του Φοίβου Μπότση
πηγή: http://www.protagon.gr
Θυμάμαι πως αυτό που
μου έκανε τη μεγαλύτερη εντύπωση όταν πρωτοπερπάτησα στο κέντρο της
πόλης του Λουξεμβούργου, το 2013, ήταν η καμπάνια του δήμου που «έτρεχε»
τότε. Το μότο της, ένα λογοπαίγνιο με τις λέξεις «πόλη» και
«πλουραλισμός» δέσποζε παντού - σε λεωφορεία, σταντ, προσόψεις κτιρίων:
«Multiplicity».
Αν συνειδητοποίησα ένα πράγμα στα δύο χρόνια που είμαι στο Λουξεμβούργο, είναι ότι η διαφορετικότητα εδώ δεν είναι απλά ένα σλόγκαν, αλλά χειροπιαστή πραγματικότητα. Ζήτημα σχεδόν υπαρξιακό για μια μικρή χώρα της οποίας κινητήρια δύναμη είναι οι frontaliers (εργαζόμενοι που κατοικούν σε γειτονικές χώρες, ιδίως τη Γαλλία, το Βέλγιο και τη Γερμανία) και της οποίας η πρωτεύουσα κατοικείται σε ποσοστό 67% από ξένους, η αποδοχή του διαφορετικού αποτελεί στο Λουξεμβούργο αναγκαίο όρο συμβίωσης και ευημερίας.
Εννοώ τη διαφορετικότητα υπό κάθε πιθανή έκφανσή της και, πάντως, σίγουρα όχι ως «παρέκκλιση από τον κανόνα», αλλά ως το δικαίωμα του καθενός να είναι ο εαυτός του (εθνικά, γλωσσικά, φυλετικά, θρησκευτικά, σεξουαλικά, κτλ.) χωρίς να φοβάται τίποτα και κανέναν. Δεν ξέρω αν παλιότερα η διαφορετικότητα αντιμετωπίστηκε ως «αναγκαίο κακό» με το οποίο η τοπική κοινωνία χρειάστηκε να μάθει να ζει. Ξέρω όμως πως σήμερα αποτελεί δεδομένο που και η Πολιτεία λαμβάνει υπόψη της για να σχεδιάσει και να υλοποιήσει δημόσιες πολιτικές, και η κοινωνία αντιμετωπίζει ως αναπόσπαστο στοιχείο της ταυτότητάς της.
Σκέφτομαι την περσινή κεντρική προεκλογική ομιλία του Γιούνκερ, ενός πολιτικού που κυβέρνησε τη χώρα επί 18 χρόνια. Στο επίκεντρό της ήταν η αξία της διαφορετικότητας. Ο Ξαβιέ Μπετέλ, που τον διαδέχτηκε στην πρωθυπουργία, και ο οποίος είναι ανοιχτά ομοφυλόφιλος και δεσμευμένος με τον σύντροφό του, πρωταγωνιστεί στη φετινή καμπάνια για την «Ημέρα για τη Διαφορετικότητα» (Diversity Day), που γιορτάζεται (ναι, γιορτάζεται!) στις 12 Μαΐου.
Η λουξεμβουργιανή κοινωνία δεν είναι, φυσικά, κοινωνία αγγέλων. Προφανώς υπάρχουν κι εδώ φαινόμενα bullying (το οποίο πάντα εκλαμβάνει τη διαφορετικότητα ως αδυναμία). Μιλάω απλώς για την κυρίαρχη δημόσια ρητορική και το κυρίαρχο κοινωνικό ρεύμα.
Aυτές τις μέρες γράφτηκε στην Ελλάδα ο τραγικός επίλογος της εξαφάνισης του Βαγγέλη Γιακουμάκη. Δεν θέλω να θίξω το ποινικό σκέλος της υπόθεσης, γιατί αυτό βρίσκεται σε εξέλιξη. Θέλω να σταθώ μόνο στο γεγονός ότι, σύμφωνα με αυτά που έχουν ήδη δει το φως της δημοσιότητας, το παιδί αυτό κακοποιήθηκε βάναυσα από συμφοιτητές του, έζησε μια κόλαση, απλά και μόνο γιατί ήταν «διαφορετικό» (ό,τι είχε δηλαδή συμβεί μερικά χρόνια πριν και με τον μικρό Άλεξ στη Βέροια).
Με την ανακοίνωση της εφιαλτικής είδησης του θανάτου του Γιακουμάκη, άρχισε ο θρήνος στα κοινωνικά δίκτυα. Η ίδια κοινωνία που ουδέποτε ενθαρρύνει τη διαφορετικότητα, σπανίως την αποδέχεται και ακόμα σπανιότερα την προστατεύει, που πάντα κάνει τα στραβά μάτια όταν συμβαίνει το κακό, έσπευσε να πενθήσει «πάνδημα» έναν αδικοχαμένο νέο άνθρωπο.
Θα βρει, άραγε, ποτέ το θάρρος να συνειδητοποιήσει ότι εκείνοι που περιθωριοποίησαν το παιδί, εκείνοι που το έσπρωξαν στο κενό, είναι σάρκα εκ της σαρκός της; Ότι δεν αποτελούν παρθενογένεση αλλά προϊόντα ενός πολιτισμικού περιβάλλοντος που τους εκπαίδευσε να απαξιώνουν ό,τι δεν κατανοούν, να χλευάζουν ό,τι δεν τους μοιάζει, να συνθλίβουν ό,τι δεν γουστάρουν; Που δεν τους έμαθε ότι η διαφορετικότητα είναι, τελικά, απλά και μόνο, το αυτονόητο δικαίωμα κάθε ανθρώπου να υπάρχει με τον τρόπο που εκείνος επιλέγει;
Αν όχι, τότε τα δάκρυά της είναι κροκοδείλια. Σε δέκα μέρες που το θέμα θα έχει φύγει από την επικαιρότητα, θα ξεχαστεί. Κι ο θάνατος του Βαγγέλη θα έχει αποτελέσει ένα ακόμα επεισόδιο μιας θλιβερής ιστορίας χωρίς ορατό τέλος.
* O Φοίβος Μπότσης σπούδασε Νομική στην Αθήνα. Μετά από μεταπτυχιακές σπουδές, δικηγορία και θητεία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, από το 2013 εργάζεται στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Λουξεμβούργο.
Αν συνειδητοποίησα ένα πράγμα στα δύο χρόνια που είμαι στο Λουξεμβούργο, είναι ότι η διαφορετικότητα εδώ δεν είναι απλά ένα σλόγκαν, αλλά χειροπιαστή πραγματικότητα. Ζήτημα σχεδόν υπαρξιακό για μια μικρή χώρα της οποίας κινητήρια δύναμη είναι οι frontaliers (εργαζόμενοι που κατοικούν σε γειτονικές χώρες, ιδίως τη Γαλλία, το Βέλγιο και τη Γερμανία) και της οποίας η πρωτεύουσα κατοικείται σε ποσοστό 67% από ξένους, η αποδοχή του διαφορετικού αποτελεί στο Λουξεμβούργο αναγκαίο όρο συμβίωσης και ευημερίας.
Εννοώ τη διαφορετικότητα υπό κάθε πιθανή έκφανσή της και, πάντως, σίγουρα όχι ως «παρέκκλιση από τον κανόνα», αλλά ως το δικαίωμα του καθενός να είναι ο εαυτός του (εθνικά, γλωσσικά, φυλετικά, θρησκευτικά, σεξουαλικά, κτλ.) χωρίς να φοβάται τίποτα και κανέναν. Δεν ξέρω αν παλιότερα η διαφορετικότητα αντιμετωπίστηκε ως «αναγκαίο κακό» με το οποίο η τοπική κοινωνία χρειάστηκε να μάθει να ζει. Ξέρω όμως πως σήμερα αποτελεί δεδομένο που και η Πολιτεία λαμβάνει υπόψη της για να σχεδιάσει και να υλοποιήσει δημόσιες πολιτικές, και η κοινωνία αντιμετωπίζει ως αναπόσπαστο στοιχείο της ταυτότητάς της.
Σκέφτομαι την περσινή κεντρική προεκλογική ομιλία του Γιούνκερ, ενός πολιτικού που κυβέρνησε τη χώρα επί 18 χρόνια. Στο επίκεντρό της ήταν η αξία της διαφορετικότητας. Ο Ξαβιέ Μπετέλ, που τον διαδέχτηκε στην πρωθυπουργία, και ο οποίος είναι ανοιχτά ομοφυλόφιλος και δεσμευμένος με τον σύντροφό του, πρωταγωνιστεί στη φετινή καμπάνια για την «Ημέρα για τη Διαφορετικότητα» (Diversity Day), που γιορτάζεται (ναι, γιορτάζεται!) στις 12 Μαΐου.
Η λουξεμβουργιανή κοινωνία δεν είναι, φυσικά, κοινωνία αγγέλων. Προφανώς υπάρχουν κι εδώ φαινόμενα bullying (το οποίο πάντα εκλαμβάνει τη διαφορετικότητα ως αδυναμία). Μιλάω απλώς για την κυρίαρχη δημόσια ρητορική και το κυρίαρχο κοινωνικό ρεύμα.
Aυτές τις μέρες γράφτηκε στην Ελλάδα ο τραγικός επίλογος της εξαφάνισης του Βαγγέλη Γιακουμάκη. Δεν θέλω να θίξω το ποινικό σκέλος της υπόθεσης, γιατί αυτό βρίσκεται σε εξέλιξη. Θέλω να σταθώ μόνο στο γεγονός ότι, σύμφωνα με αυτά που έχουν ήδη δει το φως της δημοσιότητας, το παιδί αυτό κακοποιήθηκε βάναυσα από συμφοιτητές του, έζησε μια κόλαση, απλά και μόνο γιατί ήταν «διαφορετικό» (ό,τι είχε δηλαδή συμβεί μερικά χρόνια πριν και με τον μικρό Άλεξ στη Βέροια).
Με την ανακοίνωση της εφιαλτικής είδησης του θανάτου του Γιακουμάκη, άρχισε ο θρήνος στα κοινωνικά δίκτυα. Η ίδια κοινωνία που ουδέποτε ενθαρρύνει τη διαφορετικότητα, σπανίως την αποδέχεται και ακόμα σπανιότερα την προστατεύει, που πάντα κάνει τα στραβά μάτια όταν συμβαίνει το κακό, έσπευσε να πενθήσει «πάνδημα» έναν αδικοχαμένο νέο άνθρωπο.
Θα βρει, άραγε, ποτέ το θάρρος να συνειδητοποιήσει ότι εκείνοι που περιθωριοποίησαν το παιδί, εκείνοι που το έσπρωξαν στο κενό, είναι σάρκα εκ της σαρκός της; Ότι δεν αποτελούν παρθενογένεση αλλά προϊόντα ενός πολιτισμικού περιβάλλοντος που τους εκπαίδευσε να απαξιώνουν ό,τι δεν κατανοούν, να χλευάζουν ό,τι δεν τους μοιάζει, να συνθλίβουν ό,τι δεν γουστάρουν; Που δεν τους έμαθε ότι η διαφορετικότητα είναι, τελικά, απλά και μόνο, το αυτονόητο δικαίωμα κάθε ανθρώπου να υπάρχει με τον τρόπο που εκείνος επιλέγει;
Αν όχι, τότε τα δάκρυά της είναι κροκοδείλια. Σε δέκα μέρες που το θέμα θα έχει φύγει από την επικαιρότητα, θα ξεχαστεί. Κι ο θάνατος του Βαγγέλη θα έχει αποτελέσει ένα ακόμα επεισόδιο μιας θλιβερής ιστορίας χωρίς ορατό τέλος.
* O Φοίβος Μπότσης σπούδασε Νομική στην Αθήνα. Μετά από μεταπτυχιακές σπουδές, δικηγορία και θητεία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, από το 2013 εργάζεται στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Λουξεμβούργο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου