11.3.14

Η Θεσσαλονίκη στο επίκεντρο

του Κώστα Μαρίνου

πηγή: http://www.makthes.gr

Βιβλία από και για τη Θεσσαλονίκη, τα δύο που ακολουθούν. Το ένα έχει εκδοθεί από τις Εκδόσεις Εντευκτηρίου, του Γιώργου Κορδομενίδη, ο οποίος έχει συμβάλει τα μέγιστα στη διαμόρφωση του προσώπου του σύγχρονου πολιτισμού της Θεσσαλονίκης. Το άλλο το υπογράφει η Αλέκα Καραδήμου-Γερόλυμπου, η οποία επί χρόνια παρακολουθεί και καταγράφει τις αλλαγές στο σώμα της πόλης της Θεσσαλονίκης.

Ένα μυθιστόρημα για τον καημό του Ελληνα
Ο γεννημένος στη Λουντ της Σουηδίας, Γιαν Χένρικ Σβαν είναι ένας από τους φίλους της Ελλάδας που κατορθώνει να την αντιμετωπίζει χωρίς η ματιά του να αποσπάται από τις όποιες γραφικότητες. Έχει μεταφράσει συγγραφείς από τη Γαλλία, τη Δανία, την Πολωνία αλλά και την Ελλάδα, συστήνοντας στο κοινό της Σουηδίας, μεταξύ άλλων, τον Νίκο Γκάτσο και τον Παπαδιαμάντη. Ως πεζογράφος έχει γράψει πολλά μυθιστορήματα ορισμένα από τα οποία κυκλοφορούν και στα ελληνικά, ενώ κείμενά του έχει φιλοξενήσει στις σελίδες του και το περιοδικό «Εντευκτήριο». Με τη σφραγίδα των εκδόσεων Εντευκτηρίου, το μυθιστόρημα του Σβαν με τίτλο «Τα μηχανάκια του Μανόλη» σε μετάφραση της Μαρίας Φραγκούλη.
Με τη φράση «Ο Μανόλης θυμάται το πρώτο του μηχανάκι, κόκκινο κάτω από τη σέλα. Κάποια μέρα θα αναστηθεί». Φράση παράξενη που είναι και η αρχή του μίτου που θα οδηγήσει τον αναγνώστη σε ένα ελληνικό νησί, το οποίο δεν κατονομάζει ο συγγραφέας, και στις ιστορίες των ανθρώπων που ζουν εκεί, με την κάθε λέξη να συμπληρώνει τις ψηφίδες που θα σχηματίσουν την αφήγηση της ζωής του Μανόλη. Πότης και γονιός, βιώνει σε κάθε στιγμή, από τα πρώτα νεανικά του χρόνια ως τα πρώτα των γερατειών του, το βαθύ διχασμό του μέσου Έλληνα. Ένα στοιχείο, που παρατηρεί με χιούμορ και συγκίνηση ο Σβαν, αποφεύγοντας το πλάσιμο ενός νέου Ζορμπά.


Ο Γιαν Χένρικ Σβαν

«Είναι ένα συγκινητικό και μεγαλειώδες πορτρέτο ενός ηλικιωμένου έλληνα που θα μπορούσε να ήταν ο γραφικός τύπος μιας τουριστικής διαφήμισης ή ενός γαλακτομικού προϊόντος, αν δεν του εμφυσούσε ζωή και δεν του έδινε φωνή ο συγγραφέας Γιαν Χένρικ Σβαν» γράφει η Μαργαρίτα Μέλμπεργκ σε κείμενο, που ως επίμετρο συνοδεύει την έκδοση.
Και είναι ο συγγραφέας Σβαν που επιτυγχάνει, με υλικό εικόνες που βλέπει στα συχνά του ταξίδια στην Ελλάδα και αφηγήσεις των ανθρώπων των τόπων που επισκέπτεται, να μεταπλάσσει την καθημερινότητα σ’ έναν τραγικό απολογισμό μιας ζωής.
Αναφέραμε το επίμετρο της Μαργαρίτας Μέλμπεργκ. Αποδεικνύεται ιδιαίτερα διαφωτιστικό για τον αναγνώστη αφού αποτελεί και μια καλή εισαγωγή σ’ όλο το έργο του Γιαν Χένρικ Σβαν, αλλά και στην αντιμετώπισή του από τους κριτικούς τόσο της Σουηδίας, όσο και της Ελλάδας.

Ιστορίες - πρόσωπα - τοπία
Αυτό τον υπότιτλο έχει το νέο βιβλίο της Αλέκας Καραδήμου-Γερόλυμπου με τίτλο «Η ανάδυση της σύγχρονης Θεσσαλονίκης» το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις University Studio Press. Συντίθεται από κείμενα που η γνωστή αρχιτέκτων-πολεοδόμος και ομότιμη καθηγήτρια του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου έχει κατά καιρούς δημοσιεύσει σε διάφορα έντυπα ή έχει ανακοινώσει σε επιστημονικά συνέδρια. Όμως, ως σώμα πλέον σ’ αυτόν τον τόμο, σε συνδυασμό με το φωτογραφικό υλικό με το οποίο συνδιαλέγονται οι λέξεις, γίνονται ένα αφήγημα με άξονα μια σειρά ματαιώσεων.
Μετά τον πρόλογο και την εισαγωγή μια σειρά φωτογραφιών του Γιώργη Γερόλυμπου αποκαλύπτουν το πρόσωπο της σύγχρονης Θεσσαλονίκης, το βάρβαρο ίσως. Όμως, λίγες διαφυγές προς τον ορίζοντα επιτρέπουν στην πόλη να ανασάνει. Ακολουθούν τα κείμενα της κ. Γερόλυμπου, εύληπτα και από τον μη ειδικό, στα οποία παρουσιάζει τους πιο σημαντικούς σταθμούς μιας πορείας που έκαναν την οθωμανική πολυπολιτισμική πόλη τη σημερινή Θεσσαλονίκη. Λάθη και παραλείψεις δεκαετιών παρουσιάζονται με το ψύχραιμο μάτι της ειδικού, η οποία αφήνει τον αναγνώστη να διατυπώσει τα δικά του ερωτήματα που μπορούν να ομαδοποιηθούν στο εξής ένα: πώς θα έμοιαζε η Θεσσαλονίκη εάν είχαν εφαρμοσθεί όλα αυτά τα σχέδια που είχαν προταθεί και που είτε ξεχάστηκαν σε κάποια συρτάρια, είτε πήραν μετά την πρώτη παρουσίασή τους άλλη μορφή εξυπηρετώντας άλλα συμφέροντα;

Δεν υπάρχουν σχόλια: