Δημήτρης Αρβανιτάκης: Κολεγιακός κουτσαβακισμός

πηγή: http://www.efsyn.gr  (Εφημερίδα των Συντακτών)

«Οταν βλέπω αυτό, θυμάμαι εκείνο που έλεγε ο Σέξπιρ»: έτσι κατακεραύνωσε ο Σαμαράς την αξιωματική αντιπολίτευση στην πρόσφατη ομιλία του. Για ποιο πράγμα μιλούσε και τι «θυμότανε» από τον Σέξπιρ, δεν τα συγκράτησα, γιατί ούτε και ο ίδιος θυμάται σήμερα τι του έγραψαν να πει. Μπορεί κανείς να φανταστεί τον Σαμαρά να διαβάζει Σέξπιρ και ακόμη περισσότερο να σκέφτεται, να θυμάται κάτι που εκείνος έγραψε; Οι γελοιογράφοι μας εδώ έχουν μείνει πίσω!

 Οι ομιλίες του Σαμαρά θα πρέπει να διδάσκονται στις σχολές υποκριτικής. Ο Αλμπέρ Καμί έλεγε: «Βλέπουμε έναν άνθρωπο να μιλάει και να χειρονομεί μέσα σε έναν τηλεφωνικό θάλαμο, δίχως να ακούμε τη φωνή του. Αυτό που βλέπουμε δεν έχει νόημα: είναι παράλογο». Εμείς ακούμε και βλέπουμε τον Σαμαρά να μιλάει: δεν ξέρω αν είναι παράλογο, είναι όμως σίγουρα γκροτέσκο (κάποιος μπορεί να ήθελε να πει «γελοίο»): σαν να βλέπεις κάποιον που φοράει ρούχα που δεν του πάνε, που του λένε να πει λόγια που τον ξεπερνούν, που του λένε να κάμει χειρονομίες ασύμμετρες με τον εαυτό του. Τόση ανισορροπία ανάμεσα στον εκφερόμενο λόγο και το εκφέρον σώμα είναι κατόρθωμα. Αν ζούσαμε σε μέρες που μας επιτρεπόταν ακόμα να ανασαίνουμε, θα γελάγαμε, όπως τότε που ο αλήστου μνήμης υπηρέτης της Μεγάλης Ιδέας της Ολυμπιάδας μιλούσε για «τζάμπα μάγκες»: άνθρωποι μικροί, αλλά επικίνδυνοι.

 Ο Σαμαράς μιλάει περισσότερο με το ύφος που του έχουν φορέσει παρά με εκείνα που του έχουν πει να λέει. Το ύφος του είναι τρομοκρατικό. Οπως κάθε απόλυτη εξουσία, έχει ταυτιστεί με τον ρόλο του, με το μέλλον του ρόλου του, με την αιτία και την ύπαρξη του ρόλου του. Κανένας άλλος δεν δικαιούται μερίδιο στην αλήθεια. Το απόλυτο είμαι εγώ, το όριο του πραγματικού είμαι εγώ. Οπως κάθε αυταρχική εξουσία, αποφασίζει με τρόπο απόλυτο και αντιδημοκρατικό ότι είναι ελέω θεού: ο αντίπαλος είναι ανίκανος, γιατί δεν είναι «σοβαρός», δεν στέκεται «στο ύψος» του ρόλου του. Με την ίδια υπεροψία αντιμετώπισαν πάντοτε οι καθεστωτικοί, οι εξουσιαστές, τους αντιπάλους τους. Κάθε φορά που το καθεστώς, έστω η πολιτική τάξη, νιώθει την απειλή της ανατροπής, αποφασίζει ότι οι αντίπαλοι είναι ανήθικοι, ανώριμοι, ανίκανοι. Στη δεκαετία του 1970 τα ακούσαμε ξανά: όταν η Δεξιά αντιμετώπιζε το ΠΑΣΟΚ σαν «μουστακαλήδες», «μπαρμπούδος» και «ζιβάγκο». Ενιωθαν την ανάσα της ανατροπής. Τότε, ο Γεώργιος Ράλλης είχε πει το αμίμητο «δεν θέλω ου!», όταν οι εκπαιδευμένοι οπαδοί γιουχάιζαν τους πολιτικούς τους αντιπάλους. Ομως ο Σαμαράς δεν είναι κληρονόμος του Ράλλη, είναι κλώνος του Αβέρωφ.

Ετσι, σήμερα ο κολεγιόπαις πρωθυπουργός, ο σπουδαγμένος γόνος του αστισμού, ο εκφραστής των θεσμών, ο υπερασπιστής της δημοκρατίας δεν μπορεί να συγκρατήσει τα γέλια του και χειροκροτάει ειρωνικά τον Τσίπρα, όταν ο τελευταίος λέει ότι «τα μνημόνια θα τα καταργήσει ο λαός με την ψήφο του». Φυσικά. Γιατί ο Σαμαράς βλέπει τη δημοκρατία σαν εμπόδιο, όπως όλοι οι ακροδεξιοί. Να γιατί είναι ανώφελο να καλείται να «απομονώσει» το ακροδεξιό περιβάλλον του. Το μυαλό του, ο κόσμος του είναι αυτοί. Αυτοί λένε εκείνα που ο ίδιος δεν μπορεί να πει ρητά. Ο ΣΥΡΙΖΑ ενοχοποιείται συλλήβδην όταν κάποιο μέλος ή βουλευτής του εκφράσει απόψεις που «δεν συνάδουν» με τον θεσμικό ρόλο του κόμματος. Οταν όμως οι σύμβουλοι του πρωθυπουργού γράφουν για «το σκυλολόι του ΣΥΡΙΖΑ, των αντιεξουσιαστών και τ’ αρχίδια μου τα δυο», το λεπτό αυτί του ατσαλάκωτου πρωθυπουργού μας δεν ιδρώνει: αυτοί λένε εκείνα που και ο ίδιος θα ήθελε να πει. Αλλιώς πώς;

Οι ίματζ μέικερ του καθεστώτος έχουν καταστρώσει το σχέδιο και έχουν εντοπίσει το τάργκετ γκρουπ (έτσι δεν τα λένε αυτά;). Ο κόσμος πρέπει να τρομάξει, ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να αποκοπεί από την κοινωνία, να στοχοποιηθεί όποια κίνηση κάνει προς την κατεύθυνση της πολιτικοποίησης των κοινωνικών αγώνων. Οσο οι κοινωνικοί αγώνες μένουν απομονωμένοι, ξεκομμένοι (και δυστυχώς εκεί βρισκόμαστε), τότε η εξουσία δεν κινδυνεύει. Η εξουσία ξέρει ότι μόνο όταν τα αιτήματα και οι ανάγκες αρχίσουν να πολιτικοποιούνται, όταν ο κοινωνικός λόγος αρχίσει να μορφοποιείται σε συνολικό και διεκδικητικό πολιτικό αίτημα, τότε τα πράγματα αλλάζουν: εκεί διακυβεύεται η κοινωνική ηγεμονία και κατόπιν η πολιτική εξουσία. Εκεί είναι το σημείο στο οποίο η εξουσία επιμένει, αυτό πρέπει να διεμβολίσει. Ασχετο αν το «ίματζ» του Σαμαρά δεν βοηθάει, όμως ο στόχος είναι αυτός. Η τρομοκράτηση της κοινωνίας και η ενοχοποίηση κάθε επαφής της Αριστεράς με αυτή. Και δεν θα μείνουν μόνο στο γκροτέσκο και ιταμό ύφος, στις ποταπές εκφράσεις και στις ασχημίες του πρωθυπουργού.

 Προχθές, σε πρωινή εκπομπή του Μέγκα, η Σοφία Βούλτεψη, μιλώντας για τα πρόσφατα γεγονότα στην ΕΡΤ και κρίνοντας τη στάση των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ (ίσως όχι μόνο), έλεγε: «Αυτό που δεν έχει δικαίωμα να κάνει ο βουλευτής, και για το οποίο κατηγορούμε άλλα κόμματα, είναι να τεθεί επικεφαλής ομάδας κρούσης». Ως τέτοιοι λοιπόν θα δρούσαν οι βουλευτές, αφού η «ομάδα κρούσης» θα ορμούσε μέσα στην ΕΡΤ, αν οι βουλευτές αφήνονταν να μπουν! Και κατέληγε –τι κάνει νιάου-νιάου;– στο διά ταύτα: «τότε γιατί κατηγορούμε τη Χρυσή Αυγή όταν αναποδογυρίζει πάγκους και βάζει μπροστά τούς βουλευτές με την ασυλία;». Οπερ έδει δείξαι.

Ο Δημήτρης Αρβανιτάκης είναι ιστορικός.