23.2.16

Τα γλυκά βάσανα του σινεμά



του Δημήτρη Μπούρα

πηγή: http://www.kathimerini.gr

ΘΩΜΑΣ ΛΙΝΑΡΑΣ
Κινηματογραφικά δεινά
Εκδόσεις Εντευκτηρίου


«Κινηματογραφικά δεινά». Εύστοχος τίτλος, υποδηλώνει το άγχος, ή και τον τρόμο, του κινηματογραφικού κριτικού μπροστά στη λευκή σελίδα. Κατά τον Θωμά Λιναρά, συγγραφέα του βιβλίου, «υποδηλώνει τα “γλυκά” βάσανα της κινηματογραφικής γραφής». Εχει απόλυτο δίκιο. Αν δεν γίνεις πρωταγωνιστής σε αυτή την «ταινία τρόμου», που μόνον για σένα παίζεται στην αόρατη οθόνη, δεν θα μπορέσεις ποτέ να πείσεις τον αναγνώστη σου για τη μεγάλη και ειλικρινή αγάπη σου για τις ταινίες. Εχει λόγο ύπαρξης, όμως, ένα αποσπασματικό βιβλίο με κείμενα, πείτε τα και εξομολογήσεις, για αυτές τις αγάπες; Ο συγγραφέας θα δώσει και πάλι την απάντηση κλείνοντας με μια ρήση του Νίκου Καχτίτση την εισαγωγή του: «...και το μεράκι μου είναι να πηγαίνω μυστικά στη γωνιούλα της βιβλιοθήκης μου και ανοίγοντας το βιβλίο μου να βλέπω τον εαυτό μου μέσα». Θα πρέπει να πληροφορήσουμε τον υποψήφιο αναγνώστη των «Κινηματογραφικών δεινών» πως θα πάρει στα χέρια του μια προσεγμένη έκδοση (από το εξώφυλλο, που το κοσμεί ένα έργο της Αλεξίας Ξαφοπούλου, μέχρι το ευρετήριο των τελευταίων σελίδων) που σέβεται τον πολύχρονο κόπο του Λιναρά και τον αναδεικνύει με τον καλύτερο τρόπο. Στο διά ταύτα, στο ψαχνό του βιβλίου, ο αναγνώστης θα βρει καλογραμμένα κείμενα, για ταινίες ή σκηνοθέτες, δημοσιευμένα σε περιοδικά, ή σε αφιερωματικές εκδόσεις του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης κατά τα τελευταία 30 χρόνια.

Ο Λιναράς («σινεφίλ παλιάς κοπής, με ανήσυχο πνεύμα και ανοιχτό μυαλό», κατά τον Μισέλ Δημόπουλο) δεν είναι επαγγελματίας κριτικός, υποχρεωμένος να παρακολουθεί την επικαιρότητα. Εργάστηκε ως καθηγητής στη Μέση Εκπαίδευση και ασχολήθηκε από μεράκι με την κριτική. Πρακτικά, αυτό σημαίνει πως είχε την «πολυτέλεια» να παρακάμπτει τις ταινίες που δεν τον ταξίδευαν σε κόσμους στους οποίος θα άξιζε να ζήσει για δύο ώρες. Η σχέση του λοιπόν με το σινεμά θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ως ένας τέλειος γάμος.
Οι μεγάλες του αγάπες, ο Βιμ Βέντερς (ο παλιός και όχι αυτό που έγινε μετά τα «Φτερά του έρωτα») και ο Γιασουχίρο Οζου βρήκαν μια θέση και στο εξώφυλλο (στον υπότιτλο του βιβλίου). Τις άλλες τις συναντάμε πιο μέσα, σε κείμενα για τον Μικελάντζελο Αντονιόνι, τον Ρομπέρ Μπρεσόν, τον Καρλ Ντράγιερ, τον Γέρζι Σκολιμόφσκι, τον Σταύρο Τόρνε και για άλλους δημιουργούς, παλιούς και νεότερους. Αντιγράφουμε από τα «Νταμάρια του ονείρου» για τον Τορνέ: «Ο κινηματογράφος του είναι ένα ακατέργαστο διαμάντι βουτηγμένο στη λάσπη. Βρώμικος, καθώς κουβαλά πάνω του τους λεκέδες, τις πληγές, τη σκόνη της πραγματικής ζωής, και ταυτόχρονα διάφανος, αφού το βλέμμα που ρίχνει πάνω στον κόσμο έχει την αθωότητα ενός παιδιού, τη σοφία ενός γέρου, την αμεσότητα και τη διαύγεια ενός χαϊκού (...) Οι ιστορίες του έχουν ως αφετηρία την εικόνα ενός ονείρου, τον ψίθυρο του ανέμου, τη μουσική της σιωπής, το βλέμμα ενός αλόγου, το κρώξιμο ενός πουλιού, τον ήχο της πέτρας πάνω στην πέτρα».

Ο Θωμάς Λιναράς υπήρξε μέλος της συντακτικής ομάδας του περιοδικού «Οθόνη» και συνεργάτης του Φεστιβάλ. Ζει στη Θεσσαλονίκη.

Δεν υπάρχουν σχόλια: