Τα μεταχειρισμένα βιβλία και οι προηγούμενες ζωές τους

του Ηλία Μαγκλίνη

πηγή: http://news.kathimerini.gr

«Το βρήκα στον δρόμο και σκέφτηκα ότι μπορεί να σ’ ενδιαφέρει». Το σημείωμα υπέγραφε ο φίλος συγγραφέας Χρήστος Χρυσόπουλος και βρισκόταν μέσα σε ένα φάκελο που είχε αφήσει σε μια φίλη η οποία εργάζεται στη γειτονιά του, με παράκληση να μου παραδοθεί. Ο φάκελος περιλάμβανε βασικά ένα βιβλίο. Ενα βιβλίο που είχε όλα τα σημάδια της φθοράς, της παλαιότητας που μπορεί να κουβαλάει ένα παλαιό βιβλίο. Οταν το άνοιξα, μύρισα αυτή τη χαρακτηριστική μυρωδιά του πολυκαιρισμένου, κιτρινισμένου χαρτιού. Ετος έκδοσης: 1951. Εκδοτικός οίκος: Ικαρος. Και ο τίτλος: «Υποβρύχιον Υ1». Συγγραφέας ο αντιπλοίαρχος εν αποστρατεία Μ. Τσουκαλάς. Στις πρώτες σελίδες φιγουράρει φωτογραφημένος ένας ένστολος: ο αντιπλοίαρχος Βασίλης Λάσκος, κυβερνήτης του υποβρυχίου «Κατσώνης», το οποίο βυθίστηκε από γερμανικά πυρά ανοιχτά της Σκιάθου. Ο συγγραφέας επέζησε του ναυαγίου και στο μόλις εκατόν πενήντα σελίδων βιβλίο με το σκληρό μαύρο εξώφυλλο αφηγείται πολύ γλαφυρά τις πολεμικές του περιπέτειες, τόσο εντός του υποβρυχίου όσο και ως ναυαγού στην κατεχόμενη Ελλάδα.

Να πούμε εδώ ότι το υποβρύχιο «Κατσώνης» βυθίστηκε μετά μακρά περιπολία που είχε ξεκινήσει από τη Βηρυτό. Διέσχισε τη μισή Μεσόγειο για να βυθιστεί μέσα στη θαλασσινή αγκαλιά της Ελλάδας.

Ανάλογο τέλος παραλίγο να είχε και το συγκεκριμένο αντίτυπο-μάρτυρας των περιπετειών του «Κατσώνη». Το διέσωσε ένας συγγραφέας όμως. Συνήθως, αυτού του τύπου οι πολεμικές αναμνήσεις αλιεύονται έναντι υψηλού αντιτίμου στα διάφορα Μοναστηράκια, «μικρά και μεγάλα», κάτω από την Ακρόπολη ή ψηλά στην Ιπποκράτους και πέριξ της Σόλωνος. Και συνήθως είναι βιβλία που εκδόθηκαν στον καιρό τους ιδίοις εξόδοις ή από εκδοτικούς οίκους που δεν υπάρχουν πια. Αλλά το συγκεκριμένο βιβλίο φέρει τη σφραγίδα ενός «Ικαρου»! Οπωσδήποτε, εξαντλημένο εδώ και δεκαετίες. Και τι μπορεί να πέρασε όλα αυτά τα χρόνια.

Κάπως ανάλογα, πριν από λίγα χρόνια, κάποιος γνωστός με φώναξε να πάω σε ένα σπίτι που θα το άδειαζαν.

 Οι ένοικοι, ηλικιωμένο ζευγάρι που πέθανε ο ένας μετά τον άλλο μέσα σε αυτό το σπίτι, στην αρχή της Μεσογείων, διέθεταν πλούσια βιβλιοθήκη. Φαίνεται ότι ειδικά ο σύζυγος αγαπούσε τη στρατιωτική ιστορία: εκδόσεις της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού, αγγλόφωνα βιβλία και περιοδικά για τον πόλεμο των Μπόερς, την Κριμαία, τη Λουφτβάφε και το Εκστρατευτικό Σώμα Κορέας - κλήθηκα και τότε να περισώσω ό,τι με ενδιέφερε αφού «εμένα με ενδιαφέρουν αυτά», όπως μου είχαν πει και τότε. Μπήκα σαν διαρρήκτης στο σπίτι που άδειαζε, με το ελεύθερο να πάρω ό,τι βιβλίο ήθελα. Εφυγα φορτωμένος. Μερικά βιβλία φέρουν τις υπογραμμίσεις και τα σχόλια κάποιου αγνώστου που δεν ζει πια.

Αυτό είναι λοιπόν: τα βιβλία και οι προηγούμενες ζωές τους. Ισως να είναι και τα μόνα που δικαιούνται να μιλούν για πολλές ζωές, ακόμα και για μετεμψυχώσεις.