16.4.13

Η Λογοτεχνική Σκηνή υποδέχεται τον Πρόδρομο Χ. Μάρκογλου

Στο πλαίσιο των προφεστιβαλικών εκδηλώσεων της Λογοτεχνικής Σκηνής 2013, του λογοτεχνικού φεστιβάλ που οργανώνεται στο πλαίσιο του «Παρά θίν' αλός» του Δήμου Καλαμαριάς, πραγματοποιείται την Τετάρτη 17 Απριλίου, ώρα 8 μ.μ., στο Θέατρο της Οδού Χηλής (Καλαμαριά) η εκδήλωση


Ο Πρόδρομος Χ. Μάρκογλου αυτοβιογραφείται 
και διαβάζει ποιήματα και πεζά του

Ο Μάρκογλου γεννήθηκε το 1935 στην Καβάλα, από γονείς πρόσφυγες της Καππαδοκίας και του Πόντου. Το 1944 έχασε, από γερμανική χειροβομβίδα, το αριστερό του χέρι. Σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών της Αθήνας. Εργάστηκε στον ιδιωτικό τομέα. Από το 1971 ζει στη Θεσσαλονίκη.

Εμφανίστηκε στα γράμματα το 1962, με την ποιητική συλλογή Έγκλειστοι, που μαζί με τις επόμενες έξι συλλογές του περιλαμβάνεται στον συγκεντρωτικό τόμο Έσχατη υπόσχεση (1996). Ακολούθησε, το 2002, η συλλογή Ονείρων κοινοκτημοσύνη.

Ως πεζογράφος, δημοσίευσε το 1980 τη νουβέλα Ο χώρος της Ιωάννας και ο χρόνος του Ιωάννη. Ακολούθησαν άλλα τέσσερα βιβλία με πεζά (διηγήματα, νουβέλα, μυθιστόρημα).
Το 2009 κυκλοφόρησε το “μικτό” βιβλίο του Κείμενα μικράς πνοής, όπου συνυπάρχουν ποιητικές μινιατούρες των 3-7 στίχων με σύντομα πεζά, γεμάτα ψυχική ένταση και ποιητική φόρτιση. Αυτό το “δίκοπο” βιβλίο επιβεβαιώνει την ικανότητα του Μάρκογλου να εκφράζεται με ευστοχία χρησιμοποιώντας τα εργαλεία άλλοτε της ποίησης και άλλοτε της πεζογραφίας.

Με την οξύτατη κοινωνική του ματιά, ζώντας σε μια πόλη με έντονες ταξικές αντιθέσεις, ο Μάρκογλου υπήρξε ο πιο επικριτικός, ο «πιο κοινωνικά οργισμένος» ποιητής της γενιάς του, χωρίς να εξορίζει τα ατομικά του βιώματα ή τις υπαρξιακές του ανησυχίες.
Στο πρώτο του ποιητικό βιβλίο μιλάει για τα οράματα αλλά και τις διαψεύσεις στην αποπνικτική επαρχία, στο επόμενο (Χωροστάθμιση, 1965) η πόλη υποκαθιστά την προσωπική μυθολογία, από Τα κύματα και οι φωνές (1971) και μετά,  ο κοινωνικός και πολιτικός προσανατολισμός της ποίησής του μπολιάζεται με στοιχεία λυρικά και ο λόγος του με τόνους δραματικούς και ελεγειακούς, καθώς γίνεται σταδιακά αποδεκτό ότι τα υψηλά ανθρωπιστικά οράματα θα παραμείνουν ανέφικτα. Η γλώσσα του είναι πάντα απλή, το καθημερινό λεξιλόγιο των ποιημάτων του κρύβει καλά τον κόπο που χρειάστηκε για την κατάκτησή του, η έκφρασή του με τον καιρό αποβάλλει τα τυχόν βαρίδια.

Και στην πεζογραφία του (με την εξαίρεση του «μεταβατικού» Ο χώρος της Ιωάννας...) βρίσκουμε τα ίδια βασικά χαρακτηριστικά της ποίησής του: τον οξύ κοινωνικό προβληματισμό, την υπαρξιακή αγωνία, τη διακριτική αξιοποίηση ατομικών βιωμάτων, τον λιτό λόγο. Οι ήρωες των αφηγήσεών του βγαίνουν κυρίως από τις συμπληγάδες της ναζιστικής κατοχής και του εμφυλίου, κατάστικτοι από τραύματα αλλά αποφασισμένοι να διεκδικήσουν μια ζωή πιο ανθρώπινη και μια πιο δίκαιη κοινωνία· άσχετο αν το «σύστημα» κάνει το όραμα ολοένα και πιο μακρινό και τους αφήνει με μια γεύση στάχτης στο στόμα. Από τα αρτιότερα πεζογραφικά του βιβλία είναι η νουβέλα Σπαράγματα (1997, κρατικό βραβείο διηγήματος 1998), με την οποία ο συγγραφέας επιστρέφει στην Καβάλα της δεκαετίας του ’60 (όπως και με το μυθιστόρημά του Καταδολίευση, 2006), όταν αλλάζει ο προσανατολισμός των καπνοβιομηχανιών ως προς τις ποικιλίες και εισάγονται νέες τεχνολογίες στην επεξεργασία του καπνού.  

Η συνειδητή αποχή του Μάρκογλου από κάθε συναλλαγή στο “χρηματιστήριο συγγραφικών αξιών” του κόστισε την ευρύτατη αναγνώριση του έργου του, όπως δικαιούται.

Δεν υπάρχουν σχόλια: