4.2.10

ΠΕΘΑΝΕ Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΣΤΟΧΑΣΤΗΣ ΚΩΣΤΑΣ ΑΞΕΛΟΣ

Πέθανε σήμερα το πρωί στο Παρίσι ο μεγάλος στοχαστής Κώστας Αξελός.

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1924 από αστική οικογένεια, διδάχτηκε από παιδί γαλλικά και γερμανικά, ενώ η εφηβεία του φωτίστηκε από τα κείμενα των Ηράκλειτου, Πλάτωνα, Αριστοτέλη, Εμπεδοκλή, Μαρξ, Νίτσε, Ντοστογιέφσκι, και ποιητών όπως ο Ρεμπώ, ο Ρίλκε, ο Χέλντερλιν και άλλοι.

Στα 17 του χρόνια εντάχθηκε στην κομμουνιστική νεολαία και, παρά τις διαφωνίες του, πήρε ενεργό μέρος στην Αντίσταση υποστηρίζοντας ότι «ο πραγματικός κομμουνιστής πρέπει να κρατάει στο ένα χέρι το όπλο και στο άλλο τα βιβλία του Ρίλκε». Το 1944, στα Δεκεμβριανά, έζησε εικονική εκτέλεση στα κρατητήρια της Ασφάλειας, φυλακίστηκε σε στρατόπεδο και τελικά απέδρασε. Tο 1946 εγκατέλειψε τις γραμμές του KKE.

Τέλη του 1945, με τη βοήθεια του Οκτάβιου Μερλιέ ―διευθυντή τότε του Γαλλικού Ινστιτούτου στην Αθήνα― επιβιβάστηκε στο θρυλικό πλέον πλοίο «Ματαρόα» (μαζί με τον Κ. Καστοριάδη, τον Κ. Παπαϊωάννου, τον Κ. Βυζάντιο, την Μ. Κρανάκη, τον Κ. Κουλεντιανό, τον Ν. Σβορώνο και άλλους) με προορισμό το Παρίσι. Λίγο διάστημα μετά την αναχώρησή του, καταδικάστηκε ερήμην σε θάνατο.

Σπούδασε φιλοσοφία στη Σορβόννη όπου και δίδαξε (1962-1973). Αρχισυντάκτης του πρωτοποριακού τότε περιοδικού Arguments (Επιχειρήματα) από το 1956-1962, ίδρυσε και διηύθυνε την ομώνυμη φιλοσοφική σειρά στις «Εditions de Minuit», στην οποία εκδόθηκαν επίσης και τα περισσότερα από τα βιβλία του.

Πασίγνωστη η διένεξή του με τον Σαρτρ, τον οποίο εγκαλούσε για μη πρωτότυπη σκέψη και έκθεση παλαιότερων φιλοσοφικών ιδεών. Ο Σαρτρ με τη σειρά του τον κατηγορούσε επειδή είχε εγκαταλείψει τον κομμουνισμό.

Εχει εκδώσει είκοσι τέσσερα βιβλία και πλήθος κειμένων (γαλλικά, ελληνικά και γερμανικά) που μεταφράστηκαν σε δεκαέξι γλώσσες.

Τον Μάρτιο του 2009 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτωρ φιλοσοφίας από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και αυτή ήταν η τελευταία του επίσκεψη στην Ελλάδα.

Τον Απρίλιο του 2009 κυκλοφόρησε στη Γαλλία από τις εκδόσεις «Les Belles Lettres» το καινούργιο βιβλίο του, με τίτλο Αυτό που επέρχεται και πρόσφατα από τις εκδόσεις Νεφέλη το έργο Το άνοιγμα στο επερχόμενο και το αίνιγμα της Τέχνης.

Στα ελληνικά κυκλοφορούν τα περισσότερα από τα έργα του:

Εστία: «Αινιγματικές απαντήσεις», «Ανοιχτή συστηματική», «Από το εργαστήρι της σκέψης», «Αυτή η διερώτηση», «Για μια προβληματική ηθική», «Μεταμορφώσεις», «Προς την πλανητική σκέψη», σε μετάφραση Κατερίνας Δασκαλάκη, Φρ. Αμπατζοπούλου και Νίκου Φωκά. Από τις ίδιες εκδόσεις θα κυκλοφορήσουν δύο ακόμα βιβλία του: Le Jeu du monde και Ce qui advient.

Νεφέλη: «Συζητήσεις», «Η εποχή και το ύπατο διακύβευμα», «Γιατί σκεφτόμαστε; Τι να πράξουμε;», «Αυτοβιογραφικές σημειώσεις» και το τελευταίο του «Το άνοιγμα στο επερχόμενο και το αίνιγμα της τέχνης».

Καστανιώτης: «Ο Μαρξ στοχαστής της τεχνικής».

Εξάντας: «Ο Ηράκλειτος και η φιλοσοφία».


Ο ΚΩΣΤΑΣ ΑΞΕΛΟΣ ΣΤΟ ΕΝΤΕΥΚΤΗΡΙΟ

Ο Κώστας Αξελός τίμησε επανειλημμένα το Εντευκτήριο με συνεργασίες του (πάντα σε μεταφράσεις της συντρόφου του, Κατερίνας Δασκαλάκη, τακτικής συνεργάτριας του περιοδικού). Συγκεκριμένα:

― στο τεύχος 31 (1995) δημοσίευσε το κείμενο «Ένδεκα κριτικές παρατηρήσεις για τον Μαρκήσιο ντε Σαντ»

― στο τεύχος 52 (2000) το κείμενο «Νέα αποσπάσματα της πάλαι ποτέ Ολότητας»

― στο τεύχος 63 (2003) το κείμενο «Δύο ερωτήματα».





















(κάντε δεξί κλικ πάνω στην εικόνα, για να μεγαλώσει)


Επίσης, στο τεύχος 75 δημοσιεύονται δύο άρθρα που αφορούν το έργο του.

― Του Ζαν Λωξερουά «Κώστας Αξελός: Η εξορία, η περιπλάνηση, το πέρασμα» (μετάφραση: Κατερίνα Δασκαλάκη)

― και του Γιάννη Νταλίδη «Με φιλικότητα προς την καταστροφή».


Δείτε στα δύο βίντεο στιγμιότυπα από την αναγόρευση του Κώστα Αξελού σε επίτιμο διδάκτορα του ΑΠΘ, τον Μάρτιο του 2009

Δεν υπάρχουν σχόλια: