Ένα βιβλίο στη βιβλιοθήκη του Διονύση Μαρίνου

Ρέιμοντ Κάρβερ: Διηγήματα. Μετάφραση: Γιάννης Τζώρτζης, Μεταίχμιο 2015


Το 2004, λίγο πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες, βρέθηκα στη Νέα Υόρκη για επαγγελματικό ταξίδι. Το ξενοδοχείο όπου έμενα, ένα ξεπεσμένο θεριό κοντά στην 5η λεωφόρο, ήταν κλασικό εκτροφείο τυχοκυνηγών. Κάθε πρωί, με άνοστο καφέ, ξεραμένες ομελέτες και μπέικον κάρβουνο, έβλεπα να διαβαίνουν από μπροστά μου άνδρες με κολλαριστά πουκάμισα και φαρδιά σακάκια. Κρατούσαν φακέλους δερμάτινους, τσάντες επαγγελματικές, σακίδια φορτωμένα. Στη μια άκρη της αίθουσας, εκεί που καθόμουν για το πρωινό, δύο τραπέζια παραπέρα, έβλεπα επί τρεις ημέρες έναν μοναχικό άνδρα να πίνει σκέτο καφέ και να διαβάζει μανιωδώς ένα ισχνό βιβλίο. Ήταν ψηλός, βαρύς και καμπουριαστός. Τίποτα το ηρωικό δεν είχε η αύρα του. Την τέταρτη ημέρα πέρασα από μπροστά του και είδα ότι διάβαζε Ρέιμοντ Κάρβερ• τους Αρχάριους. Μόλις τον είχα μάθει κι εγώ από κάποιες πρώτες μεταφράσεις της Απόπειρας. Το πήρα πάνω μου και τον ρώτησα αν του άρεσε. Άφησε κάτω το βιβλίο, έγειρε στο πλάι και, στραβώνοντας το στόμα, μού είπε: «Δύσκολος, φίλε, δύσκολος». Του είπα ότι έγραφε απλά και μου απάντησε «δύσκολος γιατί μιλάει για τη ζωή μου». Την επόμενη ημέρα έφυγε. Θα πήγαινε μεσοδυτικά. Ήταν πλασιέ· πουλούσε βιταμίνες σε γυμναστήρια. 

Διαβάζοντας τώρα τη συγκεντρωτική συλλογή των διηγημάτων του Κάρβερ καταλαβαίνω τι μου έλεγε. Ο Κάρβερ είναι απλός, δεν κομπάζει με τις λέξεις, δεν ανεβαίνει στο ρινγκ να ρίξει χοντρές μπουνιές. Γι’ αυτό και ο Κάρβερ είναι δύσκολος. Από χαμηλή σκοπιά γράφει ό,τι βλέπει. Το μάτι του δεν πηγαίνει μακριά, μένει στα μικρά πράγματα της ζωής. Αν υπάρχει κι αυτή. Όπου υπάρχει κι αυτή. 

Ο πλασιέ μού άφησε την κάρτα του. Έχουν περάσει δέκα και κάτι χρόνια και δεν έχουμε ανταλλάξει ούτε μια λέξη. Θέλω να φαντάζομαι πως ακόμη διαβάζει κάτι λίγο από Κάρβερ. Όταν τον πιάνουν οι κλειστές του και οι πωλήσεις δεν πάνε καλά και το ουίσκι στέκεται στον φάρυγγά του. Εγώ αυτό κάνω. Κι ας μην πουλάω βιταμίνες.