Θα αναφερθώ σε ένα βιβλίο που διάβασα στις
αρχές του καλοκαιριού. Το προτιμώ γιατί, «Οι Μαινάδες του Χίτλερ» (W. Lower) που «βασανίζω» εδώ
και ένα μήνα, αν και ενδιαφέρον ανάγνωσμα, είναι σκοτεινό.
Το άλλο όμως, ήταν ένα βιβλίο αναπάντεχο και
αξίζει το προνόμιο της –έστω και συνοπτικής, σχεδόν ασφυκτικής- αναφοράς. Ίσως
δεν είναι από τα σημαντικότερα της βιβλιοθήκης μου αλλά ήταν απροσδόκητα
ελκυστικό. Αποδείχθηκε, δε, το κατάλληλο βιβλίο στην κατάλληλη εποχή. Στην
εποχή της μελαγχολίας των capital
controls και της
δυσθυμίας των εσχατολογικών θεωριών.
«Ταξίδια με τον Τσάρλυ –
Αναζητώντας την Αμερική» του John Steinbeck. Για την ακρίβεια, ενός … διαφορετικού Steinbeck. Αυτό είναι το
βιβλίο.
Με την εξομολογητική του δήλωση πως από μικρός λαχταρούσε να βρίσκεται «διαρκώς αλλού» και ότι η επιθυμία
της περιπλάνησης δεν υποχώρησε καθώς ωρίμαζε ―αντιθέτως εξελίχθηκε «σε αρρώστια
ανίατη»―, ο 58άρης Steinbeck μου έκλεισε συνωμοτικά το μάτι.
Ως πάσχουσα από την ίδια ανίατη εμμονή, να
ακολουθώ «τον δρόμο που οδηγεί μακριά από το εδώ ― όποιο κι αν είναι
κάθε φορά το εδώ», καβάλησα τον … Ροσινάντε του πλάνητα συγγραφέα, και, συντροφιά με το σκύλο του τον Τσάρλυ, που
συγκινητικά μου θύμισε τον δικό μου, τον ακολούθησα σε μια τρυφερή, διεισδυτική
και θελκτική αναζήτηση της Αμερικής του ’60. Τα βρήκαμε οι δυο μας. Ταίριαξαν
τα χνώτα μας.
Το παρμπρίζ του μετασκευασμένου ημιφορτηγού του Steinbeck ήταν το παρατηρητήριό του. Καλυμμένο από το λευκό φίλτρο της πάχνης του πρωινού,
περιορισμένο στα ημικύκλια που διέγραφαν οι υαλοκαθαριστήρες στη βροχή,
εκτυφλωτικό από τον ήλιο που έκαιγε ή ως «πλώρη που τη χτυπούσε κατά κύματα η
θύελλα».
Τριάντα χρόνια αργότερα, δικό μου παρατηρητήριο
έγιναν τα θολά τζάμια των Greyhounds. Μέσα από αυτά, στριμωγμένη στη θέση μου πλάι σε άγνωστους και συνήθως
παρακμιακούς συνεπιβάτες, σε μοναχικά και πολύωρα ταξίδια, αναζητούσα και εγώ
την Αμερική της δικής μου εποχής.
Η «παρατήρηση»
είναι η λέξη κλειδί στο βιβλίο. Το ξεκαθαρίζει άλλωστε εξαρχής ο Steinbeck ― αυτός ήταν ο
σκοπός του ταξιδιού του. Κι αυτό είναι που με ενθουσίασε γιατί, ασίγαστα
περίεργη κι εγώ, αφήνω πάντα τη σπίθα της παρατήρησης να πυρπολεί τη σκέψη μου
και να δίνει ψυχή στα δικά μου ταξίδια. Να με οδηγεί να ανακαλύψω «τις μικρές
διαγνωστικές αλήθειες που συνιστούν τα θεμέλια της ευρύτερης αλήθειας.»
Χάρη στον Steinbeck, δεν ευχαριστήθηκα επειδή απλώς διάβασα για ένα ταξίδι. Ταξίδεψα εγώ, κι αυτή ήταν η ευχαρίστησή
μου.
Γι' αυτό και η επιλογή.
info
John Steinbeck
Taξίδια με τον Τσάρλυ
Αναζητώντας την Αμερική
Μετάφραση: Σώτη Τριανταφύλλου
Αθήνα, Νεφέλη 2012, 357 σελ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου