Όταν οι Μεγάλοι Λύκοι καταβροχθίζουν το φως

της Βασιλικής Κατριβάνου

πηγή: http://vkatrivanou.gr

«Μας δουλεύετε;» ρωτάω με αγανάκτηση και κυρίως αίσθημα απόγνωσης τον διoικητή του κέντρου κράτησης μεταναστών, στην Αμυγδαλέζα, όταν μας περιγράφει πόσο κανονικά λειτουργεί το κέντρο, παρά τα «επιμέρους» προβλήματα…

Πόσο «επιμέρους» είναι τα προβλήματα; Να μαθαίνεις, λ.χ. ότι θα κρατείσαι εκεί πάνω από 18 μήνες, «επ’ αόριστον» (μετά από την γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, κατόπιν παραγγελίας του κ. Δένδια). Νέοι άνθρωποι, που δεν έχουν τίποτα να κάνουν όλη τη μέρα, κρατούμενοι μόνο και μόνο γιατί δεν έχουν χαρτιά, κρατούμενοι επ’ αόριστον. Και τρελαίνονται! Όταν λοιπόν γίνονται εξεγέρσεις, απεργίες πείνας, απόπειρες αυτοκτονίας ας μην αναρωτιόμαστε το γιατί, ας μην εκπλησσόμαστε· τις αιτίες, αν δεν θέλουμε να κλείνουμε τα μάτια, τις ξέρουμε ήδη.

Την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη έχει αναλάβει εδώ και τέσσερις μήνες το Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων Υγείας (ΕΚΕΠΥ). Στο  ένα ιατρείο, που λειτουργεί για  περίπου 1.400 ανθρώπους, μιλήσαμε με τους γιατρούς, έναν χειρούργο και έναν γυναικολόγο – εξεζητημένες ομολογουμένως ειδικότητες,  ειδικά ο δεύτερος, σε ένα κέντρο κράτησης αποκλειστικά αντρών. Η τροφοδοσία των φαρμάκων είναι εξαιρετικά προβληματική, και  έτσι σε βασιλιά των φαρμάκων, διά πάσαν νόσον, έχει αναδειχθεί το ντεπόν! Βρήκαμε άνθρωπο κουκουλωμένο στο σκέπασμά του για μέρες που αρνείται να επικοινωνήσει, άλλους ψυχικά ασθενείς που σίγουρα σ’ αυτές τις συνθήκες η κατάστασή τους χειροτερεύει, γιατί το στρες, η κατάθλιψη και το άγχος είναι το κύριο σύμπτωμα των περισσότερων. Βρήκαμε νεφροπαθείς που θα έπρεπε να είναι στο νοσοκομείο, άνθρωπο με καθετήρα, άνθρωπο με κομμένη γλώσσα από τους Ταλιμπάν που δεν έχει επουλωθεί σωστά (ενώ απαγορεύεται να κρατούνται θύματα βασανιστηρίων), ανήλικους, Σύριους πρόσφυγες –  όλες αυτές τις κατηγορίες που ακόμα και με την ισχύουσα νομοθεσία είναι παράνομο να κρατούνται.

Κυριαρχεί η βρώμα στους χώρους και στους ανθρώπους. Σαπούνι «χορηγείται κάθε δεκαπέντε μέρες» λέει η διοίκηση. Αλλά  αν έπρεπε να κρίνουμε, χρησιμοποιώντας τα αισθητήρια όργανα της όρασης και της όσφρησής μας, μάλλον δίνεται και κάθε τρία τέρμινα (κάθε τρεις μήνες  μας είπαν, πάντως,  οι κρατούμενοι). Οι χώροι δεν καθαρίζονται μιας και εκκρεμεί  διαγωνισμός για τις εταιρείες καθαρισμού· καθαριστικά χώρου δεν παρέχονται. Το φαγητό λιγοστό και οι άνθρωποι πεινάνε,  «μας δίνουν τόσο όσο για να μας κρατάνε ζωντανούς», μας λένε. Και αν πεθάνει κάποιος ποιος θα τον «χρεωθεί», αναρωτιέμαι... Όταν μιλάμε στη διοίκηση για διάφορες περιπτώσεις ανθρώπων και δίνουμε ονόματα, δεν τους αναγνωρίζουν, παρά μόνο αν δώσουμε το νούμερό τους· ο καθένας τους είναι ένας αριθμός.

Είναι η πέμπτη φορά που πάμε στην Αμυγδαλέζα. Επισκέψεις, κινητοποιήσεις και καμπάνιες, ερωτήσεις, επερωτήσεις, διεθνείς καταδίκες, διαβήματα, ανακοινώσεις, συνεντεύξεις, άρθρα… και, παρ’ όλα αυτά, η κατάσταση χειροτερεύει. Ο εθισμός στη βαρβαρότητα, στη βρώμα και στην εγκατάλειψη οδηγεί στην πλήρη απραξία· και  βουλιάζουν όλοι βουλιάζουν σε αυτό: κρατούμενοι, φύλακες, διεύθυνση. Γιατί ακόμα και η διεύθυνση, που στις πρώτες μας επισκέψεις ήταν πολύ πιο ανοιχτή σε μικρές, ανακουφιστικές όμως βελτιώσεις για τη ζωή των ανθρώπων, τώρα φαίνεται να έχει αποδεχτεί τον κυνισμό, την απόγνωση και το τέλμα. Κι εγώ νιώθω αφόρητο βάρος, λύπη και οργή και αναρωτιέμαι τι άλλο να κάνουμε, τι θα φέρει αλλαγή.

Ο δικηγόρος Βασίλης Παπαστεργίου, που δουλεύει χρόνια με πρόσφυγες και μετανάστες και πρόσφατα έγινε πατέρας, έγραψε: «Κάποια μέρα θα έρθουν κάποιοι άνθρωποι και θα μας ρωτήσουν: “Εσείς, τότε, πώς τα ανεχόσασταν όλα αυτά;”»

Υπάρχει ένας σκανδιναβικός μύθος που λέει ότι όταν έχουμε έκλειψη ηλίου ή σελήνης, όταν σκοτεινιάζει ο ουρανός αυτό συμβαίνει επειδή οι Μεγάλοι Λύκοι έχουν αρχίσει να τρώνε τα ουράνια σώματα και να χάνεται το φως. Αν δεν φωνάξουν οι άνθρωποι κι αν δεν φωνάξουν αρκετά, οι λύκοι δεν θα σταματήσουν, θα καταβροχθίσουν τα πάντα, θα φάνε στο τέλος και τον ίδιο τον ουρανό. Για να σταματήσουν λοιπόν οι λύκοι, πρέπει οι άνθρωποι να φωνάξουν· και πρέπει να φωνάξουν δυνατά.

ΥΓ. Δευτέρα βράδυ. Μόλις τώρα, λίγα λεπτά αφού τέλειωσα το γράψιμο, μαθαίνω ότι οι κρατούμενοι στο στρατόπεδο της Κορίνθου ξεκίνησαν απεργία πείνας, διαμαρτυρόμενοι για την κράτησή τους πέρα από το δεκαοχτάμηνο.