«Υπουργός νύχτας»: το νέο μυθιστόρημα του Γιώργου Σκαμπαρδώνη

Το νέο μυθιστόρημα του Γιώργου Σκαμπαρδώνη τιτλοφορείται Υπουργός νύχτας και μόλις κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Πατάκη.

Ένας μοναχικός τυχοδιώκτης-χαρτοπαίκτης αναρριχάται σε μια κοινωνία διαλυμένων θεσμών, προσωπείων, συμβατικότητας, κλισέ αντιλήψεων και ψεύδους. Γίνεται καταρχήν καθωσπρέπει επαγγελματίας, ιδιοκτήτης γραφείου τελετών, και με αυτή τη βιτρίνα μπλέκει στον βαθύ υπόκοσμο. Αναλαμβάνει αρχηγός συμμορίας που ελέγχει όλες σχεδόν τις νυχτερινές, σκοτεινές συναλλαγές -τράφικινγκ, ναρκωτικά, τοκογλυφία, πορνεία, αρχαιοκαπηλία- και παίρνει τον τίτλο "υπουργός νύχτας". Αποκεί διεισδύει στη μολυσμένη πολιτική τάξη και ανελίσσεται ραγδαία, γίνεται ένα από τα κορυφαία στελέχη της κυβέρνησης. Η τριπλή παράλληλη πορεία του, ως καθωσπρέπει επαγγελματία, μαφιόζου και πολιτικού, φωταγωγεί ειρωνικά, σαρκαστικά τον σαθρό περίγυρο, την ανατροπή των ιεραρχιών, την έλλειψη αντίστασης από την κοινωνία και τους θεσμούς, την κατάρρευση των ιδεολογιών, τη γενικευμένη παραφροσύνη, την αρπαγή και τον κυνισμό. Εμφανίζεται ως σωτήρας, αυτός που απεχθάνεται κάθε σωτηρία. Μόνο ένας δύσκολος, τυφλός έρωτας για μια αγγελική πόρνη έρχεται να εκτρέψει τη μοιραία διαδρομή του. Αλλά για πόσο, σε αυτή την πορεία όπου το τραγικό εναλλάσσεται με το κωμικό, ο θάνατος γίνεται γλέντι και η εξουσία έρμαιο; 

Ο σκοτεινός τραγέλαφος ενός κόσμου που θα μπορούσε να είναι και ο δικός μας.

Απόσπασμα

[…] Δώσανε παραγγελία και οι υπόλοιποι και, πάνω εκεί, μπαίνει και η τραγουδίστρια που βγαίνει πρώτη, μέχρι τις δύο. Μετά έχει στριπ-τηζ, κι έπειτα σκάει η φίρμα, η Μαζόχ. Αυτήν την πρώτη, που βγήκε, την λένε Τζοάνα. Ξανθιά-πλατινέ, ψηλή και νταρντάνα, τακούνι αντιπλημμυρικό, μαύρο μίνι διαφανές, μαύρη κάλτσα διχτυωτή, και στρίνγκ κόκκινο από μέσα, φωτιά, για να φαίνεται. Μυρίζει παλιό, λαϊκό Poison, έντονα, αποπνιχτικά – το άρωμά της φτάνει ως τα δεύτερα τραπέζια.

Οι Βουλγάρες που έχουνε μάθει κιόλας καλά τα κόλπα, έχουνε ακροβολιστεί ανάμεσα στους πελάτες  –  την έχουνε πέσει κιόλας σε κάτι ΔΕΗτζήδες απ’ την Κοζάνη και την Πτολεμαΐδα, σε πακετωμένους μεγαλοαγρότες, σε συνταξιούχους, σε συνδικαλιστές και κτηνοτρόφους, που ήρθανε να ξεκοκαλίσουνε τους μισθούς και την νέα επιδότηση. Τους ρίχνουνε Viagra και Cialis λιωμένο σε σκόνη, μέσα στα ποτά, χωρίς αυτοί να το πάρουνε είδηση, και σε μια ώρα μπουρλοτιάζονται – μετά, προς το πρωί, τους παίρνουνε τρελαμένους στο κοντινό ξενοδοχείο, στα δωμάτια, και τους ψειρίζουν, τους γδέρνουνε μέχρι φράγκο.

