Στο βίντεο η Μαρία Λαϊνά διαβάζει αποσπάσματα από το βιβλίο της «Το νόημα», που μόλις είχε κυκλοφορήσει, καθώς και παλαιότερα ποιήματα και πεζά, στη βραδιά που οργάνωσε προς τιμήν της το περιοδικό «Εντευκτήριο» στο «Underground Εντευκτήριο», Δεσπεραί 9, Θεσσαλονίκη – περιοχή Διεθνούς Εκθέσεως, στις 14 Δεκεμβρίου 2007.
Παρεμβαίνει ο Δ. Ν. Μαρωνίτης.
«Το νόημα» είναι ένας ασθματικός, δαιδαλώδης
μονόλογος, του οποίου ο αφηγητής διακατέχεται από ένα αίσθημα κόπωσης και
αγανάκτησης, καθώς βρίσκεται σ’ ένα οριακό σημείο είσπραξης συσσωρευμένων
ερεθισμάτων, και σχολιάζει χωρίς την παραμικρή τρυφερότητα τον περιβάλλοντα,
ελληνικό κυρίως, χώρο, τον συγγραφικό, τον ψυχαναλυτικό/ψυχολογικό και εντέλει
τον ανθρώπινο, με την επίγνωση ότι οι γνώμες –αυτές προπάντων– δεν είναι, όπως
λέει κι ο Φίλιπ Ροθ, παρά ζαριές.
«Οι μονόλογοι-μονόπρακτα της Λαϊνά έχουν μια πρώτου
βαθμού συγγένεια ως προς τη μορφή και το περιεχόμενο με τα γραπτά του Σάμιουελ
Μπέκετ. […]
Σπάνια η καταγραφή της αίσθησης της μοναξιάς και η
“αναπόφευκτη” καταδίκη σ’ αυτήν ευτήχησε να δοθεί με τόση απλότητα και σοφία
(σεβασμός στη λογική), δημιουργώντας παράλληλα μια ξέφρενη αλληλουχία
φανταστικών γεγονότων (αποδοχή της βαρβαρότητας που κρύβουμε μέσα μας)»,
παρατηρούσε η Βερονίκη Δαλακούρα σχολιάζοντας το βιβλίο της Λαϊνά
«Το φαγητό» (Η Καθημερινή, 17.11.1998).
Για ένα άλλο κείμενο της Λαϊνά, «Το φιλί», ο Μισέλ
Φάις έγραφε στο Εντευκτήριο (τχ. 38,
Άνοιξη 1997): «Η Λαϊνά “παίζει” με τα φύλα, με τις σημασίες του έρωτα και του
θανάτου, με την ενδοσκόπηση και την ετερότητα, με τον πραγματικό και
μυθοπλαστικό χρόνο, με τη γλώσσα του κινηματογράφου, του θεάτρου, της
λογοτεχνίας· παίζει όμως όχι μέσα από μια λογική ρήξης ή, έστω, σύνθεσης των
αντιθέτων αλλά μέσα από την ανάγκη ψηλάφησης εκείνου του σημείου συνοχής, της
απενοχοποιημένης συνοχής, πριν κατακερματιστεί η εμπειρία.»
Σε μια συνέντευξή της στον Γιώργο Πηλιχό (Τα Νέα, 5.5.1983), η ίδια η Λαϊνά έλεγε:
«Αν η ποίηση υποχρεωνόταν ν’ αντανακλά και μόνο την πραγματικότητα, να δείχνει
τον κόσμο όπως είναι και μόνο, δεν θα ’ταν και σπουδαίο το έργο που θα επιτελούσε.
Εμένα προσωπικά μια πραγματικότητα μου είναι αρκετή. Βέβαια, μακριά από μένα
και η σκέψη πως ο καλλιτέχνης έχει δικαίωμα ν’ αγνοεί την πραγματικότητα και να
λειτουργεί ερήμην της. Δεν διακρίνω άλλωστε κανένα που να τα κατάφερε. Δεν
πιστεύω στα κάτοπτρα της πραγματικότητας, πέρα απ’ όλα αυτά. Όταν κάποιος
ισχυρίζεται ότι δείχνει τον κόσμο όπως είναι, συνήθως δεν τον περιγράφει απλώς.
Και το λέω αυτό γιατί πιστεύω ότι μια εντελής περιγραφή μπορεί όχι να
καθρεφτίσει ―οι διαστάσεις της πραγματικότητας δεν συντάσσονται εύκολα― αλλά ν’
αποκαλύψει την πραγματικότητα.»
Η Μαρία Λαϊνά γεννήθηκε στην Πάτρα. Σπούδασε νομικά. Δούλεψε στη διαφήμιση, στην επιμέλεια βιβλίων, στη διδασκαλία γλώσσας και λογοτεχνίας σε αμερικάνικα κολέγια, σε παραγωγή και παρουσίαση ραδιοφωνικών λογοτεχνικών εκπομπών, σε γραφή σεναρίων για την τηλεόραση. Έχει εκδώσει 15 βιβλία (6 θεατρικά και 9 ποιητικές συλλογές). Της έχουν δοθεί τρία βραβεία, [Κρατικό (1993), Καβάφη και Ραδιοφώνου]. Τα θεατρικά της έχουν παιχτεί σε κεντρικές σκηνές της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και της Πάτρας. Ποιήματά της έχουν μεταφραστεί σε όλες σχεδόν τις ευρωπαïκές γλώσσες (αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, σουηδικά, ιταλικά, ισπανικά, κ.α.). Η μετάφραση ποιημάτων της στα γερμανικά βραβεύτηκε με το βραβείο Μονάχου το 1995. Η ίδια μετέφρασε στα ελληνικά, Πάουντ, Έλιοτ, Μάνσφηλντ, Γουόρτον, Xάισμιθ, Σαρλότ Μπροντέ, Τέννεσσυ Ουίλλιαμς, Άρθουρ Μίλλερ κ.ά. To έργο της έχει παρουσιαστεί σε πανεπιστήμια και διεθνή φεστιβάλ ποίησης.
Πρόσφατα (2014) τιμήθηκε με το βραβείο του Ιδρύματος Κώστα και Ελένης Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών, για το σύνολο του έργου της.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου