Ο ΜΙΛΤΟΣ ΣΑΧΤΟΥΡΗΣ ΣΤΑ ΔΥΟ ΝΤΟΚΥΜΑΝΤΑΙΡ ΤΟΥ ΛΕΥΤΕΡΗ ΞΑΝΘΟΠΟΥΛΟΥ

Προβολή δύο ντοκυμανταίρ του Λευτέρη Ξανθόπουλου για τον ποιητή Μίλτο Σαχτούρη, με αφορμή το αφιέρωμα στον ποιητή που περιλαμβάνεται στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού «Εντευκτήριο»

την Πέμπτη 4 Ιουνίου, ώρα 8.30 μ.μ., στο Underground Εντευκτήριο

- «Ποιος είναι ο τρελός λαγός» (1992, 30 λεπτά), πορτρέτο του μείζονος Έλληνα ποιητή Μίλτου Σαχτούρη (1919-2005), κατά την περίοδο της ωριμότητάς του, όταν έχει πιά ολοκληρώσει, το σύνολο σχεδόν του ποιητικού του έργου.

- «Κληρονόμος πουλιών» (2004, 52 λεπτά), όπου ο ποιητής, καταβεβλημένος από τον χρόνο και ολιγόλογος, επιχειρεί να συνοψίσει την ζωή του, λίγο πριν την οριστική του αναχώρηση. Την άποψή τους για τον ποιητή και το έργο του καταθέτουν ο πιστός του φίλος από την νεανική τους ηλικία Θάνος Κωνσταντινίδης και οι ποιητές Γιάννης Δάλλας και Δημήτρης Κοσμόπουλος.

Η είσοδος είναι ελεύθερη

ΤΡΙΕΘΝΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΜΝΗΜΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΧΡΟΝΟ

Οι όψεις της μνήμης, του χρόνου και της στοχασμού βρίσκονται στο επίκεντρο της ιδιαίτερα ενδιαφέρουσας συνάντησης τριών συγγραφέων από διαφορετικές χώρες, την Πέμπτη 28 Μαΐου 2009, ώρα 9 μ.μ., στο «Underground Εντευκτήριο» (Δεσπεραί 9, Θεσσαλονίκη, περιοχή Διεθνούς Εκθέσεως).

Η εκδήλωση τιτλοφορείται «Ιστορίες από κάτι προηγούμενο - Λογοτεχνία σε αόριστο χρόνο» και συμμετέχουν σ’ αυτήν οι συγγραφείς Νόρα Ίκστενα (Λετονία) και Γκούσταβ Μούριν (Σλοβακία), μαζί με τον ποιητή Χάρη Βλαβιανό, που θα διαβάσουν κείμενά τους (στις πρωτότυπες γλώσσες και στα ελληνικά) και θα συζητήσουν με το κοινό.

Η συνάντηση πραγματοποιείται σε συνεργασία με τον διεθνή οργανισμό Literature Across Frontiers.

 

Η Νόρα Ίκστενα είναι από τις πιο παραγωγικές νέες συγγραφείς της Λετονίας. Έχει εκδόσει πάνω από 10 βιβλία και έχει ασχοληθεί με την πολύσημη πραγματολογική σχέση ανάμεσα στη βιογραφία και τη μυθοπλασία. Το 2006, σε συνεργασία με τον ποιητή Imants Ziedonis, έγραψαν ένα βιβλίο («Το ακαθόριστο Ήταν») που στέκει στα όρια μυθοπλασίας και αυτοβιογραφίας. Η Ίστεκνα θα διαβάσει από τη δουλειά της και θα μιλήσει για τη σχέση πραγματικού-μυθοπλαστικού.



Ο Γκούσταβ Μούριν είναι συγγραφέας και διακεκριμένος βιολόγος στο πανεπιστήμιο Comenius της Μπρατισλάβα. Θα διαβάσει από τα βιβλία του και θασυζητήσει για τη μνήμη ως θέμα της επιστήμης και της λογοτεχνίας.

Η γραφή του Χάρη Βλαβιανού μετεωρίζεται με συναρπαστικό τρόπο στο μεταίχμιο ανάμεσα στην ποιητική παρακαταθήκη και στον φιλοσοφικό στοχασμό. H τελευταία του ποιητική συλλογή («Διακοπές στην πραγματικότητα», Πατάκης, 2009) επιστρατεύει ποικίλους τρόπους γραφής: συνομιλίες με ποιητές και ποιήματα, φιλοσοφικές παρατηρήσεις, εγκιβωτισμούς, σχεδιάσματα, γλωσσικά παιχνίδια... εξερευνώντας τη σχέση ανάμεσα στη μυθοπλασία και στην πραγματικότητα. Θα διαβάσει από το τελευταίο βιβλίο του, ποιήματα γραμμένα σε (και για τον) αόριστο χρόνο.

 

ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΧΩΡΙΣΜΟΥ: ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΑΝΑΛΟΓΙΟ

στο Underground Εντευκτήριο


Παρασκευή 22 Μαΐου, ώρα 21.00 


 

Σε γράμματα διάσημων χωρισμένων γυναικών στους αγαπημένους τους, που εντυπωσιάζουν με την αυθεντικότητα της αμεσότητάς τους και τη γενναιότητα με την οποία καταγράφουν τα συναισθήματά τους, βασίζεται το θεατρικό αναλόγιο «Γράμματα χωρισμού» που θα παρουσιαστεί την Παρασκευή 22 , στις 9 το βράδυ, στο «Underground Εντευκτήριο», Δεσπεραί 9 (περιοχή Διεθνούς Εκθέσεως). Οι επιστολές προέρχονται από το ομότιτλο βιβλίο της Έφης Φρυδά (ανθολόγηση επιστολών, εισαγωγή και μετάφραση, εκδόσεις Μελάνι, 2003).

Τις επιστολές διαβάζει η ηθοποιός Ευσταθία Τσαπαρέλη. Συμμετέχουν: Αγγελική Αρναούτογλου και Τρυφωνία Αγγελίδου. Σκηνοθετική επιμέλεια: Γιάννης Καραούλης. Καλλιτεχνική επιμέλεια και συντονισμός: Αναστασία Θεοφανίδου, Νίκος Βουδούρης

Η εκδήλωση οργανώνεται με την υποστήριξη του Α΄Δημοτικού Διαμερίσματος του Δήμου Θεσσαλονίκης.

 

 Ένας από τους λόγους που οι γυναίκες κυρίως επιδόθηκαν στην επιστολογραφία είναι γιατί παλιά αυτός ήταν ο μοναδικός τρόπος να εκφραστούν λογοτεχνικά. Πολύ πριν αρχίσουν να γράφουν βιβλία, οι γυναίκες είχαν αρχίσει να εκφράζουν τα συναισθήματα, τις ελπίδες και τους φόβους τους υπό μορφή επιστολών.

Τι απαντάει μια γυναίκα σε εραστή που καταγγέλλει: «Μοιάζεις με σκυλί σε μάντρα γεμάτη άντρες. Τους θέλεις όλους στα πόδια σου!; Η Αναΐς Νιν προτείνει: «Οι άντρες έρχονται σε μένα, Λέινι, για να απελευθερωθούν!»

Πώς αντικρούει μια γυναίκα ένα ισοπεδωτικό «Δεν σε θέλω πια!»; Η συγγραφέας Ρ. Γουέστ εισηγείται κάτι εξίσου ισοπεδωτικό: «Δεν μπορώ να καταλάβω πώς είναι δυνατόν να μη με θες!»

Υπάρχει βέβαια και η περίπτωση να χωρίζεις και να αγαπάς ακόμα, οπότε εύχεσαι όπως η Ζέλντα στον Σκοτ Φιτζέραλντ: «Θέλω να είσαι ευτυχισμένος. Αν υπάρχει δικαιοσύνη, θα είσαι ευτυχισμένος».

 

Η είσοδος στην εκδήλωση είναι ελεύθερη.

