Τζόναθαν Φράνζεν: Nέο μυθιστόρημα, υψηλές προσδοκίες

του Νίκου Βατόπουλου

πηγή: http://www.kathimerini.gr

Σε ένα πρόσφατο άρθρο του στους New York Times (31.08.15), ο Στίβεν Κινγκ σχολιάζει τη μεγάλη παραγωγή τίτλων από ορισμένους συγγραφείς. Ο ίδιος έχει εκδώσει 55 μυθιστορήματα «γιατί δεν μπορούσε να κάνει αλλιώς». Θα ανατιναζόταν ο εγκέφαλός του από τη μεγάλη πίεση... Και ο Φράνζεν; Τον αναφέρει με επαίνους ως καλό παράδειγμα συγγραφέα που εκδίδει όταν έχει κάτι πλήρες και ολοκληρωμένο. Τον συγκρίνει δε, σε ποιότητα, με την ακόμη πιο ολιγογράφο Ντόνα Ταρτ. Και ο Φράνζεν και η Ταρτ γράφουν, ωστόσο, ογκώδη μυθιστορήματα, με μεγάλες φιλοδοξίες και διεθνές κοινό. Δεν ξέρω αν ο Φράνζεν έχει διαβάσει Ταρτ και η Ταρτ, Φράνζεν. Πάντως, ο Φράνζεν μετά το 2011, όταν αποφάσισε να αλλάξει βαθμίδα στη λογοτεχνική ελίτ, παραδίδει σχεδόν ένα βιβλίο τον χρόνο.

Το νέο μυθιστόρημα του 56χρονου, πλέον, Τζόναθαν Φράνζεν, με τίτλο «Purity» κυκλοφόρησε στα αγγλικά προχθές. Πριν εκδοθεί καν, είχε πυροδοτήσει και πάλι άρθρα για το «μεγάλο αμερικανικό μυθιστόρημα», και οι προπωλήσεις στο amazon ήταν, φυσικά, ψηλά. Ο Φράνζεν, για λόγους σύνθετους και όχι πάντα φωτεινούς, έχει φίλους και εχθρούς. Οι συχνά υπερβολικές αναφορές του Τύπου που τον συνδέουν με την αναγέννηση του αμερικανικού μυθιστορήματος και τον παρουσιάζουν ως ανανεωτή της μεγάλης παράδοσης του 19ου αιώνα ακούγονται συχνά κούφιες και έχουν ενίοτε αρνητικές επιδράσεις. Ωστόσο, η αλήθεια είναι ότι ο Φράνζεν χτίζει κόσμους περίπλοκα αρχιτεκτονημένους με τη ναρκισσιστική φιλοδοξία να αφηγηθεί εσωτερικά δράματα σε αχανές όσο και πυκνό σκηνικό σύγχρονης ιστορικής τοιχογραφίας. Στο «Purity», η ηρωίδα λέγεται Πιπ (όπως ο ήρωας του Ντίκενς στις «Μεγάλες Προσδοκίες») και είναι στο επίκεντρο μιας πολυεπίπεδης οικογενειακής σάγκας που απλώνεται από τις ΗΠΑ και τη Βολιβία ώς την Ανατολική Γερμανία πριν από την πτώση του Τείχους. Ο Φράνζεν είναι από τους λίγους σύγχρονους συγγραφείς που θεωρούνται πρώτης ποιότητας και κινούνται στην αγορά με όρους μαζικής λογοτεχνίας.

Νέοι τίτλοι
Ο νέος Φράνζεν ανοίγει, στην ουσία, τη λογοτεχνική σεζόν μαζί με πολλούς ακόμη νέους τίτλων μεγάλων ονομάτων. Νέο μυθιστόρημα αναμένεται τον Νοέμβριο από τον Τζον Ιρβινγκ («Avenue of Mysteries»), ενώ το νέο βιβλίο της Μάργκαρετ Ατγουντ θα κυκλοφορήσει στα τέλη του μήνα («The Heart Goes Last»). Ο Aντονι Χόροβιτς (που γράφει νέες ιστορίες με τον Σέρλοκ Χολμς) μόλις έβγαλε έναν νέο Τζέιμς Μποντ («Trigger Mortis»), χρησιμοποιώντας ανεκμετάλλευτο υλικό που είχε αφήσει ο Ιαν Φλέμινγκ. Ο Γουίλιαμ Μπόιντ έχει αυτόν τον μήνα ένα νέο μυθιστόρημα με τίτλο «Sweet Caress», με ηρωίδα τη φωτογράφο Armory Clay και τις περιπλανήσεις της από τα τέλη των 20s ώς τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στις 10 Σεπτεμβρίου κυκλοφορεί και το νέο μυθιστόρημα του Σεμπάστιαν Φοκς «Where My Heart Used to Beat».