Όζα ροζ, της Καίτης Στεφανάκη

εικόνα: Σάκης Καρακασίδης, 2015 (λεπτομέρεια)

της Εύας Κουκή

πηγή: http://www.exostispress.gr/

Η «Όζα ροζ» είναι μια συλλογή διηγημάτων της Καίτης Στεφανάκη που καθηλώνει τον αναγνώστη αργά και προοδευτικά. Πρόκειται για ένα ανάγνωσμα χαμηλότονης αφήγησης και υποβλητικής αίσθησης, το οποίο συντίθεται σε 13 αυτοτελή κείμενα, σε 13 διαφορετικές ιστορίες. Η ερωτική ανάμνηση, τα υπαρξιακά τραύματα, οι ανθρώπινες σχέσεις, τα ειπωμένα και τα ανείπωτα παρελαύνουν μπροστά στον αναγνώστη και τον εισάγουν σε μια μυστηριακή, σχεδόν, ανάγνωση. Η «Όζα ροζ» είναι μια συλλογή κειμένων με θέματα που απηχούν στο διαχρονικό, το εσώτερο και το υπαρξιακό και διαρρηγνύουν δημιουργικά τον λόγο με φαντασία.

Διαβάζοντας το βιβλίο, ένιωθα πως μπαίνω σε ιστορίες πατώντας στις μύτες των ποδιών μου με αργά και σταθερά βήματα με σκοπό να ανακαλύψω τι κρύβεται πίσω από τους χαρακτήρες, τα συναισθήματα και τους ιστούς που πλέκουν την πλοκή των διηγημάτων. Μετά από τις πρώτες ιστορίες που διάβασα, κρατούσα την αναπνοή μου για το σημείο όπου η πλοκή θα με έπιανε εξαπίνης. Κάθε διήγημα είναι μια πύλη. Μετά το πρώτο, μαθαίνεις να τα αντέχεις. Σου ανοίγουν την πόρτα στο άγνωστο και στο ανομολόγητο. Μέσα από σκληρές εικόνες σε θέτουν μπροστά σε μια ωμή αλήθεια, σε μια όψη της πραγματικότητας. Από εκεί κι έπειτα έχεις δεθεί με κάθε ιστορία. Η συγγραφέας σε αφήνει λίγο λίγο, μέσα από υπονοούμενα και αινίγματα, να εισχωρήσεις στα κείμενα χωρίς αντιστάσεις. Σου δίνει τα βασικά στοιχεία της πλοκής και σε αφήνει να ανακαλύψεις τα υπόλοιπα. Η ανάγνωση μετατρέπεται σε εξερεύνηση. Η ανάμνηση της ερωτικής απώλειας κυριαρχεί. Η σωματική μνήμη ανασυνθέτει τις ανθρώπινες σχέσεις. Η ψυχαναλυτική προσέγγιση δίνει έμφαση και βάθος σε κάθε ιστορία που η συγγραφέας πραγματεύεται και οι σκληρές εικόνες αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι μιας αναγκαίας συνειδητοποίησης. Οι χαρακτήρες, άνθρωποι με καθημερινά χαρακτηριστικά, κινούνται μεταξύ απωθημένων, χρόνου και σχέσεων προσπαθώντας να βρουν την θέση τους στον κόσμο. Μέσα από την χαρισματική αφήγηση της συγγραφέως, ο αναγνώστης είναι σε θέση να ακολουθήσει τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις κινήσεις τους και να βιώσει την εμπειρία τους.

Η γραφή έχει βάθος, είναι γλαφυρή μα και δύσκολη. Στα σημεία μοιάζει με εξομολόγηση. Μέσα από την ανάγνωση δίνεται η εντύπωση πως η επιλογή και η τοποθέτηση των λέξεων σε σειρά έχει γίνει προσεκτικά και με ακρίβεια. Η ανάγνωση απαιτεί επαναλήψεις και αναστοχασμό. Δεν προδίδει το νόημα εύκολα. Στο τέλος, όμως, δικαιώνεται. Μετά το πέρας της ανάγνωσης κάθε διηγήματος, ο αναγνώστης απελευθερώνεται. Λύνεται. Και είναι έτοιμος να περάσει στην επόμενη ιστορία. Το μέγεθος των διηγημάτων (μερικές σελίδες το καθένα) είναι ιδανικό, ώστε ο αναγνώστης να φτάσει στην πιο δυνατή συναισθηματική εντύπωση, μα και στην κάθαρση, μέσα από το πέρας της ιστορίας πριν προχωρήσει στο επόμενο κείμενο.

Πρόκειται για ένα βιβλίο που αξίζει να διαβαστεί, καθώς θα ξαφνιάσει, θα συνεπάρει και θα ελευθερώσει τον αναγνώστη. Θα τον ταξιδέψει στον πυρήνα της ανθρώπινης ερωτικής ιστορίας, θα τον τραυματίσει και, στο τέλος, θα τον ανταμείψει με μια ικανοποίηση που μόνο η άρτια λογοτεχνική έκφραση ξέρει να δίνει.

Η Καίτη Στεφανάκη είναι ιστορικός τέχνης, μεταφράστρια και καθηγήτρια της γερμανικής γλώσσας. Σπούδασε ιστορίας της ευρωπαϊκής τέχνης, κλασσική και βυζαντινή αρχαιολογία στο πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης, με διατριβή στη βυζαντινή τέχνη. Παράλληλα με τις θεωρητικές τις σπουδές παρακολούθησε κύκλους σπουδών στη ζωγραφική, τη φωτογραφία και την κεραμική.