Η οθόνη βουλιάζει...

του Ξενοφώντα Α. Μπρουντζάκη

πηγή: http://www.topontiki.gr

Θωμάς Λιναράς

Κινηματογραφικά δεινά

Από τον Βιμ Βέντερς στον Γιασουχίρο Όζου

Εκδόσεις: Εντευκτηρίου

Σελ.: 464

 

Μέσα από χιλιόμετρα φιλμ, η τέχνη του κινηματογράφου διηγείται την ίδια τη ζωή, δημιουργώντας τη δική της ζωή και τα δικά της πάθη, τους δικούς της πιστούς 

 

Σπάνια κριτικά κείμενα για τον κινηματογράφο έχουν την ευλογημένη δυνατότητα να διηγούνται ταυτόχρονα την ίδια την εποχή που τα γέννησε ― τον παράλληλο εκείνο κόσμο που έσφυζε εκτός των μαγευτικών σκοτεινών αιθουσών, όπου το σκοτάδι εξέπεμπε τόσο φως… ― και να αγγίζουν όλες εκείνες τις μοναδικές ζωές που έβρισκαν καταφύγιο στους κινηματογραφικούς ήρωες κι ακόνιζαν το μυαλό τους μέσα από μια μαθητεία απόλαυσης, ανακαλύπτοντας στις πτυχές της πραγματικότητας τη μεγάλη τέχνη και μέσα από τη μεγάλη τέχνη των εικόνων, το νόημα της πραγματικότητας… Σ’ αυτή τη συγκλονιστική αμοιβαιότητα, η τέχνη χαρίζει στη ζωή και η ζωή στην τέχνη με ενεργό θεατή τον άνθρωπο ― και όλα, σκέψεις και εικόνες, γίνονται λέξεις, όραμα και διέξοδος ζωής: μια χειρονομία, μια πράξη, ένας διάλογος. 

 

Σκοτάδι, φως και πάθος αναδύουν και αναδεικνύουν εικόνες, κάθε μία και ξεχωριστή ιστορία. Μέσα από χιλιόμετρα φιλμ, η τέχνη του κινηματογράφου διηγείται την ίδια τη ζωή, δημιουργώντας τη δική της ζωή και τα δικά της πάθη, τους δικούς της πιστούς. 

 

Η φυλή των κινηματογραφόφιλων των δεκαετιών του ’70 και ’80, όπως τους παρακολουθούσα με αμέριστη συμπάθεια, κατέκλυζε τις πιο απίθανες σκοτεινές αίθουσες, ήξερε τα πάντα για κάθε προβολή, είχε τα δικά της έντυπα, κυνηγούσε με πάθος τη θεία μετάληψη των εικόνων, το δικό της στασίδι στον σκοτεινό ναό, το δικό της ταξίδι στην οθόνη. Οι νέοι αυτοί είχαν τα πάντα μπροστά στα μάτια τους, ήταν και ένιωθαν πλούσιοι και χορτασμένοι από απόλαυση. 

 

Ο πολυσέλιδος αυτός τόμος δεν αποτελεί τόσο έναν ύμνο στον κινηματογράφο όσο την ανάδειξη της λατρείας του σινεμά ως τρόπου ζωής ― που σου χαρίζει για την ακρίβεια τη δυνατότητα μιας δεύτερης ζωής, παράλληλης με τη δική σου σε μιαν άλλη σύμβαση με τον εαυτό σου και τους γύρω σου. 

 

Τα κείμενα του Λιναρά περιέχουν έργα, σκηνοθέτες, πλάνα, ηθοποιούς ― μια πραγματική προσωπική του ταινιοθήκη, την οποία επιθυμεί να μοιραστεί με τον υπόλοιπο κόσμο για καλό σκοπό! Να μας κοινωνήσει το πάθος του για την απόλαυση του κινηματογράφου, για τη μελέτη των ταινιών και την προσπέλαση μιας ενδεχόμενης διεξόδου… 

 

Με το πλεονέκτημα της ελευθερίας του ερασιτέχνη και την οξυδέρκεια του εικονολάτρη, μιλά για «κινηματογραφικά δεινά». Προφανώς δεν κυριολεκτεί. «Η Ομορφιά δεν είναι παρά η αρχή του Τρομερού», μας προειδοποιεί ο Ράινερ Μαρία Ρίλκε. 

 

Τα κριτικά κείμενα του Λιναρά καλύπτουν μια χρονική περίοδο περίπου τριάντα χρόνων, κατά τη διάρκεια των οποίων ο συγγραφέας απέκτησε μεγάλες αγάπες, όπως ο παλιός Βιμ Βέντερς ―και όχι αυτό που έγινε μετά τα Φτερά του έρωτα― και ο Γιασουχίρο Όζου. Ο υπότιτλος του βιβλίου δεν αφήνει περιθώρια λοιπών διευκρινίσεων. Γράφει χαρακτηριστικά στον πρόλογό του ο Μισέλ Δημόπουλος ότι αυτά τα κείμενα «συνιστούν μέρος μιας διανοητικής και αισθητικής περιπέτειας, χαρτογραφείται μια κινηματογραφική γεωγραφία όπου, σε μια ενωτική χειρονομία, αξιολογούνται τόσο οι κλασικοί auteurs (Ντράγιερ, Μπρεσσόν, Αντονιόνι, Ταρκόφσκι, Όζου κ.ά.) όσο και οι νεότεροι, κυρίως Ευρωπαίοι, των τελευταίων δεκαετιών (Κισλόφσκι, Βέντερς, Σκολιμόφσκι, Καουρισμάκι, Μάικ Λη, Κεν Λόουτς, Μορέτι, Νταρντέν, Μπέλα Ταρ, Σοκούροφ, Χάνεκε, Λοζνίτσα κ.ά.)».