Ο Κλεισούρας, το αφεντικό, στέκεται ορθός, ντουλαπάτος, πίσω, και ελέγχει τα πάντα σαν  πιτ-μπουλ. Έχει το κινητό στον δυνατό ήχο – έξω στην διασταύρωση είναι στημένος όλη την νύχτα ο τσιλιαδόρος του, ο Φιλόσοφος, έτσι τον λένε, και ειδοποιεί άμα βλέπει να εμφανίζεται από μακριά το Σχολείο, δηλαδή οι μπάτσοι, ή κανένα ύποπτο αυτοκίνητο. Δίνει σήμα στον Κλεισούρα με το κινητό και τα εξαφανίζουνε όλα. Αν δεν προλάβουν, τότε λαδώνει τους αστυνομικούς, που τους λαδώνει έτσι κι αλλιώς, ή τους δίνει καμιά Βουλγάρα, για να τον αφήνουνε, επιπλέον, να κουβαλάει και πιστόλι – ένα ορφανό Glock 22 Gen 4 στη μασχάλη, για κάθε ενδεχόμενο.

Ο Ζαρζαβατικός που είναι και πρωτοπαλίκαρο του Τόμυ του Γιαμπανά, μεγαλομανάβη που έχει εφτά οπωροπωλεία στα γύρω μέρη, ήρθε με το δίκιλο, μοίρασε μαύρο στις Βουλγάρες και στους πελάτες, κέρασε και την ορχήστρα - όλο το μαγαζί έχει ντουμανιάσει. Ντούχνιασε.

Η Τζοάνα τραγουδούσε πάνω στην πίστα το σκυλέ «Ένα τσιγάρο ίσον κανένα», κουνώντας τον μεγάλο πισινό της με το στρίνγκ και, κανείς δεν ξέρει πως έγινε, και, κάποια στιγμή,  από πίσω της, ο μπουζουξής, ο Περικλής, το θηρίο, που είχε γίνει ζαμπόν απ’ τη μαστούρα, όπως πλησίασε αυτή και λυγιότανε μπροστά του, σηκώνει την ποδάρα του, με την τεράστια πατούσα, την βάζει ανάμεσα στα κωλομέρια της και της δίνει ένα φοβερό σουτ. Φεύγει αυτή –πύραυλος- απ’ την πίστα και πάει καρφωτή και πέφτει έξω αριστερά, πάνω στο πρώτο τραπέζι με τους μαστουριασμένους αγρότες. Και ξεκινάει μια φασαρία, ένα μπουνίδι, καρεκλιές, μια σύρραξη, που δεν καταλάβαινες τι γινότανε – μέχρι που κατεβαίνει στο κέντρο του μαγαζιού ο Κλεισούρας με το πιστόλι στο χέρι και όλα ως δια μαγείας ησυχάζουν. Έτσι κι αλλιώς ο Μπουκαλάκιας ήταν ήδη έτοιμος, με μια σπασμένη φιάλη  Καΐρ στο χέρι.

Γιώργος Σκαμπαρδώνης

Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1953 και σπούδασε γαλλική φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης. Εργάστηκε σε εφημερίδες, στο ραδιόφωνο και στην τηλεόραση, έγραψε σενάρια για τηλεοπτικά ντοκιμαντέρ και το σενάριο για την ταινία του Παντελή Βούλγαρη "Όλα είναι δρόμος" σε συνεργασία με τον σκηνοθέτη. Διεύθυνε την εφημερίδα "Θεσσαλονίκη" και τα περιοδικά "Θ-97" (Βραβείο Ιπεκτσί), "Τάμαριξ" και "Χίλια Δέντρα". Διετέλεσε διευθυντής του καλλιτεχνικού περιοδικού "Πανσέληνος" της "Κυριακάτικης Mακεδoνίας" που τιμήθηκε με το Ευρωπαϊκό βραβείο European Newspaperdesign Awards 2000. Η συλλογή διηγημάτων του "Η Στενωπός των υφασμάτων" τιμήθηκε με το κρατικό βραβείο διηγήματος το 1993. Συνεργάστηκε επί δύο χρόνια με την "Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία". Το 2010 τιμήθηκε με το βραβείο του Ιδρύματος Μπότση. Το 2012 έλαβε το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών "Πέτρος Χάρης" για το βιβλίο του "Περιπολών περί πολλών τυρβάζω" (Εκδόσεις Πατάκη). Εργογραφία: - "Μάτι φώσφορο, κουμάντο γερό", διηγήματα. Θεσσαλονίκη, Ιανός, 1989. Αθήνα, Καστανιώτης, 1992. - "Η ψίχα της μεταλαβιάς", διηγήματα. Θεσσαλονίκη, Τραμ, 1990. - "Η στενωπός των υφασμάτων", διηγήματα. Αθήνα, Καστανιώτης, 1992. - "Πάλι κεντάει ο στρατηγός", διηγήματα. Αθήνα, Καστανιώτης, 1996. - "Ακριανή λωρίδα. Η ψίχα της μεταλαβιάς", διηγήματα. Αθήνα, Καστανιώτης, 1998. - "Γερνάω επιτυχώς", μυθιστόρημα, Αθήνα, Κέδρος, 2000. - "Ουζερί Τσιτσάνης", μυθιστόρημα, Αθήνα, Κέδρος, 2001. - "Επί ψύλλου κρεμάμενος", Αθήνα, Κέδρος, 2003. - "Πολύ βούτυρο στο τομάρι του σκύλου", μυθιστόρημα, Αθήνα, Κέδρος, 2006. - "Όλα βαίνουν καλώς εναντίον μας", μυθιστόρημα, Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα, 2008. - "Μεταξύ σφύρας και Αλιάκμονος", Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα, 2009. - "Περιπολών περί πολλών τυρβάζω", Αθήνα, Εκδόσεις Πατάκη, 2011. Μεταφράσεις των έργων του: Στα γερμανικά: -Επιλογή 19 διηγημάτων από τις τρεις πρώτες συλλογές με γενικό τίτλο "Der Staatsanwalt im Nebel" ("O εισαγγελέας εν ομίχλη"), Romiosini, 1998. -"Griechische Erzahlungen", ανθολογία, Insel Verlag, Franfurt am Main und Leipzig 1991,το διήγημα "Pater Loukas der Geringsten einer" ("Πάτερ Λουκάς ελάχιστος") από τη συλλογή "Μάτι φώσφορο, κουμάντο γερό". -"Griechische Erzahlungen", ανθολογία, dtv, 1993, το διήγημα "Das Vipernwasser" ("Τo ασπιδόνερο") από τη συλλογή "Μάτι φώσφορο, κουμάντο γερό". -"Saloniki Erzalt", ανθολογία, εκδόσεις Romiosini, το διήγημα "Das ausgerichete Stilett" ("Ζυγισμένο στιλέτο") από τη συλλογή "Μάτι φώσφορο, κουμάντο γερό". Στα αγγλικά: -Στο περιοδικό "Μondo Greco", 4, fall 2000, το διήγημα "Madame Soso takes a stroll" ("Η κυρία Σωσώ θα βγει βόλτα"), από τη συλλογή "Πάλι κεντάει ο στρατηγός". Στα γαλλικά: -Περιοδικό "Desmos" ("Le Lien"), 2, hiver 2000, το διήγημα "Le pharmacien dans le jardin" ("Ο φαρμακοποιός στον κήπο") από τη συλλογή "H στενωπός των υφασμάτων". Στα ολλανδικά: -"Ga de k1okken Iuiden", ανθολογία, επιμέλεια Hero Hokwerda, εκδόσεις Meulenhoff, Amsterdam, 1997, το διήγημα "Ousour" ("Ουσούρ") από τη συλλογή "Η ψίχα της μεταλαβιάς". Στα τσέχικα: - "Ceme olivy", ανθολογία, εκδόσεις Aspida, Praha, 2000, το διήγημα "Cyclista zahyra primo" ("Ο ποδηλάτης στρίβει ευθεία") από τη συλλογή "Πάλι κεντάει ο στρατηγός". Στα ιταλικά: - Περιοδικό "Racconto", τεύχος 21, Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 1996, το διήγημα "La batteria fuori della piano regolatore" ("Η ντραμς εκτός σχεδίου πόλεως") από τη συλλογή "H στενωπός των υφασμάτων". (φωτογραφία: Κώστας Μητρόπουλος)

Τίτλοι στη βάση Βιβλιονέτ (2016) Υπουργός νύχτας, Εκδόσεις Πατάκη (2014) Νοέμβριος, Εκδόσεις Πατάκη (2013) Ουζερί Τσιτσάνης, Εκδόσεις Πατάκη (2011) Περιπολών περί πολλών τυρβάζω, Εκδόσεις Πατάκη (2009) Μεταξύ σφύρας και Αλιάκμονος, Ελληνικά Γράμματα (2008) Όλα βαίνουν καλώς εναντίον μας, Ελληνικά Γράμματα (2006) Πολύ βούτυρο στο τομάρι του σκύλου, Κέδρος (2003) Επί ψύλλου κρεμάμενος, Κέδρος (2001) Απόγευμα Σαββάτου, Ζαρζώνη (2001) Ουζερί Τσιτσάνης, Κέδρος (2000) Γερνάω επιτυχώς, Κέδρος (1998) Η ψίχα της μεταλαβιάς. Ακριανή λωρίδα, Εκδόσεις Καστανιώτη (1996) Πάλι κεντάει ο στρατηγός, Εκδόσεις Καστανιώτη (1992) Η στενωπός των υφασμάτων, Εκδόσεις Καστανιώτη (1992) Μάτι φώσφορο, κουμάντο γερό, Εκδόσεις Καστανιώτη   Συμμετοχή σε συλλογικά έργα (2015) Ιωάννης Ζεμενός, Αίολος (2014) Ιστορίες ταχυδρομείου, Ελληνικά Ταχυδρομεία (2012) Έρως 13, Ψυχογιός (2011) Έρως 13, Ψυχογιός (2011) Η Θεσσαλονίκη των συγγραφέων, Ιανός (2011) Μια πόλη που ξεχνάει το όνομά της, Ιανός (2011) Περί ζώων, Ψυχογιός (2010) Η εντεκάδα, Μπαρτζουλιάνος Ι. Ηλίας (2008) Γιώργος Νταλάρας: Σαν τραγούδι μαγεμένο, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (2008) Ενδοσκεληδόν, Ζήτρος (2007) Chercher... la France, Αντίκτυπος (2004) Ανδρικές απολαύσεις, Ελληνικά Γράμματα (2002) Η δημιουργός. Πληγή από μαχαίρι. Η μύηση. Αγύριστο κεφάλι, Μεταίχμιο (2001) Βόλος: Μια πόλη στη λογοτεχνία, Μεταίχμιο (2001) Εν Θεσσαλονίκη: 13 σύγχρονοι πεζογράφοι, Ιανός (1999) Στα γήπεδα η πόλη αναστενάζει, Ιανός (1998) Santé, Ύψιλον (1997) Έρωτας σε πρώτο πρόσωπο, Κέδρος

Γιώργος Σκαμπαρδώνης

Υπουργός νύχτας

Μυθιστόρημα

Αθήνα

Εκδόσεις Πατάκη

2016

395 σελ.

ISBN 978-960-16-6715-7