γράφει η Ελισάβετ Κοτζιά
πηγή: www.metarithmisi.gr
Eκδ. Γαβριηλίδης
Μια καλαίσθητη κασετίνα με έξι μικρόσχημους κομψούς τόμους αποτελεί το δημιουργικό έργο μιας τεσσαρακονταετίας του πεζογράφου Ηλία Χ. Παπαδημητρακόπουλου. Ο στρατιωτικός γιατρός που πρωτοπαρουσιάστηκε με το απροσδόκητο τίτλο «Οδοντόκρεμα με χλωροφύλλη (1973)κατόρθωσε να δημιουργήσει μέσα από τη σταδιακή κυοφορία των διηγηματογραφικών του συλλογών («Θερμά θαλάσσια λουτρά», «Ο γενικός αρχειοθέτης», «Ροζαμούνδη», «Ο οβολός» και «Ο θησαυρός των αηδονιών») ένα σύμπαν λιτότητας - απλών καθαρών γραμμών, αυστηρής δομικής σύνθεσης, ανεξάντλητης δροσιάς και λεπταίσθητου χιούμορ. Διότι όταν εμφανίστηκε στην ώριμη ηλικία των σαράντα τριών του χρόνων, ο διηγηματογράφος είχε ήδη συλλάβει το βασικό ρυθμό του κόσμου του – ρυθμό τον οποίο κατόπιν εμπλούτισε με νέους τόνους διαφυλάσσοντας ωστόσο πάντοτε τις αρχικές σταθερές: Μια στάση, μια χειρονομία, ένα εγώ τοποθετημένο στο κέντρο του σύμπαντος, ένα εγώ ωστόσο ουδέποτε εγωκεντρικό, αυτάρεσκο και φορτικό. Όχι εγώ που διαστέλλεται καταλαμβάνοντας όλο το χώρο αλλά διακριτική παρουσία που με διεισδυτική ματιά, παρατηρώντας όσα συμβαίνουν γύρω του κι ανακαλώντας πολύτιμες μνήμες, δημιουργεί το μείγμα της παλαιϊκής κομψότητας και της σύγχρονης λιτότητας που συνιστά το βασικό γνώρισμα ενός τόσο μοντέρνου μεταπολεμικού συγγραφέα.
Κάθε ένα από τα διηγήματα του Η.Χ.Π. αποτελείται από μια πρωτοπρόσωπη συνήθως ιστορία. Το έναυσμα προσφέρει είτε μια ανάμνηση που αναδύεται από το παρελθόν, είτε μια παρατήρηση που σχολιάζει το κοινωνικό παρόν, είτε μια διαπίστωση, ένα όνειρο, μια συνάντηση. Κοινό τους χαρακτηριστικό, εκτός από το ευαίσθητο σχόλιο και τον παιγνιώδη τόνο, είναι ότι η έντεχνη τροπή του τέλους δημιουργεί μια έντονη συγκινησιακή φόρτιση. Θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε πως η διηγηματογραφία του Η.Π.Χ. ανήκει στην παράδοση των «Δουβλινέζων» του Τζέημς Τζόυς. Διότι στην καταληκτική της πρόταση, η τεχνική αυτή επιφυλάσσει μια θεματικά μικρή αλλά συγκινησιακά ισχυρή αποκάλυψη, μια έλλαμψη, μια «επιφάνεια» όπως την χαρακτήρισε μέσα στο έργο του ο ίδιος ο Ιρλανδός συγγραφέας.
Η διαύγεια της έκφρασης του Η.Χ.Π. και η σαφήνεια της πλοκής μαζί με την προσήλωση στην φαινομενικά αδιάφορη λεπτομέρεια μάς παραπέμπουν στον σύγχρονο μινιμαλισμό. Μέσα σε ένα περιβάλλον βουλιμικής πλησμονής και έντονης ψυχικής δυσφορίας, ο Παπαδημητρακόπουλος μάς προσκαλεί να συγκεντρωθούμε στο σεμνό’ και πετυχαίνει τα εβδομήντα καλοζυγισμένα του διηγήματα να απογειώνονται ανάλαφρα διαλύοντας την καταθλιπτική διάθεση που αναπόδραστα συνοδεύει την ύπαρξη.
πηγή: www.metarithmisi.gr
Μια καλαίσθητη κασετίνα με έξι μικρόσχημους κομψούς τόμους αποτελεί το δημιουργικό έργο μιας τεσσαρακονταετίας του πεζογράφου Ηλία Χ. Παπαδημητρακόπουλου. Ο στρατιωτικός γιατρός που πρωτοπαρουσιάστηκε με το απροσδόκητο τίτλο «Οδοντόκρεμα με χλωροφύλλη (1973)κατόρθωσε να δημιουργήσει μέσα από τη σταδιακή κυοφορία των διηγηματογραφικών του συλλογών («Θερμά θαλάσσια λουτρά», «Ο γενικός αρχειοθέτης», «Ροζαμούνδη», «Ο οβολός» και «Ο θησαυρός των αηδονιών») ένα σύμπαν λιτότητας - απλών καθαρών γραμμών, αυστηρής δομικής σύνθεσης, ανεξάντλητης δροσιάς και λεπταίσθητου χιούμορ. Διότι όταν εμφανίστηκε στην ώριμη ηλικία των σαράντα τριών του χρόνων, ο διηγηματογράφος είχε ήδη συλλάβει το βασικό ρυθμό του κόσμου του – ρυθμό τον οποίο κατόπιν εμπλούτισε με νέους τόνους διαφυλάσσοντας ωστόσο πάντοτε τις αρχικές σταθερές: Μια στάση, μια χειρονομία, ένα εγώ τοποθετημένο στο κέντρο του σύμπαντος, ένα εγώ ωστόσο ουδέποτε εγωκεντρικό, αυτάρεσκο και φορτικό. Όχι εγώ που διαστέλλεται καταλαμβάνοντας όλο το χώρο αλλά διακριτική παρουσία που με διεισδυτική ματιά, παρατηρώντας όσα συμβαίνουν γύρω του κι ανακαλώντας πολύτιμες μνήμες, δημιουργεί το μείγμα της παλαιϊκής κομψότητας και της σύγχρονης λιτότητας που συνιστά το βασικό γνώρισμα ενός τόσο μοντέρνου μεταπολεμικού συγγραφέα.
Κάθε ένα από τα διηγήματα του Η.Χ.Π. αποτελείται από μια πρωτοπρόσωπη συνήθως ιστορία. Το έναυσμα προσφέρει είτε μια ανάμνηση που αναδύεται από το παρελθόν, είτε μια παρατήρηση που σχολιάζει το κοινωνικό παρόν, είτε μια διαπίστωση, ένα όνειρο, μια συνάντηση. Κοινό τους χαρακτηριστικό, εκτός από το ευαίσθητο σχόλιο και τον παιγνιώδη τόνο, είναι ότι η έντεχνη τροπή του τέλους δημιουργεί μια έντονη συγκινησιακή φόρτιση. Θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε πως η διηγηματογραφία του Η.Π.Χ. ανήκει στην παράδοση των «Δουβλινέζων» του Τζέημς Τζόυς. Διότι στην καταληκτική της πρόταση, η τεχνική αυτή επιφυλάσσει μια θεματικά μικρή αλλά συγκινησιακά ισχυρή αποκάλυψη, μια έλλαμψη, μια «επιφάνεια» όπως την χαρακτήρισε μέσα στο έργο του ο ίδιος ο Ιρλανδός συγγραφέας.
Η διαύγεια της έκφρασης του Η.Χ.Π. και η σαφήνεια της πλοκής μαζί με την προσήλωση στην φαινομενικά αδιάφορη λεπτομέρεια μάς παραπέμπουν στον σύγχρονο μινιμαλισμό. Μέσα σε ένα περιβάλλον βουλιμικής πλησμονής και έντονης ψυχικής δυσφορίας, ο Παπαδημητρακόπουλος μάς προσκαλεί να συγκεντρωθούμε στο σεμνό’ και πετυχαίνει τα εβδομήντα καλοζυγισμένα του διηγήματα να απογειώνονται ανάλαφρα διαλύοντας την καταθλιπτική διάθεση που αναπόδραστα συνοδεύει την ύπαρξη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου