10.12.14

Κώστας Λαχάς: Μάιος 1936 - 8.12.2014



Πέθανε και κηδεύτηκε χτες ο εμβληματικός ζωγράφος, πεζογράφος και ποιητής Κώστας Λαχάς (φιλολογικό ψευδώνυμο του Κώστα Λαχανίδη).
Τον γνώρισα το 1978 ως νέος δημοσιογράφος ως διευθυντή του «Κοχλία», όπου επίσης γνώρισα και συναναστράφηκα πολλούς εικαστικούς (ανάμεσά τους και την αγαπημένη φίλη Χριστίνα Ζερβού, η οποία φιλοτέχνησε και τον λογότυπο που χρησιμοποίησε το Εντευκτήριο στα πρώτα του τεύχη) αλλά και συγγραφείς, που είχαν για στέκι την γκαλερί του.
Τον συναντούσα συχνά, πρώτα περνώντας από τον «Κοχλία», αργότερα από το «Βελλίδειο», που βρισκόταν πάνω στην καθημερινή διαδρομή από το σπίτι προς τη δουλειά μου.
Ήταν ξεχωριστός άνθρωπος ο Λαχάς, και μας έλειψε τα προηγούμενα χρόνια, που δεν πολυκυκλοφορούσε, η φυσική του παρουσία και ο πάντα καίριος, μεστός λόγος του, η γνώση του για πράγματα και πρόσωπα...
Στη σύζυγό του Σούλη και στους λοιπούς συγγενείς εκφράζω τα πιο ειλικρινή μου συλλυπητήρια. 

Δημοσιεύσεις του στο Εντευκτήριο:

«Άμβυξ και Λιθάρπαξ», πεζό, τχ. 9, 1989

«Συνομιλία μ' ένα φίλο που δεν είναι μήτε ζωγράφος μήτε τεχνοκρίτης», αφορισμοί, τχ. 12, 1990

«Λάμπρος Παπαχρόνης», σημείωμα, τχ. 12, 1990

«Παίδες εν καμίνω...», σημείωμα, τχ. 13, 1990

«Επιστροφή στον τόπο του εγκλήματος ή Σαν τον κάβουρα», αυτοβιογραφικό κείμενο, 28-29, 1994 (Στο ίδιο τεύχος δημοσιεύτηκε το κείμενο «Πόνος κάνει άνθρωπο στοχαστικό, στοχασμός κάνει άνθρωπο σοφό, σοφία κάνει ζωή υποφερτή», με την υπογραφή Ναχίκο Κιτάσι (κατά το βιογραφικό που μου έδωσε ο Λαχάς, ιστορικός της τέχνης, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Τόκιο, κατά πάσα πιθανότητα κείμενο του ίδιου. Όλο το τεύχος ήταν εικονογραφημένο με έργα του.) 

«Ένας ιπτάμενος σμηνίτης», κείμενο για τη ζωγραφική του Χρήστου Αλαβέρα, τχ. 38, 1997


Γιώργος Κορδομενίδης



Ο Κώστας Λαχάς γεννήθηκε τον Μάιο του 1936 στο Κάτω Θεοδωράκι του Κιλκίς. Πέρασε τα εφηβικά του χρόνια στο Κιλκίς, όπου και αποφοίτησε από το εξατάξιο τότε Γυμνάσιο το 1955, ενώ τον ίδιο χρόνο ξεκίνησε τις σπουδές του στο Τμήμα Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ. Παράλληλα με τις σπουδές του ξεκίνησε και η ενασχόληση του με το θέατρο, με τη συμμετοχή του  στην ομάδα που δημιούργησε το Θέατρο Κήπου της Θεσσαλονίκης και μετά στην Αθήνα, θητεύοντας στο Θέατρο Τέχνης του Κάρολου Κουν. 
Επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη ασχολούμενος περιστασιακά με το θέατρο (Όρνιθες του Κουν κ.ά.) και εγκαταστάθηκε μόνιμα στην πόλη μετά το πέρας των σπουδών του, εργαζόμενος στην «Τέχνη» Μακεδονική Καλλιτεχνική Εταιρεία. Το 1961 προσλαμβάνεται από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος (ΚΘΒΕ), στη γραμματεία του οποίου ασχολείται με τη διοργάνωση των θεατρικών παραστάσεων στη Θεσσαλονίκη και τις περιοδείες του ΚΘΒΕ στη Βόρειο Ελλάδα, μέχρι το 1965, οπότε και παραιτείται.
Ο Λαχάς δίπλα σε έργα του, σε έκθεσή του στο Μόναχο (Δεκέμβριος 2007)

Ζωγραφίζει και γράφει από το 1960, παίρνει μέρος σε ομαδικές εκθέσεις σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, ενώ παράλληλα δημοσιεύει πεζογραφήματα και ποιήματα. Τον Νοέμβριο του 1962 οργανώνει την πρώτη ατομική του έκθεση στο Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης και τον Φεβρουάριο του 1964 κυκλοφορεί συλλογή πεζογραφημάτων με τον τίτλο Πεδίον οσφρήσεως. Την ίδια χρονιά πραγματοποιεί τη δεύτερη του ατομική έκθεση στην αίθουσα της "Τέχνης ΜΚΕ" στη Θεσσαλονίκη.
Κατά την περίοδο της χούντας εργάστηκε ως ιατρικός επισκέπτης. Στις 21 Σεπτεμβρίου 1972  εγκαινιάζει την πρώτη επαγγελματικά οργανωμένη γκαλερί στη Θεσσαλονίκη, τον «Κοχλία», με μεγάλη έκθεση του Γιάννη Γαΐτη. Θα κρατήσει τον «Κοχλία» μέχρι το 1986.
Η αγάπη του για την τέχνη και η ενασχόληση του με τα καλλιτεχνικά δρώμενα της Θεσσαλονίκης τον ωθεί να αναλάβει την καλλιτεχνική σελίδα της εβδομαδιαίας εφημερίδας Μακεδονική Ώρα. Τον Σεπτέμβριο του 1967 αναλαμβάνει καλλιτεχνικός συντάκτης στην καθημερινή εφημερίδα Θεσσαλονίκη και συμμετέχει στην εκδοτική ομάδα «Αιγόκερως».
Άλλα βιβλία του: Μετείκασμα, μεταίσθημα (πεζογράφημα, 1986), Ασκήσεις επί αμμοδόχου (πεζά, 1994, κρατικό βραβείο διηγήματος), που συμπεριλαμβάνεται και σε συγκεντρωτική έκδοση μαζί με τα δύο προηγούμενα βιβλία του, και Πλους ονείρων (αυτοβιογραφία, 1998). 
Κείμενά του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, γαλλικά και γερμανικά.
Στίχους του για τραγούδια μελοποίησε ο Θάνος Μικρούτσικος και ερμήνευσαν η Δήμητρα Γαλάνη και ο Δημήτρης Μητροπάνος.
Ο Κώστας Λαχάς ασχολήθηκε ενεργά και με την πολιτική και εξελέγη επί δύο συνεχόμενες θητείες δημοτικός σύμβουλος Θεσσαλονίκης, το 1975 και το 1978, ενώ δεν έθεσε υποψηφιότητα το 1982. Από το 1987 μέχρι το 1995 διετέλεσε Διευθυντής του Βελλίδειου Πολιτιστικού Κέντρου.

Το βίντεο αυτό το έφτιαξα το 2012, για να προβληθεί στη Λογοτεχνική Σκηνή εκείνης της χρονιάς, όταν με ειδοποίησε ότι αδυνατεί, για λόγους υγείας, να παραστεί ο ίδιος και να διαβάσει κείμενό του.

Και τρία βιντεοκλίπ τραγουδιών του Θάνου Μικρούτσικου σε ποίηση Κώστα Λαχά:




Δεν υπάρχουν σχόλια: