κάποια πεζά –διηγήματα… Με κάποιες αναγνώσεις ευνοημένες από εκφραστικές και καθαρές φωνές, ενώ άλλες αδικημένες από άποψη ορθοφωνίας και έκφρασης. Όλα όμως τα κείμενα είχαν ένα κοινό χαρακτηριστικό: πρόσφεραν στα καταπονημένα αυτιά μας τη ΜΑΓΕΙΑ του ΛΟΓΟΥ, αυτού που γλυκαίνει την ψυχή, ταΐζει το μυαλό, ανεβάζει σε άλλες σφαίρες, ταξιδεύει… Κάποτε βουρκώνει και τα μάτια. Μικρά ή μεγάλα διαμάντια που περιμένουν το χέρι που θα τα ανασύρει από τον σωρό. Πένες εξαιρετικές, κάποιες ευλογημένες με θείο χάρισμα που σε κάνουν να τις ζηλεύεις από θαυμασμό, ενώ μια «υπόκωφη» συγκίνηση σε πνίγει… Όσο για τη θεματολογία, τί να πούμε… Υπάρχει οτιδήποτε μεγάλο ή μικρό, απαρατήρητο,  ασήμαντο για τον μέσο άνθρωπο, που να μην αγγίζει τις ευαίσθητες κεραίες ενός ποιητή;
      Ξεχωριστές στιγμές της βραδιάς, κατ’ αρχήν το χιουμοριστικό στιγμιότυπο μεταξύ των φίλων Σάκη Σερέφα και Γιώργου Κορδομενίδη (Gordon…  κατά τον φίλο του), όπου ο Σερέφας με την απολαυστική «πολυλογία» του, ξεπέρασε τον προβλεπόμενο χρόνο, δίψασε και ζήτησε νερό, δίνοντας αφορμή στον ατακαδόρο Κορδομενίδη να σχολιάσει την «παράλειψη» λέγοντας ότι «αν κρατούσες τον χρόνο, στα 5 λεπτά, δεν διψάει κανείς!», προκαλώντας βέβαια αυθόρμητο γέλιο. Υπήρξαν όμως και κορυφαίες συγκινητικές στιγμές με την παρουσίαση δύο νεαρότατων παιδιών γύρω στα 20, του Ένο Αγκόλλι και της Αρίστης Ζαίμη, εκ των οποίων ο Ένο γεννημένος στην Αλβανία, παιδί οικονομικών μεταναστών, που παρακολούθησε ελληνικό σχολείο, αρίστευσε και προχώρησε σε ανώτατες σπουδές με πλήρη υποτροφία. Ακούγοντας την ποίησή του, καθώς και της Αρίστης, αν δεν τους γνώριζες, είναι αδύνατο να πιστέψεις ότι αυτή η πληρότητα και το ώριμο ταλέντο πηγάζει από τόσο νέα παιδιά! Η… ελπίς που λέγαμε! Και που δίκαια απέσπασε το θερμότερο χειροκρότημα. Εξίσου συγκινητική στιγμή όμως, η παρουσίαση του Ντον Σκόφιλντ, καθηγητή δημιουργικής γραφής, ο οποίος διαβάζοντας για πρώτη φορά Σεφέρη στην Αμερική, πριν 45 χρόνια, τον λάτρεψε τόσο, που δήλωσε «εγώ δεν ανήκω στην Αμερική αλλά στην Ελλάδα» κι έκτοτε… ανήκει στην Ελλάδα, γράφοντας ποίηση σε εξαιρετικά ελληνικά, με ένα μόνιμο χαμόγελο στο ευγενικό του πρόσωπο.
      Μετά το 10λεπτο διάλειμμα, το δεύτερο μέρος ξεκίνησε μουσικά με τους αγαπημένους μας Δ. Μαραμή και Θ. Βουτσικάκη, ο οποίος ερμήνευσε συνοδεία πιάνου και βιολιού, συνθέσεις του πρώτου από το έργο «Αισθηματική Ηλικία» σε ποίηση, κατά βάση Ν. Ασλάνογλου, που έχουμε ήδη απολαύσει. Μια από τις ωραιότερες φάσεις της εκδήλωσης, με την εξαίσια φωνή του Θοδωρή και τις ατμοσφαιρικές μελωδίες του δεξιοτέχνη πιανίστα- συνθέτη, να δονούν το χώρο και να μας ταξιδεύουν… Ακολούθησαν και άλλες λογοτεχνικές αναγνώσεις, καθώς και νέο μουσικό δρώμενο με τον Γ. Τσολακίδη να ερμηνεύει μελοποιημένη ποίηση της Κικής Δημουλά και του Λάζαρου Ανδρέου, συνοδευόμενος στο πιάνο από τον Σάκη Λάϊο. Μια πρωτότυπη «μίξη» ακουσμάτων , περισσότερο λαϊκών και ενδιάμεση απαγγελία που επίσης χειροκροτήθηκε θερμά. Η βραδιά έκλεισε με αναγνώσεις μικρών διηγημάτων, που παρά την κούραση τόσων ωρών, κατάφεραν με το περιεχόμενό τους να κρατήσουν το ενδιαφέρον όσων πιστών παρέμειναν, γιατί η ώρα είχε ήδη περάσει τις 11… Κάτι βέβαια που επισήμανε αρκετές φορές ο συντονιστής, μιλώντας για «αλλαγές στο πρόγραμμα», για «μαραθώνιο» και ευχόμενος στον αποχαιρετισμό του, αφού μας ευχαρίστησε θερμά για την «υπομονή», καλύτερο προγραμματισμό  την επόμενη χρονιά…
      Όμως μικρό, ασήμαντο το… «κακό», μπροστά στα πολύτιμα δώρα που εισπράξαμε. Την βαθιά ευφορία από την τέχνη του λόγου, την αυθεντική συγκίνηση και κυρίως την ελπίδα για μια νέα γενιά που στιγμές σαν κι αυτές μας δίνει τόσο κουράγιο… Οφείλουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όλους εκείνους που με ευαισθησία, σοβαρότητα, ευθύνη και ίσως προσωπικό τίμημα, στηρίζουν τον Πολιτισμό, όντες οι ίδιοι σεμνοί κι αθόρυβοι. Όπως είναι όλοι οι ΣΠΟΥΔΑΙΟΙ.

24.9.14

Ένα ιερό τέρας βραβεύεται στον Βορρά επεισοδιακά



του Γιώργου Τούλα

πηγή: http://www.parallaximag.gr


Λίγο πριν το μεσημέρι της Δευτέρας, η κίνηση είναι λιγοστή στο εξαιρετικά ήσυχο Σιέν της Νορβηγίας. Πατρίδα του Ερρίκου Ίψεν. Στο θέατρο που έχει το όνομά του και στεγάζεται σε ένα παλιό εργοστάσιο χαρτιού, υποδειγματικό παράδειγμα κρατικής επένδυσης στον πολιτισμό, ήρθε η στιγμή να ανέβει στη σκηνή ένας από τους πιο επιδραστικούς Ευρωπαίους διανοουμένους. Ο Πέτερ Χάντκε. Δεν έχουν περάσει πολλές ώρες από τη χθεσινή του εμφάνιση στο Όσλο, που προκάλεσε ασυνήθιστες για τη νορβηγική κοινωνία διαδηλώσεις εις βάρος ενός ανθρώπου του πνεύματος. Ένα πλήθος ανθρώπων με πλακάτ ήταν εκεί χθες και διαδήλωνε εναντίον του. Αφορμή η παλαιότερη παρουσία του στην κηδεία του Σλόμποταν Μιλόσεβιτς και η ―για πολλούς― αμφιλεγόμενή του στάση στον πόλεμο της πρώην Γιουγκοσλαβίας.

Στο Σιέν τα πράγματα είναι πιο ήσυχα. Η διακριτική παρουσία της αστυνομίας στον χώρο ήταν μάλλον περιττή. Πλάι στο κανάλι του νορβηγικού φιορδ, ο Χάντκε ανέβηκε στη σκηνή, κάθισε σε μια σκανδιναβικού τύπου παλαιά πολυθρόνα και άρχισε να ξετυλίγει το κουβάρι των σκέψεών του. Ο Χάντκε είναι εδώ για να παραλάβει το μεγάλο βραβείο του Ιδρύματος Ίψεν γι' αυτή τη χρονιά. Ένα βραβείο αξίας 300 χιλιάδων ευρώ με το οποίο έχουν τιμηθεί ιερά τέρατα του ευρωπαϊκού θεάτρου από το 2008 που θεσπίστηκε. Όπως η Αριάν Μνουσκίν και ο Πήτερ Μπρουκ. Φέτος η απόφαση να τιμηθεί ο Χάντκε προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις. Ο ίδιος, για να τις κατευνάσει, υποσχέθηκε να δώσει ένα μέρος των χρημάτων για τη δημιουργία ενός παιδικού σταθμού στο Κόσσοβο.
Δεν ήταν η πρώτη φορά. Το 2006, όταν ήταν να κερδίσει το μεγάλο γερμανικό βραβείο Χάινε. σφοδρά επεισόδια ξέσπασαν στο Αμβούργο και το Βερολίνο, ενώ μεγάλο μέρος της γερμανικής διανόησης θεώρησε την απόφαση της βράβευσης βέβηλη. Και η βράβευση ακυρώθηκε. 

Ποιος είναι όμως στα αλήθεια ο Πήτερ Χάντκε, που η wikipedia δεν διστάζει με ευκολία να συμπεριλάβει πλάι στο όνομα του τον χαρακτηρισμό ''φασίστας''; Γεννημένος στην Κάρινθια της Αυστρίας, στη νότια πλευρά των Άλπεων, ο Χάντκε, γιος μιας Σλοβένας γυναίκας που μεγάλωσε στο Ανατολικό Βερολίνο και η αυτοκτονία της το 1972 τον σημάδεψε, φοίτησε σε καθολικό σχολείο και αφιερώθηκε στα γράμματα. Πεζογράφος, θεατρικός συγγραφέας, ποιητής, σεναριογράφος, ακτιβιστής, δεν σταμάτησε ποτέ με το έργο του να προκαλεί και να στοιχειώνει την ευρωπαϊκή σκέψη. Βραβεύεται διαρκώς από το 1973 ενώ, εκτός από το εξαιρετικά πλούσιο έργο του στα γράμματα, ο κόσμος τον γνωρίζει για τα σενάρια του στις ταινίες του Βέντερς. Ο "Φόβος του τερματοφύλακα πριν από το πέναλτι", η "Λάθος κίνηση" και φυσικά τα αξεπέραστα "Φτερά του έρωτα".

Ποιος είναι όμως ο λόγος που ο σπουδαίος αυτός διανοούμενος αποτελεί σήμερα το κόκκινο πανί της Ευρώπης; Τι έκανε χθες βράδυ τους κατοίκους της φιλήσυχης Νορβηγίας να βγουν στο δρόμο; Ο Χάντκε στη διάρκεια του πόλεμου της Γιουγκοσλαβίας έκρινε πως η στάση της Δύσης και των ΜΜΕ της απέναντι στη χώρα ήταν πέρα για πέρα υποκριτική. Οι δηλώσεις και τα κείμενά του την εποχή εκείνη πήραν ξεκάθαρη στάση υπέρ των έργων και των ημερών του Σλόμποταν Μιλόσεβιτς, ο οποίος τον κάλεσε μάλιστα να παρακολουθήσει τη δίκη του, πράγμα που δεν έκανε. Παραβρέθηκε όμως στην κηδεία του προκαλώντας την παγκόσμια κατακραυγή μέρους της κοινής γνώμης και μιας μεγάλης μερίδας διανοουμένων και Αράβων, όπως ο Σαλμάν Ρουσντί, που τον κατηγόρησαν για φασίζουσες απόψεις και άφεση αμαρτιών σε υπόθεσης όπως η σφαγή της Στρεμπένιτσα και η γενοκτονία των Μουσουλμάνων.

Η μέρα στο Σιέν κυλά ήρεμα. Ο Χάντκε καταπονημένος και με τσακισμένη φωνή μιλά στο ακροατήριο. Μιλά για τον Ίψεν, για τον Παζολίνι, για τις ακρότητες, για τη ζωή του στα 72 του χρόνια. Είναι ήρεμος. Έχω διαβάσει την ομιλία του από το πρωί που μας δόθηκε και έχω τον χρόνο να παρατηρώ περισσότερο τις εκφράσεις του. Μιλά για δυο πυγολαμπίδες στο χώμα που τις παρατηρούσε δυο νύχτες να στέκονται εκεί. Να μην πετούν. Λίγο αργότερα, στο διάλειμμα, τον συγχαίρουμε. Για ποιο πράγμα; με ρωτά. Για τις σκέψεις που μοιραστήκατε μαζί μας, του απαντώ. Αν είναι για τις σκέψεις και όχι για το τι είμαι το δέχομαι, λέει γελώντας.

Ζει πολλά χρόνια τώρα στη Σαβίλ, στις γαλλικές εξοχές, σε ένα μικρό σπίτι με κήπο και μηλιές. Χωρίς εξοικείωση με την τεχνολογία, παρατηρεί όσα συμβαίνουν και παίρνει ακόμα θέση με όποιους κινδύνους εγκυμονεί. Το έργο του εμπεριέχει συχνά την πρόκληση. Η στάση του στο γιουγκοσλαβικό επισκίασε συχνά το εξαιρετικής βαρύτητας έργο του. Στη σκηνή μετά από κείνον ανέβηκαν μια σειρά σπουδαίοι κριτικοί και συγγραφείς και μίλησαν για κείνον. Για τη ζωή, τις αποφάσεις και τη δαιδαλώδη, αιρετική σκέψη του. Τον μοναδικό τρόπο που διεισδύει στα πράγματα. 

Βγαίνω έξω στα ήρεμα φθινοπωρινά χρώματα του Φιορδ. Πιο μπερδεμένος για κείνον από ό,τι μπήκα.

ΜΑΓΓΗ ΜΙΝΟΓΛΟΥ¨ συνέντευξη στη Ράνια Μπουμπουρή



πηγή: http://diastixo.gr

Η Μάγγη Μίνογλου, επικεφαλής των Εκδόσεων Κριτική, συνεχίζει τη σειρά συνεντεύξεων του diastixo.gr με μερικούς από τους πιο αξιόλογους Έλληνες εκδότες: Πώς αντιμετωπίζουν την κρίση; Τι πιστεύουν για την αλλαγή του νόμου περί ενιαίας τιμής του βιβλίου; Ποια είναι η σχέση τους με το e-book; Αλλά και: Τι διάβαζαν όταν ήταν παιδιά; Υπάρχει κάποιο βιβλίο που τους άλλαξε τη ζωή; Ποια είναι η μεγαλύτερη φιλοδοξία τους;
Πού γεννηθήκατε; Μπορείτε να μας πείτε δυο λόγια για τα παιδικά σας χρόνια;
Γεννήθηκα στην Αθήνα και μεγάλωσα σε περιβάλλον Μικρασιατών, με ό,τι αυτό συνεπάγεται: ιστορίες ξεριζωμού και νοσταλγίας για την κοσμοπολίτικη ζωή που άφησαν πίσω και όλα όσα κατάφεραν με μόχθο να δημιουργήσουν, τη συναναστροφή με Λεβαντίνους, Τούρκους και Αρμένιους, συναρπαστικές εμπειρίες από εμπορικά ταξίδια και νόστιμα φαγητά.
Ποιο ήταν το αγαπημένο σας βιβλίο όταν ήσασταν παιδί;
Ιούλιος Βερν και Μικρός Πρίγκιπας, αργότερα Georges Simenon και Κοσμάς Πολίτης – Εroica.
Υπάρχει κάποιο βιβλίο που σας άλλαξε τη ζωή;
Ενηλικιώθηκα με Καπετάν Μιχάλη του Καζαντζάκη και Τζόις, Το πορτρέτο του καλλιτέχνη (που με δυσκολία και επιμονή διάβασα). Αυτά άλλαξαν τη ματιά μου σε πράγματα, ανθρώπους και καταστάσεις. Όχι τη ζωή μου.


Πόσα χρόνια δραστηριοποιείστε ως εκδότρια;
Ξεκίνησα την Κριτική με φίλους το '87. Τότε που το δοκίμιο ήταν στις δόξες του, κάναμε μεγάλη επιτυχία με Χορκχάιμερ, Έκλειψη του Λόγου, και Λούκατς, Αστική ή Σοσιαλιστική Δημοκρατία – σε παγκόσμια πρώτη έκδοση! Ύστερα είχαμε την τύχη του Σλινκ με το Διαβάζοντας στη Χάννα το '97.
Πόσα άτομα απασχολεί η επιχείρησή σας και πόσους τίτλους εκδίδετε ετησίως;
Σήμερα εκδίδουμε γύρω στους 30 τίτλους τον χρόνο, μισούς πανεπιστημιακούς και μισούς δοκίμιο και λογοτεχνία. Συνολικά στην Κριτική απασχολούνται 15 άτομα.
Ποιο θεωρείτε ότι είναι το σπουδαιότερο βιβλίο που έχετε εκδώσει μέχρι σήμερα;
Δύσκολο να πω, όλα έχουν το ειδικό βάρος τους, όλα τα αγαπώ. Φτιάχνουν τον καμβά μιας εικόνας που με εκφράζει απόλυτα. Από τα πιο πρόσφατα, θα έλεγα ότι η τριλογία του Κορνήλιου Καστοριάδη Ελληνική ιδιαιτερότητα έχει ένα ευκρινές μήνυμα για τον σύγχρονο Έλληνα αναγνώστη.
Υπάρχει κάποιο βιβλίο στο οποίο να πιστέψατε πολύ, αλλά η ανταπόκριση του αναγνωστικού κοινού να μην ήταν αυτή που αναμένατε;
Συμβαίνει κι αυτό μερικές φορές, οι επιλογές του εκδότη να μη συμπίπτουν με τις αναζητήσεις του κοινού. Αυτό οφείλεται σε πολλούς παράγοντες – απ' αυτούς άλλοι εξηγούνται κι άλλοι είναι τυχαίοι.
Πόσα βιβλία διαβάζετε τον μήνα; Πόσα χειρόγραφα υποψήφιων συγγραφέων λαμβάνετε τον μήνα και πόσα από αυτά διαβάζετε η ίδια;
Προσπαθώ να έχω άποψη για όλα όσα έρχονται, που μέχρι στιγμής δεν είναι καταιγιστικά. Βιβλία διαβάζω συγχρόνως 2-3 μαζί, όσα προλαβαίνω. Στις καλοκαιρινές διακοπές, περισσότερα.
Ποια είναι η σχέση σας με το ηλεκτρονικό βιβλίο;
Εξαιρετική, θα έλεγα. Δεν με φοβίζει, αν αυτό εννοείτε. Είναι η φυσική εξέλιξη του έντυπου.
Ποια είναι η μεγαλύτερη ανησυχία σας μετά την αλλαγή του νόμου περί ενιαίας τιμής του βιβλίου;
Ο άκρατος ανταγωνισμός μεταξύ των καλών βιβλιοπωλείων. Αυτό θα κάνει ζημιά σε όλους, στους εκδότες και τους βιβλιοπώλες, και ειλικρινά με στενοχωρεί.
Πόσο έχετε επηρεαστεί από την κρίση και πώς την αντιμετωπίζετε;
Επηρεαστήκαμε, όπως όλοι. Έκανα το απολύτως προφανές: προσπάθησα να περιορίσω τις δαπάνες, χωρίς να απολύσω κανέναν συνεργάτη. Φυσικά, περιόρισα αρκετά και την παραγωγή. Επεδίωξα ένα όσο το δυνατό πιο ευέλικτο σχήμα, έχοντας ταυτόχρονα εναλλακτικό σχέδιο για το χειρότερο σενάριο.
Πότε προβλέπετε ότι θα ξεπεράσουμε την κρίση;
Ελπίζω να την ξεπεράσουμε σύντομα, εκτός απροόπτου, στον βαθμό που εξαρτάται από μας.
Ποια είναι η μεγαλύτερη φιλοδοξία σας;
Να ζήσει η Κριτική περισσότερο από μένα.
Μοιραστείτε μαζί μας μία χρήσιμη συμβουλή που σας έδωσαν κάποτε.
Εντιμότητα. Αυτή τη συμβουλή μού την έδωσαν. Επίμονη προσπάθεια και μέτρο, είναι αυτή που θέλω να δώσω στους νεότερους εγώ.

16.9.14

Ο Τενεσί Γουίλιαμς στο όριο ζωής και τέχνης



του Μάρκου Καρασαρίνη

πηγή: http://www.tovima.gr



Μια νέα βιογραφία, που κυκλοφορεί στις 22 Σεπτεμβρίου στα αγγλικά, βάζει σε δεύτερη μοίρα την προσωπική ζωή του θεατρικού συγγραφέα και επαναξιολογεί τα όψιμα έργα του

«Σκέφτομαι αυτό το βιβλίο σαν να είναι κλαμπ σάντουιτς. Θέλησα να διερευνήσω τη συνέργεια μεταξύ της ιδιωτικής ζωής, του δημόσιου βίου και των θεατρικών έργων, με λίγη έξτρα μαγιονέζα αφήγησης και ερμηνείας». Είναι ένας παράξενος τρόπος να χαρακτηρίζει o συγγραφέας το βιβλίο του, ειδικά όταν πρόκειται για μια νέα βιογραφία του θεατρικού θρύλου Τενεσί Γουίλιαμς (1911-1983) που φέρει τον τίτλο «Mad Pilgrimage of the Flesh» (εκδ. W.W. Norton and Co., 19,50 ευρώ). Το «τρελό προσκύνημα της σάρκας» ωστόσο, έργο του αναγνωρισμένου θεατρικού κριτικού του «New Yorker» Τζον Λαρ, στην πραγματικότητα αποφεύγει σύμφωνα με τον αμερικανικό Τύπο την εντυπωσιοθηρική ευκολία της ομοφυλοφιλίας του Γουίλιαμς εστιάζοντας στα χρόνια της διασημότητας και επανεκτιμώντας την ύστερη θεατρική παραγωγή του. 

Αφετηρία της αφήγησης του Λαρ αποτελεί το τέρμα μιας προηγούμενης βιογραφίας του Γουίλιαμς (τα αρχεία του συγγραφέα της οποίας «κληρονόμησε»), η αιφνιδιαστική επιτυχία του «Γυάλινου κόσμου» το 1944. Θα ακολουθούσαν κλασικά έργα όπως «Λεωφορείον ο πόθος», «Η αγριόγατα», «Ο Ορφέας στον Αδη», «Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι», «Το γλυκό πουλί της νιότης». Η αναγόρευση του δημιουργού τους σε στυλοβάτη του Μπρόντγουεϊ και καινοτόμο αστέρα του παγκόσμιου θεάτρου έφερε μαζί της αναγνώριση, πλούτο και αργότερα δριμύτατες επικρίσεις, όταν το ύφος του Γουίλιαμς εξελίχθηκε στη δεκαετία του '60 σε κατευθύνσεις μη αρεστές στη mainstream κριτική.

Ο Λαρ καταγράφει μια γνώριμη καλλιτεχνική ιστορία δανεισμού δημιουργικών στοιχείων από την προσωπική ζωή (η πνιγηρή οικογένεια, η διανοητική ασθένεια, ο αλκοολισμός) που συνοδεύεται από καταχρήσεις, κατάθλιψη και, εδώ, υποχρεωτικό εγκλεισμό σε ψυχιατρική κλινική το 1969. Τουλάχιστον εδώ η κατάβαση στην εσωτερική κόλαση δεν υπήρξε ο τελευταίος σταθμός: «οριακή προσωπικότητα» ή «υστερικός» (όρος που χρησιμοποιούσε ο ίδιος για τον εαυτό του), ο Γουίλιαμς βγήκε από το ψυχιατρείο κερδίζοντας άλλη μια δεκαετία ζωής και γραφής.

Αντλώντας από έναν τεράστιο όγκο μεταθανάτια δημοσιευμένου υλικού που περιλαμβάνει ημερολόγια, αλληλογραφία, μια ποιητική συλλογή και κάπου 50 αδημοσίευτα θεατρικά έργα, όπως και 70 κασέτες με συνεντεύξεις που δεν είχαν απομαγνητοφωνηθεί (μεταξύ των οποίων και μια μεγάλη συζήτηση με τον Πάντσο Ροντρίγκες, εραστή του Γουίλιαμς την περίοδο 1946-1948 και πρότυπο του Στάνλεϊ Κοβάλσκι στο «Λεωφορείον ο πόθος»), ο Λαρ φέρνει επίσης στο φως νέα στοιχεία από τη συνεργασία του κορυφαίου συγγραφέα με τον ατζέντη του, Οντρεϊ Γουντ, και τον Ελία Καζάν, σκηνοθέτη ορισμένων από τα σημαντικότερα έργα του. Οι δικοί τους προβληματισμοί για την τέχνη, οι αισθητικές αναζητήσεις και, σε μεγάλο βαθμό, οι ρήξεις τους, σημειώνει μιλώντας στους «New York Times», είναι ενδεικτικές τόσο για τη δουλειά όσο και για την «καλλιτεχνική ματαιοδοξία» του Γουίλιαμς.


Την τελευταία, πάντως, δικαιώνει ως έναν βαθμό και ο ίδιος, με την επανεκτίμηση της ύστερης περιόδου του. Εντάσσοντας στον κανόνα της μελέτης του Τενεσί Γουίλιαμς «συμπαγή κείμενα» και «ενδιαφέρουσες αποτυχίες», ο Λαρ μοιάζει να αποκαθιστά τη συνέχεια, φθίνουσα έστω, των μερών εκείνων που για πολλούς είχαν μέχρι τώρα αξία μόνο ως τεκμήρια της «προσωπικής αποσύνθεσης» ενός μεγάλου της σύγχρονης τέχνης.

14.9.14

Βουνό ή θάλασσα; ― «Πέρυσι στα Καμένα Βούρλα». Γράφει η Γλυκερία Μπασδέκη


[ Η ποιήτρια Γλυκερία Μπασδέκη ήταν από τις πρώτες συνεργάτιδες του Εντευκτηρίου που ανταποκρίθηκε στην πρόταση να απαντήσει με τον τρόπο της στο παιγνιώδες ερώτημα: Βουνό ή θάλασσα. Από προσωπική αβλεψία, το κείμενό της δεν δημοσιεύτηκε και ανακοινώθηκε χτες η ολοκλήρωση του "αφιερώματος" αυτού. Ας εκληφθεί λοιπόν το μικρό πεζό που ακολουθεί ως το πιο κατάλληλο υστερόγραφο. ― Γιώργος Κορδομενίδης ]



της Γλυκερίας Μπασδέκη*


Πέρυσι στα Καμένα Βούρλα

Με το μελάτο στο στόμα.’Εσταζε ο κρόκος,τελευταίο στο βάθος, επίτηδες, να έχω την άνεσή μου,να στάζει, σλουρπ σλουρπ με αλατάκι στη γλωσσίτσα. Σεβασμός μηδέν, ψηλός μελαχρινός, καθόλου ο τύπος μου, έπιασε καρέκλα, καλημέρα σας είμαι ο Γιάννης Κολιός, δεν με θυμάστε; Σκουπίστηκα με το τραπεζομάντηλο, μπραφ μπραφ, έφυγε η κανάτα με τον φυσικό και το βούτυρο Κερκύρας. Δεσποινίς, δεσποινίς ελάτε με τη σφουγγαρίστρα λίγο που σας θέλω. Όλο το επίλεκτο τημ του χοτέλ «Ακτή Βουλιαγμένης» στο λεπτό, εξαίρετο σέρβις, τιμαί φιλικαί, δυο βήματα απ’ τη θάλασσα. Αυτός στην καρέκλα μπάστακας. Άναψε και τσιγάρο, κανονικά απαγορεύεται. Είμαι ο Γιάννης Κολιός, δεν με θυμάστε; Πέρυσι στα Καμμένα Βούρλα, η δεσποινίς Πέπη δεν είστε; H Δεσποινίς Πέπη είμαι φέτος κι η δεσποινίς Πέπη ήμουν και πέρυσι. Αλλά τι Καμμένα Βούρλα; Ποιός Γιάννης Κολιός; Δεν σας ξέρω, κύριε Κολιέ, του πετάω με μπλαζέ υφάκι, προφανώς και πρόκειται περί συγχύσεως και τα λοιπά. Πάω να φύγω, με γραπώνει. Δεσποινίς, δεσποινίς, ελάτε με τνη μπερέτα λίγο που σας θέλω ― ένας Γιάννης Κολιός με παρενοχλεί και θα μου κάνει μελανιά στο μπράτσο. Από μέσα μου τα είπα. Απέξω ξέπνοη, πολύ ξέπνοη, ούτε ένα μπρέκφαστ της προκοπής δεν πρόλαβα ν’ αποτελειώσω, πού δύναμη πρωινιάτικα. Δεν πήγα ποτέ στα Καμμένα Βούρλα και το Γιάννης Κολιός δε μου λέει τίποτε, ψιθύρισα. ΄Εξαλλος ο Κολιός, καθόλου ο τύπος μου, ψηλός μελαχρινός με μια ελιά στο μάγουλο, άνοιξαν τα μάτια του, άφρισε, πετάει τη γόπα στα σφουγγαρισμένα. Μην το αρνείστε, δεσποινίς Πέπη, εσείς είστε, αμέσως σας κατάλαβα. Είμαι ο Γιάννης Κολιός ― ο Κολιός τον Αύγουστο, θυμηθείτε…. Πιάνει να κλαίει, πέφτει και στα γόνατα, κοτζάμ μαντράχαλος, πενήντα στο νερό. Μπελάς μεγάλος, μια βδομαδούλα διακοπούλες ήθελα, το χοτέλ «Ακτή Βουλιαγμένης» μέσα, που ούτε ένα πρωινό με το πάσο σου δεν μπορείς να ευχαριστηθείς. Είχαν γυρίσει και τα διπλανά, φουλ συνταξιούχοι, όρεξη μάς είχαν, ρεζίλι με τον Κολιό στα πόδια μου να μυξοκλαίει... Καλά, καλά, σηκωθείτε κύριε Κολιέ, του λέω, πάμε να πιούμε ένα καφεδάκι να τα συζητήσουμε. ΄Ηρθε κι έφεξε ο μεγαλομπεμπές, καθόλου ο τύπος μου, ψηλός μελαχρινός, με προγναθισμό. Τον πήρα στο δωμάτιο, παρήγγειλα δυο φραπέδες να τους ανεβάσουν. Χωρίς γάλα ο δικός μου, θα το θυμόσαστε, ε; μου κάνει. Εκεί παραδόθηκα. Του έστρωσα πρόχειρα σ’ ένα μπαμπού καναπεδάκι, ούτε διθέσιο, ο μισός μέσα, ο μισός έξω. Αργά το βράδυ παραδέχτηκα τα πάντα ― ήταν αποφασισμένος να με πείσει και σχεδόν τον λυπήθηκα. Το σώμα του ήταν όπως το περίμενα, αλμυρό, με μια πηχτή κρούστα. Τα φιλιά του μύριζαν έντονα ψαρίλα αλλά ήταν περασμένος Αύγουστος κι αποφάσισα να μη δώσω και μεγάλη σημασία στις λεπτομέρειες.


* Γεννήθηκε στη Λάρισα το 1969. Αγαπάει και το βουνό και τη θάλασσα γιατί είναι διλημματική. Γράφει με άνεση.


13.9.14

Το πλήρες και αναλυτικό πρόγραμμα της Λογοτεχνικής Σκηνής 2014

19, 20, 21 Σεπτεμβρίου 2014, ώρα 19.30 ακριβώς, Δημοτικό Θέατρο Καλαμαριάς «Μελίνα Μερκούρη» (Μεταμορφώσεως 7-9), με ελεύθερη είσοδο.



Η Λογοτεχνική Σκηνή είναι ένας νέος, φιλόδοξος θεσμός που δημιουργήθηκε το 2012 στο πλαίσιο του «Παρά θίν’ αλός», του ανήσυχου φεστιβάλ του Δήμου Καλαμαριάς, και προστέθηκε στους ήδη υπάρχοντες άξονες για τη μουσική και τα εικαστικά. Οι δύο πρώτες διοργανώσεις αυτού του λογοτεχνικού φεστιβάλ, του μόνου που γίνεται στην Ελλάδα από δημόσιο φορέα, κρίθηκαν πολύ πετυχημένες και βρήκαν μεγάλη ανταπόκριση τόσο από τη λογοτεχνική κοινότητα όσο και από το φιλαναγνωστικό κοινό.
Φέτος η κεντρική διοργάνωση της Λογοτεχνικής Σκηνής πραγματοποιείται με τη συμμετοχή 35 καταξιωμένων και νεότερων ποιητών και πεζογράφων από τη Θεσσαλονίκη και την υπόλοιπη Ελλάδα.
Τις αναγνώσεις αδημοσίευτων, κυρίως, λογοτεχνικών κειμένων συμπληρώνουν περφόρμανς και μουσική.











Βουνό ή θάλασσα; ― «Πέντε φωτογραφίες». Γράφει η Έφη Αντωνίου

[Με το σπονδυλωτό ποίημα της Έφης Αντωνίου ολοκληρώνεται σήμερα το "αφιέρωμα" στο ερώτημα των παιδικών (μου; μας;) χρόνων: Βουνό ή θάλασσα. 
Το αφιέρωμα αυτό, χάρη στην πρόθυμη ανταπόκριση που βρήκε, εμπλούτισε το blog με μερικά εξαιρετικά κείμενα, που άνετα θα έβρισκαν θέση στο περιοδικό ή σε μια μελλοντική έκδοση με τον ίδιο τίτλο ― ορισμένα μάλιστα γραμμένα από πρόσωπα που δεν είναι επαγγελματίες της γραφής.


Στο εξής το blog αυτό θα είναι ανοιχτό και σε κείμενα συνεργατών ή φίλων του περιοδικού Εντευκτήριο, με μόνη προϋπόθεση να σχετίζονται με τα ενδιαφέροντα του blοg, όπως αυτά καθρεφτίζονται στις "ετικέτες" του. Για ενδεχόμενη προσυνεννόηση ή αποστολή, η διεύθυνση ηλεκτρονικής αλληλογραφίας είναι entefkti@otenet.gr]

της Έφης Αντωνίου*



Πέντε φωτογραφίες


Θάλασσα 1




Στην αμμουδιά
Οικογένειες με παιδιά
Ομπρέλες, κουβαδάκια, καφέδες και σάντουιτς
Η μυρωδιά της αλμύρας, του αντηλιακού και της αλχημείας
Στα πεύκα τερετίζουν τα τζιτζίκια
Στη θάλασσα δύο τράτες, κάποια γιοτ και μία βάρκα-ποδήλατο
Παιδιά βουτάν από το μόλο
Στο βάθος
Το απέραντο γαλάζιο




Βουνό 1















Οξιές
Πεύκα
Βελανιδιές
Και έλατα
Πυκνό το δάσος
Εμείς ευχάριστα το βουνό ανεβαίνουμε αγγίζοντας τις φτέρες.


Θάλασσα 2











Στην αμμουδιά οι γλάροι
Κρώζουν, κινούνται, αφήνουν τα ίχνη τους στην άμμο
Μία βάρκα γαλαζοκόκκινη κείτεται δίπλα
Ερημική η παραλία
Μία ομπρέλα μοναχική
Λίγοι οι λουόμενοι
Ακούν το κύμα.


Βουνό 2








Ήταν όμορφο το βουνό
Το εκκλησάκι στην κορυφή
Χώμα κι ασβέστη και πέτρες
Και στάχυα πολλά χρυσίζοντα
Ο μήνας Ιούλιος
Η μέρα του Προφήτη Ηλία


Βουνό και θάλασσα


Ένα σπίτι λιτό, άσπρο, μοντέρνο στην άκρη ενός βουνού με τζάκι
Έναν νερόμυλο
Έναν πυργίσκο
Και μία βάρκα έξω
Το φως από ένα φάρο
Το σπίτι αφουγκράζεται τον αγέρα που σφυρίζει στα δέντρα και το κύμα που μαίνεται στα βράχια.
Γεύεται την Ελλάδα

* [ H Έφη Αντωνίου παρακολούθησε ένα από τα σεμινάρια που έκανα ως συνεργάτης του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου, με αντικείμενο τη διόρθωση και την επιμέλεια κειμένων. Αν θυμάμαι σωστά, είναι φιλόλογος και διδάσκει στη Μέση Εκπαίδευση. ― Γιώργος Κορδομενίδης ]