 

 

Underground Εντευκτήριο, Δεσπεραί 9, Θεσσαλονίκη (περιοχή Διεθνούς Εκθέσεως)

 

«Chip & Ovi»: προβολή της ταινίας του Παναγιώτη Ευαγγελίδη στο Underground Εντευκτήριο - και άλλες εκδηλώσεις ''προσεχώς''

προσεχώς στο Underground Εντευκτήριο




Με τέσσερις ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις ολοκληρώνεται το πρόγραμμα της τρέχουσας περιόδου του «Underground Εντευκτήριο», στην οδό Δεσπεραί 9 (περιοχή Διεθνούς Εκθέσεως Θεσσαλονίκης):

1. Την Πέμπτη 14 Μαΐου, ώρα 21.00, θα προβληθεί το ιδιαίτερα ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ «Chip & Ovi», του Παναγιώτη Ευαγγελίδη (σενάριο, κάμερα, σκηνοθεσία) που γυρίστηκε στην Κλουζ της Ρουμανίας τον Απρίλιο 2006, παρουσιάστηκε το 2007 με επιτυχία στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης και έχει προβληθεί κατά καιρούς σε διάφορες θεματικές και άλλες διοργανώσεις.

Ο Τσιπ και ο Όβι γνωρίστηκαν σε ένα ορφανοτροφείο κοντά στην πόλη Κλουζ-Ναπόκα της Ρουμανίας σε εφηβική ηλίκία. Είναι ανάπηροι, ο ένας στα χέρια εκ γενετής και ο άλλος στο πόδι από πολυομυελίτιδα. Οι μητέρες τους τους εγκατέλειψαν λίγο μετά την γέννα και τους ανέλαβαν κρατικά ορφανοτροφεία. Εδώ και ενάμιση χρόνο είναι ζευγάρι και προσπαθούν να τα βγάλουν πέρα με τις δυσκολίες να βρουν δουλειά, την κοινωνική διάκριση, την φτώχεια αλλά και τα γυρίσματα της σχέσης τους κι ονειρεύονται ο Όβι να γίνει επαγγελματίας κάμεραμαν κι ο Τσιπ ιδιοκτήτης πετρελαιοπηγών στο Τέξας.

Παρά τις ιδιομορφίες και τις προφανείς δυσκολίες της ζωής των δύο προσώπων της, η θετική τους στάση προκαλεί βαθιά συγκίνηση και αισιοδοξία.

Ο Ευαγγελίδης, που θα παρίσταται στην προβολή και θα συζητήσει με το κοινό, γεννήθηκε στην Αθήνα όπου και ζει και εργάζεται. Είναι συγγραφέας τριών μυθιστορημάτων και μεταφραστής από τα ιαπωνικά. Ασχολείται με τον κινηματογράφο ως σεναριογράφος και τα τελευταία χρόνια και ως σκηνοθέτης. 

2. Την Παρασκευή 22 Μαΐου, ώρα 21.00, θα παρουσιαστεί το θεατρικό αναλόγιο «Γράμματα χωρισμού», βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο της Έφης Φρυδά (ανθολόγηση επιστολών, εισαγωγή, μετάφραση, των εκδόσεων Μελάνι). Η ηθοποιός Ευσταθία Τσαπαρέλη θα διαβάσει επιστολές διάσημων γυναικών προς τους αγαπημένους τους.
Συμμετέχουν: Αγγελική Αρναούτογλου και Τρυφωνία Αγγελίδου.
Σκηνοθετική επιμέλεια: Γιάννης Καραούλης. Καλλιτεχνική επιμέλεια-συντονισμός: Αναστασία Θεοφανίδου και Νίκος Βουδούρης.
Η εκδήλωση αυτή πραγματοποιείται με την υποστήριξη του Α΄Πολιτιστικού Διαμερίσματος του Δήμου Θεσσαλονίκης.

3. Την Πέμπτη 28 Μαΐου 2009, ώρα 9 μ.μ., «Ιστορίες από κάτι προηγούμενο - Λογοτεχνία σε αόριστο χρόνο»: Οι συγγραφείς Νόρα Ίκστενα (Λετονία) και Γκούσταβ Μούριν (Σλοβακία), μαζί με τον ποιητή Χάρη Βλαβιανό, διαβάζουν κείμενά τους (στις πρωτότυπες γλώσσες και στα ελληνικά), εξερευνώντας όψεις της μνήμης, του χρόνου και της στοχασμού
Ο Γκούσταβ Μούριν είναι συγγραφέας και διακεκριμένος βιολόγος στο πανεπιστήμιο Comenius της Μπρατισλάβα. Θα διαβάσει από τα βιβλία του και θα συζητήσει με τους ομοτέχνους του και το κοινό για τη μνήμη ως θέμα της επιστήμης και της λογοτεχνίας.
Η Νόρα Ίκστενα είναι από τις πιο παραγωγικές νέες συγγραφείς της Λετονίας. Έχει εκδόσει πάνω από 10 βιβλία και έχει ασχοληθεί με την πολύσημη πραγματολογική σχέση ανάμεσα στη βιογραφία και τη μυθοπλασία. Θα διαβάσει κείμενά της και θα μιλήσει για τη σχέση πραγματικού-μυθοπλαστικού.


Ο Χάρης Βλαβιανός θα διαβάσει από το τελευταίο βιβλίο του (Διακοπές στην πραγματικότητα, Πατάκης 2009), ποιήματα γραμμένα σε (και για τον) αόριστο χρόνο.

4. Την Πέμπτη 4 Ιουνίου, ώρα 8.30 μ.μ., με αφορμή την κυκλοφορία του νέου τεύχους του «Εντευκτηρίου» που περιέχει πολυσέλιδο αφιέρωμα στον Μίλτο Σαχτούρη, θα προβληθούν δύο ντοκιμαντέρ του Λευτέρη Ξανθόπουλου για τον ποιητή:
- «Ποιος είναι ο τρελός λαγός» (1992, 30 λεπτά), πορτρέτο του μείζονος Έλληνα ποιητή Μίλτου Σαχτούρη (1919-2005), κατά την περίοδο της ωριμότητάς του, όταν έχει πιά ολοκληρώσει, το σύνολο σχεδόν του ποιητικού του έργου.
- «Κληρονόμος πουλιών» (2004, 52 λεπτά), όπου ο ποιητής, καταβεβλημένος από τον χρόνο και ολιγόλογος, επιχειρεί να συνοψίσει την ζωή του, λίγο πριν την οριστική του αναχώρηση. Την άποψή τους για τον ποιητή και το έργο του καταθέτουν ο πιστός του φίλος από την νεανική τους ηλικία Θάνος Κωνσταντινίδης και οι ποιητές Γιάννης Δάλλας και Δημήτρης Κοσμόπουλος.

Η είσοδος σε όλες τις εκδηλώσεις είναι ελεύθερη.

Συνέδριο για την ποίηση αφιερωμένο στον Τάσο Λειβαδίτη

Διήμερο συνέδριο με τίτλο «Η ποίηση σήμερα» οργανώνουν, την Παρασκευή 8 και το Σάββατο 9 Μαΐου 2009, το Μορφωτικό Ίδρυμα της Ένωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών (ΕΣΗΕΑ) και το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Το συνέδριο θα πραγματοποιηθεί στην αίθουσα «Γεώργιος Καράντζας» της ΕΣΗΕΑ (Ακαδημίας 20, Αθήνα).

Το διήμερο θ' ανοίξει με την εισαγωγική ενότητα «Ο Λειβαδίτης όπως τον γνώρισα», στην οποία συμμετέχουν οι Σόνια Ιλίνσκαγια, Γιώργος Δουατζής, Γιώργος Μαρκόπουλος, Μανόλης Πρατικάκης. Θα ακολουθήσει η προβολή της ταινίας «Τάσος Λειβαδίτης» της Λίλας Κουρκουλάκου, από τη σειρά της ΕΡΤ «Οι ποιητές μας».

Για την ίδια μέρα έχουν προγραμματιστεί οι ακόλουθες τέσσερις ενότητες: «Ποίηση και Φιλοσοφία», «Ποίηση και Ιστορία», «Ποίηση και Μουσική» και «Οι νέοι και η Ποίηση». Θα μιλήσουν και θα απαγγείλουν οι: Γ. Χρονάς, Β. Αθανασόπουλος, Κ. Αλυσσανδράκης, Μ. Μπέγζος, Δ. Γουνελάς, Σ. Ροζάνης, Γ. Κοντός, Θ. Νιάρχος, Βίκυ Πάτσιου, Ελένη Κονδύλη, Γεωργία Λαδογιάννη, Ελένη Κουρμαντζή, Γ.-Ι. Μπαμπασάκης, Γ. Ανδρέου, Θ. Γκόνης, Οδ. Ιωάννου, Αικατερίνη Καραμεσίνη, Π. Μπουκάλας, Σ. Κατσίμης, Σ. Πασχάλης, Ν. Ευαντινός, Δήμητρα Παπαϊωάννου, Αριστέα Παπαλεξάνδρου, Λαμπρινή Μπενάτση, Γ. Λεονάρδος, Μ. Γκανάς.

Τη δεύτερη μέρα του συνεδρίου έχουν προετοιμαστεί άλλες τέσσερις ενότητες: «Ποίηση, Επιστήμη, Τεχνολογία», «Ποίηση και άλλες Τέχνες», «Η Ποίηση στα ΜΜΕ», «Ποίηση και Ηλεκτρονικά ΜΜΕ». Εχουν προσκληθεί: Λίνα Στεφάνου, Ε. Καψωμένος, Ζέτα Ασίκογλου, Α. Μπενάτσης, Γ. Μωραϊτίνης, Γ. Πήττας, Α. Λαγόπουλος, Δ. Αβδελιώδης, Κ. Γεωργουσόπουλος, Μαρία Μαραγκού, Γ. Κορίδης, Χ. Βλαβιανός, Τ. Γουδέλης, Σ. Ζουμπουλάκης, Π. Μπουκάλας, Β. Χατζηβασιλείου, Ι. Βεντούρας, Β. Μανουσάκης, Ρίτσα Μασούρα, Γ. Παππάς, Σ. Παστάκας, Κ. Μπετινάκης, Γ. Μπλάνας. 

Μίκης Θεοδωράκης: Οι Δρόμοι του Αρχάγγελου

Αυτοβιογραφία, τόμοι Α'-Β' σε κασετίνα

Ηράκλειο, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης 2009
1180 σελ., τιμή 60,00 €

Στους Δρόμους του Αρχάγγελου ο Μίκης Θεοδωράκης αυτοβιογραφείται। Κάνει μια κατάδυση στο χρόνο και τις μνήμες του και αφηγείται τα γεγονότα και τα συναισθήματα που διαμόρφωσαν την προσωπικότητά του και καθόρισαν την καλλιτεχνική και πολιτική πορεία του। Ζει τα παιδικά του χρόνια περιπλανώμενος στις διάφορες πόλεις της Ελλάδας, ακολουθώντας τον πατέρα του, ανώτατο κρατικό υπάλληλο. Γνωρίζει τον τρόπο ζωής και τη μουσική των περιοχών όπου εγκαθίστανται, όμως αισθάνεται παντού διαφορετικός και μόνος. Νομάς και ξένος, βρίσκει καταφύγιο στη μουσική. Στη διάρκεια της εφηβείας, αποφασίζει να αφιερωθεί ολοκληρωτικά στη μουσική, και αρχίζει να συνθέτει, ενώ βρίσκει ένα άλλο σημαντικό στήριγμα, την ποίηση. Εκείνα τα χρόνια ανακαλύπτει και τον Μαρξισμό.

Ράχες, Ικαρίας, Χριστός, 1947.
Πρώτη εξορία

Από μαθητής του Γυμνασίου οργανώνεται στην Αντίσταση εναντίον των κατακτητών. Κυνηγημένος, διαφεύγει στην Αθήνα όπου το 1943οργανώνεται στο ΕΑΜ. Φοιτά στη Νομική για ένα σύντομο διάστημα, ενώ γράφεται και στο Ωδείο Αθηνών. Οργανωμένος στην αριστερά, συμμετέχει στα Δεκεμβριανά, τραυματίζεται σοβαρά, ζει στη συνέχεια το κυνηγητό των αριστερών στον Εμφύλιο, εξορίζεται στην Ικαρία και τη Μακρόνησο. Μέσα στα βασανιστήρια και την ταπείνωση, συνεχίζει να συνθέτει μουσική καθώς και το όραμά του για το δημοκρατικό πολιτικό μέλλον της Ελλάδας. Με την υγεία του βαριά κλονισμένη, καταφεύγει στην Κρήτη όπου γνωρίζει τις ρίζες του και γιατρεύει της πληγές του. Η δεκαετία του ’50 είναι ιδιαίτερα δημιουργική για τον Μίκη Θεοδωράκη: φεύγει για σπουδές στο Παρίσι, βραβεύεται και γίνεται διεθνώς γνωστός για το συμφωνικό του έργο και επιστρέφει στην Ελλάδα το 1959. Το αίτημά του για εθνική συμφιλίωση φέρνει σε δύσκολη θέση τους συντρόφους του και προβληματίζει τους αντιπάλους του.

Εύδηλος Ικαρίας 1948. Εξόριστος, για δεύτερη φορά,
με τους συντρόφους του γραφείου της ΕΠΟΝ

Το 1960 παρουσιάζει για πρώτη φορά τον «Επιτάφιο», ενώ συνθέτει «Tο τραγούδι του νεκρού αδελφού» και το «Άξιον εστί». Τις δεκαετίες1960-1970, συνεχίζει να συμμετέχει ενεργά στην πολιτική ζωή της χώρας. Το 1963 ηγείται της Νεολαίας Λαμπράκη και εκλέγεται βουλευτής της ΕΔΑ. Τον Απρίλιο του 1967 –αφού απευθύνει πρώτος έκκληση για αντίσταση στη Χούντα– περνά στην παρανομία και συλλαμβάνεται.

Αυτή την περίοδο της ζωής τού συνθέτη καλύπτει η επίτομη αναθεωρημένη έκδοση των «Δρόμων του Αρχάγγελου», που γράφηκαν στο διάστημα 1986-1995. Πρόκειται για μια αφήγηση που αφορά τον ίδιο τον συνθέτη και το έργο του, όπως ο ίδιος θέλει να τα προσδιορίσει. Προσωπική του κατάθεση οι δύο αυτοί τόμοι, αποτελούν μοναδικό πρωτογενές υλικό, δείγμα γραφής ενός μεγάλου αφηγητή, που η καλλιτεχνική και πολιτική παρουσία του σημάδεψαν την Ελλάδα του 20ού αιώνα.

Θέατρο «Κεντρικόν», αρχές του 1963. Λαϊκή συναυλία Μίκη Θεοδωράκη – Μάνου Χατζιδάκι που παρουσιάζει η ηθοποιός Κατερίνα

«...Τι είναι αυτό άραγε που θα φέρει τον αρχάγγελο Μιχαήλ στον τίτλο της αυτοβιογραφίας του συνονόματού του Μιχαήλ Θεοδωράκη; Γιατί δεν την ονόμασε “ Η Μουσική μου – Αφήγημα” ή απλώς “Αυτοβιογραφικά”, καταπώς αρχικά σκεφτόταν, ή όπως αλλιώς; Να η απάντησή του:
‘‘[…] το μυστηριακό και ακαθόριστο: Οι δρόμοι του Αρχάγγελου νομίζω ότι ταιριάζει πιο πολύ. Μήπως, στο κάτω κάτω, είμαστε εμείς που διαλέγουμε τα μονοπάτια της ζωής; Όλο και κάποιος Αρχάγγελος μάς οδηγεί με τις αόρατες φτερούγες του.’’

[…] Ο Θεοδωράκης πιάνει να γράψει την αυτοβιογραφία του το 1985, σε ηλικία εξήντα χρονών, σε μια εποχή που αισθάνεται –δεν είναι η πρώτη φορά ούτε η τελευταία– μόνος, αυτοφυλακισμένος και διωκόμενος, με σκοπό να φωτίσει τη μουσική δημιουργία του, ειδικότερα τα τραγούδια του।Έχοντας λοιπόν ως αποκλειστικό σκοπό να ‘‘βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση των τραγουδιών του και της μελοποιημένης από αυτόν ποίησης’’, είναι αποφασισμένος να μην κάνει λόγο παρά ελάχιστα για την πολιτική πλευρά της ζωής του, τότε μοναχά που είναι εντελώς απαραίτητο.

1965. Κηδεία του Σωτήρη Πέτρουλα

[…]Διαβάζοντας σήμερα την Αυτοβιογραφία, βλέπουμε ότι η αρχική πρόθεση δεν επιβεβαιώνεται στις σελίδες της, με την έννοια ότι η αναφορά στην ‘‘εξωμουσική δράση’’ όχι μόνο δεν είναι ‘‘ξώφαλτση’’ αλλά, αντίθετα, κυριαρχεί। Αναπόφευκτα και ορμητικά, η πολιτική δράση του συγγραφέα, ξεπερνώντας κάθε αρχική πρόθεση, κατακλύζει το βιβλίο. Και πώς αλλιώς; Η πολιτική και η μουσική στη ζωή αυτού του ανθρώπου είναι αξεχώριστες σαν τις δύο σελίδες ενός φύλλου, όσο και αν ο ίδιος νιώθει συχνά διχασμένος ανάμεσα στις δύο. Αυτή ωστόσο η ποσοτική κυριαρχία της πολιτικής στις σελίδες του βιβλίου διόλου δεν σημαίνει ότι δεν υπηρετείται η αρχική πρόθεση. Τουναντίον. Υπηρετείται, θα έλεγα, με έναν πολύ πιο ουσιαστικό τρόπο από ό,τι αν ιστορούνταν αναλυτικά οι συγκεκριμένες συνθήκες γέννησης του τάδε ή του δείνα τραγουδιού.

1966. Με τον Γρηγόρη Μπιθικώτση στις πρόβες του έργου «Ρωμιοσύνη»

[…] Η πεντάτομη πρώτη έκδοση (Κέδρος 1986-1995) γίνεται τώρα δίτομη. Παραλείπεται από τον πέμπτο τόμο ο “Επίλογος”του Guy Wagner (O άλλος Θεοδωράκης και η άλλη Ελλάδα) καθώς και η απάντηση του Θεοδωράκη (Κάποιες διευκρινίσεις στο κείμενο Wagner). Οι μαρτυρίες τρίτων, που υπήρχαν επίσης στον πέμπτο τόμο, δεν αποτελούν τώρα χωριστή ενότητα, αλλά αποσπάσματά τους έχουν ενσωματωθεί στο σώμα της αφήγησης, στο οικείο σημείο. Εκσυγχρονίστηκε και ενοποιήθηκε η ορθογραφία. Εμπλουτίστηκε το φωτογραφικό υλικό και προστέθηκαν δύο ευρετήρια, ένα κυρίων ονομάτων (προσώπων και τόπων) και ένα έργων.»

Σταύρος Ζουμπουλάκης
Διευθυντής περιοδικού «Νέα Εστία»

(Από τον πρόλογο του Α΄τόμου)

Η ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΞΑΝΘΟΥΛΗ

Το πολυσυζητημένο, τελευταίο του βιβλίο «Κωνσταντινούπολη, των ασεβών μου πόθων» (εκδόσεις Μεταίχμιο) θα παρουσιάσει ο Γιάννης Ξανθούλης στο Underground Εντευκτήριο (Δεσπεραί 9, Θεσσαλονίκη, περιοχή Διεθνούς Εκθέσεως) την Τετάρτη 1 Απριλίου 2009, στις 8 το βράδυ.

Πρόκειται για ένα ιδιότυπο, ατομικό οδοιπορικό σε μια ‘’άγνωστη’’ Κωνσταντινούπολη, εντελώς διαφορετική από τον κοινό προορισμό των ομαδικών ταξιδιών και των τουριστικών οδηγών μαζικής κατανάλωσης. Ο Ξανθούλης συνθέτει μια νέα ‘’τοπογραφία’ της δικής του Πόλης και με τη βοήθεια δύο εκκεντρικών ‘’ξεναγών’’ μας παρουσιάζει τη δική του Κωνσταντινούπολη, «γεμάτη αντιφάσεις, συναρπαστική, γευστική, ερωτική και τυλιγμένη με μια μυρωδιά δυόσμου. [...] Ο συγγραφέας δεν παραδίδεται, όπως θα περίμενε κανείς, αλλά κρατάει μια απόσταση απέναντί της και αυτό το ‘’κράτημα’’ κάνει το βιβλίο πιο γοητευτικό» (Νίκος Μπακουνάκης, «LifO», 4.12.2008). Για ένα “λοξό”, τελικά, περπάτημα στην Κωνσταντινούπολη του σήμερα, το καθημερινό θρίλερ μιας πόλης που κρατά μέσα της θυμό, φόβο και ισόβιο έρωτα για εκείνους που ξέρουν τους κώδικες.

«Οι μυρωδιές, οι δρόμοι, τα γιαλιά (οι παλιές ξύλινες κατοικίες) στις παραλίες οτυ Βοσπόρου, οι άνθρωποι, οι γεύσεις, οι γέφυρες και οι λεωφόροι είναι οι τόποι του βιβλίου, μέσα από ένα ανορθόδοξο οδοιπορικό που ελάχιστα απέχει από την αλήθεια. Αυτοβιογραφικός [ο Ξανθούλης], μπορεί να επινοεί άλλα ονόματα αντί για τα πραγματικά των φίλων του, όμως εν τέλει το άρωμα του βιβλίου είναι εκείνο της γοητευτικής παλιάς Κωνσταντινούπολης, άρωμα συγγενικό μ’ εκείνο της «ιδανικής Αλεξανδρούπολης», της γενέθλιας πόλης του συγγραφέα» (Χρήστος Σιάφκος, «& 7 / Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία», 9.11.2008.

Με τα λόγια του ίδιου του Ξανθούλη: «Η Πόλη “αλλιώς”. Όπως την ένιωσα περπατώντας επίμονα στα σοκάκια, στις καινούργιες λεωφόρους, στους μπαχτσέδες και στις όχθες του Κεράτιου και του Βοσπόρου. Ψελλίζοντας τα τούρκικα με λάθη, που με παρασέρνουν σε περιπέτειες, φανερώνοντας την ασέβεια της ευσεβούς φήμης της, την ανάγκη της σιωπής μες στο πολύχρωμο και πολύβουο παρόν της, τη νοσταλγία των αληθινών της φόβων που οργάνωσαν το μεγαλείο της.

Ο Γιάννης Ξανθούλης γεννήθηκε το 1947 στην Αλεξανδρούπολη, από γονείς πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη. Πεζογράφος και θεατρικός συγγραφέας. Σπούδασε δημοσιογραφία και σχέδιο. Από το 1969 εργάζεται ως δημοσιογράφος και χρονογράφος σε εφημερίδες, περιοδικά και ραδιοφωνικούς σταθμούς. Ασχολήθηκε με το παιδικό θέατρο. Έγραψε και εικονογράφησε παιδικά βιβλία. Σατιρικά κείμενα και θεατρικά έργα του ―περισσότερα από τριάντα― παρουσιάστηκαν στο ελληνικό θέατρο. Έχει εκδώσει 14 μυθιστορήματα και 7 θεατρικά έργα για παιδιά.

Γιάννης Ρίτσος: 100 χρόνια από τη γέννησή του

Γιάννης Ρίτσος: 100 χρόνια από τη γέννησή του και εκδήλωση με την Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ για την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης


Με ένα δίπτυχο εκδηλώσεων συμμετέχει φέτος το «Εντευκτήριο» στην Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης, την Παρασκευή 20 Μαρτίου: η πρώτη είναι αφιερωμένη στον Γιάννη Ριτσο για τα 100 χρόνια από τη γέννησή του, διοργανώνεται σε συνεργασία με το Κέντρο Πολιτισμού της Νομαρχίας Θεσσαλονίκης και το Α΄Δημοτικό Διαμέρισμα του Δήμου Θεσσαλονίκης, και περιλαμβάνει την προβολή ντοκυμανταίρ του Τάσου Ψαρρά για τον ποιητή της «Ρωμιοσύνης».

Ο Ρίτσος διαβάζει ποιήματά του και μιλάει για τη μητέρα του, για τα ευτυχισμένα στην αρχή κι αργότερα δύσκολα παιδικά του χρόνια, για τα πρώτα του ποιήματα και για τα διαβάσματά του, για τη νοσηλεία του σε σανατόρια, για τη στράτευσή του στην Αριστερά, για την εξορία στη Μακρόνησο, για τον «Επιτάφιο» και για άλλα ποιήματά του. Κείμενο: Τζίνα Καλογήρου. Αφήγηση: Λυδία Φωτοπούλου. Μιλούν για το έργο του Ρίτσου: Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, Ευριπίδης Γαραντούδης, Κώστας Μαυρουδής, Σόνια Ιλίνσκαγια, Γιώργος Μαρκόπουλος, Τζίνα Καλογήρου.

Η εκδήλωση θα ολοκληρωθεί με ανάγνωση ποιημάτων του Ρίτσου από τους συγγραφείς Ηλία Κουτσούκο και Σταύρο Ζαφειρίου και τον ηθοποιό Θωμά Βελισσάρη (ώρα 19.15 μμ. ακριβώς, στο «Underground Εντευκτήριο», Δεσπεραί 9, Θεσσαλονίκη).

Η δεύτερη εκδήλωση πραγματοποιείται με πρωτοβουλία του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, με την οργανωτική συμβολή του «Εντευκτηρίου» και αφορά την ποιήτρια Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ (ώρα 20.30, στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, εντός της Διεθνούς Εκθέσεως Θεσσαλονίκης). Θα διαβάσει η ίδια ποιήματά της και θα ακολουθήσει δρώμενο με τους ηθοποιούς Γιάννη Καραούλη και Ευσταθία Τσαπαρέλη και τους σπουδαστές του δεύτερου έτους της Δραματικής Σχολής του ΚΘΒΕ Λουκία Βασιλείου, Κωνσταντίνο Βουδούρη, Μαρία Γιαννακέα, Θανάσης Γιόκοτος, Θανάσης Μεγαλόπουλος, Δημήτρης Όντος, Ξένια Πετμεζά, Αντώνης Πριμηκύρης, Αμαλία-Ελευθερία Ταταρέα, Δανάη Τίκου, Αναστασία Χατζάρα και Μαρία Ψαρολόγου, που αποδίδουν το ποίημα της Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουκ «Όταν το σώμα». Σκηνοθετική επιμέλεια: Αναστασία Θεοφανίδου και Νίκος Βουδούρης.

Η είσοδος και στις δύο εκδηλώσεις είναι ελεύθερη.

«Χλόη στα δάχτυλα. Μιλάει ο Σεμπάστιαν Βέναμπλ...»

Θεατρικός μονόλογος του Άκη Δήμου στο Underground Εντευκτήριο, Δεσπεραί 9, Θεσσαλονίκη

Διαβάζει ο Βασίλης Αμανατίδης

Στο Underground Εντευκτήριο την Τρίτη 17 Μαρτίου, ώρα 9 μ.μ. με είσοδο ελεύθερη για το κοινό















Με πρόσχημα τον Σεμπάστιαν Βέναμπλ, τον εκκωφαντικά απόντα ήρωα του έργου του Τέννεση Ουίλλιαμς «Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι», ο Άκης Δήμου ανοίγει για πρώτη φορά τα χαρτιά του άπαιχτου θεατρικού μονολόγου του «Χλόη στα δάχτυλα» και προσκαλεί τον Βασίλη Αμανατίδη, για μία και μοναδική "συλλεκτική" βραδιά, να διαβάσει τα λόγια του και ό,τι κρύβεται πέρα απ’ αυτά.

Ο μονόλογος, γραμμένος την περίοδο 2005-2006, παρουσιάζεται στην οριστική του μορφή। Με αφετηρία το έργο του Ουίλλιαμς και όχημα το πρόσωπο-κλειδί του δράματος που δεν εμφανίζεται εκεί, ο Άκης Δήμου —με την καθοριστική συμβολή του Βασίλη Αμανατίδη— επιχειρεί μια καταβύθιση στο τοπίο της απόλυτης ερωτικής μοναξιάς αλλά και της αδιάλειπτης ερωτικής επιθυμίας ως υπαρξιακή συνθήκη। Πρόκειται για μια διακειμενική σύνθεση - πρόσχημα για μια υποκειμενική, αυστηρά προσωπική --σχεδόν απόρρητη-- ανάγνωση ενός μυθικού έργου της κλασικής δραματουργίας και, ταυτόχρονα, για μια δημόσια έκρηξη αισθήματος.

ΟΧΙ ΣΤΗ ΝΕΑ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ

Ανακοίνωση διαμαρτυρίας

 

Εμείς που υπογράφουμε αυτό το κείμενο θέλουμε να εκφράσουμε την έντονη ανησυχία μας για τις πρόσφατες απόπειρες να φιμωθεί η αντίθετη άποψη.

Πριν από λίγες μέρες συγγραφείς, ακαδημαϊκοί δάσκαλοι, δημοσιογράφοι, πολιτικοί και δημόσιοι λειτουργοί έπεσαν θύματα βομβιστικών επιθέσεων, επειδή ο λόγος ή οι απόψεις τους δεν ήταν αρεστά σε κάποιους.

Την ίδια στιγμή, ομιλητές σε ανοιχτή συζήτηση στο Πάντειο Πανεπιστήμιο δέχθηκαν βίαιη και συντονισμένη επίθεση με σκοπό να αποτραπεί ο δημόσιος λόγος τους μέσα σε ένα ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα ενώ, μόλις χθες, πανεπιστημιακός ξυλοκοπήθηκε άγρια μέσα στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων, όπου είχε κληθεί να μιλήσει.

Απέναντι σε αυτή την πρωτόγνωρη για τα μεταπολιτευτικά χρόνια έξαρση βίας και τρομοκρατίας δεν μπορεί κανείς να μένει αδιάφορος. Καλούμε τους ανθρώπους του πνεύματος και της τέχνης, τους ακαδημαϊκούς δασκάλους, τους λειτουργούς του Τύπου, αλλά και κάθε πολίτη που σέβεται και υπερασπίζεται την ελευθερία του λόγου και των ιδεών, να εκφράσουν την αντίθεσή τους.

 

 

(με αλφαβητική σειρά)

Χρήστος Αστερίου, Θανάσης Βαλτινός, Βασίλης Βασιλικός, Αλέξης Βερούκας, Παντελής Βούλγαρης, Κώστας Γαβράς, Ρέα Γαλανάκη, Νίκος Δαββέτας, Πόπη Διαμαντάκου, Λένα Διβάνη, Απόστολος Δοξιάδης, Μάρω Δούκα, Άλκη Ζέη, Νίκος Θέμελης, Τάκης Θεοδωρόπουλος, Αθηνά Κακούρη, Τάκης Καμπύλης, Ιωάννα Καρυστιάνη, Κώστας Κατσουλάρης, Δήμητρα Κολλιάκου, Γιάννης Κοντός, Γιώργος Κορδομενίδης, Μένης Κουμανταρέας, Αχιλλέας Κυριακίδης, Κάτια Λεμπέση, Ηλίας Μαγκλίνης, Πέτρος Μάρκαρης, Τάσος Μπουλμέτης, Δημήτρης Νόλλας, Γιώργος Ξενάριος, Νίκος Παναγιωτόπουλος, Αλέξης Πανσέληνος, Βασίλης Παπαβασιλείου, Ελένη Παπάζογλου, Νικηφόρος Παπανδρέου, Βασίλης Πεσματζόγλου, Άννα Πατάκη, Νίκος Περάκης, Βαγγέλης Ραπτόπουλος, Δημήτρης Ρηγόπουλος, Όλγα Σελλά, Σάκης Σερέφας, Γιάννης Σμαραγδής, Χρύσα Σπυροπούλου, Εύα Στεφανή, Ντίνος Σιώτης, Κατερίνα Σχινά, Δημήτρης Σωτάκης, Πέτρος Τατσόπουλος, Δημήτρης Τζιόβας, Γιώργος Τσεμπερόπουλος, Λίζυ Τσιριμώκου, Φίλιππος Τσίτος, Μισέλ Φάις, Δημήτρης Φιλιππίδης, Θανάσης Χειμωνάς, Περικλής Χούρσογλου, Ανταίος Χρυσοστομίδης

ΕΛΛΑΣ ΤΟ ΜΕΓΑΛΕΙΟ ΣΟΥ!!!

Θύελλα για τη «Δυναστεία Χριστινάκη»

 Οι δύο πανεπιστημιακοί φέρεται να έχουν «αποκαταστήσει» ακαδημαϊκά τα τρία τους παιδιά

Της Λινας Γιανναρου

Στους παροικούντες τη... Θεολογική Σχολή ήταν γνωστή και ως «Αγία Οικογένεια». Τελευταία, μετά την ταχύτατη κυκλοφορία ανώνυμης καταγγελίας από email σε email, ο δημοφιλέστερος χαρακτηρισμός φαίνεται πως είναι «Δυναστεία Χριστινάκη».

Πρόκειται για την οικογένεια Ελένης και Παναγιώτη Χριστινάκη, της κοσμήτορος της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και του συζύγου της, καθηγητή και πρώην προέδρου του Τμήματος Κοινωνικής Θεολογίας, οι οποίοι φέρεται να έχουν «αποκαταστήσει» ακαδημαϊκά τα τρία τους παιδιά, το σύζυγο της κόρης τους και... τον αδερφό τού συζύγου της κόρης τους, τοποθετώντας τους σε διάφορες θέσεις της Σχολής! Ειδικότερα, σύμφωνα με τα καταγγελλόμενα, η κόρη του ζευγαριού Ειρήνη Χριστινάκη έλαβε διδακτορικό τον Αύγουστο του 2004 από το Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας, με επιβλέποντα καθηγητή τον πατέρα της Παναγιώτη Χριστινάκη, τότε πρόεδρο του Τμήματος. Σε λίγους μήνες, εκλέγεται επίκουρη καθηγήτρια και εντός τριών ετών γίνεται τακτική καθηγήτρια. Στη συνέχεια, ο σύζυγος τής Ειρήνης, Αθανάσιος Γλάρος, εκλέγεται επίκουρος καθηγητής στο ίδιο Τμήμα, ενώ ο αδερφός του, Γεώργιος Γλάρος, ετοιμάζεται για άλλη θέση στο ίδιο Τμήμα. Την ίδια ώρα, η άλλη κόρη Ολγα Χριστινάκη έλαβε θέμα διδακτορικού από τη Σχολή με επιβλέπουσα καθηγήτρια την αδερφή της Ειρήνη, ενώ και ο γιος Επαμεινώνδας Χριστινάκης, χωρίς πτυχίο Θεολογίας και χωρίς μάστερ, γίνεται υποψήφιος διδάκτωρ στη Σχολή Θεολογίας. Μιλώντας στην «Κ», ο κ. Παναγιώτης Χριστινάκης, φανερά ενοχλημένος από τις διαστάσεις που φαίνεται να λαμβάνει η υπόθεση, έκανε λόγο για «λασπολόγους», συνδέοντας το χρόνο της κυκλοφορίας του επίμαχου μηνύματος με τις εκλογές στη Σχολή.

Δεν διαψεύδει

Ωστόσο, δεν προχωρά σε διάψευση των καταγγελιών. «Επειδή εγώ είμαι καθηγητής θα απαγορεύσω στο παιδί μου να ακολουθήσει την ίδια επιστήμη;», αναφέρει χαρακτηριστικά. Οπως τονίζει, ο ίδιος δεν έλαβε μέρος στις κρίσεις που αφορούσαν την κόρη του και το γαμπρό του, «οι οποίες έγιναν από άλλους αξιόλογους καθηγητές». Οσο για τη γρήγορη ανέλιξη της κόρης του στη θέση της τακτικής καθηγήτριας, οφείλεται στην αξία της. «Είναι γνωστό αυτό που λένε στη Σχολή ότι η κόρη ξεπέρασε τον πατέρα». Σε ό,τι αφορά το γιο του Επαμεινώνδα, ο κ. Χριστινάκης επισημαίνει ότι «κατά τη γνώμη μου δεν πρέπει κάποιος χωρίς πτυχίο Θεολογίας να έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει διδακτορικό από τη Σχολή, αλλά άλλοι άνοιξαν αυτή την πόρτα, όχι εγώ!» Η Ειρήνη Χριστινάκη, πάντως, είναι πράγματι επιβλέπουσα του διδακτορικού της αδερφής της, «πράγμα που δεν απαγορεύεται». «Σε κάθε περίπτωση, γιατί τόσα χρόνια δε μιλούσε κανείς; Στη ζωή μου υπήρξα πάντα έντιμος», καταλήγει.

Το θέμα πάντως έχει ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων, κυρίως στους κόλπους εκπαιδευτικών, που κάνουν λόγο για κραυγαλέο δείγμα νεποτισμού στο μεγαλύτερο ΑΕΙ της χώρας.

Eπωνύμως

Από την πλευρά τους, οι πρυτανικές αρχές διαμηνύουν ότι «όποιος θέλει να καταγγείλει το οτιδήποτε πρέπει να έχει το θάρρος να το κάνει επωνύμως», τονίζοντας παράλληλα ότι έχουν ζητηθεί απαντήσεις από το Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας. Την ίδια ώρα, η υπόθεση έχει προκαλέσει προβληματισμό και στην Αρχιεπισκοπή (ως γνωστόν, οι Θεολογικές Σχέσεις διατηρούν στενούς δεσμούς με την Εκκλησία). Σημειώνεται ότι ο κ. Χριστινάκης υπήρξε σύμβουλος του Αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου την περίοδο της σύγκρουσής του με το Οικουμενικό Πατριαρχείο.

Δημοσιεύεται σήμερα στην εφημερίδα Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Κική Δημουλά: Πάνω από φύλα και «γενιές»

δημοσίευμα του Κώστα Ρεσβάνη στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ (19.1.2009) 

«Τρελάθηκες δύση;/ Βγάλε αμέσως τα κόκκινα/ ντροπή/ στην κηδεία σου πας» 

(Κική Δημουλά- Ασεβές το κανονικό) 

Είναι γνωστή πλέον σε όσους παρακολουθούν τα λογοτεχνικά περιοδικά, η αρτιότητα των αφιερωμάτων που δημοσιεύει ο Γιώργος Κορδομενίδης στο«Εντευκτήριό» του. Νέα προσφορά, το αφιέρωμα στη μεγάλη ποιήτρια Κική Δημουλά (γεν. 1931). Εκατόν πενήντα σελίδες για την ποιήτρια που έχει πλέον υπερβεί φύλα και «γενιές» και έχει κατακτήσει την κορυφή της ελληνικής ποίησης, τα τελευταία χρόνια. 

Λοιπόν: Το αφιέρωμα αρχίζει με νέο ποίημα της τιμωμένης, ακολουθεί χρονολόγιο του βίου και του έργου της από τον Κορδομενίδη και ένα ψύχραιμο και κατατοπιστικό κείμενο- εισαγωγή στην ποίησή της του Δημήτρη Δασκαλόπουλου. 

Αδύνατον να χωρέσει σ΄ αυτό μικρό σημείωμα, έστω και η αναφορά των συνεργατών και των τίτλων των κειμένων της. 

Θα περιοριστώ στα ελάχιστα. Όπως λ.χ. στην αρχή του κειμένου του Τίτου Πατρίκιου: «Μόλις διαβάσει κανείς μερικούς στίχους της Κικής Δημουλά, στους οποίους όμως δεν παρατίθεται το όνομά της, αναγνωρίζει πως είναι δικοί της. Αυτή η αναγνωσιμότητα είναι χαρακτηριστικό όλων των χαρισματικών ποιητών». Πάμε τώρα είκοσι επτά χρόνια πίσω, στις σελίδες αυτής της εφημερίδας. Ένας από τους οξυδερκέστερους και σημαντικότερους κριτικούς και λόγιους που δούλεψαν σε εφημερίδα, ο αξέχαστος φίλος μας Κώστας Σταματίου έγραφε το 1981 με αφορμή τη συλλογή της Δημουλά «Το τελευταίο σώμα μου»: «Το σπουδαίο με τη μεγάλη αυτή ποιήτρια είναι πως ενώ μαντεύεις στο βάθος του σκηνικού μιαν ευαισθησία αβυσσαλέα, στο προσκήνιο της γραφής είναι προφανής η πρωταρχικότητα του νοητικού, το συστηματικό πνίξιμο του επιφανειακά συναισθηματικού, χωρίς αυτό καθόλου να στεγνώνει, να ξεραίνει το ποιητικό τοπίο. Αυτή τη φορά μάλιστα, η Κ.Δ. καταφέρνει να φορτίζει με ποίηση και κατ΄ εξοχήν "αντιποιητικές" μοντέρνες λέξεις που χρησιμοποιεί, σχεδόν της "πιάτσας". Μπορεί π.χ. να τιτλοφορεί ένα ποίημα "Βίωμα κασέτας", μα τ΄ απογειώνει στη στιγμή: “... Κι αυτά τα ανακόλουθα, τα ανεμόμυλα/ μη με λησμόνει/ άνθισαν πάλι και κορδώνεται / το ξέχασμα σαν κήπος./ Άνθισε πάλι το "με ξέχασες"...”». 

Και η προσφορά του «Εντευκτηρίου» δεν σταματάει στο αφιέρωμα. Μαζί με το τεύχος δίδεται και DVD όπου η Δημουλά διαβάζει ποιήματά της. Και διαβάζει τόσο ωραία. Επίσης σε ειδικό τετράχρωμο ένθετο, αναδημοσιεύονται δύο από τα ζωγραφικά έργα που δημιούργησε ο Γιάννης Ψυχοπαίδης, εμπνευόμενος από την ποίηση της Δημουλά (από τον τόμο «Συνάντηση Γιάννη Ψυχοπαίδη- Κικής Δημουλά», Εκδ. Ίκαρος). Φινάλε με πέντε στίχους από τη νέα της δουλειά «Μεταφερθήκαμε παραπλεύρως»: «Κάθε φιλί που δίνεται, μα κάθε ανεξαιρέτως/ ένα τοις εκατό αποτελείται/ από αιωνιότητα/ κι όλο το άλλο από τον κίνδυνο/ να ΄ναι το τελευταίο». 

ΕΝΤΕΥΚΤΗΡΙΟ: Τ.Θ. 50011, Θεσσαλονίκη- 540 13, τηλ.: 2310-279.607

ΑΣΥΓΧΩΡΗΤΗ ΑΣΤΟΧΙΑ (ΕΙΣ ΒΑΡΟΣ ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ ΤΗΣ ΣΤΕΛΛΑΣ ΒΟΓΙΑΤΖΟΓΛΟΥ)

Κατάχρηση εξουσίας; Του Θανάση Γεωργιάδη
Θεσσαλονίκη, μεσημέρι της περασμένης Κυριακής. Εφτακόσιοι και πλέον άνθρωποι, ανάμεσα στους οποίους όλοι σχεδόν οι πεζογράφοι και ποιητές της Θεσσαλονίκης, συγγραφείς από άλλα μέρη, σκηνοθέτες, ηθοποιοί, εικαστικοί από κάθε μεριά της πόλης, της Βόρειας Ελλάδας και την Αθήνα, όλοι τους, φίλοι της ή όχι, συγκεντρωμένοι στο ΚΘΒΕ με έναν σκοπό, να τιμήσουν τη Στέλλα Βογιατζόγλου, έναν σεμνό άνθρωπο, που έζησε, έγραψε, πέθανε αξιοπρεπέστατα, για να σπιλωθεί εντέλει με διάφορα παιχνιδάκια η μνήμη της, επειδή το θέλησε μονάχα ένας. Ποιος; Ο κ. Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, αλλέως Τσακίρογλου. Υποτίθεται ότι στις 12 η ώρα θα γινόταν ένα Λογοτεχνικό Πρωινό αφιερωμένο στη Στέλλα, στην κηδεία της οποίας (τον παρελθόντα Αύγουστο) το υπουργείο Πολιτισμού απουσίαζε πλήρως, όπως και το ΚΘΒΕ, παρότι υπήρξε συνεργάτης του (επί δύο σεζόν, το 2005 και 2006, το θεατρικό έργο της αλησμόνητης Στέλλας, υπό τον τίτλο “Τσικλιντάν”, παιζόταν στο θέατρο της Μονής Λαζαριστών). Αιφνιδίως, στις 12.15, ανακοινώνεται ότι η εκδήλωση ματαιώνεται με απόφαση, ετσιθελική, του γενικού διευθυντή του θεάτρου. Ειπώθηκε μάλιστα πως ο εν λόγω κύριος είπε “απαγορεύω την εκδήλωση”, λες και επρόκειτο για προσωπικό του θέμα, τερτίπι ιδιώτη θιασάρχη ή κληροδότημα της μάνας και του κύρη του, και όχι εκδήλωση ενός δημόσιου οργανισμού, που τον χρηματοδοτούν οι πολίτες αυτής της χώρας. Δικαιολογία, οι τεχνικοί του θεάτρου και οι ηθοποιοί έκαναν στάση εργασίας, η οποία όμως έληγε στις 12.30. Βέβαια, οι ηθοποιοί ήταν εκεί παρόντες, πρότειναν, αφού δεν παραχωρεί την αίθουσα ο διευθυντής, να γίνει η εκδήλωση στο φουαγιέ και δήλωσαν πως, σε ό,τι τους αφορά, δεν αμείβονται για τη συμμετοχή τους σε λογοτεχνικά πρωινά, επομένως η εκδήλωση δεν αφορούσε τα οικονομικά αιτήματά τους -άλλωστε ολόκληρο το Σάββατο και το πρωινό της Κυριακής έκαναν πρόβες επί ώρες, διαβάζοντας τα κείμενα της τιμώμενης. Κατά τα λοιπά, ο Τσακίρογλου ήταν απασχολημένος με το ανέβασμα ενός νέου έργου και δε φανερωνόταν σε κανέναν, έκλεισε μάλιστα το κινητό του τηλέφωνο, γράφοντας στα παλαιότερα των υποδημάτων του (αν όχι κάπου αλλού) τους συγγραφείς της πόλης και τους ξενομερίτες, όπως και τους λοιπούς πολίτες.  Η αλήθεια όμως είναι ότι η απόφαση να μη γίνει το συγκεκριμένο πρωινό είχε ληφθεί ήδη και το μεσημέρι του Σαββάτου ήταν κιόλας γνωστή. Μαρτυρία ρητή αυτή του ποιητή Μανόλη Ξεξάκη, στον οποίο δήλωσε συνεργάτης του κ. διευθυντή πως “η εκδήλωση για τη Βογιατζόγλου δε θα γίνει”. Κι αυτό στη διάρκεια παρουσίασης ενός βιβλίου στο Βιβλιοπωλείο Ιανός. Γιατί, λοιπόν, δεν ειδοποιήθηκαν εγκαίρως οι συγγενείς, οι συνάδελφοι της Στέλλας, οι ομιλητές, οι ηθοποιοί και ο άλλος κόσμος, που συνέρρευσε στο θέατρο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών κατά εκατοντάδες; Γιατί αυτή η περιφρονητική στάση; Τι είδους αυταρχισμός και άσκηση εξουσίας είναι τούτη; Για τον κ. Τσακίρογλου έπρεπε να ταλαιπωρηθούν νεκροί και ζωντανοί; Το μέγα ερώτημα όμως είναι άλλο: Ο πολιτισμός μπορεί να είναι ενός ανδρός αρχή; Γίνεται πολιτισμός με αποφασίζομεν και διατάσσομεν; Σε ό,τι αφορά τον κάποτε καλό ηθοποιό, ας θυμηθούμε τον στίχο του Βάρναλη, “Πού ’σαι, βρε νιότη, που ’δειχνες πως θα γινόμουν άλλος;”. Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, 3.2.2009

«Συνομιλία» μουσικής και ποίησης: Δήμητρα Χριστοδούλου και Guitarte

Το μουσικό σύνολο guitarte 

και η ποιήτρια Δήμητρα Χριστοδούλου 

στο Underground Εντευκτήριο, 30 Ιανουαρίου, 9 μ.μ.

Μια ιδιαίτερα ελκυστική συνύπαρξη μουσικής και ποίησης υποδέχεται το περιοδικό «Εντευκτήριο» στον χώρο του («Underground Εντευκτήριο», Δεσπεραί 9, περιοχή Διεθνούς Εκθέσεως) την Παρασκευή 30 Ιανουαρίου 2009, ώρα 9 το βράδυ:

Το μουσικό σύνολο guitarte θα ερμηνεύσει τη «Μουσική προσφορά» του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ, σε μεταγραφή (του Νίκου Χατζηελευθερίου) για κιθάρες, και η ποιήτρια Δήμητρα Χριστοδούλου θα διαβάσει ποιήματά της από τις συλλογές «Ελάχιστα πριν» και «Λιμός». (Ας σημειωθεί ότι στη Χριστοδούλου πρόσφατα απονεμήθηκε για τον «Λιμό»  το κρατικό βραβείο ποίησης 2008).

Η είσοδος είναι ελεύθερη στην εκδήλωση, που πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Ωδείο Τούμπας Κ. Ματσίγκου και τις Εκδόσεις Νεφέλη.

 «Μουσική προσφορά»

Η «Μουσική προσφορά» (Musikalisches Opfer) του Μπαχ συγκαταλέγεται στα έργα που χαρακτηρίζονται μνημεία στην ιστορία της μουσικής. Γραμμένο στα τελευταία χρόνια της ζωής του μεγάλου Πάστορα, αποτελεί ένα ορόσημο στην τέχνη της πολυφωνίας. Πρόκειται για μουσικό κείμενο ασύγκριτα περιεκτικό σε ιδέες μοναδικής δεξιοτεχνίας στην ανάπτυξη και έκφραση, σπάνιο δείγμα μιας απόλυτης τέχνης. Οι ιδιότητές του αυτές το κάνουν να «στέκεται» πάνω από ηχητικές επιλογές η ενορχηστρωτικές αναγκαιότητες.

 

guitarte

Το μουσικό σύνολο guitarte (2005) είναι ανοιχτό και ευέλικτο στον αριθμό εκτελεστών, στο ρεπερτόριο, στη συνύπαρξη με άλλα όργανα, αλλά και στη σύμπραξη με άλλες τέχνες, στοχεύοντας στην παραγωγή σύνθετων μουσικών παραστάσεων (συναυλιακής παρουσίασης και διακριτικού μεγέθους), ικανών να διεγείρουν τόσο τη δημιουργικότητα των μουσικών όσο και να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις-ανάγκες του σύγχρονου κοινού.

Οι μουσικοί που αποτελούν τον πυρήνα του (Νίκος Χατζηελευθερίου, Χρήστος Φάκλαρης, Φραγκούλης Καραγιαννόπουλος, Άννα Σαρτζίδου, Γιάννης Γαλίτης, Μαρία Παπαμιχαήλ) έχουν επί χρόνια εργαστεί με μουσικά (κυρίως κιθαριστικά) σύνολα κι έχουν συναντηθεί από τα σπουδαστικά τους χρόνια σε κοινές καλλιτεχνικές αναζητήσεις.

Στόχος τους μ’ αυτό το ανοιχτό μη καθορισμένο σχηματικά- μουσικό σύνολο (που ήδη δώσει δείγματα «γραφής» σε πλήθος συναυλιών-παραστάσεων σε αίθουσες συναυλιών-θεατρικές σκηνές-φεστιβάλ) είναι η διαμόρφωση ενορχηστρωτικής δυναμικής στην εκτέλεση-απόδοση μουσικής από όμοια όργανα (κιθάρες). Χωρίς την αφαίρεση όγκου, συνηχήσεων, αρμονικού εύρους, χωρίς εν κατακλείδι τη μετάλλαξη του τρόπου παιξίματος της κιθάρας ως solo όργανο.

Στο ενεργητικό του συγκροτήματος καταγράφεται η παρουσίαση νέων έργων, καθώς  και μεταγραφών έργων που αναδεικνύουν τη φυσιογνωμία της κιθάρας (Φ. Τσαλαχούρης: 3 βαλς από παραστάσεις του «Θεάτρου Τέχνης», N. Rota: Μουσική από τις ταινίες «Ιl Casanova», «Il padrino», «Il gatopardo», «Amarcord», F. Geminiani: Concerto Grosso op.3 No 1, D. Milhaud: Suite Scaramouche κ.α.).

 

Δήμητρα Χριστοδούλου

Η Δήμητρα Χριστοδούλου γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε νομικά και φιλολογία. Εργάζεται στη Μέση Εκπαίδευση. Από το 1974, οπότε δημοσίευσε το πρώτο της βιβλίο («Τα άλογα του Μυροβλήτου»), έχει εκδώσει δέκα ποιητικές συλλογές. Τελευταία: «Λιμός» (2007).

Για «εξαιρετική συλλογή» έκανε λόγο ο Δ. Ν. Μαρωνίτης («Το Βήμα», 17.6.2007), προσθέτοντας πως «οι επτά προηγούμενες συλλογές [της Χριστοδούλου] ανέδειξαν υψηλή ποιητική στάθμη, που τώρα ωστόσο υπερβαίνεται».

Για το ίδιο βιβλίο, ο Βαγγέλης Χατζηβασιλείου έγραψε στο «Εντευκτήριο» πως με αυτό η ποιήτρια «δοκιμάζει μια ριζική ανανέωση της θεματικής και της σκηνοθεσίας της, αναβαθμίζοντας τα μάλα τη θέση της, όχι μόνο στη γενιά της αλλά και στο ευρύτερο ποιητικό στερέωμα. [...] Η Χριστοδούλου φτιάχνει στον «Λιμό» ποίηση λειτουργική και πέρα για πέρα ώριμη: ποίηση με πρωτοφανές βάθος και ουσία, σε ένα άρτια και με τεράστιο μόχθο προετοιμασμένο έργο...».

«Η ποίηση της Χριστοδούλου», παρατηρούσε από την πλευρά του ο Κώστας Γ. Παπαγεωργίου (ένθετο «Βιβλιοθήκη», «Ελευθεροτυπία» 20.7.2007), «ήταν και εξακολουθεί να είναι ποίηση του βάθους· ‘έκθεση’ θα μπορούσα να πω κοιτασμάτων που ανασύρει, κατερχόμενη τα απώτατα βάθη της ύπαρξής της, υποκινημένη, κάθε φορά από κάποιες αιφνίδιες εκλάμψεις, από ‘όλο και κάποια έναστρη εξέγερση] που ‘πυροδοτεί την ανυπακοή της’».

Ενώ ο Ηλίας Κεφάλας παρατηρούσε: «Η ποίηση της Χριστοδούλου διαθέτει το διεισδυτικό βλέμμα που επιχειρεί εισχωρήσεις προς κάθε κατεύθυνση. Ελαχιστοποιεί το τοπίο με ανατρεπτική διάθεση, ψάχνοντας στο άνθος στο αγκάθι, στον καρπό το σκουλήκι, στην καθαρότητα τον λεκέ. Ενώ προτρέπει προς τη συστολή, απομυθοποιεί τον μύθο της κατανόησης για κάθε τι που μας περιβάλλει» (περ. «Διαβάζω», Ιανουάριος 2008).

 

Η ΕΚΔΟΧΗ

 Συνετός άνθρωπος και να ’ναι εκτός εαυτού;

Μέρες που είναι, θα το δούμε κι αυτό.

Να βγάζει και να πετά το σακάκι του,

Ν’ αδειάζει μες στο δρόμο τις τσέπες

Και να εξατμίζεται εντός δευτερολέπτων

Σαν να ήταν όλος από πτητική μελάνη.

 

Κι αυτό θα δούμε κι άλλα

Τη βροχή να μένει ακίνητη πάνω απ’ τη χώρα,

Τα υδάτινα καρφιά της μετέωρα

Πάνω από το βρυχηθμό της πνοής μας.

 

Τα κρύα προβατάκια των άστρων

Να βοσκούνε μια τέτοια βροχή

Και ο μονόφθαλμος ο παρατηρητής των πάντων

Να κλείνει πια το τερατώδες του βλέφαρο.

 

Έτσι μπορεί να τελειώσουν όλα.

Και ν’ απομείνουμε εκεί που ήμασταν πάντα:

Βλάκες γλυκά αποσβολωμένοι

Μες στο χάος.

 

Δήμητρα Χριστοδούλου

(από τη συλλογή «Λιμός», Νεφέλη 2007)