Τα καινούρια φρένα του σύγχρονου ελληνικού κινηματογράφου;

του Τέλλου Φίλη

πηγή: http://www.parallaximag.gr/

Από την ταινία ΛΟΥΤΟΝ του Μιχάλη Κωνσταντάτου, που συμμετέχει αυτές τις μέρες                                        στο επίσημο διαγωνιστικό τμήμα του Φεστιβάλ του Σαν Σεμπάστιαν 

Τι είναι αυτό που ενόχλησε τόσο πολύ τον υπουργό Πολιτισμού κι αποφάσισε να αντικαταστήσει τον Γιώργο Παπαλιό στην προεδρία του ΕΚΚ; Φαντάζομαι πως το ίδιο αναρωτηθήκαμε όλοι μας όταν μάθαμε την παραίτηση του Παπαλιού ―για «προσωπικούς λόγους»―, η οποία έγινε αμέσως αποδεκτή. Λίγοι όμως θα μπορούσαν να υποθέσουν την ακατανόητη ενέργεια της αντικατάστασής του, με κάτι από τη μυρωδιά των χρόνων που η Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών και οι λοιπές συνδικαλιστικές δυνάμεις έλυναν κι έδεναν στο Κέντρο. Κι ενώ η επίσημη πολιτική της κυβέρνησης, μόλις 100 μέρες πριν, μιλούσε για «ιερές αγελάδες» στην ΕΡΤ και με τα γνωστά της, ακατανόητα επίσης, επιχειρήματα και πράξεις, έβαζε μαύρο στις δημόσιες συχνότητας, η ίδια αυτή κυβέρνηση, διά του υπουργού της, μοίρασε το παρακάτω δελτίο Τύπου:

Με απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Πάνου Παναγιωτόπουλου ανατίθενται τα καθήκοντα του προέδρου του διοικητικού συμβουλίου του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου στον σκηνοθέτη κ. Τώνη Λυκουρέση. Τα καθήκοντα του αντιπροέδρου αναλαμβάνει η παραγωγός κινηματογράφου κα Φοίβη Αγγελοπούλου, ενώ ο συγγραφέας και σεναριογράφος κ. Πέτρος Μάρκαρης θα είναι το νέο μέλος του διοικητικού συμβουλίου. Η υπόλοιπη σύνθεση του Δ.Σ. παραμένει ως έχει. Τα καθήκοντα του γενικού διευθυντή του ΕΚΚ θα εξακολουθήσει να ασκεί ο κ. Γρηγόρης Καραντινάκης. «Η διοίκηση του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου υπό τη νέα της σύνθεση κάνει ένα νέο ξεκίνημα», δήλωσε σχετικά ο κ. Παναγιωτόπουλος. «Ο ελληνικός κινηματογράφος διανύει μια περίοδο κατά την οποία οι οικονομικοί πόροι είναι λίγοι. Και όμως οι ελπίδες είναι πολλές. Αυτό οφείλεται στο ταλέντο, στο πείσμα, στη φαντασία, στη δημιουργικότητα και στη σκληρή δουλειά όλων των ανθρώπων του χώρου. Να στηρίξουμε μαζί τη νέα προσπάθεια. Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού είναι έτοιμο να ακούσει όλους και να συνεργαστεί με όλους για το καλύτερο».

Μάλιστα. Πέρα από το αναμφισβήτητο συμπέρασμα ότι η σύνταξη στα 68 είναι μύθος, αναρωτιέμαι αν το να επιλέξεις άτομα που βεβαίως αντιπροσωπεύουν μια άλλη γενιά δημιουργών, άλλης αισθητικής και νοοτροπίας, βοηθά σε κάτι το ΕΚΚ, και μάλιστα σε μια από τις καλύτερες στιγμές του· του ΕΚΚ που εξακολουθεί και υπάρχει έστω και με γενναία περικοπή της χρηματοδότησής του, έχοντας μια θριαμβευτική πορεία στα φεστιβάλ του κόσμου, κι έχοντας στα σκαριά ταινίες όπως τις: ΛΟΥΤΟΝ του Μιχάλη Κωνσταντάτου ΞΕΝΙΑ του Πανου Κούτρα, ΓΚΡΙΖΟ ΦΩΣ του Γιαννη Οικονομίδη, ΣΑΡΩΜΑ του Σύλλα Τζουμέρκα, ΟΧΘΕΣ του Παναγιώτη Καρκανεβάτου, ΤΕΤΑΡΤΗ 04:45 του Νίκου Αλεξίου.

H Φ. Αγγελοπούλου έχει διατελέσει production manager σε 11 ταινίες από το 1971 έως σημερα.Οι 8 απ'αυτες ήταν του Θόδωρου Αγγελόπουλου. Ο Τ. Λυκουρέσης έκανε την πρώτη του εμφάνιση στον κινηματογράφο ως ηθοποιός στην Αναπαράσταση του Θόδωρου Αγγελόπουλου, ενώ ο Πέτρος Μαρκαρης υπήρξε σεναριογράφος σε 11 ταινίες του Θεόδωρου Αγγελόπουλου, ηθοποιός σε 2 ταινίες του Θόδωρου Αγγελόπουλου και σεναριογράφος σε 1 ταινία του Τόνυ Λυκουρέση. 

Σκέφτομαι αν η επιλογή των συγκεκριμένων προσώπων, που είναι καθ’ όλα σεβαστά, κι έχουν όλα ένα παρελθόν στον κινηματογράφο, είναι η καλύτερη επιλογή για την συνέχιση της εντυπωσιακής πορείας που ξεκίνησε με τους Γιώργο Λάνθιμο, Αθηνά-Ραχήλ Τσαγγάρη, Μενέλαο Καραμαγγιώλη, Βαρδή Μαρινάκη, Φίλιππο Τσίτο, Πέννυ Παναγιωτοπούλου, Έκτορα Λυγίζο, Αλέξανδρο Αβρανά, και τόσους άλλους νέους δημιουργούς, οι οποίοι έχουν κατακτήσει ―όχι με τη συνδικαλιστική τους δράση ή βάσει κάποιας νοητής επετηρίδας στη χρηματοδότηση των ταινιών τους― την παγκόσμια κινηματογραφική κριτική κι αρκετοί απ’ αυτούς μέρος του ελληνικού κοινού που αντιστέκεται στις τηλεοπτικότητες. 

Κι αναρωτιέμαι: γιατί αυτή η κυβέρνηση μισεί τόσο αυτόν τον σύγχρονο κινηματογράφο; Γιατί πιστεύει τόσο στο παρελθόν; Γιατί κοιτάει καχύποπτα το μέλλον; Γιατί δεν τολμά πραγματικά να κάνει το ριζοσπαστικά κοσμοπολίτικο άνοιγμα προς τα έξω; Και τέλος: γιατί ενώ υπάρχουν, όχι πολλά, αλλά αρκετά πρόσωπα να επανδρώσουν το ΕΚΚ, με πείρα και συμμετοχή σε ξένα φεστιβάλ και κατέχοντα τη γλώσσα των διεθνών αγορών του κινηματογράφου σήμερα, επιλέγει πρόσωπα που τη νέα θέση τους ―και λογικό είναι― θα τη δουν ως επιβράβευση της μέχρι τώρα πορείας τους στον χώρο, αλλά που φύσει και θέσει αδυνατούν να οδηγήσουν το ελληνικό σινεμά στη μονή προοπτική που του αξίζει. Την προοπτική των ξένων αγορών, των συμπαραγωγών, των συμμετοχών σε φεστιβάλ και της αποτύπωσης της νέας αισθητικής των δημιουργών μας, πέρα και πάνω από μικροπολιτικές σκοπιμότητες κι επιρροές.

Δεν έχω παρά να ευχηθώ γερό στομάχι κι υπομονή στον ακάματο Γρηγόρη Καραντινάκη, τον βετεράνο Αλέξη Γρίβη και σε 2-3 κορίτσια ακόμη, που ξέρω ότι “σκίζονται” για το καλύτερο, για την απρόσκοπτη συνέχεια της τόσο καλής εικόνας του ελληνικού κινηματογράφου διεθνώς.

Γιώργος Παπαλιός και Τέλλος Φίλης στην πρεμιέρα του Κυνόδοντα στα σκαλιά του «Δαναού» στην Αθήνα