4.1.19

«Κάθε άνθρωπος στη γλώσσα του κλαίει»: Aποχαιρετισμός στον Μάρκο Μέσκο




κείμενο - φωτογραφίες: Ελένη Χ.

μια μορφή απελπισίας και η Ποίηση
στα λούλουδα ανάμεσα και στα πουλιά

Μάρκο μου,
Χτες 200 φίλοι σου σού είπαμε το τελευταίο αντίο. Δεν θα μπορούσα να φανταστώ δυσκολότερες συνθήκες για την περίσταση. 800 μέτρα ανάβαση μέσα στα χιόνια στον λόφο του χωριού σου που τόσο αγαπούσες από μία απόσταση ασφαλείας. Δύσκολος και ο αποχαιρετισμός, όπως όλα δύσκολα στη ζωή σου. Ζωή γεμάτη δημιουργικότητα, «ωραίους ανθρώπους που αντάμωσες» αλλά και με το τραύμα του μειονοτικού.
Δεν σου έδωσαν το χρηματικό έπαθλο για την έκθεση που έγραψες, δεν σου έδωσαν το κορίτσι που αγάπησες, δεν είχες καλές συνθήκες στον στρατό γιατί ήσουνα «εθνικά επικίνδυνος». Η οικογένεια δεν σου επέτρεψε να κάνεις τις σπουδές που ποθούσες (Αρχιτεκτονική ή Φιλοσοφική) και χρειάστηκε να φύγεις εσωτερικός μετανάστης στην Αθήνα για να σπουδάσεις γραφιστική και να γράφεις (ιδού το σχήμα και ο λόγος). Στο μεταξύ, έκανες πολλές ταπεινές δουλειές. Χωρίς να γογγύζεις ποτέ. Σαν να είχες κατανοήσει από πολύ νωρίς ότι τα εξωτερικά δεν μετράνε. Είχες ελάχιστη σχέση με τα χρήματα και με την πολυτέλεια. Θα μπορούσες να είσαι και ασκητής (μήπως δεν ήσουνα;).     

Από τη Διάπλαση των Παίδων μέχρι τα στεφάνια της εξουσίας ο δρόμος ήταν μακρύς και βασανιστικός. Με περισσή σοφία δεν ήσουνα πουθενά ενταγμένος ολοκληρωτικά: «συντροφικά μόνος, συντροφικά ελεύθερος»· γιατί, όπως σημειώνεις στην τελευταία σου συλλογή, «ήταν όμορφα στην πλάνη τους». Το 2001 δεν σου έδωσαν το Κρατικό Βραβείο για τον ίδιο λόγο που δεν σου δόθηκαν όσα σου οφείλανε. Λίγο έλειψε να σου κάνει το ΚΘΒΕ λογοκρισία στα ποιήματα που θα διάβαζες το 2006 στην τιμητική εκδήλωση που οργάνωσε για σένα. Με το θέατρο ασφυκτικά γεμάτο. Μετά, όλα ήταν σαν εύκολα: Μέγαρο Αθηνών, Βραβείο Καβάφη, Κρατικό Βραβείο… Η αναγνώριση του δήμου και των σοφιστών.  
Είναι πολύ ενδιαφέρον ότι διέπρεψες στη γλώσσα που δεν ήταν η μητρική σου, «η κομμένη γλώσσα», που την ήξερες όμως καλύτερα από τον καθένα.  
Μας ξεγελούσες όλους στο τέλος, ενώ εσύ τα γνώριζες όλα. Στα Όνειρα στον Άδη κλείνεις λογαριασμούς.
«Σώνεται το λάδι. το καντήλι τρεμοσβήνει».
«έτσι λένε
πέρασε η ζωή του. όσον κρατούσε το φως
πάλευε τον Δαίμονα και τα σκοτάδια του».     

Ο αποχαιρετισμός εξ ονόματος όλων από τον «μικρό σου αδελφό» Βασίλη Παππά στη Μητρόπολη της Έδεσσας.
Μάθαμε ότι πεθαίνουν και τα βουνά. Βαδίζοντας στον λόφο του αγαπημένου σου Γραμματίκοβου. Και μετά από τον θάνατο όλα δύσκολα. Αν ήσουν άνθρωπος κανονικός δεν θα πέθαινες τέτοια σημαδιακή μέρα (μήπως και περάσεις απαρατήρητος τάχα;) και με τέτοιον καιρό. Και αυτό προαποφασισμένο:  
«θα φύγει μόνος όπως και οι προηγούμενοι. προτιμούσε η ψυχή του ν’ ανέβει στα βουνά και στα λημέρια τους να σκορπίσει σαν ομίχλη στην πρωινή πάχνη».  
Μας έκανες το καλύτερο δώρο χτες: περπατήσαμε στα λημέρια σου, με χιόνι πολύ, το τοπίο μαγικό. Σαν να μας δοκίμαζες, όπως πάντα.  Και σχεδόν σε έβλεπα να υπομειδιάς με εκείνη την έκφραση μεταξύ ειρωνείας και έπαρσης για να κρύψεις την αγάπη. 
«Τελικά
μια λέξη μόνο Αντίο!»


Έξω από το Γραμματίκοβο, γενέθλιο τόπο του Μάρκου Μέσκου
φωτογραφία: Μιχάλης Μπαρτσίδης


Δεν υπάρχουν σχόλια: