γράφει η Αθηνά Καλαϊτζόγλου
Δεν θα μάθουμε ποτέ αν
πεθαίνει ο Μπέρνι Γκούντερ. Θα παραμείνει ζωντανός μέσα στα βιβλία του Philip Kerr,
που άφησε τα εγκόσμια στις 23 Μαρτίου, σε ηλικία μόλις 62 χρόνων. Ήταν ο πιο
γνωστός ήρωάς του, με αυτόν ταυτίστηκε τόσο πολύ, είχαν την ίδια ηλικία,
μπορούσε λοιπόν να τον περιγράψει πιο εύκολα, όπως είχε πει άλλωστε και σε
συνεντεύξεις του. Όλο τον άφηνε και όλο γυρνούσε σ’ αυτόν. Ακόμη και το
τελευταίο βιβλίο του, που ήταν έτοιμο να κυκλοφορήσει επίσημα στις 3 Απριλίου,
έχει πάλι ήρωα τον Μπέρνι Γκούντερ. Διαδραματίζεται μάλιστα στην Ελλάδα. Ο τίτλος
του: «Greek bearing gifts» ― σε ελληνική απόδοση:
«Φοβού τους Δαναούς και δώρα φέροντες».
Την αγάπησε την Ελλάδα ο
Kerr, αλλά και το ελληνικό
αναγνωστικό τον αγάπησε επίσης. Είκοσι δύο από τα τριάντα και πλέον βιβλία του
συγγραφέα έχουν μεταφραστεί στη γλώσσα μας. Του άρεσε να κάθεται στο ρουφ
γκάρντεν του ξενοδοχείου «Μεγάλη Βρετανία» και να αγναντεύει τον ορίζοντα και την
Ακρόπολη. Και στη Θεσσαλονίκη πήγε· της επιφύλαξε μάλιστα μία ιδιαίτερη τιμή στο
τελευταίο βιβλίο του, το οποίο έχει να κάνει με την εξόντωση των εβραίων της
πόλης. Ας ευχηθούμε να μεταφραστεί και αυτό στα ελληνικά.
Τα βιβλία του Σκωτσέζου
συγγραφέα έχουν πολλή ιστορία, αλλά δεν τα χαρακτηρίζεις ιστορικά. Έχουν
αστυνομική πλοκή, αλλά ούτε και αστυνομικά τα λες. Αυτό πιθανόν να είναι και το
μυστικό της επιτυχίας τους. Ο συνδυασμός των δύο, η εμμονή του Kerr με τη ναζιστική Γερμανία, η υποβόσκουσα
υπόμνηση της ανατριχιαστικής αναβίωσης πολιτικών και συμπεριφορών στο σήμερα,
το κοινωνικό του σχόλιο, με μια γλώσσα πάλλουσα, και το βιτριολικό χιούμορ του
ήρωά του, προεξοφλούσαν τη συνταγή για την υψηλή αναγνωσιμότητα των βιβλίων
του. «Συχνά μοιάζει
να γράφω για το παρελθόν, στη ουσία ωστόσο επιχειρώ να ερμηνεύσω το παρόν»,
έχει πει. Πιθανόν,
γιατί, όπως έχει επισημάνει, «Δεν υπάρχει τίποτα πιο απρόβλεπτο από το μέλλον.
Μόνο η εκ των υστέρων γνώση μάς επιτρέπει να διακρίνουμε τα όποια
επαναλαμβανόμενα μοτίβα». Γι’ αυτό και φρόντιζε πάντα να κάνει έρευνα προτού
γράψει μια ιστορία, ακόμη ακόμη να επισκέπτεται και τις πόλεις όπου
εκτυλίσσεται, για να έχει σαφή εικόνα.
Πίστευε
ότι η λογοτεχνία έχει να πει ενδιαφέροντα πράγματα για την ιστορία. «Οι
ιστορικοί το φοβούνται αυτό. Νιώθουν ότι δεν μπορείς να
πεις κάτι αν δεν το έχεις επιβεβαιώσει από κάποια ιστορική πηγή. Οι ιστορικοί
μισούν εμάς τους μυθιστοριογράφους, επειδή μπορούμε να πηγαίνουμε σε μέρη στα
οποία δεν έχουν πρόσβαση. Το υλικό μου τους ενοχλεί, ακριβώς επειδή
ανταποκρίνεται στην αλήθεια. Επειδή συμπληρώνει κάποια ιστορικά κενά. Η μεγάλη,
η υψηλή λογοτεχνία είναι κάτι περισσότερο από το να πεις μια ιστορία. Είναι
φιλοσοφία. Τις περισσότερες φορές είμαι ένας μυθιστοριογράφος. Αλλά στοχεύω σ’
εκείνες τις λίγες στιγμές που νιώθω φιλόσοφος. Αυτό που με ενδιαφέρει είναι η
στιγμή που η λογοτεχνία γίνεται φιλοσοφία. Όταν αρθρώνεται κάτι καθολικό για
την ανθρώπινη κατάσταση.»
Έχει γράψει όμως και παιδικά βιβλία. Θεωρώντας ότι είναι «το ελιξήριο
της αέναης νιότης». Πριν από τέσσερα χρόνια αποφασίζει και στρέφεται σε έναν
άλλον κόσμο, του ποδοσφαίρου, με φόντο πάντα μια αστυνομική ιστορία. Γιατί; «Πρώτον, γιατί όλα τα βιβλία για το ποδόσφαιρο
ήταν βαρετές και δυσανάγνωστες αυτοβιογραφίες πρώην παικτών και προπονητών. Και
δεύτερον, γιατί κανείς άλλος δεν σκέφτηκε να γράψει κάτι αντίστοιχο. Είναι ένας συναρπαστικός κόσμος που δεν έχει
εξεταστεί αρκετά στη λογοτεχνία. Διαθέτει εγκληματικότητα, ίντριγκα, πακτωλούς
χρημάτων, διαφθορά». Άδικο έχει; Μάλιστα, ένα από τα βιβλία της σειράς αυτής
έχει θέμα την Ελλάδα, και ως συνεπής ερευνητής ο Kerr ήρθε για να παρακολουθήσει αγώνα Ολυμπιακού-Παναθηναϊκού.
Με τον Μπέρνι ξεκινήσαμε, με αυτόν θα τελειώσουμε. Τα δικαιώματα των
ιστοριών του έχουν αγοραστεί από το αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο HBO και θα γυριστούν σε τηλεοπτική σειρά. Την
παραγωγή έχει αναλάβει ένας ακόμη λάτρης της Ελλάδας, ο Τομ Χανκς, που φυσικά
είναι φαν του Kerr!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου