27.8.13

Λέξεις και νούμερα

του Δ. Ν. Μαρωνίτη

πηγή: www.tovima.gr


Υπάρχει συγκεκριμένη αφορμή για τη σύνταξη των δύο επίτιτλων όρων, που δεν θα αργήσει να φανεί. Προς το παρόν παίζουν διπλό παιχνίδι: πάνε μαζί και χώρια. Μαζί λίγο πολύ εξομοιώνονται, χώρια ανομοιώνονται. Στην εξομοίωση κερδίζουν πόντους οι λέξεις, στην ανομοίωση τα νούμερα. Εντέλει όμως υπερτερούν οι αριθμοί, αφού πλάι στον δικό τους ιδιότροπο κώδικα, έχουν μερίδιο και στον ετερότροπο κώδικα των λέξεων: σημαίνονται και ως νούμερα και ως συνταγμένα γράμματα του αλφαβήτου: 1 άλλά και «ένα», 100 αλλά και «εκατόν». Οπως συμβαίνει και στο τεύχος Ιουλίου του περιοδικού «Εντευκτήριο», όπου στο εξώφυλλο βγάζει μάτι το νούμερο 100, ενώ στα εσωτερικά κείμενα, εμφιλοχωρεί, σεμνή και ημίμαυρη, η λέξη εκατόν.

Προσωπικά προτιμώ επί του προκειμένου τα νούμερα, ίσως γιατί μου θυμίζουν την αριθμητική του δημοτικού σχολείου, προτού εισβάλει στο γυμνασιακό πρόγραμμα ο γραμματικός κώδικας της άλγεβρας. Εξάλλου, καταπώς λένε οι ειδήμονες, τα νούμερα μάλλον προηγήθηκαν (χαραγμένα με τον έναν ή τον άλλο τρόπο) από τα σημαδεμένα γράμματα της γραμμικής Α' και Β'.

Με το 100 εξάλλου (αρχίζοντας από το 10 και προχωρώντας στα τρισεκατομμύρια της Μέρκελ) βγαίνει στη φόρα και ένα δεύτερο σκάνδαλο: προκύπτει από το απρόβλεπτο 0, στο οποίο αντιστοιχεί η λέξη «μηδέν», συντέμνοντας τη λέξη «μηδεέν». Πρόκειται επομένως για απόλυτο κενό, απαραίτητο όμως προκειμένου ένα κανονικό νούμερο να περπατήσει κούτσα κούτσα στην αρχή, φτάνοντας κάποτε και σε απρόσιτα ύψη. ΄Η να κατηφορίσει, όπως συμβαίνει με τις φορολογημένες και φορολογήσιμες πανεπιστημιακές συντάξεις μας τα τελευταία τρία δίσεκτα χρόνια.


Υπάρχουν όμως και απρόβλεπτες εξαιρέσεις, όπως συνέβη με το εκατοστό τεύχος του «Εντευκτηρίου», συμφιλιώνοντας λέξεις και νούμερα. Αυτήν εξάλλου την ευχάριστη εξαίρεση εντοπίζει γενναιόδωρα στο χειρόγραφο κείμενό του ο Ντίνος Χριστανόπουλος, κλείνοντας αλφαβητικά το προκείμενο αφιέρωμα. Αντιγράφω την πρώτη φράση:
«Θαυμάζω και ζηλεύω τον φίλο μου Γιώργο Κορδομενίδη, που πέτυχε ένα πρωτότυπο και σπάνιο ρεκόρ: ευτύχησε να εκατοστήσει τα τεύχη του περιοδικού του "Εντευκτήριο", κι αυτό που επέτυχε είναι ένα σπάνιο κατόρθωμα». Προσωπικός ο έπαινος, απλός και κυριολεκτικός, εκπροσωπεί και συμψηφίζει όσους συμβάλλουν με κείμενό τους στο προκείμενο τεύχος. Είναι, αν μετρώ καλά, πενήντα (50): το μισό δηλαδή του εκατόν (100).

 Οπου εξέχουν δικαιωματικά τρεις δοκιμές, αφού κατόρθωσαν να πιάσουν ακέραιο τον σκοπούμενο αριθμό. Η πρώτη ανήκει στον Ακη Δήμου, επιγράφεται «Μισόλογα» και εναλλάσσει εύστοχα στίχους και πεζό σε εκατόν εδάφια. Η δεύτερη είναι προσφορά του Αχιλλέα Κυριακίδη, τιτλοφορείται «Εκατό στοιχεία ταυτότητας» και αφιερώνεται στον Γκόρντον - ο νοών νοείτω. Η τρίτη κατορθώνεται από τον Χριστόφορο Λιοντάκη με την επιγραφή «Εκατό εντευκτοί στίχοι».

 Ανθολογώ αυθαίρετα κάποια δείγματα από την πρώτη και την τρίτη αφιέρωση - η δεύτερη (κατάλογος εκατό ονομάτων φιλικών προσώπων και έργων από τη λογοτεχνία, τη μουσική, τη ζωγραφική και το σινεμά) δεν επιδέχεται βίαιη ανθολόγηση. Προηγούνται αλφαβητικώς τα «Μισόλογα» του Ακη Δήμου:

Καλημέρα, χαρά μου ξένη.

Σε κάθε στρείδι ένα μαργαριτάρι, σε κάθε κύμα ένα αφρόψαρο, σε κάθε βυθό ένα ναυάγιο.

Αν συνεχίσεις έτσι, θα γεράσεις. Αν αλλάξεις ζωή, θα ξεχαστείς.

Ανοίγω δρόμους στις φωτιές να τρέξουν τα ποτάμια.

Πέρασε όλο το βράδυ γυαλίζοντας μια σκουριασμένη ανάμνηση.

Το θαύμα μισό, η αγωνία του ολόκληρη.

Πού θα πάει! Κάποτε θα βρεθούν τα κατάλληλα δάχτυλα γι' αυτή τη σκανδάλη.

Δούρειος χρόνος.

Εσύ θα φέρεις την πέτρα, εγώ το σύνορο.

Η αυταπάτη της καλής ελπίδας.

Αναίτιο μαύρο.

Στα εκατό του κινδύνεψε να πεθάνει.

Σειρά τώρα του ποιητή Λιοντάκη, με υποδείγματα από την αρχή και το τέρμα του εκατόστιχου δρόμου του:

Αφού λοιπόν αναπάντητο θα μείνει το κουίζ:
λέξη με τρία γράμματα συνώνυμο της φάρσας.
Οσο μπορώ ξοδεύομαι, βυθίζομαι στην ακηδία.
[...]
Φαρμακωμένος από τον καπνό, τα συμφωνώ
τα μυστικά και τα υπονοούμενα τα καταπίνω.
[...]

Αθροίζω τα όχι και τα βρίσκω ελάχιστα.
Λιμνάζω στο τέλμα των ναι.
Η σκόνη προσπερνά το μέλλον
και το παρελθόν κολλημένο στη στάχτη.
[...]
Μια άρνηση αργυρή με αιχμαλωτίζει και
νιώθω λίγο λυτρωμένος
[...]
Αγουρη ακόμη η νύχτα
[...]
«ουδέν γάρ άλγος οίον η πολλή ζόη».
[...]
Με φως ή με σκοτάδι δύσκολη η έξοδος από τη σκηνή
Δέσμιος στο μυστήριο του ρόδου
[...]
θα μείνω μάλλον / με το χρώμα και το άρωμα της περιέργειας.

Συγγνώμη για την εκατόληπτη μεροληψία. Τα παραλειπόμενα πάντως περιμένουν τον αναγνώστη στο φιλόξενο «Εντευκτήριο», τεύχος Ιουλίου, 100.

[Σημείωση του Εντευκτηρίου: Gordon αποκαλούν ενίοτε οι στενοί φίλοι του τον διευθυντή του, Γιώργο Κορδομενίδη ― "νονά" η Αναστασία-Ερασμία Πεπονή, η ίδια που σύστησε στον Μαρωνίτη τον Γ.Κ. το 1989.]

Δεν υπάρχουν σχόλια: