24.12.09

Στο ΕΝΤΕΥΚΤΗΡΙΟ και στον ΠΟΡΦΥΡΑ το Βραβείο Περιοδικού 2009

Στον Νάνο Βαλαωρίτη το Μεγάλο Βραβείο Λογοτεχνίας

Aνακοινώθηκαν τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας 2009

Aνακοινώθηκαν τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας 2009, από τη Διεύθυνση Γραμμάτων της Γενικής Διεύθυνσης Σύγχρονου Πολιτισμού του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού, τα οποία αφορούν τις εκδόσεις του έτους 2008

Αναλυτικά :

Το Μεγάλο Βραβείο Λογοτεχνίας απονέμεται ομόφωνα στον Νάνο Βαλαωρίτη για το σύνολο του έργου του.

Το Βραβείο Περιοδικού απονέμεται κατά πλειοψηφία εξ ημισείας στα περιοδικά «πόρφυρας» και «Εντευκτήριο» για την συμβολή τους στην προβολή και διάδοση της ελληνικής λογοτεχνίας.

Το Βραβείο Ποίησης απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Λευτέρη Πούλιο για το έργο του με τίτλο «Η κρυφή συλλογή», εκδόσεις Κέδρος.

Το Βραβείο Διηγήματος απονέμεται ομόφωνα εξ ημισείας στους : Τόλη Νικηφόρου για το έργο του με τίτλο «Ο δρόμος για την Ουρανούπολη», εκδόσεις Νεφέλη και Αργύρη Χιόνη για το έργο του «Το οριζόντιο ύψος και άλλες αφύσικες ιστορίες», εκδόσεις Κίχλη.

Το βραβείο Μυθιστορήματος απονέμεται ομόφωνα στον Γιάννη Ατζακά για το έργο του «θολός βυθός», εκδόσεις Άγρα.

Το βραβείο Δοκιμίου - Κριτικής απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Χρίστο Ρουμελιωτάκη για το έργο του «Ασκήσεις αυτογνωσίας», εκδόσεις Τυπωθήτω.

Το βραβείο Χρονικού - Μαρτυρίας απονέμεται ομόφωνα στην Αλεξάνδρα Δ. Ιωαννίδου για το έργο της «Υπόθεση Γκράνιν : Η λογοτεχνική κριτική στο εδώλιο - : Η δίκη της “Επιθεώρησης τέχνης” το 1959 και η απολογία του Κώστα Κουλουφάκου», εκδόσεις Καστανιώτης.

Την Επιτροπή Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνίας αποτελούν ο Μαστροδημήτρης Παναγιώτης, Πρόεδρος, ο Αθανασόπουλος Ευάγγελος, Αντιπρόεδρος, ο Ανδρειωμένος Γεώργιος, η Πάτσιου Βασιλική (Βίκυ), η Δημακοπούλου Χαρίκλεια, η Σχινά Αικατερίνη, ο Λεονάρδος Γεώργιος, ο Νιάρχος Αθανάσιος και ο Χατζηαντωνίου Κωνσταντίνος.

(από τη διαδικτυακή έκδοση της εφημερίδας Η Καθημερινή)

15.11.09

ΠΕΘΑΝΕ Η ΡΕΝΑ ΣΤΑΥΡΙΔΗ-ΠΑΤΡΙΚΙΟΥ

ΜΙΑ ΜΕΓΑΛΗ ΑΠΩΛΕΙΑ
ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΩΡΟ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΑ

Πέθανε την Παρασκευή το πρωί η ιστορικός και καθηγήτρια στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Ρένα Σταυρίδη-Πατρικίου। Γεννήθηκε το 1944 και σπούδασε νομικά στην Αθήνα και το Στρασβούργο και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι.

Η Ρένα Σταυρίδη-Πατρικίου διακρίθηκε στον χώρο της ιστορίας των ιδεών, με δημοσιεύσεις και ανακοινώσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Βασικό της ερευνητικό αντικείμενο ήταν ο δημοτικισμός, το γλωσσικό ζήτημα και η ελληνική παιδεία, ενώ από το πρώτο ήδη βιβλίο της, Δημοτικισμός και κοινωνικό πρόβλημα (1976), που κυκλοφόρησε από τη Νέα Ελληνική Βιβλιοθήκη των εκδόσεων Ερμής που διηύθυνε ο Άλκης Αγγέλου, ξεχώρισε για τη σαφήνεια των ιδεών και του ύφους, το ερευνητικό της πνεύμα και τους ορίζοντες της γραφής της. Παράλληλα, υπήρξε μια διαυγής και μαχητική παρουσία, με σταθερή παρέμβαση στον δημόσιο χώρο των αριστερών και προοδευτικών ιδεών.

(2009) Γλώσσα, εκπαίδευση και πολιτική, Ολκός(2008) Οι φόβοι ενός αιώνα, Μεταίχμιο(2007) Η εκπαιδευτική πολιτική στα χρόνια του Ελευθέριου Βενιζέλου, Ελληνικά Γράμματα, [εισήγηση](2005) Ευαγγελικά 1901 - Ορεστειακά 1903 νεωτερικές πιέσεις και κοινωνικές αντιστάσεις, Σχολή Μωραΐτη. Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας, [εισήγηση](2004) Ιστοριογραφία της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας 1833-2002, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Ε.Ι.Ε.). Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών(2003) Ευρώπη και νέος ελληνισμός, Σχολή Μωραΐτη. Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας, [εισήγηση](2003) Το παρόν του παρελθόντος. Ιστορία, λαογραφία, κοινωνική ανθρωπολογία, Σχολή Μωραΐτη. Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας, [εισήγηση](2002) Η εκρηκτική εικοσαετία 1949-1967, Σχολή Μωραΐτη. Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας, [εισήγηση](2000) Δημοτικισμός και κοινωνικό πρόβλημα, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, [επιμέλεια](1999) Ο Γ. Σκληρός στην Αίγυπτο, Θεμέλιο(1995) Η ιστορία συνεχίζεται, Ολκός, [μετάφραση](1989) Ο αγώνας των Ελλήνων για την ανεξαρτησία 1821-1833, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, [μετάφραση]

(στοιχεία από την εφημερίδα Η ΑΥΓΗ, 15.11.2009 και τη βάση BIBLIONET του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου)

---------------------------------------------------------------------

Η ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΑΡΗ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ
ΣΤΟ ΕΝΤΕΥΚΤΗΡΙΟ (τεύχος 83, 2009)
ΓΙΑ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΡΕΝΑΣ ΣΤΑΥΡΙΔΗ-ΠΑΤΡΙΚΙΟΥ
ΟΙ ΦΟΒΟΙ ΕΝΟΣ ΑΙΩΝΑ

Ποιος φοβάται την ιστορία;

Ρένα Σταυρίδη-Πατρικίου. Οι φόβοι ενός αιώνα. Αθήνα, Μεταίχμιο 2008, 310 σελ.


Καλό είναι να ειπωθεί ευθύς εξαρχής, δίχως περιστροφές: το πρόσφατο βιβλίο της Ρένας Σταυρίδη-Πατρικίου, Οι φό­βοι ενός αιώνα, αποτελεί σημαντικό εκδοτικό γεγονός για τις ιστορικές σπου­δές στη χώρα μας, αλλά και γενικότερα για το πεδίο των κοινωνικών και ανθρω­πιστικών επιστημών. Τούτο οφείλε­ται στην πρωτοτυπία και την ποιότητα της νέας αυτής δουλειάς της γνωστής ιστορικού. Καθηγήτρια στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Πά­ντειου Πανεπιστημίου, η συγγρα­φέας έχει δώσει και στο παρελθόν πολλά δείγματα της επιστημοσύνης της. Ωστό­σο, με το παρόν πόνημα κατορθώνει κάτι δυσκολότερο και συνάμα πολυτιμότερο: επιτυγχάνει ένα είδος λιτής ω­ριμότητας, προσφέροντας απόσταγμα στο­χαστικού επιστημονικού λόγου.
Το βιβλίο ανοίγει με μια σύντομη αλλά εξαιρετικά κατατοπιστική εισαγωγή, η οποία παρουσιάζει τα δεδο­μένα του προβλήματος και προϊδεάζει για το όλο εγχείρημα. Εδώ εξηγείται πώς και γιατί η πορεία της ελληνικής κοινωνίας προς την εθνική ολοκλήρω­ση, κατά τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα, συνοδεύτηκε αναπόδραστα από την επίπονη διαδικασία της διαμόρφωσης μιας ταυτότητας. Ιδιαίτερα αξιοσημείωτο, μα και δυσερμήνευτο, είναι το γεγονός ότι, παράλληλα με την εθνική ανάταση που προκαλούσαν οι στρατιωτικές ή πολιτικές επιτυχίες, στην ελληνική κοινωνία αναπτύσσο­νταν και πολύπλευροι φόβοι για το ενδεχόμενο μιας εθνικής αποσταθεροποίησης ή καταστροφής. Έτσι, η πορεία της Ελλάδας προς τη νεωτερικότητα, στον 19ο κι ακόμα σαφέστερα στον 20ό αιώνα, σφραγίστηκε ανεξίτηλα από τη γένεση και λειτουργία των φόβων: φό­βος για την εθνική συνοχή, φόβος για τον εκσυγχρονισμό, φόβος για τη Δύση, φόβος για τους λογίους, φόβος για τη δημοτική γλώσσα, φόβος για τον μαρ­ξισμό και, σε τελική ανάλυση, φόβος για την ιστορία.
Εν συνεχεία, η μελέτη της Σταυρίδη-Πατρικίου διαρθρώνεται σε έντεκα κεφάλαια, οι τίτλοι των οποίων δηλώνουν ανάγλυφα τη σημασία τους. Πιο συγκεκριμένα, τα επιμέρους ζητήματα που εξετάζονται αφορούν την πορεία προς τη νεωτερικότητα και τη γένεση των φόβων, την αποτύπωση και εγκατά­στα­ση του ελληνοχριστιανικού ιδεολογή­μα­τος, τον φόβο της δημοτικής γλώσ­σας, το κίνημα του δημοτικισμού και τον φόβο για τη διάσπαση του δημόσιου λόγου, τις εκσυγχρονιστικές πιέσεις και τον φόβο των διανοουμένων, τον φόβο της Δύσης και το αντίδοτο του εθνικι­σμού, την παρέμβαση των σοσιαλιστών, τον μαρξισμό και τον φόβο της ιστορίας, την ιστοριογραφία στους μετεμφυλια­κούς χρόνους και τον φόβο των αλλα­γών. Η ιστορική και ιστοριογραφική ανάλυση της συγγραφέως προχωρεί εις βάθος, έχοντας όμως ταυτόχρονα την αρετή να επιλέγει τα ουσιώδη και να παραλείπει κουραστικές ενδεχομένως λεπτομέρειες. Το χαρακτηριστικό αυτό συ­νιστά έναν επιπλέον λόγο που κα­θι­στά την ανάγνωση του βιβλίου ευχά­ρι­στη και για τον μη ειδικό αναγνώσ­τη.
Χρειάζεται επίσης να υπογραμμιστεί ότι ο ερευνητικός μόχθος της συγγρα­φέως, που είναι προφανής στο τελικό αποτέλεσμα, ισορροπεί μετρημένα με τη στοχαστική εγρήγορση και τον επί­καιρο προβληματισμό. Τούτο σημαίνει ότι Οι φόβοι ενός αιώνα, παρόλο που ανατέμνουν την ελληνική ιστορία των τελευταίων εκατόν πενήντα χρόνων, διαβάζονται και μιλούν για το σήμερα. Γιατί, όπως πολύ ωραία το έγραψε ο Δ. Ν. Μαρωνίτης σε δύο απολίτιστα μονοτονικά σημειώματά του («Συνειρμοί» και «Ιστορίης απόδεξις», Το Βήμα, 31/8 και 7/9/2008), το έργο της Ρένας Σταυ­ρίδη-Πατρικίου αποτελεί όντως «εγχειρίδιο ιστορικής γνώσης και αυτογνωσίας». Η αυτογνωσία είναι ασφαλώς το κυρίως ζητούμενο του βιβλίου. Εξ ου και το τελευταίο κεφάλαιο, αντί επι­λόγου, φέρει τον τίτλο: «Ο ιστορικός: οι πε­ριπέτειες του όρου και της ιδιότη­τας». Πρόκειται για εξαιρετικά εύστοχο σχολιασμό της σημερινής κατάστασης πραγμάτων, ως προς την ιδιότητα, τον ρό­λο και τη λειτουργία του επαγγελ­μα­τία ιστορικού εν Ελλάδι.
Πολλά θα μπορούσε να σκεφτεί κα­νείς εν σχέσει προς τα πρόσφατα οικεία δεινά, τα οποία συνδέονται άρρηκτα με τις περιπέτειες και τις διαμάχες περί την Ιστορία στον δημόσιο χώρο και λόγο (με χαρακτηριστικότερη βεβαίως την τραυ­ματική εμπειρία της σφοδρής ιδεολογικοπολιτικής σύγκρουσης που είχε ως αφορμή και ως επίκεντρο το βιβλίο Ι­στο­ρίας της έκτης τάξης του Δημοτι­κού σχολείου). Πράγματι, τα τελευταία χρό­νια στη χώρα μας οι ιστορικού ή ψευδοϊστορικού τύπου χρήσεις και καταχρήσεις αποτελούν προνομιακό πεδίο ανάπτυξης της ιδεολογικής διαπάλης και προπαγάνδας. Ο ακροδεξιός (και όχι μόνο) σκοταδισμός έχει πλέον εμπεδώ­σει άριστα το μάθημά του: η πολιτική ηγεμονία περνά μέσα από την κατά­κτη­ση της ιδεολογικής ηγεμονίας ως προς την ερμηνεία της ιστορίας. Το ίδιο ι­σχύει, κατά μείζονα λόγο, και για τους εθνικισμούς παντός είδους. Η δυσχερής απάντηση και η ιδιαίτερα δύσκολη αντιπαράθεση σε όλα αυτά τα επικίνδυνα φαινόμενα θα μπορούσε να διαμορφω­θεί, εν μέρει τουλάχιστον, από συγγρα­φικά εγχειρήματα σαν κι αυτό για το ο­ποίο μιλούμε εδώ. Διότι η επιστήμη και η γνώση αποτελούν πάντα αναγκαίες –αλλά όχι και επαρκείς– προϋποθέσεις στον αγώνα υπεράσπισης της ελευθε­ρί­ας. Και όσο θα υποχωρεί γύρω μας ο φό­βος της ιστορίας, τόσο θα μεγαλώνει η ελπίδα για έναν άλλον, καλύτερο κόσμο.
Εν κατακλείδι, το βιβλίο της Ρένας Σταυρίδη-Πατρικίου Οι φόβοι ενός αιώ­να συνδυάζει την επιστημοσύνη με τη φρεσκάδα και την κομψότητα, συμβάλλοντας σε έναν καινοτόμο ιστορικό στο­χασμό. Γι’ αυτό και αξίζει να διαβαστεί όχι μόνον από τους ειδικούς, αλλά και από το ευρύτερο αναγνωστικό κοινό που αναζητά την αναγνωστική από­λαυση.

8.11.09

ΣΕΛΙΔΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΦΡΑΝΣΙΣ ΜΠΕΪΚΟΝ ΣΤΟ ΕΝΤΕΥΚΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟΥ

Ελληνική και ξένη ποίηση και πεζογραφία, φωτογραφικό ένθετο

























Με εκτενές, “αφηγηματικό” αφιέρωμα στη ζωή και το έργο του Φράνσις Μπέικον, ενός από τους σημαντικότερους και πιο εμβληματικούς ζωγράφους του 20ού αιώνα, για τα 100 χρόνια από τη γέννησή του, κυκλοφορεί το νέο, φθινοπωρινό τεύχος του «Εντευκτηρίου» (αριθ. 86, 208 σελ., 12 ευρώ). Δεν λείπουν ούτε από αυτό το τεύχος τα επιλεγμένα κείμενα Ελλήνων συγγραφέων και ξένων σε δόκιμες μεταφράσεις.

ΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ Η Αλεξάνδρα Πλαστήρα, μετά από μεγάλο διάστημα σιωπής, εμφανίζεται με μια ενότητα οκτώ ολιγόστιχων αλλά εξαιρετικά ώριμων ποιημάτων. Ένα από αυτά, το «Ενθάδε»:

Κυριακή ας πούμε
Για να μην πούμε
πώς κλαίει το μωρό
πώς στάζει η βρύση
πώς χτυπάει η καμπάνα.
Σε λεπτομέρειες
δεν θα μπούμε
Πες ότι βγήκαμε
για λαγούς
και από την τόση ευστοχία
μελαγχολήσαμε.

Στις επόμενες σελίδες, ποιήματα των Γιώργη Μανουσάκη, Χρίστου Πετρίδη, Νικόλα Ευαντινού, Κώστα Χατζηκυριάκου. Ο Παναγιώτης Ιωαννίδης παρουσιάζει τον Αμερικανό ποιητή Τομ Γκαν (1929-2004) και μεταφράζει έξι ποιήματά του. Με νέο διήγημά της εισφέρει στην ύλη του τεύχους η Μαρία Κουγιουμτζή. Με πεζά συνεργάζονται επίσης ο Θεόδωρος Γρηγοριάδης, ο Νικήτας Παρίσης και ο πρωτοεμφανιζόμενος Θανάσης Δεληγιάννης. Μεταφράζουν: η Μαρία Φραγκούλη ένα πεζό του Ντίνο Μπουτζάτι, ο Φοίβος Ι. Πιομπίνος δύο διηγήματα του Ζοζέφ Κεσέλ, ο Ζάχος Καρατσιουμπάνης δύο πεζά του Άλφρεντ Πόλγκαρ. Ο Φίλιππος Δρακονταειδής και ο Χρήστος Χρυσόπουλος συνομιλούν με αφορμή το μυθιστόρημα του δεύτερου «Η λονδρέζικη μέρα της Λώρας Τζάκσον».


ΓΙΑ ΤΟΝ ΦΡΑΝΣΙΣ ΜΠΕΪΚΟΝ Στη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη γέννησή του (28 Οκτωβρίου 2009), το «Εντευκτήριο» παρουσιάζει ένα εκτενές αφιέρωμα με αφηγηματικά (και όχι μόνο τεχνοκριτικά) κείμενα για τη ζωή και το έργο ενός σπουδαίου όσο και ιδιόρρυθμου εικαστικού δημιουργού, έκθεση του οποίου δεν έχει παρουσιαστεί ποτέ στην Ελλάδα ούτε κυκλοφορούν μονογραφίες ή άλλα βιβλία γι’ αυτόν (με την εξαίρεση ενός τομιδίου στη σειρά τέχνης της «Καθημερινής» και του φημισμένου βιβλίου με τις συνεντεύξεις του στον Ντέιβιντ Συλβέστερ, που επανεκδόθηκε πρόσφατα από την «Άγρα»).

Το αφιέρωμα φιλοδοξεί να παρουσιάσει τον ζωγράφο αλλά και τον άνθρωπο Μπέικον. Δύο όψεις ενός ατόμου που ρούφηξε τη ζωή και την αντιμετώπισε με θάρρος, κοίταξε τις πιο σκοτεινές γωνίες του μυαλού του και τις φώτισε, κάνοντας τους εφιάλτες του έργο. Όμως ταυτόχρονα, εικονοποίησε τους εφιάλτες και την απελπισία του ανθρώπου του 20ού αιώνα, του χαμένου μέσα στις αντιφάσεις του. Είναι ο άνθρωπος που γνωρίζει ότι κάτω από το προσωπείο που του έχει φορέσει ο πολιτισμός ζει ένα άγριο θηρίο. Ακούει τα ουρλιαχτά του και τρομάζει καθώς συχνά νιώθει ότι οι δονήσεις του κακού μπορούν να τον παρασύρουν. Ο Μπέικον αφέθηκε και ακολούθησε το εντός του άγριο ζώο. Γύρισε φέρνοντας μαζί του καθρέφτες που τους έχουμε απέναντί μας, για να βλέπουμε το πρόσωπό μας όπως ακριβώς είναι.


Το αφιέρωμα επιμελήθηκε ο δημοσιογράφος Κώστας Μαρίνος, ο οποίος επιπλέον συνέταξε μικρό όσο και σύντομο χρονολόγιο του Μπέικον, μετέφρασε τα περισσότερα από τα ξενόγλωσσα κείμενα και γράφει για τα κομβικά πρόσωπα της ζωής του μεγάλου ζωγράφου (φίλες και φίλους, εραστές κτλ.).














Ο Φράνσις Μπέικον με τον εραστή του, Τζων Έντουαρντς

― Ο Σπύρος Παντελάκης και ο Αυγουστίνος Ζενάκος γράφουν για τη διαδρομή του Μπέικον στη ζωγραφική.
― O Σωτήρης Μπαχτσετζής επιχειρεί μια ψυχαναλυτική προσέγγιση στο έργο του ζωγράφου.
― Ο πεζογράφος Ηλίας Μαγκλίνης κάνει μια προσωπική ανάγνωση του έργου του Μπέικον, δημιουργώντας το δικό του τρίπτυχο: Κρέας - Φρίκη - Ζωή.
― Ο Αθανάσιος Αλεξανδρίδης γράφει για τα “ουρλιαχτό” στην εικονοποιία του Βρετανού δημιουργού.
― Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το κείμενο του Μίλαν Κούντερα (μετ.: Ιράνα Σάμιτα), ο οποίος μεταξύ άλλων επισημαίνει ότι «οπουδήποτε μπορεί, ο Μπέικον θολώνει τα ίχνη του, ώστε να ξεφορτωθεί τους ερμηνευτές του οι οποίοι προσπαθούν να υποβιβάσουν την τέχνη του σε ένα





















Σπουδή για κεφάλι Πάπα, 1952

εξαιρετικά εύκολο πρόγραμμα: αγριεύει όταν χρησιμοποιούν τη λέξη “τρόμος” αναφερόμενοι στην τέχνη του· υπογραμμίζει τον ρόλο της τύχης στη ζωγραφική του [...]· επιμένει για τη λέξη “παιχνίδι” όταν όλοι αντλούν την απόλυτη σοβαρότητα από τα έργα του».
― Ο ποιητής Αργύρης Παλούκας εισφέρει τη δική του ματιά στον Μπέικον.
― Ο Χιου Ντέιβις γράφει για το «Τρίπτυχο, Μάιος-Ιούνιος 1973», που αποτελεί φόρο τιμής στον φίλο και εραστή του ζωγράφου, Τζωρτζ Ντάγιερ, ο οποίος είχε αυτοκτονήσει το 1971 στο Παρίσι, την παραμονή των εγκαινίων μεγάλης έκθεσης του Μπέικον στο Γκραν Παλαί.
― Ο σκηνοθέτης Τζων Μέιμπουρυ εξηγεί το σκεπτικό με το οποίο γύρισε την ταινία «Η αγάπη είναι ο Διάβολος» (μια κινηματογραφική βιογραφία του Μπέικον).
― Ο Εμμάνουελ Κούπερ γράφει για τον «Queer Francis», προσπαθώντας να φωτίσει την “ταυτότητα” αυτού του ιδιόρρυθμου ανθρώπου που υπήρξε ο Μπέικον, καθώς και τη σχέση του με την ομοφυλοφιλία του.
― Ο blogger Desiderius αναφέρεται στον ομοφυλόφιλο Μπέικον ως καταραμένο δημιουργό.
― O Πήτερ Κόνραντ ανθολογεί σχόλια φίλων του Μπέικον μετά τον θάνατό του.
― Ο Ηλίας Κουτσούκος γράφει για την απώλεια μιας αφίσας με τον «Πάπα Ιννοκέντιο» επιζωγραφισμένο από τον Μπέικον, με ιδιόχειρη αφιέρωσή του.
― Ο Γρηγόρης Μαυρουδής κλείνει το αφιέρωμα αφηγούμενος μια σύντομη συνάντησή του με τον ζωγράφο το 1985 στο Λονδίνο.
Οι Σελίδες για τον Φράνσις Μπέικον εικονογραφούνται με τα πιο γνωστά (αλλά όχι μόνο αυτά) έργα του Βρετανού δημιουργού.

Δείτε αυτό το μικρό βίντεο για τον Φράνσις Μπέικον


ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ Πολυσέλιδη είναι και στο τεύχος αυτό η ενότητα των βιβλιοκρισιών και παρουσιάσεων. Γράφουν: Βαγγέλης Χατζηβασιλείου (Άντζελα Δημητρακάκη)· Τιτίκα Δημητρούλια (Στάθης Κουτσούνης)· Διονύσης Καψάλης (Παντελής Μπουκάλας)· Δημήτρης Δασκαλόπουλος (Γεωργία Τριανταφυλλίδου)· Λευτέρης Παπαλεοντίου (Άρης Μαραγκόπουλος)· Μαρία Στασινοπούλου (Χ. Α. Χωμενίδης, Δημήτρης Στεφανάκης)· Θωμάς Κοροβίνης (Κώστας Ακρίβος)· Λίνα Πανταλέων (Ηλίας Λ. Παπαμόσχος)· Ηλίας Κεφάλας (Νατάσα Κεσμέτη)· Μπαρτ Σούτχαρτ (Μισέλ Φάις)· Νένα Κοκκινάκη (Κούλα Αδαλόγλου)· Αγγελική Κομποχόλη (Κωνσταντίνος Μπούρας)· Ελισάβετ Αρσενίου (Ντίνος Σιώτης)· Παναγιώτης Γούτας (Pierre Bayard)· Τούλα Κόντου (Ίαν Μακ Γιούαν, Μπρούνο Σουλτς)· η Ελένη Κοσμά και ο Στέργιος Μήτας γράφουν για τον Ισαάκ Μπάσεβις Σίνγκερ, με αφορμή την πρόσφατη έκδοση του μυθιστορήματός του «Εχθροί, μια ερωτική ιστορία» (μετ. : Βασίλης Αμανατίδης), ενώ στη στήλη «Βιβλία στο κομοδίνο» ο Γιώργος Κορδομενίδης ρίχνει λοξές ματιές σε μεγάλο αριθμό πρόσφατων εκδόσεων.
ΑΠΟΥΣΙΟΛΟΓΙΟ Σύντομοι αποχαιρετισμοί της Σύνταξης στον Νίκο Α. Κοκκάντζη και τον Τάτση Αποστολίδη.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΕΝΘΕΤΟ Στην Camera Obscura, το ένθετο του «Εντευκτηρίου» για τη δημιουργική φωτογραφία, που επιμελείται ο Άρις Γεωργίου, παρουσιάζονται φωτογραφίες (με καλλιτεχνικό αλλά και ιστορικό ενδιαφέρον) του Ισπανού Λουίς Ραμόν Μαρίν (1884-1944), ο οποίος εργάστηκε ως φωτογράφος Τύπου μεταξύ 1908 και τέλους του ισπανικού εμφυλίου। Για τη ζωή και το έργο του Μαρίν γράφει διεξοδικά η Κατερίνα Καζολέα, για την αξία των φωτογραφιών του ο Άρις Γεωργίου.


3.11.09

Ο ΚΩΣΤΑΣ ΡΕΣΒΑΝΗΣ (εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ) ΓΙΑ ΤΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΜΠΕΪΚΟΝ


Στη στήλη του (από τις ελάχιστες στον ελληνικό Τύπο) για τα περιοδικά στην εφημερίδα Τα Νέα (Δευτέρα 2 Νοεμβρίου 2009), ο Κώστας Ρεσβάνης έγραψε για το Εντευκτήριο και για το αφιέρωμά του στον ζωγράφο Φράνσις Μπέικον:

Όταν οι εφιάλτες γίνονται σπουδαίο έργο

Κυριακή ας πούμε

Για να μη πούμε

πώς κλαίει το μωρό

πώς στάζει η βρύση

πώς χτυπάει η καμπάνα

Σε λεπτομέρειες

δεν θα μπούμε

πες ότι βγήκαμε

για λαγούς

και από την τόση ευστοχία

μελαγχολήσαμε

(Ένα από τα οκτώ νέα ποιήματα, με τίτλο «Ενθάδε» της Αλεξάνδρας Πλαστήρα που δημοσιεύονται στο «Εντευκτήριο» ).


Φαντασθείτε: Ένα θηλυπρεπές αγόρι στο Δουβλίνο, το 1914, εξοργίζει τον πατέρα του, πρώην λοχαγό και κατόπιν εκπαιδευτή αλόγων, που για να τον «συνετίσει» δίνει εντολή στους ιπποκόμους να το μαστιγώσουν. Για να αποφύγει την τιμωρία, ο μικρός τούς προσφέρει τις σεξουαλικές του υπηρεσίες. Έπειτα από λίγα χρόνια ο πατέρας τον πιάνει να θαυμάζει τον εαυτό του στον καθρέφτη με τα εσώρουχα της μητέρας του. Τον διώχνει από το σπίτι κακήν κακώς. Έτσι ξεκίνησε τη ζωή του ένας από τους μεγαλύτερους σύγχρονους ζωγράφους, ο Φράνσις Μπέικον.

Στη συνέχεια βυθίζεται στο αλκοόλ και στα καταγώγια του Λονδίνου, αποκτάει εραστές, αρχίζει να ζωγραφίζει. Το 1933 δημιουργεί μερικές από τις αριστουργηματικές «Σταυρώσεις» του, αργότερα ο Πικάσο θα πει ότι «μπροστά του νιώθω μαθητούδι», το 1963 παγκόσμια καθιέρωση με την αναδρομική έκθεση έργων του στο Μουσείο Γκουγκενχάιμ της Νέας Υόρκης. Πεθαίνει το 1992 στα 82 του χρόνια.

Το τεράστιο έργο του Μπέικον και την «αιμάτινη και αιματηρή» ζωή του, όπως λέει ο Αθανάσιος Αλεξανδρίδης, μας προσφέρει το «Εντευκτήριο» σ΄ ένα αφιέρωμα με αφορμή τα εκατό χρόνια από τη γέννηση ενός ζωγράφου που δεν φοβήθηκε να πει σε συνέντευξη πως η ομοφυλοφιλία ήταν μια συμφορά, πως κάποια στιγμή στη ζωή του τον είχε μετατρέψει σε απατεώνα- λωποδύτη. Το ότι είχε καταλήξει απατεώνας ήταν λόγος να ντρέπεται, όχι το σεξ.

Δεκαέξι Έλληνες και ξένοι συμβάλλουν στο αφιέρωμα με αναλύσεις, αφηγήματα και προσωπικές μαρτυρίες. Ένα μικρό απόσπασμα από το κείμενο του Αυγουστίνου Ζενάκου «Ο εικονογράφος του 20ού αιώνα: «Οι περισσότεροι πίνακες του Μπέικον απεικονίζουν μορφές απομονωμένες σε φωτεινά δωμάτια. Ο τρόπος με τον οποίο χειρίστηκε την ανθρώπινη μορφή και η επιμονή του στη μετάδοση συναισθημάτων, όπως ο θυμός, η φρίκη και η απομόνωση, τον έχουν καταστήσει έναν από τους πιο ιδιότυπους καλλιτέχνες του 20ού αιώνα. Μπορεί άλλοι να λατρεύουν τα έργα του και άλλοι να μην αντέχουν να τα βλέπουν, κανένας όμως δεν μπορεί να αρνηθεί ότι ο Μπέικον εικονογράφησε με διεισδυτική τόλμη αυτόν τον τρομερό αιώνα».


21.10.09

Word Express

Ένα λογοτεχνικό ταξίδι στα Βαλκάνια

27 & 28 Οκτωβρίου 2009, 20.30

«Underground Εντευκτήριο» / Δεσπεραί 9 / Θεσσαλονίκη

Περιοχή Διεθνούς Εκθέσεως, τηλ. 2310 283.223


Το British Council

και

το λογοτεχνικό περιοδικό Εντευκτήριο

οργανώνουν δύο ξεχωριστές λογοτεχνικές βραδιές, με προσκεκλημένους Έλληνες και Βαλκάνιους συγγραφείς, οι οποίοι με όχημα ένα τραίνο που ταξιδεύει από πόλη σε πόλη μέσα στα Βαλκάνια, φτάνουν στη Θεσσαλονίκη για να μοιραστούν μαζί μας τις εμπειρίες και τις εικόνες που τους έχει χαρίσει αυτό το “αλλόκοτο” ταξίδι.

Την επιμέλεια των δύο εκδηλώσεων, που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο του Creative Collaboration Project του British Council, έχει ο συγγραφέας Χρήστος Χρυσόπουλος.


Τρίτη 27 Οκτωβρίου / 20:30

Ποίηση: «Το πλάγιο βλέμμα»

Συμμετέχουν:

Κατερίνα Ηλιοπούλου (Ελλάδα)

Adela Greceanu (Ρουμανία)

Γιώργος Χαντζής (Ελλάδα)

Ivan Ηristov (Βουλγαρία)

Βασίλης Αμανατίδης (Ελλάδα).


Τετάρτη 28 / Οκτωβρίου 20:30

Πεζογραφία: «Η ιστορία μιας στιγμής»

Συμμετέχουν:

Ηλίας Μαγκλίνης (Ελλάδα)

Ognjen Spahic (Μαυροβούνιο)

Κωνσταντίνος Τζαμιώτης (Ελλάδα)

Netalie Braun (Ισραήλ).

Στην εκδήλωση θα προβληθεί και η ταινία μικρού μήκους "GEVALD" της Netalie Braun (με αγγλικούς υποτίτλους)

Οι αναγνώσεις θα πραγματοποιηθούν στις πρωτότυπες γλώσσες και στα ελληνικά και θα ακολουθήσει συζήτηση στα αγγλικά.

Τι είναι το Word Express

Το Word Express είναι ένα νέο πρόγραμμα λογοτεχνικών ανταλλαγών στη ΝότιοΑνατολική Ευρώπη, που πραγματοποιείται στο πλαίσιο του ευρύτερου προγράμματος Creative Collaboration (Πρόγραμμα Δημιουργικής Συνεργασίας) του British Council.

Στο πρόγραμμα λαμβάνουν μέρος περίπου 50 νέοι συγγραφείς και μεταφραστές, οι οποίοι θα εξετάσουν την πολιτιστική, κοινωνιολογική και πολιτική κληρονομιά της περιοχής και θα συναντήσουν ομολόγους τους από τις υπόλοιπες χώρες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα. Οι συγγραφείς θα σχηματίσουν τρεις ομάδες, οι οποίες παίρνοντας το τρένο από διαφορετικές αφετηρίες, και ακολουθώντας διαφορετικές διαδρομές, θα ξεκινήσουν ένα ταξίδι μέσα στα Βαλκάνια. Στις πόλεις που θα σταματήσουν (Λιουμπλιάνα, Ζάγκρεμπ, Βελιγράδι, Βουκουρέστι, Σόφια, Σκόπια και Θεσσαλονίκη) θα συμμετάσχουν σε μια σειρά συζητήσεων, εκδηλώσεων και σεμιναρίων. Η Θεσσαλονίκη θα είναι η πρώτη μεγάλη κοινή τους στάση πριν μπουν στο τρένο για τον τελικό προορισμό και των τριών διαδρομών: την Κωνσταντινούπολη. Οι συμμετέχοντες συγγραφείς προέρχονται από τις εξής χώρες: Αρμενία, Βοσνία & Ερζεγοβίνη, Βουλγαρία, Κροατία, Ελλάδα, Ισραήλ, ΠΓΔΜ, Μαυροβούνιο, Ρουμανία, Σερβία, Σλοβενία, Τουρκία και Μεγάλη Βρετανία.

14.10.09

Ο ΑΛΕΞΗΣ ΖΗΡΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΕΣΤΗ ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΣΤΟ UNDERGROUND ΕΝΤΕΥΚΤΗΡΙΟ

την Τρίτη 20 Οκτωβρίου 2009, ώρα 8.30 μ.μ.

Το πρόσφατο βιβλίο του Αλέξη Ζήρα Η ποίηση της αφής. Δοκίμιο ερμηνείας της ποιητικής του Ανέστη Ευαγγέλου θα παρουσιαστεί στο «Underground Εντευκτήριο», Δεσπεραί 9, Θεσσαλονίκη (περιοχή Διεθνούς Εκθέσεως, τηλ. 2310 283.223) την Τρίτη 20 Οκτωβρίου, ώρα 8.30 μ.μ., με ελεύθερη είσοδο.

Θα μιλήσουν: ο ποιητής και δοκιμιογράφος Γιάννης Καρατζόγλου, ο φιλόλογος και κριτικός Δημήτρης Κόκορης και ο συγγραφέας του βιβλίου.

Η ποίηση της αφής αποτελεί ουσιαστικά μια απόπειρα διαλόγου με το έργο του Ανέστη Ευαγγέλου (1937-1994), ποιητικό ή πεζό, απόπειρα που διατηρήθηκε ενεργή (με διάφορα κείμενα, δοκίμια ή κριτικές του Ζήρα για τον Ευαγγέλου) τα τριάντα τουλάχιστον τελευταία χρόνια.

Ο Αλέξης Ζήρας

Όπως δηλώνει ο ίδιος ο συγγραφέας, «Η ποίηση της αφής μοιάζει, όπως τη βλέπω σήμερα, με την προσπάθεια ενός κολυμβητή που θέλει να πάει ανάποδα στο ρεύμα και αντί να αρκεστεί στις εκβολές του ποταμού αναζητά τις πηγές του. Μελέτη ιστοριογραφική, μελέτη της ποιητικής τεχνικής και του ήθους της, αλλά και ανθρωπολογική μελέτη, καθώς θεωρεί ότι ένας βασικός, γενεσιουργός λόγος ύπαρξης για το έργο του Ανέστη Ευαγγέλου ήταν πάντοτε η συνάντησή του με τον γνωστό ή τον άγνωστο “άλλο”».

Όπως γράφει πάλι ο Ζήρας, στην Εισαγωγή του βιβλίου (εκδόσεις Γαβριηλίδη): «… πώς γινόταν και το 1960 ένας νέος, κλεισμένος στη στατική μετεμφυλιακή Ελλάδα, να δημοσιεύει μια συλλογή ποιημάτων όπου αποτυπωνόταν, με τον πιο σπαρακτικό τρόπο, το βίωμα της απόσχισης ― το κορυφαίο δηλαδή βίωμα πάνω στο οποίο αναπτύχθηκε η συνείδηση του μοντερνισμού; Και πώς γίνεται ένα έργο θρεμμένο από τα πιο νοσηρά εδάφη της εποχής του να βγαίνει τελικά από αυτήν και να παίρνει τη μορφή ενός μαρτυρολόγιου της ύπαρξης, στην απόλυτη γύμνια της;»

Ο Ανέστης Ευαγγέλου (1937-1994)

Η εκδήλωση, που οργανώνεται από το περιοδικό «Εντευκτήριο» σε συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, θα ολοκληρωθεί με την προβολή μιας τηλεοπτικής εκπομπής αφιερωμένης στον Ανέστη Ευαγγέλου («Τέχνη και πολιτισμός», παραγωγοί: Σπύρος Κατσίμης και Σταύρος Στρατηγάκης, δημοσιογραφική επιμέλεια: Γιώργος Καραβασίλης, σκηνοθεσία: Γιώργος Παπαδάκης).

26.9.09

Ο ΑΡΓΥΡΗΣ ΠΑΛΟΥΚΑΣ ΣΤΟ UNDERGROUND ΕΝΤΕΥΚΤΗΡΙΟ

Το καινούριο ποιητικό βιβλίο του Αργύρη Παλούκα «Το αλάτι πίσω από τ’ αυτί. Ένα ποίημα» θα παρουσιαστεί στο «Underground Εντευκτήριο», Δεσπεραί 9, Θεσσαλονίκη (περιοχή Διεθνούς Εκθέσεως, τηλ. 2310 283.223) την Παρασκευή 9 Οκτωβρίου, ώρα 8.30 μ.μ., με ελεύθερη είσοδο.

Σ’ αυτό το εκτεταμένο ποίημα συνυπάρχουν ο φόβος και η χαρά, για τα μεγάλα και τα μικρά, για ό,τι χάνουμε και για ό,τι μπορούμε να κερδίσουμε.

Σελίδες από το βιβλίο θα διαβάσουν η Ελένη Ζαραφίδου και η Αντιγόνη Φρυδά, καθώς και ο συγγραφέας μαζί με ποιήματα από το πρώτο του βιβλίο, «Το ξέφτι». Καλλιτεχνική επιμέλεια: Αναστασία Θεοφανίδου, Νίκος Βουδούρης.

Η εκδήλωση οργανώνεται από το περιοδικό «Εντευκτήριο», σε συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου.

Ο Αργύρης Παλούκας γεννήθηκε στην Ερμιόνη της Αργολίδας το 1975. Σπούδασε Θεατρολογία στην Αθήνα, όπου ζει και εργάζεται από το 1994. Κείμενά του (ποιήματα και μελέτες) έχουν δημοσιευθεί σε περιοδικά, έχουν συμπεριληφθεί σε ανθολογίες κι έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, στα γαλλικά και στα γερμανικά.

Για «Το ξέφτι» (Μανδραγόρας, Αθήνα 2007), ο Δ. Ν. Μαρωνίτης έκανε λόγο, μεταξύ άλλων, για «την αίσθηση εσωτερικής ταύτισης βιωματικής εμπειρίας και ποιητικής ομολογίας – επιλογή που αποστρέφεται τόσο την προκλητική επίδειξη όσο και την υπαρξιακή αισθηματολογία.» («Το Βήμα», 23.3.2008). Ο Μισέλ Φάις παρατήρησε: «Προγραμματικά δεχόμαστε ότι ο νέος ποιητής έλκεται από την “καθαρή” ποίηση· από την ποίηση που λογοδοτεί στον λυρισμό του εφήμερου, τη θρυμματισμένη φωνή που παλεύει να αγκαλιάσει το όλον του βιώματος και της αναπαράστασής του.» («Εντευκτήριο», τχ. 79, Οκτ.-Δεκ. 2007) Ο Γιώργος Βέης υπογράμμισε τις «φροντίδες του [Παλούκα] για την απρόσκοπτη ανάδειξη της καίριας στιγμής σε καθοριστικό δείκτη του ποιήματος». («Η Αυγή», 6.9.2009) Η Ευτυχία Παναγιώτου, από μια συμπληρωματική σκοπιά, σημείωσε ότι «Το κάθε ποίημα, καταπώς φαίνεται, είναι ριγμένο στα χέρια του αναγνώστη. Ο ίδιος ο ποιητής αποχωρεί, το ποίημα χαρίζεται.» («Βακχικόν», τχ. 2, Ιούν-Αύγ. 2008). Σε μια χαρτογράφηση της νεότατης ποίησης, ο Αλέξης Ζήρας μνημόνευσε το «Το ξέφτι» ανάμεσα σ’ εκείνα «όπου ο λόγος έχει και πάλι τη διάθεση να σημαίνει και μάλιστα ρητά την πολιτική του θέση». («Το καινούργιο εντός ή πέραν της γλώσσας. Ανθολογία νέων Ελλήνων ποιητών», Γαβριηλίδης, Αθήνα 2009)

Για «Το αλάτι πίσω από τ’ αυτί. Ένα ποίημα» (Κέδρος, Αθήνα 2009), που κυκλοφόρησε πολύ πρόσφατα, ο Δημήτρης Αθηνάκης επισήμανε: «Ο ποιητής καταφέρνει να ενώσει σ’ ένα σώμα τον κόσμο με την οδύνη, εκεί όπου ο ποιητής παίρνει στην πλάτη του τον θάνατο και τον πηγαινοφέρνει.» («Η Αυγή», 30.6.09).

24.9.09

«ΤΑ ΧΑΡΤΟΙΚΙΔΙΑ» ΤΟΥ ΣΥΜΕΩΝ ΤΣΑΚΙΡΗ

ΕΝΑ ΝΕΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΩΝ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΕΝΤΕΥΚΤΗΡΙΟΥ



Συμεών Τσακίρης

Τα χαρτοικίδια

Θεσσαλονίκη
Εκδόσεις Εντευκτηρίου 2009

67 σελ.
τιμή 7,30 ευρώ



Τα κείμενα του βιβλίου αφηγούνται την ιστορία τριαντατεσσάρων χάρτινων κατοικιδίων, τα οποία μια νύχτα σχεδόν σαν όλες τις άλλες απέδρασαν από το σπίτι του Συμεών Τσακίρη, για να μιλήσουν τις λέξεις τους. Τριαντατέσσερα πλάσματα, το καθένα με τη δική του αναπνοή, που πήραν τους δρόμους για να ρεμβάσουν.
Τα σχέδια της απόδρασής τους υπογράφει ο Δημήτρης Παπαϊωάννου.

Ο Συμεών Τσακίρης αποφοίτησε από το Τμήμα Δημοσιογραφίας και Μ.Μ.Ε. του Α.Π.Θ και τη Δραματική Σχολή του Κ.Θ.Β.Ε.
Εργάστηκε ως δημοσιογράφος στον ημερήσιο και περιοδικό Tύπο.
Ως ηθοποιός στο θέατρο συνεργάστηκε μεταξύ άλλων με τους σκηνοθέτες Παναγιώτη Μιχαηλίδη, Γιάννη Ρήγα, Έρση Βασιλικιώτη και στον κινηματογράφο με τους Αρσένη Πολυμενόπουλο, Μελίνα Τσαμπάνη, Πέτρο Καλκόβαλη και Νίκο Γραμματικό.
Συμμετείχε ως χορευτής στις παραστάσεις «2» και «Μήδεια 2» του Δημήτρη Παπαϊωάννου.
Κείμενά του έχουν δημοσιευτεί στα λογοτεχνικά περιοδικά Εντευκτήριο και (δε)κατα.




Ο Δ. Ν. ΜΑΡΩΝΙΤΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΑ ΧΑΡΤΟΙΚΙΔΙΑ

Μαύρο χιούμορ

ΤΟ ΒΗΜΑ (Κυριακή 20 Σεπτεμβρίου 2009

Αυτοί που βρίσκονται στο όριο της κατάθλιψης, με όσα δοκιμάζουν τελευταία τον χώρο της ανανεωτικής Αριστεράς, η οποία σημάδεψε ανεξίτηλα τη ζωή μας, μπορούν να προσφύγουν σε κάποιες χαλαρές λύσεις, μήπως στο μεταξύ κάτι συμβεί και κόψει την αφόρητη απορία. Η προσφερόμενη πάντως εδώ χαλάρωση (παντελώς απρόβλεπτη και με μαύρο χιούμορ) ίσως βοηθήσει να σκάσει λίγο το χείλι μας. 



Πρόκειται για μικρόσχημο και ολιγοσέλιδο βιβλιάριο, που το γράφει και το επιγράφει ο, άγνωστός μου μέχρι στιγμής, Συμεών Τσακίρης, το στεγάζει στις εκδόσεις του «Εντευκτηρίου», και το αφιερώνει στην Αθηνά (του), σχεδιασμένο έξυπνα από τον Δημήτρη Παπαϊωάννου. Ο νεολογικός και σαρκαστικός τίτλος του (Τα χαρτοικίδια) περιπαίζει, υποθέτω, τα κατοικίδια γραφτά όλων μας. Πόνημα προκλητικά παραβατικό, περιέχει στίχους και πεζά εναλλάξ. 



Οι στίχοι είναι κατά κανόνα γνωμικοί και παρ΄ ολίγον μονόστιχοι. Τέσσερα συστατικά παραδείγματα. Το πρώτο ευθαρσώς αποφαίνεται: ο σκύλος ο δεμένος με λουρί, μόνο παράφωνα μπορεί να γαβγίσει· προτείνεται ως προεκλογική δήλωση όσων αισθάνονται δεμένοι χειροπόδαρα. Το δεύτερο, εξίσου στιγμικό και ακαριαίο, επιγράφεται ποίημα, και απολογείται ευπρεπώς: όχι, δεν είμαι μυθιστόρημα/λυπάμαι· προσφορά αυτό στους βιβλιομανείς (εκδότες και αναγνώστες) των χρηματοφόρων άμυθων μύθων. Το τρίτο, γνωμικό πάντα, είναι ό,τι πρέπει για τα προαναγγελλόμενα διπλότυπα ντιμπέιτ: Δεν ενδιαφέρει πλέον ποιος θα έχει την τελευταία κουβέντα, αλλά ποιος θα έχει την τελευταία σιωπή. Ολες οι πιθανές χορογραφίες πήγανε στα πέναλτι και βγήκαν ισοπαλία. Το τέταρτο και τελευταίο: οι κακές οι γλώσσες/προστατεύονται από δόντια/που αργά ή γρήγορα/θα τις δαγκώσουν//προτείνω τυροκαυτερή της γιαγιάς, απευθύνεται εις εαυτόν. 

Δεν γίνεται να παραλείψω ολότελα και τα πεζά-πεζά, που μερικά μπορεί να τα γούσταρε ο Μπρεχτ. Παράδειγμα το πρώτο του βιβλιαρίου, που έχει τον τίτλο στη σκιά μιας φρέσκιας νεκρής αρκούδας. Αντιγράφω: 

Δίπατο. Γύρω ημίψηλο δάσος. Μπροστά λίμνη. Μια φρέσκια νεκρή αρκούδα στην όχθη. Δυο παιδάκια στη σκιά της. Το ένα είναι αγόρι και το άλλο είναι αγόρι. Το ένα διακορεύει τις μύγες που βγάζει προσεχτικά από το κουτάκι το δίχως Βιτάμ, φιλοδοξία του είναι να φτιάξει ένα κολιέ που όταν το φοράει θα το κάνει αόρατο, να μπαίνει να ακούει τα μυστικά των άλλων και να γελάει. Το άλλο κοιτάει επίμονα το κουτάκι δίχως το Βιτάμ, φιλοδοξία του να αναστήσει την αρκούδα, να ξεκουμπιστεί από την όχθη τους, μπας και το χτυπήσει ο ήλιος, να μαυρίσει, να δείχνει εξωτικός. Δυο αγόρια που όταν μεγαλώσουν θα γίνουν δύο άντρες. 


Για να μη μείνει μόνο του, ένα ακόμη αγοροφιλικό πεζό, καφκικά αισιόδοξο. Τιτλοφορημένο «Το καζανάκι» διηγείται: Ο Γιώργος μικρός έλιωνε πλεξιγκλάς απομεινάρια από το εργαστήρι του πατέρα του πάνω σε ακρίδες και έχωνε λουλούδια μες στις πρίζες του σπιτιού, αλλά όταν μια μέρα προσπάθησε να χαϊδέψει ένα σαμιαμίδι και εκείνο άφησε την ουρά του μες στα δάχτυλα του Γιώργου, αυτός δεν μπόρεσε να κοιμηθεί το βράδυ. Την άλλη μέρα το σαμιαμίδι είχε καινούρια ουρά πίσω του και ο μικρός Γιώργος χαμόγελο στα χείλη του. Παραμένοντας στον παιδόκοσμο, αλλάζοντας όμως φύλο (τα αγοράκια γίνονται τώρα κοριτσάκια), παραφράζω ανίερα την αρχή της δέκατης έκτης ραψωδίας από την Ιλιάδα (τι άλλο, μέρες και μέρος που είναι;), την οποία μανιωδώς τώρα μεταφράζω. Ιδού: Τα πλοία των Αχαιών είναι έτοιμα να γίνουν παρανάλωμα πυρός, οπότε ο Πάτροκλος εγκαταλείπει τον πληγωμένο Ευρύπυλο, και, με καθυστέρηση τεσσάρων ραψωδιών, τρέχει στον Αχιλλέα, να μεταφέρει το πυρπολικό μαντάτο: έφτασε, σκέφτεται, το κακό στον πάτο και δεν παίρνει πια αναβολή: ή πρέπει να ξεθυμώσει το θυμωμένο αφεντικό, ή να του δώσει τα ηφαιστειότευκτά του όπλα, τα αθάνατα άλογά του και τους Μυρμιδόνες του· παίζοντας έτσι ο ίδιος τον Αχιλλέα, μπορεί να διώξει τους πυρομανείς Τρώες από τα πλοία των Ελλήνων. 



Στο μεταξύ, κλαίει ακατάσχετα: σαν μελάνυδρη κρήνη, λέει ποιητικά ο ποιητής, που κρεμάει τα νερά της σε βράχους απόκρημνους. Ο Αχιλλέας, όμως, πεζός, και μάλλον αχάριστος, τον ανταμείβει με μια παιδοθηλυκή παρομοίωση, που οι φεμινίστριες σίγουρα θα την απορρίψουν. Του λέει: «τι κλαις κι οδύρεσαι, ρε Πάτροκλε, σαν κοριτσόπουλο ζαβό, που κλαψουρίζοντας τρέχει πίσω απ΄ τη μάνα του, της κόβει τον δρόμο, της τραβάει το ρούχο, την κοιτάει στα μάτια, ζητώντας καλά και σώνει αγκαλιά;». 



Ποια είναι η μάνα, ποιο το κοράσιο· το παίρνει ή δεν το παίρνει η μάνα αγκαλιά; Λέξη στο πρωτότυπο. Εχει κι ο Ομηρος το μαύρο κέφι του.