Quis custodiet ipsos custodes?

του Θανάση Βασιλείου

πηγή: http://www.theinsider.gr

Η επιλογή της ευγονικής των «ιερών αγελάδων» με θεσμικά χτυπήματα τύπου «Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου» μπορεί να γοητεύει, ακόμα και να διεγείρει εκείνους που, ήδη θυσιασμένοι, ζητούν περισσότερες ανθρωποθυσίες –εν προκειμένω ίσως και δικαιολογημένες· μπορεί και να κολακεύει τον «αποϊδεολογικοποιημένο κυρίαρχο», κυρίως, τους μισθοδοτούμενους, ασυνάρτητους κομματικούς βασάλους της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ, ίσως κι όσους από τη ΔΗΜΑΡ πιστεύουν ότι αναβαπτίζονται με τη χλιαρότητα της αποχώρησης. Όμως, σε βάθος χρόνου, η εκποίηση κάθε συμπληρωματικού οικονομικού περίγυρου –και δεν εννοώ τον φαύλο πυρήνα της ΕΡΤ, αλλά τον δημοκρατικό, δημιουργικό και πλουραλιστικό περίγυρό της– προκαλεί ασύγκριτα μεγαλύτερη και ανεπανόρθωτη καταστροφή, απ’ ό,τι όφελος, για το οικονομικό και κοινωνικό σύνολο.

Είναι αλήθεια ότι προς το τέλος του 20ού αιώνα  κυριάρχησε στην πολιτική σκέψη η άποψη των ορθολογικών επιλογών –και σαν τέτοιο πλασάρεται το «μαύρο» στις οθόνες. Βέβαια, για τους θεωρητικούς αυτών των επιλογών, η ιστορία και ο πολιτισμός δεν σχετίζονται με την κατανόηση της πολιτικής συμπεριφοράς· στην πράξη, πιστεύουν ότι είναι καλύτερο να γνωρίζουν τα συμφέροντα της μετριοπαθούς πλειοψηφίας και να υποθέτουν ότι τα ακολουθούν λογικά. Βέβαια, η σχολή των ορθολογικών επιλογών αποκάλυψε δύο επιπλέον στοιχεία που δεν κοινωνούνται αρκετά. Πρώτον, ότι οι πολιτικοί είναι αθεράπευτα καιροσκόποι και, δεύτερον –κυρίως αυτό– ότι οι αποφάσεις τους λαμβάνονται με κάποιο τύπο θεσμικής ρύθμισης που τους δίνει ταυτόχρονα την ευκαιρία να εξηγήσουν τις ενέργειές τους – και πάντα σε sine qua non περιβάλλον δημοκρατίας. Δηλαδή, με διαδικασίες δημοκρατικής νομιμοποίησης.

Οι επιλογές της πρώην τρικομματικής, τώρα δικομματικής, κυβέρνησης, δικαιολογούνται. Όχι όμως στο πλαίσιο των ορθολογικών επιλογών, ως όφειλαν. Ερμηνεύονται μόνο στο πλαίσιο του μνημονίου. Όχι στο πλαίσιο παραγωγής κάποιας πολιτικής, ενός στοιχειωδώς ορθολογικού μακρόπνοου σχεδίου μεταρρυθμίσεων που βγάζει τη χώρα από την κρίση. Και δικαιολογούνται ως τοξικά παράγωγα προηγούμενων πολιτικών επιλογών που επιβίωναν μέσω του χρέους και, δυστυχώς, συνεχίζουν να επιβιώνουν μέσω του χρέους. Και ως συνήθως, δεν υπήρξαν εξηγήσεις, αλλά ύβρεις και ενοχοποίηση του στόχου: έπρεπε να δωθούν ονόματα και διευθύνσεις 2.500 υπαλλήλων έως το τέλος του μήνα. Και ως συνήθως, επιστρατεύτηκαν όχι οι ικανότητες αλλά οι πάγιες κυβερνητικές ανικανότητες, η δολιότητα και η έπαρση της κυβερνητικής ασυναρτησίας. 

Κι ενώ η ύφεση –πλην του κομματικού συστήματος 4-2-1, των «Μεσσηνίων» και της Χ.Α. – σαρώνει τα πάντα, ένας βασάλος του συστήματος, υποτελής ενός ισχυρότερου βασάλου που είναι υποτελής των νέων ευρωπαίων χωροδεσποτών που δεν είναι καν υπεύθυνοι για τις δικές τους επιλογές και δεν λογοδοτούν για τα λάθη τους, ένας από αυτούς που μετείχε στο φαγοπότι, με ύφος ιεροεξεταστή, μαύρισε με τελεσίγραφο τη «μοναδική περίπτωση σπατάλης και αδιαφάνειας» και αποκάλυψε το «σκάνδαλο που δεν τόλμησε να αγγίξει κανείς». Έτσι.

Αυτό είναι μια τοξική πολιτική –το μόνο ίσως που παράγει το εγχώριο πολιτικό σύστημα –εκτός ίσως από τη διαχείριση της τοξικότητας αυτής της πολιτικής όπως διαχέεται στην κοινωνία. Αυτός ο σχεδιασμός της καταστροφής, το disaster planning που προκύπτει από την τοξικότητα, θα χρησιμοποιηθεί, στη συνέχεια, για να καθαγιάσει την κομματική ιδιωτικοποίηση των ευκαιριών και των προκλήσεων που έπονται των καταστροφών. Ο φόβος για το αύριο δεν έχει να κάνει με τη «νέα δημόσια τηλεόραση και ραδιοφωνία». Δεν το εύχομαι, αλλά για τους περισσότερους η νέα ΕΡΤ θα είναι μια φερόμενη σκιά, κάτι κατώτερο, ύποπτο, απαξιωμένο, κομματικό, ελεγχόμενο. Η τοξική πολιτική δεν παράγει κάτι καλύτερο από το «μαύρο» στη συνείδηση των Ελλήνων που έχουν σοκαριστεί με το «μαύρο» και τον τρόπο που προέκυψε το «μαύρο». 

Αλλά αυτός, πλέον, είναι ο κανόνας: ευκαιρίες, διάσωση και επιδοτήσεις για τους λίγους ημέτερους και περικοπές, λιτότητα, καταστροφή, περιορισμός και εκχώρηση του δημόσιου αγαθού, εξουθενωτική φορολογία για τους πολλούς. Το μείζον ερώτημα πλέον είναι: quis custodiet ipsos custodes? – που μπορεί και να σημαίνει: «ποιος θα μας φυλάει από τους φύλακες»;