Η ‘ποιητικότητα’ ενός πολιτισμού

γράφει η δρ. Δωροθέα Κοντελετζίδου*

Το σήριαλ των ανακοινώσεων άγγιξε τα όρια του παροξυσμού. Μια ανασκαφή έγινε εθνική υπόθεση. Εκ νέου όλοι εκφέραμε την άποψη μας, ‘στηρίξαμε’ τους μεν ή τους δε αλλά κυρίως τονώθηκε το εθνικό φρόνημα περί καταγωγής μας, περί πολιτισμού μας.

Το διεθνές ενδιαφέρον ‘αναγέννησε’ τεχνηέντως τη γνωστή ατάκα «όταν αυτοί ήταν επάνω στα δένδρα εμείς χτίζαμε Παρθενώνες».

Το σήριαλ συνεχίσθηκε. Μια τυχαία ερώτηση, από μια τυχαία δημοσιογράφο σ’ έναν τυχαίο σταρ κατέστη η εθνική αιχμή του δόρατος, ώστε  να αισθανθούμε (είτε) πάλι στο κέντρο του ‘χόλλυγουντ’. Τα φλας άστραψαν, οι φαντασιώσεις εκτοξεύθηκαν, η υποδοχή με τιμές αρχηγού κράτους. Η ιστορία μας πάλι στο επίκεντρο της εθνικής ‘συνείδησης’ μας κατέστησε ‘υπερήφανους’ για τον πολιτισμό μας.

Το σήριαλ δεν συνεχίσθηκε. Ο σύγχρονος πολιτισμός δεν  αποτελεί εθνικό κεφάλαιο. Ο σύγχρονος πολιτισμός δεν είναι ψηφοθηρικός, δεν ‘διεγείρει’ τη φαντασία των εκλεγμένων, δεν προκαλεί μυθεύματα, εξάρσεις. Ο σύγχρονος πολιτισμός δεν έχει ανάγκη από Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, δεν αποτελεί πυρήνα έρευνας, γνώσης, καταγραφής. Το μόνο που προκαλεί είναι θεσμικές αντιπαλότητες. Ακόμα μια μάχη θα δοθεί απέναντι στους ημιμαθείς, μια μάχη για ένα όραμα το οποίο κάποιοι, πλέον, εποφθαλμιούν γιατί θεωρούν ότι ένα εθνικό μουσείο προάγει τα συμφέροντά τους, κι όταν αυτό δε επιτελείται δεν οφείλει να υπάρχει.

Η ‘ποιητικότητα’ ενός πολιτισμού αρκείται στο παρελθόν, αρκείται στις ‘σημαίες’, στο ποδόσφαιρο, στα φώτα της ράμπας.

Υπαίτιος για όλα είναι, τελικά, ο Αδαμάντιος Κοραής που εισήγαγε τη λέξη πολιτισμός.

 * Iστορικός της τέχνης και διδάκτορας της θεωρίας. Συγγραφέας και επιμελήτρια εκθέσεων. Φέτος κυκλοφόρησε το βιβλίο της Η ιδέα ως υλικό, το υλικό ως ιδέα. Πρόλογος: Εμμανουήλ Μαυρομμάτης (Επίκεντρο).