Ο Θανάσης Μαρκόπουλος για την ποιίηση του Μιχάλη Γκανά (στο τεύχος 105 του Εντευκτηρίου που κυκλοφορεί)

Ο Μιχάλης Γκανάς, από το 1978, που πρωτοεμφανίστηκε με τον Ακάθιστο δείπνο και με ήδη ώριμα ποιήματα μέχρι τώρα έχουν περάσει 36 χρόνια και άλλες έξι συλλογές, που τον ανέδειξαν σε εμβληματική φωνή της γενιάς του, της πολυσυζητημένης Γενιάς του ’70 και σε έναν από τους πιο σημαντικούς, αναγνωρίσιμους (με την έννοια ότι διαβάζοντας ή ακούγοντας ένα ποίημά του αναγνωρίζεις πως είναι δικό σου) και πολυδιαβασμένους αλλά και πολυτραγουδημένους σημερινούς ποιητές μας.

Στο τεύχος του Εντευκτηρίου που κυκλοφορεί (Νο 105), ο Θανάσης Μαρκόπουλος, σε ένα ωραίο μελέτημά του, επισκοπεί την πολύχρονη διαδρομή του Γκανά στην ποίησή μας, με αφορμή την κυκλοφορία του συγκεντρωτικού τόμου Μιχάλης Γκανάς. Ποιήματα 1978-2012 (Εκδόσεις Μελάνι). Και γράφει εκεί, μεταξύ άλλων:

Ο έρωτας [στην ποίηση του Γκανά] είναι κατεξοχήν ευδαιμονικός. Δεν είναι ο παραπονιάρης μίζερος έρωτας, οι κοπετοί και τα δάκρυα. Είναι φως κι αλάτι, γαλάζιος ουρανός, ελπίδα κι απαντοχή στον δύσκολο καιρό. Βέβαια, η καθημερινότητα φθείρει τον έρωτα κι αποδυναμώνει τα αισθήματα, μα η κερδισμένη από την πείρα σοφία παρηγορεί, ενώ η προτίμηση από όλες τις σκλαβιές δίνεται στη σκλαβιά της αγάπης. Είναι ακόμα ο έρωτας το υπέρτατο πάθος που οδηγεί στο έγκλημα και εγκλείει τον φονιά ισόβια στο σώμα του (Παραλογή). Είναι τέλος ο έρωτας θυσία και υποταγή, απόσβεση του προσώπου και διαρκές μαρτύριο.

Η μεγάλη δεξαμενή ωστόσο από την οποία αντλεί τα θέματά του ο Γκανάς είναι οι μνήμες της παιδικής ηλικίας και της μικρής πατρίδας. Το σκηνικό, που εντός του αναπτύσσεται στις περιπτώσεις αυτές η μυθολογία του ποιητή, είναι ορεινό, ηπειρώτικο: βουνά και ποτάμια, ομίχλες, βροχές και χιόνια, βελάσματα κι αγρίμια, πουλιά αναρίθμητα, ιδίως κοτσύφια. Και εντός του τοπίου συμβάντα ποικίλα, σημαντικά κι ασήμαντα, άνθρωποι δικοί και ξένοι, χαρές κι αγωνίες, όλα βαθιά χαραγμένα στην παιδική ευαισθησία. [...]
Ο Μιχάλης Γκανάς εκφράζει την εποχή του πειστικότερα, κατά τη γνώμη μου, από κάθε άλλον ποιητή της γενιάς του. Κι αυτό το επιτυγχάνει τόσο με τη τεχνική όσο και με τη θεματολογία του, η οποία σπάει τον κορσέ της ιδιώτευσης κι αγγίζει ευρύτερες ευαισθησίες. Με λόγο διαυγή και ευθύβολο, άμεσο, λυρικό ή αφηγηματικό, έρρυθμο και μοντέρνο σε κάθε περίπτωση, μιλάει για τον εαυτό του και τους άλλους, κυρίως εκείνους που είτε έχουν ρίζες και δεν τις έχουν χάσει ακόμα είτε τις έχουν χάσει και τις αναζητούν. Το ευτυχές συνταίριασμα θεμάτων και τρόπων είναι, νομίζω, ο λόγος που εξηγεί την αναγνωστική του απήχηση και τον αναδεικνύει σε μια από τις πιο διακριτές και διακεκριμένες φωνές του καιρού μας. 

[η φωτογραφία του Μιχάλη Γκανά είναι της Βίκυς Γεωργοπούλου]