30.6.14

Δ. Ν. Μαρωνίτης: Έπος και δράμα. Απο το χθες στο αύριο



Η ωραία Ελένη με τον Μενέλαο

Ο ακούραστος δάσκαλός μας (ακόμη και ημών που δεν τον αξιωθήκαμε ως καθηγητή στο Πανεπιστήμιο) Δ. Ν. Μαρωνίτης συγκέντρωσε σε έναν τόμο μερικά δώδεκα διεισδυτικές μελέτες του της τελευταίας εικοσαετίας (μερικές πρωτοδημοσιευμένες στο Εντευκτήριο), που αντλούν τα θέματά τους από τα ομηρικά έπη και την τραγωδία.
Κάθε καινούργιο βιβλίο του μάς θυμίζει την ανεξόφλητη οφειλή μας στο πρόσωπό του για την ακάματη προσφορά του μ' ένα πλέγμα δραστηριοτήτων που εισδύουν η μία μέσα στην άλλη και όλες μαζί μάς κάνουν να νιώθουμε ευγνωμοσύνη για την πολύτιμη παρουσία του στον τόπο μας και στον καιρό μας.

Γιώργος Κορδομενίδης




Ο Ορέστης σκοτώνει τον Αίγισθο και την Κλυταιμνήστρα, Bernardino Μέι, 1654


Το βιβλίο


Ο Δ.Ν. Μαρωνίτης, μεταφραστής και μελετητής της Ιλιάδας και της Οδύσσειας, αλλά και του Αίαντα ή τουΟιδίποδα επί Κολωνώ, συγκεντρώνει στον τόμο αυτό δοκίμιά του από το 1995 μέχρι σήμερα, μεγάλης διαύγειας και ώριμης σκέψης. Είναι κείμενα που γράφτηκαν καταρχήν για να ακουστούν. Χωρίζονται σε δύο ενότητες: α) «Από την Ιλιάδα στην Οδύσσεια» και β) «Από το έπος στο δράμα». Πρόκειται για τα γραπτά ενός μελετητή και διανοητή στην καλύτερη και ωριμότερη στιγμή του, όπου με μεγάλη ελευθερία και τόλμη διαλέγει μοτίβα από τα ομηρικά έπη και την τραγωδία: η γενεαλογία του κακού στην Ιλιάδα˙ η μνήμη και η λήθη ως η μηχανή της ποίησης˙ ο φόνος και η ικεσία˙ το «σκάνδαλο» του αφανισμού των εταίρων του Οδυσσέα˙ οι τόποι και τρόποι του νόστου˙ η Ελένη και η Κλυταιμνήστρα – δυο ομηρικές γυναίκες στο αρχαίο δράμα˙ ο Οδυσσεύς και ο Οιδίπους – δυο παράξενοι ξένοι˙ ο Οιδίπους επί Κολωνώ – μια αινιγματική τραγωδία με το πάθος, τον καθαρμό και την εξιλέωση. Ανάμεσα στις γραμμές ο αναγνώστης θα διακρίνει και αυτοβιογραφικές ταυτίσεις του συγγραφέα. «Όπου η λέξη “τέλος” σημαδεύεται τώρα πια με εναλλακτικές σημασίες, πλησιάζοντας σ’ αυτό που οι γραμματικοί ονόμασαν “έξοδο”, για να δηλώσουν την εκπνοή ενός δράματος, τραγωδίας και κωμωδίας».

Ο Δ.Ν. Μαρωνίτης προσφέρει ένα βιβλίο χωρίς υποσημειώσεις και παραπομπές, ένα βιβλίο «ασημείωτο», όπου όλα όσα έχει να πει έχουν χωνευτεί σε ένα λόγο καθαρό και βαθύ. Όπως καταλήγει στον Πρόλογό του: «Η διάταξη των κειμένων στο εσωτερικό των δύο μερών έχει φαντάζομαι κάποια λογική, δεν είναι όμως υποχρεωτική για τον αναγνώστη, που δικαιούται να διαλέξει τη σειρά που του πηγαίνει περισσότερο, ανάλογα κάθε φορά με τον τίτλο, που υπολογίζει και στα υπονοούμενά του. Περί αυτού πρόκειται».



Ο συγγραφέας


Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη (1929). Γυμνασιακές σπουδές στο Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Προπτυχιακές σπουδές στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου. Μεταπτυχιακές σπουδές σε πανεπιστήμια της πρώην Δυτικής Γερμανίας με υποτροφία της Humboldt-Stiftung. Διδάκτωρ και εντεταλμένος υφηγητής στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης έως το 1967. Απολύεται, συλλαμβάνεται και βασανίζεται από τη στρατιωτική χούντα. Επανέρχεται και παραμένει καθηγητής της ίδιας Σχολής από το 1975 έως το 1996. Επισκέπτης καθηγητής σε πανεπιστήμια της Γερμανίας, Αυστρίας και Κύπρου και των ΗΠΑ. Από το 1994 έως το 2001 πρόεδρος και γενικός διευθυντής του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας, που εδρεύει στη Θεσσαλονίκη. Εφεξής συντονιστής του προγράμματος "Αρχαιογνωσία και Αρχαιογλωσσία στη Μέση Εκπαίδευση", που εκπονείται στο πλαίσιο του Κέντρου Εκπαιδευτικής Έρευνας. Έγραψε βιβλία, μονογραφίες, και άρθρα για τον Όμηρο, τον Ησίοδο, τον Σοφοκλή, τον Ηρόδοτο, τον Αλκαίο, τη Σαπφώ, που, ενμέρει ή εν όλω, και μετέφρασε. Προέχει η συντελεσμένη μετάφραση της "Οδύσσειας". Συγχρόνως μελέτησε και δημοσίευσε δοκίμια για μείζοντες νεοέλληνες ποιητές και πεζογράφους, επιμένοντας σε εκπροσώπους της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς. (Πηγή: www.biblionet.gr)

Δεν υπάρχουν σχόλια: