Εγκλεισμός σημαίνει «ενημέρωση λογισμικού»

γράφει ο Άκης Σακισλόγλου

Αγαπημένο μου ημερολόγιο. Έχω πολλά να σου πω, επιγραμματικά όμως, γιατί οι άνθρωποι, όσον χρόνο κι αν έχουν αποκτήσει τον τελευταίο καιρό, έχουν ξεμάθει να διαβάζουν μεγάλα κείμενα. 

Ολο αυτό το προηγούμενο διάστημα άκουγα για τον κορονοϊό και δεν περνούσε καν από το μυαλό μου ότι τόσο σύντομα θα κλεινόμασταν στα σπίτια, θα παρέλυε η χώρα και η οικονομία της, θα "σταματούσε" ολόκληρος ο πλανήτης ταυτόχρονα και εκκωφαντικά.

Για μένα η προηγούμενή μου ζωή "σταμάτησε" Παρασκευή και 13 το βράδυ, όταν έμαθα πως κλείνουν τα καφέ και τα μπαρ λόγω της πανδημίας. Ηταν λίγο σοκαριστικό, γιατί τα τελευταία 10 χρόνια η ενασχόλησή μου στο «Σάρωθρον» περιλαμβάνει 60 ώρες εργασίας την εβδομάδα με όλους τους πιθανούς τρόπους, από το σπίτι, το μαγαζί, το τηλέφωνο, το μηχανάκι. Ολη μου η σκέψη ξεκινά και καταλήγει στο «Σάρωθρον» κάθε μέρα, 365 μέρες τον χρόνο, παράλληλα με τα δημοσιογραφικά. Συνειδητοποίησα ότι δεν θα μπορούσα να κάνω τίποτα. Θα ήταν γελοίο και ανεύθυνο να σκεφτώ πως θα μπορούσα να κάνω κάτι. Διευθέτησα σε λίγες ώρες όλες τις εκκρεμότητες και κλείστηκα στο σπίτι. 

Καθώς οι μέρες περνούσαν, το πρώτο που σκέφτηκα ήταν κάποιοι κοντινοί μου άνθρωποι που πιθανόν είχαν ανάγκη. Οικονομική, ψυχολογική, ιατρική, μετακίνησης... Μίλησα μαζί τους, άφησα μια πόρτα ανοιχτή αν κάτι χρειαστούν αλλά στο τέλος τέλος είπα μέσα μου πως «αν δεν είναι ζήτημα υγείας, τότε δεν μπορεί παρά να λύνεται, εύκολα ή δύσκολα». Με καθησύχασε κάπως αυτό. Μαλάκωσε τις ενοχές μου. Ίσως και να είναι μια άμυνα εσωτερική μου, αλλά είχε αποτέλεσμα. 

Τώρα πια έχω συνηθίσει στον εγκλεισμό. Το μυαλό έμαθε να λειτουργεί "αλλιώς". Δεν νιώθω την αγωνία πως «κάτι ακόμα έχω να κάνω αλλά το ξέχασα». Δεν νιώθω ενοχές αν ξεχάστηκα λίγο παραπάνω στο πρωινό μου, στον καφέ, στο βιβλίο που διαβάζω. Δεν νιώθω πως κάποιο χέρι με σπρώχνει να φύγω από το σπίτι για να κάνω «τις δουλειές μου», για να «διεκπεραιώσω ανειλημμένες υποχρεώσεις».

Το πόσο ανακουφιστικό είναι αυτό δεν το φαντάζεσαι. Χρόνια είχα να κάνω τόσο αμέριμνο ύπνο. Για να καταλάβεις, το ρολόι μου για το τρέξιμο με ενημερώνει πως κοιμάμαι κατά μέσο όρο 9 ώρες την ημέρα ενώ χθες κοιμήθηκα συνολικά 12, εκ των οποίων τις 5 ώρες "βαθύ ύπνο". Τελευταία φορά πρέπει να κοιμήθηκα τόσο όταν σαράντισα, το 1975!

Στο σπίτι, όμως, δεν κοιμάμαι απλώς, ούτε μόνον ξεκουράζομαι. Εβαλα σε τάξη τα cd και τα βινύλιά μου, διαδικασία που μου ξύπνησε αναμνήσεις απίστευτες και συναισθήματα που νόμιζα ότι είχα ξεχάσει. Τακτοποίησα τη βιβλιοθήκη μου, βρήκα σημειώσεις που αγνοούσα, σκέφτηκα και αποφάσισα πού θα χαρίσω τη μισή μου βιβλιοθήκη, τοποθέτησα στο κομοδίνο μου ακόμα 30 βιβλία και τα έβαλα δίπλα σε άλλα τόσα που χάσκουν αδιάβαστα.

Ολες αυτές τις μέρες χάρηκα με την ψυχή μου όλη την οικογένεια. Τα τρία μας παιδιά είναι μέρα-νύχτα μαζί μας. Σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Με την 16χρονη Καλλιόπη διαλέγουμε μουσικές και υπομένει να ακούει τις ιστορίες μου. Με τον 14χρονο Στράτο έχω δει τις τέσσερις εκδοχές του «Φονικού όπλου», τρώγοντας φουντούνια και γκοφρέτες (ταυτόχρονα). Του έχω κάνει τόσες αγκαλιές όσες ποτέ στη ζωή μου. Γελάμε με τα ίδια αστεία, κάνουμε σαν συμμαθητές που κάθονται στο ίδιο θρανίο. Έχουμε και μία μικρούλα στο σπίτι. Το στερνοπούλι μας. Με τη Φανή διαβάζουμε Χάρι Πότερ για να κοιμηθεί. Νομίζω πως έχω μεγαλύτερη αγωνία από αυτήν για την εξέλιξη του βιβλίου. Με διορθώνει όταν λέω λάθος κάποια ονόματα. Με χαϊδεύει στο μάγουλο και με λέει «γέρακο». Είναι μια παρηγοριά η Φανή μου. Μια ψευδαίσθηση πως έχουμε ακόμη μικρά παιδιά, πως δεν μεγαλώσαμε τόσο πολύ. 

Χθες είχα μια ιδέα με μεγάλο ρίσκο. Βρήκα μια ψηφιακή κάμερα και τη σύνδεσα στην τηλεόραση. Καθίσαμε και είδαμε την πρωτοχρονιά του 2004, την γέννηση της Καλλιόπης και την παραμονή της στη θερμοκοιτίδα, γενέθλια, διακοπές, γιορτές... «Μπαμπά, τώρα είσαι πιο ωραίος» μου είπαν και τα τρία, και ήταν ίσως το πιο γλυκό κομπλιμέντο που άκουσα από αυτά τα παλιόπαιδα, μαζί με το «γεράκο» της Φανής, που ξέρω πως δεν το εννοεί.

Ολες αυτές τις μέρες η λέξη «συντροφικότητα» πήρε μιαν άλλη διάσταση στη σχέση μου με την Αλίκη. Εκείνο το «μην πας μια μέρα στη δουλειά», της Λίνας Νικολακοπούλου, το εφαρμόσαμε επί επτά (μέχρι σήμερα). Είναι ωραίο να μπορείς να μείνεις στο σπίτι σου. Να σε "χωράει". Δεν είναι εύκολο να συνυπάρχεις, να μοιράζεσαι, να χωράς με άλλους ανθρώπους. Για έναν ανεξήγητο λόγο, ήταν πολύ εύκολο να συμβεί σε μας. Κοιταχτήκαμε, μιλήσαμε, σκεφτήκαμε, προβληματιστήκαμε, και απάλυνε μέσα μας μια βαθιά ανησυχία πως ίσως όλο το προηγούμενο διάστημα τρέχαμε σαν τρελοί γιατί δεν μπορούσαμε να αναμετρηθούμε με τη συμβίωσή μας. Μπορεί να ισχύει και αυτό, αλλά τώρα καταλάβαμε ότι είναι κάτι που ξεπερνιέται. Πως η συμβίωση δεν είναι αβάσταχτη· αντίθετα, μπορεί και να είναι θεραπευτική.

Διάβασα ήδη δύο βιβλία και μάλιστα, επιτέλους, με τον τρόπο που ήθελα πάντα: Στην πολυθρόνα, με ένα φωτιστικό αναμμένο και το κινητό δίπλα μου για να μπορώ να γκουγκλάρω όποια απορία μού γεννούν οι σελίδες του αγαπημένου μου Μ. Καραγάτση. 

Στιγμή δεν ένιωσα πως βαρέθηκα, αγαπημένο μου ημερολόγιο. Δεν παρακάλεσα να περάσει η ώρα. Δεν δυσανασχέτησα, δεν ένιωσα ανία. Αντιθέτως, αναρωτιέμαι αν θα προλάβω να κάνω όσα συνολικά έχω σχεδιάσει. Να πηγαίνω για τρέξιμο εδώ στο χωριό πιο εντατικά, να δω τις ταινίες που έχω σημειώσει, να σχεδιάσω όσα θέλω να κάνω στο «Σάρωθρον» και στον «Μήνυμα» μετά την κρίση του κορονοϊού. 

Εύχομαι όλο αυτό το «αναγκαστικό σταμάτημα» να αφήσει ένα θετικό αποτύπωμα. Χθες διάβασα μία μελέτη επιστημόνων στην Κίνα που εκτίμησε ότι η καραντίνα στην περιοχή είχε ως αποτέλεσμα να μειωθούν τόσο πολύ οι ατμοσφαιρικοί ρύποι, ώστε μέσα στα επόμενα δύο χρόνια θα έχουν γλυτώσει τον θάνατο περισσότεροι Κινέζοι από όσους πέθαναν από τον ιό. 

Μακάρι όλο αυτό που εικάζουν οι Κινέζοι να έχει τη δική του αναγωγή σε όσα κάνουμε οι άνθρωποι, από το σπίτι του ο καθένας μέχρι συνολικά όλον τον πλανήτη. Γιατί το σίγουρο είναι ότι απώλειες θα έχουμε. Ανθρωποι θα πεθάνουν, δουλειές θα χαθούν, σχέδια θα ανατραπούν, τραπεζικοί λογαριασμοί θα αδειάσουν... Ας γίνει τουλάχιστον η "ενδοσκόπηση" των επόμενων μηνών η αντίστοιχη "αποκατάσταση του περιβάλλοντος" που έγινε στην Κίνα. 

Αγαπημένο μου ημερολόγιο, το λέω σε σένα για να το ακούω εγώ: Τα πιο σπουδαία δεν βρίσκονται στο πορτοφόλι μας και στις δουλειές μας. Βρίσκονται μέσα στο μυαλό και στην ψυχή μας. Μακάρι το μυαλό του καθενός, σαν άλλος ηλεκτρονικός υπολογιστής, να κάνει τώρα τις "ενημερώσεις" που ανέβαλε από έλλειψη χρόνου. Μακάρι να αναβαθμίσει το λειτουργικό του σύστημα. Να το ξεκουράσει για να "τρέχει" στο μέλλον πιο γρήγορα. Το ίδιο να κάνει και η ψυχή μας. Να αφήσει να κατακάτσουν όλες οι σκέψεις, όλα τα συναισθήματα των ημερών και, αφού εμείς νομίσουμε ότι ξεχάστηκαν, η ψυχή να τα επαναφέρει και αυτά να μας οδηγούν, σαν ένα αόρατο χέρι, σαν ένα αόρατο πρόγραμμα που "τρέχει" αθόρυβα, σε πιο σωστές αποφάσεις, σε πιο ουσιαστικές επιλογές, με διαχρονικότερη αξία, με περισσότερη ομορφιά, ώστε να νοηματοδοτούνται όλα καλύτερα και στο τώρα και στο αύριο.

[ Άκης Σακισλόγλου (Θεσσαλονίκη, 1975). Δημοσιογράφος. Διευθυντής του ραδιοφωνικού σταθμού ΜΗΝΥΜΑ 107.7 ]