31.8.13

Πέθανε ο Σέιμους Χήνυ, βραβείο Νομπέλ Λογοτεχνίας

Πέθανε, σε ηλικία 74 ετών, ο Ιρλανδός ποιητής Σέιμους Χήνυ, ο οποίος θεωρούνταν από πολλούς ως ο σημαντικότερος ποιητής της χώρας του από την εποχή του Γέητς.



Ο Χήνυ γεννήθηκε το 1939 στην επαρχία Μόσμπον, στην κομητεία του Ντέρι (Βόρεια Ιρλανδία). Πρώτο παιδί εννεαμελούς αγροτικής οικογένειας καθολικών, σπούδασε στο Columb's College του Ντέρι και έπειτα στο Πανεπιστήμιο Queen's του Μπέλφαστ, στο οποίο αργότερα δίδαξε ο ίδιος. Το 1972 αποφάσισε να εγκατασταθεί στη Δημοκρατία της Ιρλανδίας και μοίραζε τον χρόνο του ανάμεσα στο Δουβλίνο και τη Βοστόνη, όπου δίδασκε λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. Διετέλεσε καθηγητής ποίησης στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης από το 1989 ώς το 1994. Το 1995 του απονεμήθηκε το Νομπέλ Λογοτεχνίας. Η είδηση της βράβευσης τον βρήκε σε ένα ταξίδι στην Ελλάδα· συγκεκριμένα στην Αρκαδία, στην οποία, όπως δήλωνε ο ίδιος, επέστρεφαν τόσο αυτός όσο και τα ποιήματά του.
Στα ελληνικά έχουν κυκλοφορήσει τα έργα του: «Η κυβέρνηση της γλώσσας» (Πατάκης), «Η ελληνική εμπειρία» (Νεφέλη), «Το αλφάδι» (Ερμής) και «Τα ποιήματα του βάλτου» (Καστανιώτης).

Λίγο καιρό αφότου του απονεμήθηκε το Νομπέλ, το Εντευκτήριο, με άδεια του Ιδρύματος Νομπέλ, δημοσίευσε (τεύχος 35, Καλοκαίρι 1996) το κείμενο της ομιλίας του στη Σουηδική Ακαδημία κατά την τελετή απονομής του βραβείου, ένα εμπνευσμένο δοκίμιο με τίτλο «Φόρος τιμής στην ποίηση» (μεταφρασμένο από τον Γιώργο Δεπάστα), ένα από τα ωραιότερα κείμενα που δημοσιεύτηκαν ώς τώρα στο περιοδικό. Στο ίδιο τεύχος, δημοσιεύτηκαν δύο ποιήματά του, έξοχα μεταφρασμένα από την Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ (μαζί με ένα σύντομο όσο και καίριο εισαγωγικό κείμενο της ίδιας, υπό τον τίτλο «Τα βαλτοτόπια της μετάφρασης»).

Σέιμους Χήνυ

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ

Μετάφραση: Γιώργος Δεπάστας

Αν μπορούσα να πάρω μορφή μετεωρίτη!
Όμως, βαδίζω μέσα σε νοτισμένα φύλλα, 
Φλοιους, τις χαμένες ευκαιρίες του φθινοπώρου,

Και φαντάζομαι έναν ήρωα
Μέσα σε λασπωμένο περιβόλι,
Το χάρισμά του σαν την πέτρα
Που σφενδονίζεται για τον απελπισμένο.

Πώς έφτασα ώς εδώ;
Συχνά θυμάμαι τις ωραίες
πρισματικές συμβουλές των φίλων
Και το αμόνι του μυαλού κάποιων που με μισούν

Όταν αναμετρώ κι αναμετρώ
την υπαίτιά μου tristia
Για τι; Για το αυτί; Για τους ανθρώπους;
Για ό,τι λέγεται πισώπλατα;

Πέφτει η βροχή μέσα απ' τις σκλήθρες
Οι αχνοί συνωμοτικοί της ψίθυροι
Καλούν για προδοσίες και διαβρώσεις
Ωστόσο κάθε σταγόνα ανακαλεί

Τα αδαμάντινα απόλυτα.
Δεν είμαι έγκλειστος ούτε προδότης·
Ένας απόδημος έστω, ώριμος μακρυμάλλης
Στοχαστικός· ένας ληστής του δάσους

Που διέφυγε το μακελειό
Παίρνοντας προστατευτική χροιά
Από κορμούς και φλούδες, νιώθοντας
Κάθε πνοή του ανέμου·

Που τινάζοντας αυτές τις σπίθες
Για τη φτωχή τους ζέστη, αγνόησε
Τον μόνο οιωνό σε μια ζωή
Το έμβιο ρόδο του κομήτη.

[από τη συλλογή Βορράς]


Σέιμους Χήνυ

ΦΟΡΟΣ ΤΙΜΗΣ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ

απόσπασμα

Μετάφραση: Γιώργος Δεπάστας

[...]
Την αναγνωρίζω [την ποίηση] ανεπιφύλακτα εξαιτίας ενός στίχου που έγραψα αρκετά πρόσφατα, νουθετώντας τον εαυτό μου (και όποιον άλλο θα με άκουγε) να βαδίζει στον αέρα ενάντια στη λογική του. Σε τελική ανάλυση όμως την αναγνωρίζω γιατί η ποίηση μπορεί να δημιουργήσει μια τάξη πραγμάτων τόσο πιστή στην επίδραση της εξωτερικής πραγματικότητας και τόσο ευαίσθητη στους εσωτερικούς νόμους της ύπαρξης του ποιητή, σαν τους κυματισμούς που ρυτίδωναν την επιφάνεια του νερού στον κουβά του πλυσταριού πριν από πενήντα χρόνια. Μια τάξη πραγμάτων όπου μπορούμε επιτέλους να ωριμάσουμε σύμφωνα με όσα είχαμε διαφυλάξει ενώ μεγαλώναμε. Μια τάξη πραγμάτων που ικανοποιεί ό,τι είναι αδηφάγο στο πνεύμα και ευάλωτο στα συναισθήματα. Με άλλα λόγια, αναγνωρίζω την ποίηση τόσο γι' αυτό που είναι όσο και για τη βοήθεια που προσφέρει, γιατί επιτρέπει μια ρευστή και αναζωογονητική σχέση ανάμεσα στον πυρήνα και την περιφέρεια του εγκεφάλου, ανάμεσα στο παιδί που ατενίζει τη λέξη «Στοκχόλμη» στον πίνακα του ραδιοφώνου και τον άνδρα που, αυτή την εξαιρετικά τιμητική στιγμή, αντιμετωπίζει τα πρόσωπα που γνώρισε στη Στοκχόλμη. Την αναγνωρίζω γιατί της αξίζει η αναγνώριση, στην εποχή μας όπως και σε κάθε άλλη εποχή, για την πίστη της στη ζωη, με όλη τη σημασία αυτής της φράσης. [...]

Δείτε στο βίντεο τον Χήνυ ενώ διαβάζει ένα ποίημά του.



Περισσότερος Χήνυ εδώ.



27.8.13

Λέξεις και νούμερα

του Δ. Ν. Μαρωνίτη

πηγή: www.tovima.gr


Υπάρχει συγκεκριμένη αφορμή για τη σύνταξη των δύο επίτιτλων όρων, που δεν θα αργήσει να φανεί. Προς το παρόν παίζουν διπλό παιχνίδι: πάνε μαζί και χώρια. Μαζί λίγο πολύ εξομοιώνονται, χώρια ανομοιώνονται. Στην εξομοίωση κερδίζουν πόντους οι λέξεις, στην ανομοίωση τα νούμερα. Εντέλει όμως υπερτερούν οι αριθμοί, αφού πλάι στον δικό τους ιδιότροπο κώδικα, έχουν μερίδιο και στον ετερότροπο κώδικα των λέξεων: σημαίνονται και ως νούμερα και ως συνταγμένα γράμματα του αλφαβήτου: 1 άλλά και «ένα», 100 αλλά και «εκατόν». Οπως συμβαίνει και στο τεύχος Ιουλίου του περιοδικού «Εντευκτήριο», όπου στο εξώφυλλο βγάζει μάτι το νούμερο 100, ενώ στα εσωτερικά κείμενα, εμφιλοχωρεί, σεμνή και ημίμαυρη, η λέξη εκατόν.

Προσωπικά προτιμώ επί του προκειμένου τα νούμερα, ίσως γιατί μου θυμίζουν την αριθμητική του δημοτικού σχολείου, προτού εισβάλει στο γυμνασιακό πρόγραμμα ο γραμματικός κώδικας της άλγεβρας. Εξάλλου, καταπώς λένε οι ειδήμονες, τα νούμερα μάλλον προηγήθηκαν (χαραγμένα με τον έναν ή τον άλλο τρόπο) από τα σημαδεμένα γράμματα της γραμμικής Α' και Β'.

Με το 100 εξάλλου (αρχίζοντας από το 10 και προχωρώντας στα τρισεκατομμύρια της Μέρκελ) βγαίνει στη φόρα και ένα δεύτερο σκάνδαλο: προκύπτει από το απρόβλεπτο 0, στο οποίο αντιστοιχεί η λέξη «μηδέν», συντέμνοντας τη λέξη «μηδεέν». Πρόκειται επομένως για απόλυτο κενό, απαραίτητο όμως προκειμένου ένα κανονικό νούμερο να περπατήσει κούτσα κούτσα στην αρχή, φτάνοντας κάποτε και σε απρόσιτα ύψη. ΄Η να κατηφορίσει, όπως συμβαίνει με τις φορολογημένες και φορολογήσιμες πανεπιστημιακές συντάξεις μας τα τελευταία τρία δίσεκτα χρόνια.


Υπάρχουν όμως και απρόβλεπτες εξαιρέσεις, όπως συνέβη με το εκατοστό τεύχος του «Εντευκτηρίου», συμφιλιώνοντας λέξεις και νούμερα. Αυτήν εξάλλου την ευχάριστη εξαίρεση εντοπίζει γενναιόδωρα στο χειρόγραφο κείμενό του ο Ντίνος Χριστανόπουλος, κλείνοντας αλφαβητικά το προκείμενο αφιέρωμα. Αντιγράφω την πρώτη φράση:
«Θαυμάζω και ζηλεύω τον φίλο μου Γιώργο Κορδομενίδη, που πέτυχε ένα πρωτότυπο και σπάνιο ρεκόρ: ευτύχησε να εκατοστήσει τα τεύχη του περιοδικού του "Εντευκτήριο", κι αυτό που επέτυχε είναι ένα σπάνιο κατόρθωμα». Προσωπικός ο έπαινος, απλός και κυριολεκτικός, εκπροσωπεί και συμψηφίζει όσους συμβάλλουν με κείμενό τους στο προκείμενο τεύχος. Είναι, αν μετρώ καλά, πενήντα (50): το μισό δηλαδή του εκατόν (100).

 Οπου εξέχουν δικαιωματικά τρεις δοκιμές, αφού κατόρθωσαν να πιάσουν ακέραιο τον σκοπούμενο αριθμό. Η πρώτη ανήκει στον Ακη Δήμου, επιγράφεται «Μισόλογα» και εναλλάσσει εύστοχα στίχους και πεζό σε εκατόν εδάφια. Η δεύτερη είναι προσφορά του Αχιλλέα Κυριακίδη, τιτλοφορείται «Εκατό στοιχεία ταυτότητας» και αφιερώνεται στον Γκόρντον - ο νοών νοείτω. Η τρίτη κατορθώνεται από τον Χριστόφορο Λιοντάκη με την επιγραφή «Εκατό εντευκτοί στίχοι».

 Ανθολογώ αυθαίρετα κάποια δείγματα από την πρώτη και την τρίτη αφιέρωση - η δεύτερη (κατάλογος εκατό ονομάτων φιλικών προσώπων και έργων από τη λογοτεχνία, τη μουσική, τη ζωγραφική και το σινεμά) δεν επιδέχεται βίαιη ανθολόγηση. Προηγούνται αλφαβητικώς τα «Μισόλογα» του Ακη Δήμου:

Καλημέρα, χαρά μου ξένη.

Σε κάθε στρείδι ένα μαργαριτάρι, σε κάθε κύμα ένα αφρόψαρο, σε κάθε βυθό ένα ναυάγιο.

Αν συνεχίσεις έτσι, θα γεράσεις. Αν αλλάξεις ζωή, θα ξεχαστείς.

Ανοίγω δρόμους στις φωτιές να τρέξουν τα ποτάμια.

Πέρασε όλο το βράδυ γυαλίζοντας μια σκουριασμένη ανάμνηση.

Το θαύμα μισό, η αγωνία του ολόκληρη.

Πού θα πάει! Κάποτε θα βρεθούν τα κατάλληλα δάχτυλα γι' αυτή τη σκανδάλη.

Δούρειος χρόνος.

Εσύ θα φέρεις την πέτρα, εγώ το σύνορο.

Η αυταπάτη της καλής ελπίδας.

Αναίτιο μαύρο.

Στα εκατό του κινδύνεψε να πεθάνει.

Σειρά τώρα του ποιητή Λιοντάκη, με υποδείγματα από την αρχή και το τέρμα του εκατόστιχου δρόμου του:

Αφού λοιπόν αναπάντητο θα μείνει το κουίζ:
λέξη με τρία γράμματα συνώνυμο της φάρσας.
Οσο μπορώ ξοδεύομαι, βυθίζομαι στην ακηδία.
[...]
Φαρμακωμένος από τον καπνό, τα συμφωνώ
τα μυστικά και τα υπονοούμενα τα καταπίνω.
[...]

Αθροίζω τα όχι και τα βρίσκω ελάχιστα.
Λιμνάζω στο τέλμα των ναι.
Η σκόνη προσπερνά το μέλλον
και το παρελθόν κολλημένο στη στάχτη.
[...]
Μια άρνηση αργυρή με αιχμαλωτίζει και
νιώθω λίγο λυτρωμένος
[...]
Αγουρη ακόμη η νύχτα
[...]
«ουδέν γάρ άλγος οίον η πολλή ζόη».
[...]
Με φως ή με σκοτάδι δύσκολη η έξοδος από τη σκηνή
Δέσμιος στο μυστήριο του ρόδου
[...]
θα μείνω μάλλον / με το χρώμα και το άρωμα της περιέργειας.

Συγγνώμη για την εκατόληπτη μεροληψία. Τα παραλειπόμενα πάντως περιμένουν τον αναγνώστη στο φιλόξενο «Εντευκτήριο», τεύχος Ιουλίου, 100.

[Σημείωση του Εντευκτηρίου: Gordon αποκαλούν ενίοτε οι στενοί φίλοι του τον διευθυντή του, Γιώργο Κορδομενίδη ― "νονά" η Αναστασία-Ερασμία Πεπονή, η ίδια που σύστησε στον Μαρωνίτη τον Γ.Κ. το 1989.]

23.8.13

Οι φίλοι μου



του Τέλλου Φίλη

πηγή: www.lifo.gr

(απάντηση στην έρευνα του www.lifo.gr «Ποιο είναι, κατά τη γνώμη σου, το ωραιότερο πράγμα τα καλοκαίρια στη Θεσσαλονίκη;»)


ΤΟ ΩΡΑΙΟΤΕΡΟ ΠΡΑΓΜΑ ΤΑ ΚΑΛΟΚΑΡΙΑ ΣΤΗ ΣΑΛΟΝΙΚΗ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΜΟΥ   

Οι φίλοι μου είναι οι λέξεις που δεν λέμε, οι αγκαλιές που δεν κάνουμε, τα φιλιά που δεν δίνουμε. Οι φίλοι μου είναι τα τηλέφωνα που ξεχνάμε να πάρουμε. Τα «χρόνια πολλά» που στέλνουμε την επομένη της γιορτής. Οι φίλοι μου είναι ένα τραγούδι που μας κάνει να βουρκώνουμε. Μια εικόνα που ξεκαρδιζόμαστε. Μια σκηνή από ταινία που λέμε και ξαναλέμε τις ατάκες της.   

Το βιβλίο με τα ποιήματα που λιώσαμε, οι φίλοι μου είναι τα αστεία που γελάμε μόνο εμείς και οι καφέδες που δεν ξέρουμε να πίνουμε με άλλους. Οι φίλοι μου είναι τα τσιγάρα κάθε που αποφασίζουμε να το κόψουμε και τα παγωτά κάθε που λέμε πως αρχίζουμε δίαιτα. Οι φίλοι μου είναι τάπερ με μαγειρευτά φαγητά που ανταλλάσσουμε όπως οι άλλοι sms. Οι φίλοι μου είναι εκεί ακόμη κι αν απουσιάζουν.   

Οι φίλοι μου είναι πολεμιστές που σπάνε τα κοντέρ. Πατάνε τα 100 όπως οι άλλοι τα σταφύλια και συνεχίζουν. Πατάνε τους έρωτες και την πατάνε απ' αυτούς· δεν ντρέπονται να εξευτελιστούν για μια αγάπη· αντίθετα, αυτό τους κάνει πιο γενναίους να μπορούν να ξανασηκώνονται κι αμείλικτοι να ξαναπέφτουν σε μια νέα. Ξέρουν να επιβιώνουν κάτω από τα αισθήματα, κάτω από τις ατυχίες, κάτω από το νερό.   

Είναι αμφίβια εξωγήινα όντα με γερό ανοσοποιητικό. Μηχανές ζωής κι ελπίδας κόντρα σε μια κοινωνία- εξολοθρευτή. Σπάνια απαντούν στις προκλήσεις. Προτιμούν να εργάζονται, αγαπούν τη μοναχικότητα και διαθέτουν καρτερία. Οι φίλοι μου είναι τα 1.000 δικά μου πρόσωπα, όπως κι εγώ τα δικά τους άλλα 1.000.   

Γι' αυτό είμαστε συνωμοτικοί κι απρόβλεπτοι. Δεν σταματάνε να με εκπλήσσουν, δεν σταματώ να τους θαυμάζω. Αυτά όμως σπάνια τα λέμε. Είμαστε αρκούντως επηρμένοι για να ασχολούμαστε με ομολογίες. Αυτά τα κάνουμε στις σπάνιες φορές που κάποιος από μας λυγίζει. Εκείνα τα δευτερόλεπτα, ξέρεις, που ο φίλος σε γιατρεύει και μόνο που είναι εκεί. Γι' αυτό οι φίλοι μου είναι μοναδικά συλλεκτικά κομμάτια.   

Κι αυτό, για όσους ξέρουν, είναι τεράστια περιουσία. Ανεκτίμητη. Με τέτοιους φίλους η κρίση δεν σ' αγγίζει· αντίθετα σε χαλυβδώνει. Με τέτοιους φίλους δεν έχεις ανάγκη να πας διακοπές για να ξεκουραστείς, παραμένεις πάντα ετοιμοπόλεμος για το φθινόπωρο που καταφτάνει.   

Αυτο το φθινόπωρο που κι τελευταίες μάσκες θα πέσουν στην αγορά και θα φανούν ποιοι ειναι οι φίλοι και ποιοι οι εχθροί.

[Σημείωση του Εντευκτηρίου: ο Τ.Φ. είναι υπεύθυνος του Seven Film Gallery, Αλεξάνδρου Σβώλου και Φιλικής Εταιρείας]

Σας βοηθάει τελικά το Facebook στη δουλειά σας;

του ΄Αρη Δημοκίδη

πηγή: www.lifo.gr

Μου απαντούν: ο συγγραφέας-ειδικός στις λέξεις Νίκος Σαραντάκος, ο κομίστας Ηλίας Κυριαζής, ο συγγραφέας Αύγουστος Κορτώ, ο εκδότης Γιώργος Κορδομενίδης κ.ά.

"Κατά πόσο (και πώς) σας έχει βοηθήσει ο λογαριασμός που έχετε στο Facebook στη δουλειά σας;" ρώτησα μερικούς ανθρώπους που εκτιμώ και που κάνουν διαφορετικές δουλειές (ο ένας φτιάχνει κόμικς, ο άλλος γράφει βιβλία, η άλλη επικοινωνεί πολιτιστικές εκδηλώσεις, ο άλλος εκδίδει ένα λογοτεχνικό περιοδικό κι ο τελευταίος ξέρει όλα τα τρίβια της γλώσσας μας και έχει ένα απ' τα σημαντικότερα ελληνικά μπλογκ).        

Και να οι απαντήσεις:     

Αύγουστος Κορτώ (συγγραφέας, ιδιοκτήτης του fb auguste corteau)   



Είτε ως παρέα, όταν η μοναχικότητα της δουλειάς μου με κάνει να αισθάνομαι ότι μιλάω με τους τοίχους κι αποζητώ τη συντροφιά του εικονικού μου 'τοίχου', είτε ως πηγή ψυχαγωγίας και ομορφιάς (έχω γνωρίσει θαυμάσιους συνθέτες, εκπληκτικούς εικαστικούς, και ακριβούς φίλους μέσα απ' το καθημερινό μου χαζολόγημα στο Facebook),   είτε, πάνω απ' όλα, ως μέσο επαφής με τους αναγνώστες μου (ανεκτίμητη πηγή χαράς και ανατροφοδότησης), το μαγευτικό δημιούργημα του κυρίου Zuckerberg υπήρξε κι εξακολουθεί να είναι ευεργετικό τόσο για τη δουλειά μου ως συγγραφέα, όσο και για την καθημερινότητά μου.   
Εξ ου και ο εθισμός - διότι, ψέματα να μη λέμε, είμαι όντως εθισμένος στο Facebook. Κι όσο και να το κακολογούν ορισμένοι, εγώ του χρωστώ πολλά.         


Ηλίας Κυριαζής (κομίστας)   



Πολυ απλα και συγκεκριμενα, το FB ειναι το site που μου στελνει τον περισσοτερο κοσμο στο site μου  και στο μπλογκ μου. Απο το FB μου ερχονται τα περισσοτερα commissions για σχεδια. Και φυσικα χωρις τον κοσμο που το ειδε και το διεδωσε το στο FB ποτε δε θα ειχα μαζεψει τα απαραιτητα λεφτα για να τυπωσω το τελευταιο μου graphic novel, Elysium Online          




Νίκος Σαραντάκος (δημιουργός του Ε.Ξ.Α.Ι.Ρ.Ε.Τ.Ι.Κ.Ο.Υ. Οι Λέξεις Έχουν τη Δική τους Ιστορία)   



Τη δουλειά μου με τη στενή έννοια καθόλου, εκτός αν πούμε ότι η καλύτερη ενημέρωση, που συμβάλλει σ' αυτό το fb, είναι κάτι που βοηθάει. Κυρίως χρησιμοποιώ το fb για να ανακοινώνω τα άρθρα που ανεβάζω σχεδόν καθημερινά στο ιστολόγιό μου. Από την άποψη αυτή, η διαφήμιση μέσω fb έχει αυξήσει αισθητά την επισκεψιμότητα του ιστολογίου.         


Γιώργος Κορδομενίδης (εκδότης του λογοτεχνικού περιοδικού ΕΝΤΕΥΚΤΗΡΙΟ)     



Χρησιμοποιώ το Facebook ―από τον Δεκέμβριο του 2010― κατά 70% σε επαγγελματική βάση (για τη δημοσιοποίηση των δραστηριοτήτων του «Εντευκτηρίου» ― έκδοση του ομώνυμου περιοδικού και των εκδόσεών του, καθώς και των εκδηλώσεων που διοργανώνει στον χώρο του, το «Underground Εντευκτήριο») και κατά το υπόλοιπο για να τοποθετηθώ ως ενεργός πολίτης σε ζητήματα που με ενδιαφέρουν (ο τρόπος που ασκείται η πολιτική στη χώρα, ο δημόσιος λόγος που διατυπώνεται, η μισαλλοδοξία, η ξενοφοβία...). 

 Όσον αφορά το πρώτο σκέλος, δεν έχω καμιά αμφιβολία ότι το Facebook είναι σήμερα το πιο αποτελεσματικό μέσο για την επίτευξη του επιδιωκόμενου σκοπού, τόσο με το προσωπικό προφίλ που διατηρώ όσο και με τις σελίδες και την ομάδα του περιοδικού. Το συγκεκριμένο κοινωνικό δίκτυο (δεν χρησιμοποιώ άλλα δίκτυα) αποτελεί μια τεράστια διεθνή κοινότητα μέσα στην οποία έχω συναντηθεί με άτομα με τα οποία μοιραζόμαστε τα ίδια ενδιαφέροντα και, σε μεγάλο βαθμό, τις ίδιες απόψεις για το πώς είναι ή/και θέλουμε να είναι η ζωή μας και ο κόσμος μας.     
Κι αποτελεί ένα ελεύθερο και προσβάσιμο από οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη ώστε όποιος ενδιαφέρεται να μπορεί να επικοινωνήσει αμέσως με το περιοδικό, για να ζητήσει πληροφορίες που τυχόν χρειάζεται (για κάποιο παλιότερο αφιέρωμα ή δημοσίευμα, για τη διαδικασία υποβολής συνεργασιών ή εγγραφής συνδρομητών κτλ.), όπως και για να διατυπώσει τη γνώμη του ή τη διαφωνία του με κάποια επιλογή του περιοδικού.   
Δεν ξέρω κάποιον τρόπο ούτε κατέχω οποιοδήποτε εργαλείο ώστε να αποτιμήσω ποσοτικά τη συμβολή του Facebook σ' αυτή την αδιαμεσολάβητη και ταχύτατη, αμφίδρομη επικοινωνία. Ωστόσο, αισθάνομαι ότι χρωστώ πολλά στον νεαρό (κάποτε) Ζούκενμπεργκ που το επινόησε. Ελπίζω να μην έρθει κάποτε να ζητήσει τα... χρωστούμενα! 

Γεωργία Δώδου (υπεύθυνη επικοινωνίας των εκδηλώσεων του Sani Resort)   



O λογαριασμός μου στο facebook βοήθησε ως ένα σημείο τη δουλειά μου πιστεύω. Λειτουργεί επικουρικά. Το facebook ειναι μέρος ενός επικοινωνιακού συστήματος όπου -κατά τη δική μου ταπεινή γνώμη- ο κόσμος ενημερώνεται όπως έκαναν παλιά με τις εφημερίδες. Η διαφορά στο fb -αν ξεχωρίσεις και τις άχρηστες πληροφοίες οι οποίες είναι ουκ ολίγες- ειναι ότι οι ειδήσεις είναι σύντομες άρα ευπεπτες κ ο χρόνος που ξοδεύεις λιγότερος -βολικό γιατί όλοι μας τρέχουμε και επιθυμούμε να μαθαίνουμε ότι γίνεται γρήγορα κ αποτελεσματικά. Η μνήμη όμως της είδησης έχει ''χρονική διάρκεια'' και πρέπει να φρεσκάρεται είτε με επανάληψη του μνμ, είτε με άλλο μέσο. Με μια λέξη η απάντηση μου είναι ''ναι''. Βοηθάει.


21.8.13

Το Εντευκτήριο στο ραδιόφωνο του Monocle


Ο Γιώργος Κορδομενίδης συνομιλεί με τον Σάκη Ιωαννίδη, συνεργάτη της ραδιοφωνικής εκπομπής του Monocle, με αφορμή τα 100 τεύχη του Εντευκτηρίου και τη συμπλήρωση 25 ετών από το πρώτο τεύχος του. 



18.8.13

Στον Θωμά Κοροβίνη το Βραβείο Νίκου Θέμελη

του Γιάννη Μπασκόζου

πηγή: www.tovima.gr


Στον Θωμά Κοροβίνη απενεμήθη το Βραβείο Νίκου Θέμελη



Η θάλασσα ήταν το φυσικό  ντεκόρ, τα σκαλάκια της Θεοσκέπαστης Παναγιάς μεταμορφώθηκαν σε κερκίδες και το φεγγάρι στον ουρανό συμπλήρωνε τον φωτισμό  για μια εκδήλωση – παράσταση που έγινε στη Χώρα της Άνδρου το Σάββατο βράδυ στις 17 Αυγούστου.
Ήταν η εκδήλωση απονομής του Βραβείου Νίκου Θέμελη   και  των βραβείων του λογοτεχνικού και φωτογραφικού διαγωνισμού μεταξύ των μαθητών της Άνδρου που οργάνωσε ο Δήμος Άνδρου σε συνεργασία με το ηλεκτρονικό περιοδικό «Ο Αναγνώστης».
Ήταν η δεύτερη χρονιά που γινόταν αυτή η εκδήλωση, χρονιά που, όπως εκτιμούσαν οι ντόπιοι, θα έκρινε και τη συνέχεια της. Αγωνία υπήρχε και για την έκβαση των πυρκαγιών που μόλις πριν δύο μέρες είχαν κοπάσει και άναψαν και πάλι αργά το βράδυ στο άλλο μέρος του νησιού, μετά το πέρας της εκδήλωσης.
Η κριτική επιτροπή των Βραβείων του Αναγνώστη είχε προτείνει να βραβευτεί ο Θωμάς Κοροβίνης για το ιστορικό πεζογράφημά του «΄55» (εκδόσεις ΑΓΡΑ). Οι  ηθοποιοί  Μάνος Γιούργος και Γεωργία Δεληγιαννοπουλου παρουσίασαν με ευαισθησία ένα απόσπασμα από το έργο του Κοροβίνη ενώ η κριτικός λογοτεχνίας Κατερίνα Σχινά αιτιολόγησε την απόφαση της επιτροπής να βραβευθεί το «΄55».
Ο συγγραφέας πήρε με συγκίνηση το βραβείο του – ένας πίνακας ζωγραφικής του ντόπιου καλλιτέχνη Κώστα Γαρυφάλλου - από τα χέρια του σκηνοθέτη Παντελή Βούλγαρη και αναφέρθηκε στο πώς έγραψε αυτό το μυθιστόρημα, όντας δάσκαλος διορισμένος στην Κωνσταντινούπολη. Για την περίσταση είχε συνθέσει ένα τραγούδι που το ερμήνευσε  α καπέλα.
Βραβεία κι έπαινοι δόθηκαν στους μαθητές που έλαβαν μέρος στο διαγωνισμό. Πρώτευσαν τα κορίτσια και οι μαθητές του δημοτικού. Τα κείμενά τους άλλοτε σοβαρά κι άλλοτε σκωπτικά έδωσαν μια χαρούμενη διάθεση στην ατμόσφαιρα. Η εκδήλωση έκλεισε με συναυλία γεμάτη βαλς και ταγκό  όπου πρωταγωνιστούσε το ακορντεόν και το βιολί με προεξάρχουσα την Ευανθία Ρεμπούτσικα, ιδανικό τέλος για μια βραδιά με πάρα πολύ κόσμο που έμειναν μέχρι τέλος για να χειροκροτήσουν βραβευμένους και μουσικούς.

Σκέφτομαι τους γονείς


του Νίκου Ξυδάκη



Τελευταίο αντίο στον 19χρονο από συγγενείς και φίλους

Ο τραγικός θάνατος του 19χρονου στο τρόλεϊ πυροδότησε μια αντιπαράθεση, η οποία δείχνει πολλά πράγματα και αποκρύπτει άλλα τόσα. Η απώλεια μιας ζωής, πολύ περισσότερο ενός παιδιού και υπό τέτοιες συνθήκες, είναι ικανή να παγώσει το αίμα κάθε ανθρώπου, ιδίως κάθε ανθρώπου που έχει παιδιά. Το πρώτο που σκέφτηκα ήταν η μάνα και ο πατέρας, που έχασαν το παλικάρι τους για 1 ευρώ και 20 λεπτά. Αναλογίστηκα τη φρίκη και τον πόνο τους, και πάγωσα· ένιωσα τυχερός και ένοχος μαζί, που τα δικά μου παιδιά ζουν πλάι μου.

Αναλογίστηκα ότι ακόμη και υπό την επαχθέστερη πενία, η ζωή παραμένει το υπέρτατο αγαθό, μάλιστα συνυφασμένη με αξιοπρέπεια. Αυτή η αξιοπρέπεια αφαιρέθηκε πρώτα από το παλικάρι: γυμνώθηκε η ζωή του, κι ύστερα θόλωσε ο κόσμος όλος.

Αναλογίστηκα ταυτόχρονα αν ο ελεγκτής είχε παιδί, ας πούμε έναν έφηβο γιο, εσωστρεφή ή ατίθασο, στα δεκαεννιά, που βγαίνει για βόλτα χωρίς χαρτζιλίκι. Τι θα ’λεγε στον γιο του αν τον έπιανε να καπνίζει στο μπαλκόνι, ή να μπαίνει στο τρόλεϊ για δυο στάσεις χωρίς εισιτήριο; Πώς θα τον φρονημάτιζε για το πταίσμα; Θα τον χαστούκιζε ή θα τον απειλούσε; Στη δουλειά του θα έχει δει πολλά παράξενα, πτυχές ανθρώπινης αδυναμίας, ντροπής, ίσως πονηριάς, σίγουρα στιγμιαίες γυμνώσεις της ζωής. Θα ’λεγε λοιπόν, ηρέμησε τώρα, δεν είναι και προς θάνατον, πάμε στο σταθμαρχείο και θα τα ξεκαθαρίσουμε, το πολύ να πληρώσεις 40 ευρώ πρόστιμο. Προσπαθώ να μπω στη θέση του ελεγκτή.

Την κακιά ώρα ακολούθησε ένα κακό σχόλιο. Η γυμνή ζωή χαρακτηρίστηκε τζαμπατζίδικη. Δεν ήταν ατυχής διατύπωση· οι συγγραφείς ξέρουν τι γράφουν – ή δεν είναι συγγραφείς. Κι έτσι η ζωή των 19 χρόνων αφού γυμνώθηκε, χάθηκε μες στην επιτίμηση και την έριδα. Σκέφτομαι μόνο τους γονείς.


Συγγραφέων φάρες

του Πάνου Θεοδωρίδη (1999)

πηγή: Facebook (Πάνος Θεοδωρίδης)






Ο γεραρός, ρέκτης και θαλερός Μίμης Σουλιώτης ταξινόμησε προ εβδομάδων τις ομοταξίες των αναγνωστών. Συμβάλλοντας στον νέο αριστοτελικό αιώνα, προσφέρω ήδη νέα χωροταξία για το συμπαθές γένος των συγγραφέων. Κατ΄ουσίαν, παρέφρασα το δεύτερο βιβλίο Τύχωνος του Βριαρού(Tycho Brahe) περί παντοίων αστέρων (σήμερα θα το μεταφράζαμε οι αστέρες του Παντείου)

Γραφεύς ο κυνηγός
Έχει τυπώσει κάποτε κάποιο έργο που είχε απήχηση σε συγκεκριμένο αναγνωστικό κοινό. Έκτοτε, ο γραφεύς ο κυνηγός τρέχει πίσω από το κοινό του όπως ο γάτος πίσω από τη σαρδέλα και όπως ο τζέντζερης κυλά προς το καπάκι. Εάν ευτύχησε να περιγράψει τον έρωτα φαντάρου προς τοπική θεά, εξελίσσει το αντικείμενό του περιγράφοντας έρωτες διόπων, λοχαγών, σμηνάρχων, ταξιάρχων, έως στρατηγού πέντε αστέρων. Εάν έγραψε για τον πόνο Παλαιστινίας κόρης και επέτυχε, συνεχίζει με αναξιοπαθούσες κόρες από το Κόσσοβο, το Κουρδιστάν, την Μπόρα-Μπόρα και το Ταγκεστάν. Αργότερα γίνεται ο επίσημος αντιπρόσωπος του είδους που έχει περιγράψει. Θεωρείται ειδήμων και πάνσοφος. Εάν κάποτε έγραψε τον στίχο «Σπάρτη,κυρά του παραδείσου», θα γίνει οπωσδήποτε επίτιμος δημότης στη Λακωνία και ίσως καλλιτεχνικός διευθυντής του σχετικού νομαρχιακού φαστιβάλ.

Χρονογράφος ο υπομείων
Αυτός περιγράφει το αυτονόητο και το τετριμμένο. Η δράση της Φατμέ στο Γενή Τζαμί είναι κυρίαρχο θέμα των βιβλίων του. Το πρώτο του τσιγάρο, ο πρώτος φίλος, η πρώτη νύχτα στη Σαμοθράκη, το πρώτο φιλί και άλλα, απολύτως ακαταμάχητα και ενδιαφέροντα ζητήματα, αποτελούν αντικείμενο προσεκτικής περιγραφής και λεπτολογίας. Αν, για παράδειγμα, βγάλει ένα βιβλίο για το πρώτο του τσιγάρο, είναι ικανός, εάν θυμηθεί αργότερα τη μάρκα, να γράψει καπάκι άλλο ένα. Ο κόσμος τον αγοράζει διότι πιστεύει όλα όσα εμφανίζονται στην τηλεόραση, όσα γράφονται σε βιβλία κι όσα ακούγονται στις συναυλίες, επομένως αισθάνεται ότι και το δικό του πρώτο τσιγάρο είναι μια πολύ σημαντική υπόθεση. Υπομείονες υπάρχουν τουλάχιστον 6.000 μόνον στην Ελλάδα, και έχει επιχειρηθεί, από αξιόλογους επιφυλλιδογράφους λογοτεχνίας, να χωριστούν σε υπομείονες καριέρας (που ασχολούνται με μικρά προσωπικά πράγματα), σε υπομείονες κοσμικού χάους (όπου μιλούν για σύμπαν, μαύρες τρύπες και κουαζάρ με την ελαφρότητα οικολόγου), και στους λοιπούς υπομείονες που δεν ασχολούνται με τίποτε.

Το βραβεύσιμον γένος
Εδώ ανήκει ο συγγραφέας που ζητά κρατική ή ιδιωτική βράβευση. Αναφέρεται στις πηγές και ως σχίζας ή διαδρομιστής. Εμφανίζει στους ομοτέχνους μια χλιαρή, ηθικότατη εικόνα απομονωμένου ανθρώπου που τον κυνηγάνε τα κυκλώματα και δεν έχει αφήσει βουλευτή, περιφερειάρχη, κομματόσκυλο ή φίλο με επιρροές που να μην του έχει υποδείξει πόσο σπουδαία διάνοια διαθέτει όποιος τον προτείνει για κάποιο βραβείο. Ενώ στην αρχή της σταδιοδρομίας του δυσφορεί για οποιονδήποτε έπαινο τρίτης ή τετάρτης διαλογής, με το πέρασμα του χρόνου είναι ικανοποιημένος και με μια τιμητική διάκριση (έγγραφη πάντως) από την θεία του που κάποτε διάβασε τον Αγαπητικό της βοσκοπούλας. Στο βραβεύσιμον γένος ανήκουν ένας Σαλονικιός, ένας Αθηναίος και ένας Κρητικός ποιητής. Τον καιρό που νόμιζαν ότι κινώ νήματα, με είχαν ταράξει γνωστοί και άγνωστοι να μεσολαβήσω σε κρατούντες και ακρατείς για να λάβουν τα όνειρα εκδίκηση.

Λύκος ο παραθυριστής
Αυτός νομίζει ότι έχει απόψεις, και μάλιστα ότι μπορεί να τις υποστηρίξει. Τον εμφανίζουν στα παράθυρα των τηλεοράσεων και μιλάει για τον ρόλο του συγγραφέα, για την ανάγκη να είμαστε ανεκτικοί και φιλάνθρωποι, για τις δικαστικές διώξεις ανθρώπων του πνεύματος και για τις διακοπές του σε ασύλητα και παρθένα νησιά. Το θέμα είναι ότι ακομη κι όταν κάθεται σε καφενείο ή στο σπίτι του, και μιλάει στη γάτα του, νομίζει ότι γίνεται ευρύτερα αποδεκτός, γι’ αυτό και θα τον ξεχωρίσετε επειδή κυκλοφορεί με μία κενή κορνίζα μπροστά στο κεφάλι του, ώστε να τον θυμηθείτε που βγήκε στο γιαλί.

Παρθενοπίπας
Τα αρχαία λεξικά ερμηνεύουν το όνομα «παρθενοπίπας» ως «ο τας παρθένους τηρών ή επιτηρών». Ο δικός μας συγγραφέας χρησιμοποιεί το έργο του για να μη υπάρξουν πλέον παρθένες κόρες στην αγορά, ή έστω να συμβάλει ώστε να μειωθεί το ποσοστό τους σε μονοψήφια νούμερα. Κοντολογής, πλασάρει τα βιβλία του για να τον έρωτεύονται, να τον αγαπούν, να κοιμούνται μαζί του, να τον θαυμάζουν ως εραστή, να του φέρονται ως εραστή. Όταν δίνει διάλεξη ή καταβροχθίζει ένα καλαμαράκι, το λάγνο βλέμμα του είναι στραμμένο προς μία συγκεκριμένη κυρία. Διαδίδει ότι ο συγγραφέας είναι καταδικασμένος να έχει ασύστατη και τρελή συμπεριφορά, επομένως, όταν βάζει χέρι σε ανύποπτη γυναίκα, περιμένει το αμήχανο χαμόγελό της κι όχι σφαλιάρα ή τσαντιά όπως ο χύδην όχλος. Φοράει παντελόνι τρία νούμερα μικρότερο και μπλούζα πέντε νούμερα μεγαλύτερη, για να πληρωθεί το ρηθέν της πιάτσας ότι οι άνδρες με τρίγωνα σώματα έχουν πέραση. Συνήθως τελειώνει την καριέρα του ως θύμα κάποιας αμαθούς καπάτσας νοικοκυράς, οπότε και αρχίζει να συνθέτει φιλοσοφικά δοκίμια για να γλιτώνει την κρεβατομουρμούρα. Στην Ελλάδα υπάρχουν ίσως και 30 παρθενοπίπες.

Η πολύφερνος τριβάς
Αυτή είναι μία και μοναδική, αν και η επιτυχία της θα προκαλέσει τη δημιουργία δέκα τουλάχιστων κλώνων της κάθε χρόνο. Έγραψε ένα καημένο βιβλίο, που δεν χρειάζεται να το διαβάσεις για να καταλάβεις τι λέει, γι’ αυτό και οι νεοέλληνες φρόντισαν να το προμηθευτούν όλοι. Πάντα έχουν επιτυχία τα βιβλία που τα λένε όλα στον τίτλο τους («Μηδέ ο Μάρξ, μηδέ οΧριστός», λ.χ.). Βασίστηκε στην αναδίφηση ενός εξαιρετικά σπανίου γεγονότος, όπως η απιστία (ως γνωστόν, πρόκειται για αμάρτημα εν ανεπαρκεία!) και, επειδή μπερδεύεται με ταεπικοινωνιακά, φρόντισε να το παίξει αθυρόστομη και περιφρονητική ως προς τη συντεχνία. Είναι πολύφερνος διότι τα συγγραφικά της δικαιώματα ισοδυναμούν με τα κέρδη αξονικού τομογράφου ή υψικαμίνου. Κατέστη τριβάς, διότι εδήλωσε ότι «αυτή πλένεται», σε άκρα αντίθεση με τους ρυπαρούς, όζοντες και σμερδαλέους συναδέλφους της. Αλλά καθώς εκείνος ο παλαιός συγγραφέας που κρίνοντας έναν νεότερο τού σύστησε «επειδή τα ψάρια κάνουν καλό στο μυαλό, να φας δύο φάλαινες μετρίου μεγέθους», παρομοίως η πλήρης καθαριότητα της κυράς αυτής (που θα οδηγήσει, τρίβε τρίβε στην εξαΰλωσή της) πρέπει να περάσει από δώδεκα κοντέινερς πράσινο σαπούνι ή από πισίνα γεμάτη πάλμολιβ.

Σχετλιόθριξ
Προχωρημένης συνήθως ηλικίας (υπάρχουν και νεότατοι), γκρινιάζει για την παρακμή των γενεών και των ιδεών, πόσο ωραία ήτανε προ δύο γενεών και τι τέλειο ήθος διέθετε η χώρα και ο πατέρας του. Όχι πιά. Οι έμποροι της τέχνης και του λόγου έχουν επικρατήσει ως νεομογγολική καβαλαρία. Το πρόβλημά του περιορίζεται στο ότι δεν τον διαβάζουν πιά, νομίζουν ότι διευθύνει ασφαλιστική εταιρεία, οι νεότεροι τον χαιρετούν με ένα «γειά σου μπάρμπα», αυτόν, που γοήτευσε ηγερίες και καμάκωσε υπερβόρειες. Οφείλει το όνομά του στη θρηνωδία, κατ’ αντιστοιχία με αυτούς που βλογάνε τα γένεια τους. Όχι, αυτός τα κλαίει. Ομολογώ ότι ανίχνευσα μόνον 24 συγγραφείς σ’ αυτήν την κατηγορία, που αγλαΐζεται από 2.333 τραγουδιστές, 2.445 ηθοποιούς και 62.220 συνθέτες, μουσικοσυνθέτες και λοιπούς άκρως απαραίτητους στο έθνος.

Ο Υπνόσοφος
Χρήσιμος,τεκμηριωμένος, ακριβής, πλήν βαρετός. Η μοίρα που τον μοίρανε ευχήθηκε να μη λέει «άρες μάρες», αλλά για «βαρεμάρες» δεν ανέφερε λέξη. Ακμάζει σε επίμονες περιοδικές στήλες, γηράσκει με τους ίδιους αναγνώστες, στους οποίους περιλαμβάνεται η αφρόκρεμα όλων των στατικών επαγγελμάτων. Καμαρώνει στα βραδινά νυχτέρια ότι έχει να βγει μήνες από το διαμέρισμά του, χρόνια από την πόλη του και ποτέ από τη χώρα. Είναι ικανός να περιγράφει κυβερνητικές φρεναπάτες, άφιξη διαστημοπλοίου στον Καταχά και τον έρωτα μιας βασίλισσας με τον χρηματιστή της, και παρ’ όλα αυτά να δημιουργεί ακατάσχετο χασμουρητό. Στην Ελλάδα έχουμε 14 μόνον υπνοσόφους. Το είδος ακμάζει στη Γαλλία και όπου βλέπουν βόρειο σέλας.

17.8.13

Για τον Γιώργο Κορδομενίδη και τα 100 τεύχη του «Εντευκτηρίου» του

του Αντώνη Μποσκοΐτη

πηγή: http://www.lifo.gr

Magnify Image

Underground σε όλα του! 



Η δική μου Θεσσαλονίκη τα τελευταία χρόνια είναι απολύτως ταυτισμένη με πρόσωπα, μέρη και θεσμούς: με το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ κάθε Μάρτη, με τον δημοσιογράφο Γιάννη Γκροσδάνη, την τραγουδίστρια Βούλα Σαββίδη, τον ποιητή Ντίνο Χριστιανόπουλο, τον πρώην εκδότη Γιώργο Τσιτιρίδη, τη Λίνα και τον Κώστα, φίλοι όλοι αγαπημένοι, αλλά και με ένα υπόγειο μαύρο ― κάτι μεταξύ Άνοιξης της Πράγας και παλιού Θεάτρου Τέχνης – επί της οδού Δεσπεραί.  

Εκεί κάτω, αν υποτεθεί πως μία ολόκληρη πόλη ασθμαίνει, οι άνθρωποι, οι λιγοστοί έστω που το επισκέπτονται, ανασαίνουν πραγματικά.  

Μου αρέσει που ο Γιώργος Κορδομενίδης έβαλε τη λέξη ''Underground'' μπροστά από το ''Εντευκτήριο'' του. Ισχύει! Και γιατί όντως πρόκειται για Υπόγειο, όπως είπα πριν, underground δηλαδή αγγλιστί, και γιατί η ύπαρξη αυτού του χώρου φλερτάρει με τον αμερικανικό όρο του ''Underground'', του εξαιρέσιμου και του ''αλλιώτικου''.

Underground πρωτίστως είναι ο ίδιος ο Κορδομενίδης που θυμίζει εξ όψεως πρώην τραπεζικό υπάλληλο – μα ήταν τραπεζικός υπάλληλος! – και πωλητή ιδανικών στιγμών. Αν τον ντύσεις με ρεπούμπλικα και καμπαρντίνα, όλα μαύρα, δεν θα απέχει πολύ από διανοούμενο της γενιάς των beatniks.

Underground είναι επίσης οι νέοι ποιητές και οι συγγραφείς που του εμπιστεύονται τα υπό έκδοσιν έργα τους. Σε μία εποχή που προβάλλονται περισσότερο οι εκδοτικοί οίκοι και λιγότερο τα βιβλία, όπως παλαιότερα αξία έπαιρνε ο γκαλερίστας και όχι ο ζωγράφος, οι εκδόσεις του ''Εντευκτηρίου'' μοιάζουν με σπάνια είδη πεταλούδας που αποδήμησαν από τη Μαδαγασκάρη στη Θεσσαλονίκη και άνοιξαν τα πολύχρωμα πλατιά φτερά τους.

Underground, τέλος, είναι και οι ψηφιακοί του δίσκοι, στους οποίους ο Χριστιανόπουλος διαβάζει χριστιανορθόδοξα εγκώμια και ο Τάκης Βαρβιτσιώτης, που χάσαμε πρόπερσι, τον ''Επιτάφιο'' του.  

Το περιοδικό που ο Κορδομενίδης εκδίδει εδώ και 26 χρόνια συνεχίζει την παράδοση της ''Διαγωνίου'' του Ντίνου Χριστιανόπουλου (βλέπε προηγούμενο post) και της βραχύβιας ''Κριτικής'' του Μανώλη Αναγνωστάκη. Ένα από τα πιο σοβαρά έντυπα του ποιητικού – λογοτεχνικού χώρου σε χαρτί ποιότητας – απ' αυτά που μοιραία κιτρινίζει όμορφα ο χρόνος – και σε μεγάλες διαστάσεις, έτσι, για να χωράει στο εξώφυλλο κάθε φορά η πληθώρα των ονομάτων που γράφουν μέσα.



Πριν λίγο καιρό, με το που μπήκαμε στο καλοκαίρι τούτο, το ''Εντευκτήριο'' γιόρτασε πανηγυρικά την κυκλοφορία του υπ' αριθμ. 100 τεύχους του.  

Καθόλου δεν με αιφνιδίασε το γεγονός πως η αφρόκρεμα των Ελλήνων διανοουμένων έσπευσε να αγκαλιάσει το ''γεγονός'' με ένα κείμενο έκαστος, εφόσον τόσα χρόνια αν τους είχε δοθεί ένα βήμα έκφρασης στη συμπρωτεύουσα, στο ''Εντευκτήριο'' οφειλόταν αναμφισβήτητα. Ανάμεσα τους, η Κική Δημουλά, ο καλός μου φίλος σκηνοθέτης - ποιητής Λευτέρης Ξανθόπουλος, ο επίσης αμετανόητα μικρομηκάς σκηνοθέτης, μεταφραστής και συγγραφέας Αχιλλέας Κυριακίδης, ο Θεόδωρος Γρηγοριάδης από τη Δράμα, ο Θανάσης Ν. Νιάρχος, ο Θωμάς Κοροβίνης, ο Γιώργος Σκαμπαρδώνης και πολλοί – πολλοί άλλοι.



Θα θυμάμαι για χρόνια την εκδήλωση για τη Φλέρυ Νταντωνάκη που στήσαμε μέσα στο ''Underground Εντευκτήριο'' τον περασμένο Ιανουάριο ο Γιώργος Χρονάς κι εγώ με τη συμβολή του Κοροβίνη.   ''Έλα να κάνουμε μια βραδιά για τη Φλέρυ με συμβολικό εισιτήριο για να βγει το πετρέλαιο του χειμώνα'' μού 'χε ζητήσει με περισσή ειλικρίνεια ο Κορδομενίδης. Σκέψου! Ένα στέκι που θά'πρεπε να επιχορηγείται στάνταρ αν τα εκάστοτε ΥΠΠΟ ενδιαφέρονταν για τον Πολιτισμό πραγματικά, κινδύνευε με κλείσιμο για να μην ξεπαγιάσουν οι Εραστές του Λόγου και της Ποίησης. Αυτοί είμαστε, γι' αυτό και ο μοναδικός πολιτισμός που μας αξίζει είναι αυτός της ειδησεογραφίας επί του ποδός μέσω θλιβερών ιντερνετικών σερφαρισμάτων και εξίσου θλιβερών ιδιωτικών καναλιών.



''Θα έρθεις να μας πεις μερικά τραγούδια;'' είχα ζητήσει τότε από τον Θεσσαλονικιό ερμηνευτή Παντελή Θεοχαρίδη. ''Το συζητάς;'' μου απάντησε ''ένα Εντευκτήριο έχουμε κι εμείς εδώ πέρα ώστε να λέμε ότι κάτι γίνεται''...  

Με τον Κορδομενίδη συμφωνήσαμε, άλλωστε, να γίνει ακόμη μία εκδήλωση στο ''Underground Εντευκτήριο'' για την Κατερίνα Γώγου αυτή τη φορά, από τον επερχόμενο Οκτώβριο.  

Για την ώρα, κρατώ στα χέρια μου το συλλεκτικό εκατοστό τεύχος του ιστορικού πλέον εντύπου του, αρπάζομαι απ' τις πολύτιμες λέξεις των ανθρώπων, ψηλώνει ο νους μου, χαίρομαι και ελπίζω για την κατάσταση των πραγμάτων και του εύχομαι να είμαστε πάλι όλοι ''εδώ'' και να εορτάσουμε τα άλλα εκατό τεύχη του!



Στον φίλο μας που χάσαμε

του Αύγουστου Κορτώ

πηγή: http://www.protagon.gr




Καθώς οι επιθέσεις, ορισμένες δολοφονικές, εναντίον ομοφυλοφίλων στη Ρωσία τείνουν να λάβουν διαστάσεις μάστιγας που φέρνει στον νου την γκετοποίηση – και σταδιακή εξολόθρευση – των Εβραίων από το Τρίτο Ράιχ, εγώ κάθε πρωί ξυπνώ χωρίς ανάσα.
Και δεν υπερβάλλω διόλου: κάθε φορά που διαβάζω για ακόμα ένα περιστατικό κακοποίησης, όπως αυτή που υπέστη πρόσφατα νεαρός Ουζμπέκος στα χέρια Ρώσων νεοναζί που τον βασάνισαν μέχρι θανάτου με αδιανόητα βασανιστήρια, νιώθω στην κυριολεξία να μου κόβεται η ανάσα, ενώ το ίδιο το γεγονός, όσο κι αν το τεκμηριώνουν φωτογραφίες και μαρτυρίες, δεν χωρά στο μυαλό μου.
Ωστόσο καταπώς φαίνεται χωρά περίφημα στο μυαλό των βασανιστών, που πρέπει να δαγκώσεις την καρδιά σου για να τους πεις ανθρώπους, υπενθυμίζοντας στον εαυτό σου, κόντρα στον αποτροπιασμό και την αγανάκτηση που σου τρώνε τα σωθικά, ότι τέρατα δεν υπάρχουν. Μόνον ο φασισμός ορίζει ανθρώπους (διαφορετικούς ως προς την εθνικότητα, τη σεξουαλικότητα, τη θρησκεία κ.ο.κ) ως τέρατα, για να ’χει ελαφρυντικό όταν τους δολοφονεί. Δυστυχώς, οι κτηνωδίες που πλέον διαπράττονται καθημερινά στη Ρωσία, οι τερατώδεις αυτές ενέργειες, είναι καθ’ όλα ανθρώπινες, κι απλώς πηγάζουν απ’ τον αβυσσώδη Τάρταρο της ανθρώπινης αθλιότητας.
Τι μπορεί να οδηγήσει έναν άνθρωπο λοιπόν, σε πράξεις τόσο φριχτές που να υπερβαίνουν τα μέτρα του ανθρώπινου, και να εμπνέουν αισθήματα αυτοδικίας και στις πιο πράες ψυχές;
Τον φόβο δεν ξέρω για πόσο ακόμα μπορώ να τον δέχομαι ως ερμηνεία, καθώς οι βασανιστές – είτε όργανα της ρωσικής αστυνομίας είτε μεμονωμένες ομάδες αποκτηνωμένων θερμοκέφαλων – δρουν πλέον όχι μόνον υπό την ανοχή αλλά και με τις ευλογίες του καθεστώτος, οπότε το ερμηνευτικό μοντέλο «χτυπάω τον ομοφυλόφιλο επειδή απειλεί τη σεξουαλικότητά μου» δεν στέκει, αν μη τι άλλο διότι, κρίνοντας τουλάχιστον απ’ τις φωτογραφίες που οι εν λόγω νεοναζί τράβηξαν ενόσω κακοποιούσαν το νεαρό τους θύμα, οι δράστες μοιάζουν μάλλον περήφανοι παρά φοβισμένοι.
Διαβάζοντας στον Guardian ότι οι πολέμιοι των γκέι ακτιβιστών και υπεύθυνοι ανάλογων επιθέσεων ταυτίζουν την ομοφυλοφιλία με την παιδεραστία, κι ότι μάλιστα ως μέρος του εξευτελισμού που υφίστανται τα θύματά τους είναι οι διά βίας αποσπώμενες ομολογίες όπου παραδέχονται πως είναι διεστραμμένοι παιδόφιλοι, και άρα άξιοι της μοίρας τους, αναρωτιέμαι: Πρόκειται άραγε για μια θεαματική οπισθοδρόμηση στην απαρχαιωμένη και τυραννική ηθική του παρελθόντος, όταν η ομοφυλοφιλία εδιώκετο ποινικά, και ταυτιζόταν με συμπεριφορές επιζήμιες για το κοινωνικό σύνολο; Κατάλοιπο αυτής της ηθικολογίας υπάρχει και στη γαλλική γλώσσα, όπου η βρισιά pédé (πούστης) προέρχεται από το pédéraste (παιδεραστής), ωστόσο ποτέ δεν φανταζόμουν ότι εν έτει 2013 θα υπήρχαν άνθρωποι που θα χρησιμοποιούσαν την ετυμολογία αυτή κυριολεκτικά, ως επιχείρημα για την αιτιολόγηση απάνθρωπων εγκλημάτων κατά αθώων συνανθρώπων τους.
Ας μην ξεχνάμε βεβαίως ότι, μιας και το ψάρι βρομάει πάντα απ’ το κεφάλι, πίσω απ’ όλο αυτό το αίσχος βρίσκεται – και μάλιστα σε ρόλο εμπνευστή του δολοφονικού μίσους κατά των ομοφυλόφιλων, ακτιβιστών ή μη – ο ηγεμονίσκος Πούτιν, ο οποίος, είτε εμφορούμενος από προσωπικά αισθήματα απέχθειας για τους γκέι (που μου είναι παγερά αδιάφορα – δεν είμαι ο ψυχίατρός του, κι ούτε προτίθεμαι να αναζητήσω τη ρίζα των πιθανών συμπλεγμάτων του), είτε λόγω της μέθης στην οποία παραδέρνει από τότε που η Ρωσία αναρριχήθηκε εκ νέου σε θέση παγκόσμιας οικονομικής υπερδύναμης, είτε, τέλος, επειδή, σύμφωνα με το ρητό, η απόλυτη εξουσία οδηγεί σε απόλυτη διαφθορά, όχι μόνον δεν καταδικάζει τα περιστατικά βίας, αλλά με τους φετφάδες μίσους που εκδίδει κάθε τρεις και λίγο, (ποινικοποιώντας δράσεις της γκέι κοινότητας και παλινδρομώντας σ’ έναν επιθετικό πουριτανισμό που ρέπει προς την ποινικοποίηση ακόμα και της ίδιας της ομοφυλοφιλικής επαφής), θυμίζει επικίνδυνα σοβιετικούς ηγέτες άλλων, σκοτεινών εποχών, και τα πογκρόμ που οργάνωναν κάθε φορά που έβρισκαν τον επόμενο αποδιοπομπαίο τράγο (και «εχθρό του καθεστώτος») στο πρόσωπο μιας μειονότητας την οποία, εν συνεχεία, εξουδετέρωναν συστηματικά.
Όμως όσο κι αν ο Πούτιν ονειρεύεται την παντοδυναμία της εποχής εκείνης, όταν ο κόσμος πίσω απ’ το Σιδηρούν Παραπέτασμα ζούσε πλήρως περιχαρακωμένος, έχοντας άγνοια των εγκλημάτων που συντελούνταν μες στην ίδια του τη χώρα, κάτι τέτοιο είναι αδύνατον στις μέρες μας. Χάρη στα σύγχρονα τεχνολογικά μέσα και την ελευθερία διακίνησης πληροφοριών που παρέχουν (ελευθερία που δεν περιστέλλεται παρά με επιβολή καθεστώτος βορειοκορεατικού τύπου – πράγμα εξίσου ανέφικτο, τη στιγμή που ο ρωσικός καπιταλισμός και όσοι καρπώνονται τα οφέλη του οφείλουν να συμμορφώνονται με τους νόμους της ελεύθερης αγοράς), ένα tweet αρκεί ώστε η είδηση της όποιας θηριωδίας να διαρρεύσει μέσα σε δευτερόλεπτα απ’ άκρη σ’ άκρη του πλανήτη, συσπειρώνοντας τις φωνές διαμαρτυρίας και τις δυνάμεις αντίστασης.
Κι όσο κι αν εξαιτίας της υπέρμετρης χρήσης της η φράση αυτή έχει χάσει κάτι από την αρχική της ισχύ, στην περίπτωση αυτή είναι η μόνη ταιριαστή: η τρομοκρατία δεν θα περάσει.
Ο Πούτιν κι ο κάθε επίδοξος δικτάτορας θα μας βρει μπροστά του. Το μποϊκοτάζ των χειμερινών Ολυμπιακών μπορεί να γίνει μια καλή αφετηρία στην περιθωριοποίηση της Ρωσίας από άτομα αλλά και κράτη που εφεξής θα αρνούνται την οιανδήποτε συναλλαγή και συνεργασία μ’ ένα κράτος που ανέχεται την εξολόθρευση συνανθρώπων μας, αφήνοντάς την ατιμώρητη. Κι αν η κάθε μεμονωμένη τέτοια ενέργεια μοιάζει με σταγόνα μπρος στον ωκεανό, ας θυμόμαστε ότι κι ο ωκεανός από σταγόνες συντίθεται.
Κι ακόμα να θυμόμαστε τον νεαρό Ουζμπέκο που μαρτύρησε στα χέρια των βασανιστών του, κι ότι ο πόνος του είναι και δικός μας πόνος, η φρίκη του τέλους του φρίκη που μας στοιχειώνει όλους. Στο πρόσωπό του δεν χάσαμε έναν άγνωστο, αλλά έναν φίλο.
Και ο καλύτερος τρόπος να τιμήσουμε τη μνήμη του είναι να μη χάσουμε ποτέ το θάρρος μας, και την πίστη μας στη δύναμη του ανθρώπου που, ακόμα κι ως θύμα ταπεινωμένο στον χείριστο βαθμό, μπορεί να υψώσει το ανάστημά του ενώπιον του θύτη του, κατατροπώνοντάς τον με τον ίδιο του τον θάνατο, και με την αντίσταση που πυροδοτεί.