γράφει ο Τέλλος Φίλης
Ανδρέας και Υπατία Βουρλούμη. Το βασιλόπουλο. Δίγλωσση έκδοση. Μετ. στα αγγλικά: Μαίρη Κιτροέφ. Αθήνα, Ποταμός 2015, 28 σελ. (29x39 εκατ.).
Μέσα στον πιο σκληρό χειμώνα της Κατοχής, το 1943, τότε που τα κάρα του Δήμου μάζευαν τους ανθρώπους νεκρούς από την πείνα από τον δρόμο, ένα ζευγάρι αποφασίσει να σπάσει αυτήν την κρούστα πένθους, φτιάχνοντας ένα παραμύθι ζωής. Πρόκειται για μία από εκείνες τις ανθρώπινες στιγμές μιας διαφορετικής αντίστασης στο κακό, στις οποίες άνθρωποι υψηλής παιδείας και αισθητικής διαθέτουν ―στις πιο απελπισμένες περιόδους, στο περιθώριο της επίσημης Ιστορίας― επιμένουν να διδάξουν στα παιδιά τους, σε πείσμα της περιρρέουσας ασχήμιας, την ομορφιά. Κρατώντας αυτήν την υπέροχη έκδοση, με τα ζωγραφισμένα γράμματα και τις ονειρικές ακουαρέλες, ένιωσα τη δύναμη της αθωότητας στα χρόνια της επιτήδευσης. Θυμήθηκα τη συγκίνηση του παππού μου, στο ίδιο κάθε φορά σημείο του παραμυθιού, την ώρα που το βασιλόπουλο σκοτώνει τον δράκο, την φωνή που παππού μου, που έσπαγε λιγάκι· του παππού που γλίτωσε από τη Μικρά Ασία, που πολέμησε για μια χώρα η οποία δεν τον υποδέχτηκε σαν Ελληνα, Ελληνα αυτόν της ελληνικής παιδείας κάτοχο, που ποτέ δεν πήγε με τους νικητές, πάντα πήγαινε απ’ την πλευρά της καρδιάς του.
Ξεφυλλίζοντας αυτήν την προσεγμένη έκδοση, ένιωσα το ίδιο συναίσθημα που ένιωθα παιδί, την περιέργεια, να ήμουν κι εγώ εκεί, την ώρα της δημιουργίας της, κάποιες στιγμές σταματούσα το διάβασμα και θαύμαζα τα χειροποίητα γράμματα. Βυθιζόμουν στο μελάνι της αγάπης που ξεχείλιζαν, σκεφτόμουν τι δύναμη μπορεί να διαθέτει κάποιος, ώστε να φτιάχνει κάτι τόσο χειροποίητο, τόσο ανθρώπινο τόσο υπέροχο, όταν γύρω υπάρχουν μόνο ζόφος, κρύο και πείνα.
Αυτό το βιβλιο είναι ίσως κάτι πιο σημαντικό από μια οικογενειακή ανάμνηση. Είναι ένα μάθημα δύναμης. Είναι μια κατάθεση ουσίας για τον κόσμο που κάθε γονιός θέλει για τα παιδιά του. Είναι μια διδασκαλία ήθους μέσα από ένα παραμύθι. Είναι ο τρόπος με τον οποίο η Τέχνη μπορεί να ραγίσει την πραγματικότητα, να τη λειάνει, να σε κάνει να αντέξεις τον ρεαλισμό της εποχής σου.
Και ταυτόχρονα είναι αναμφισβήτητα ένα έργο Τέχνης, που μέσα από μια ιστορία παραμυθιού καταθέτει μια μαρτυρία που πολύ θα συγκινήσει ακόμη και τα νέα παιδια των video games και της σύγχρονης τεχνολογίας, με την υψηλή της χειροποίητη αισθητική, που χωρίς αυτήν, όλοι το ξέρουμε, δεν θα είχαμε ίχνος ελπίδας να υπάρξουμε στους αιώνες των αιώνων, ως άνθρωποι, ως φυλή, ως είδος.
[ πρώτη δημοσίευση: περιοδικό Εντευκτήριο, 109, 2016 ]
Ανδρέας και Υπατία Βουρλούμη. Το βασιλόπουλο. Δίγλωσση έκδοση. Μετ. στα αγγλικά: Μαίρη Κιτροέφ. Αθήνα, Ποταμός 2015, 28 σελ. (29x39 εκατ.).
Μέσα στον πιο σκληρό χειμώνα της Κατοχής, το 1943, τότε που τα κάρα του Δήμου μάζευαν τους ανθρώπους νεκρούς από την πείνα από τον δρόμο, ένα ζευγάρι αποφασίσει να σπάσει αυτήν την κρούστα πένθους, φτιάχνοντας ένα παραμύθι ζωής. Πρόκειται για μία από εκείνες τις ανθρώπινες στιγμές μιας διαφορετικής αντίστασης στο κακό, στις οποίες άνθρωποι υψηλής παιδείας και αισθητικής διαθέτουν ―στις πιο απελπισμένες περιόδους, στο περιθώριο της επίσημης Ιστορίας― επιμένουν να διδάξουν στα παιδιά τους, σε πείσμα της περιρρέουσας ασχήμιας, την ομορφιά. Κρατώντας αυτήν την υπέροχη έκδοση, με τα ζωγραφισμένα γράμματα και τις ονειρικές ακουαρέλες, ένιωσα τη δύναμη της αθωότητας στα χρόνια της επιτήδευσης. Θυμήθηκα τη συγκίνηση του παππού μου, στο ίδιο κάθε φορά σημείο του παραμυθιού, την ώρα που το βασιλόπουλο σκοτώνει τον δράκο, την φωνή που παππού μου, που έσπαγε λιγάκι· του παππού που γλίτωσε από τη Μικρά Ασία, που πολέμησε για μια χώρα η οποία δεν τον υποδέχτηκε σαν Ελληνα, Ελληνα αυτόν της ελληνικής παιδείας κάτοχο, που ποτέ δεν πήγε με τους νικητές, πάντα πήγαινε απ’ την πλευρά της καρδιάς του.
Ξεφυλλίζοντας αυτήν την προσεγμένη έκδοση, ένιωσα το ίδιο συναίσθημα που ένιωθα παιδί, την περιέργεια, να ήμουν κι εγώ εκεί, την ώρα της δημιουργίας της, κάποιες στιγμές σταματούσα το διάβασμα και θαύμαζα τα χειροποίητα γράμματα. Βυθιζόμουν στο μελάνι της αγάπης που ξεχείλιζαν, σκεφτόμουν τι δύναμη μπορεί να διαθέτει κάποιος, ώστε να φτιάχνει κάτι τόσο χειροποίητο, τόσο ανθρώπινο τόσο υπέροχο, όταν γύρω υπάρχουν μόνο ζόφος, κρύο και πείνα.
Αυτό το βιβλιο είναι ίσως κάτι πιο σημαντικό από μια οικογενειακή ανάμνηση. Είναι ένα μάθημα δύναμης. Είναι μια κατάθεση ουσίας για τον κόσμο που κάθε γονιός θέλει για τα παιδιά του. Είναι μια διδασκαλία ήθους μέσα από ένα παραμύθι. Είναι ο τρόπος με τον οποίο η Τέχνη μπορεί να ραγίσει την πραγματικότητα, να τη λειάνει, να σε κάνει να αντέξεις τον ρεαλισμό της εποχής σου.
Και ταυτόχρονα είναι αναμφισβήτητα ένα έργο Τέχνης, που μέσα από μια ιστορία παραμυθιού καταθέτει μια μαρτυρία που πολύ θα συγκινήσει ακόμη και τα νέα παιδια των video games και της σύγχρονης τεχνολογίας, με την υψηλή της χειροποίητη αισθητική, που χωρίς αυτήν, όλοι το ξέρουμε, δεν θα είχαμε ίχνος ελπίδας να υπάρξουμε στους αιώνες των αιώνων, ως άνθρωποι, ως φυλή, ως είδος.
[ πρώτη δημοσίευση: περιοδικό Εντευκτήριο, 109, 2016 ]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου