Πατρίκ Μοντιανό: Βραβείο Νομπέλ Λογοτεχνίας 2014

πηγή: http://booksjournal.gr

Ο Γάλλος συγγραφέας Πατρίκ Μοντιανό είναι ο νικητής του φετινού βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας, όπως ανακοίνωσε η Επιτροπή των βραβείων Νόμπελ στη Στοκχόλμη. Απόγονος από τον πατέρα του της θεσσαλονικιώτικης οικογένειας Εβραίων Σεφαραδιτών Μοδιάνο, είναι ο ενδέκατος Γάλλος συγγραφέας που τιμάται με το συγκεκριμένο βραβείο. Στην αιτιολόγηση της απόφασής της, η επιτροπή κάνει λόγο για έναν συγγραφέα τα γραπτά του οποίου διακρίνονται «για την τέχνη της μνήμης με την οποία ανακαλεί το πιο φευγαλέο ανθρώπινο πεπρωμένο και αποκαλύπτει τον ζωντανό κόσμο της Κατοχής».

Στην Ελλάδα δεν ήταν ιδιαιτέρως δημοφιλής. Ο Νίκος Γκιώνης, των εκδόσεων Πόλις, είχε επενδύσει πολύ περισσότερα σε αυτόν απ’ όσα οι αναγνώστες. Ωστόσο, στη Γαλλία ήταν και συνεχίζει να είναι δημοφιλέστατος. Το κομψό γράψιμό του, υπονομεύει τη φαινομενικά ακίνητη δομή της επιφάνειας που περιγράφει. Παιδί της μεταπολεμικής συνθήκης και, κυρίως, της ανήσυχης πνευματικά Γαλλίας, της χειραφέτησης, των δικαιωμάτων, των σιτουασιονιστών, των εξεγερμένων του γαλλικού Μάη και των καφέ, είναι λιτός, συχνά ελλειπτικός – και πάντα βρίσκεται πίσω από τη μυθολογία του Παρισιού, μιας πόλης που δεν είναι η υποδοχή των πνευματικών ανησυχιών και της εξέγερσης. Μοιάζει να αρκεί στον Πατρίκ Μοντιανό να εκπροσωπείται από τη λογοτεχνία του. Στο σύνολό της οι πλοκές του ξεδιπλώνονται στο Παρίσι, όχι στην πόλη του τουριστικού προσκηνίου της Saint Germain des Pres αλλά μιας ομιχλώδους μεγαλούπολης γεμάτης ανώνυμες γωνιές, εργατικά προάστια κι ένα πυκνό δίκτυο μετρό που είναι το μέσο μετακίνησης των χαμηλών κοινωνικών στρωμάτων. Στο παρόν και στο πρόσφατο ιστορικό παρελθόν. Τα θέματά του κινούνται γύρω από το χρόνο, την ταυτότητα και τις μνήμες.
Ο Πατρίκ Μοντιανό είχε γεννηθεί τον Ιούλιο του 1945 στον τόπο των ιστοριών του, στη Βουλώνη, στο Παρίσι, από γονείς που είχαν γνωριστεί σε συνθήκες ημιπαρανομίας στη διάρκεια του πολέμου. Ο πατέρας του ήταν ιταλός πολίτης με καταγωγή από τη Θεσσαλονίκη, η μητέρα του καταγόταν από το Βέλγιο και ήταν ηθοποιός. Κλειστός άνθρωπος, αποφεύγει τη δημοσιότητα και τις δημόσιες εμφανίσεις, κυρίως επειδή είναι βραδύγλωσσος. Καθοριστική για την πορεία του ήταν η συνάντησή του με τον Ραιημόν Κενώ, τον συγγραφέα της Ζαζί στο μετρό, ο οποίος και τον εισήγαγε στους λογοτεχνικούς κύκλους. Το πρώτο του μυθιστόρημα (La Place de l'Étoile, 1968) δημοσιεύθηκε, υπό την ευθύνη του Κενώ, στα 1968, και έκτοτε γράφει ακατάπαυστα.
Το 1972 τιμήθηκε με το μεγάλο βραβείο της Γαλλικής Ακαδημίας και έξι χρόνια αργότερα με το Γκονκούρ για το μυθιστόρημά του Η οδός των σκοτεινών μαγαζιών (Κέδρος). Το 1973 συμμετείχε στη συγγραφή του σεναρίου της ταινίας του Λουί Μαλ, Lacombe Lucien, ενός υποδειγματικού μελοδράματος με θέμα τη συμμετοχή ενός αγοριού στη γαλλική Γκεστάπο την ίδια στιγμή που διατηρεί σχέση με μια Εβραία.
Στα ελληνικά κυκλοφορούν τα εξής βιβλία του: Η χαμένη γειτονιά (Χατζηνικολή, 1987), Οδός σκοτεινών μαγαζιών (Κέδρος, 1988), Άνθη ερειπίων (Οδυσσέας, 1992), Το άρωμα της Υβόννης (Λιβάνη, 1995), Κυριακές του Αυγούστου (Καστανιώτη 1996), Ντόρα Μπρούντερ (Πατάκη, 1999). Από τις αρχές του 2000, τα βιβλία του εκδίδονται αποκλειστικά από τις εκδόσεις Πόλις και έχουν κυκλοφορήσει τα εξής: Ήταν όλοι τους τόσο καλά παιδιά... (2004), Νυχτερινό ατύχημα (2005), Στο καφέ της χαμένης νιότης (2008), Η μικρή Μπιζού (2013).

Οι πρώτες δηλώσεις (τηλεφωνικώς) του Πατρίκ Μοντιανό λίγο μετά την αναγγελία της απόφασης της Επιτροπής Βραβείων Νομπέλ της Σουηδικής Λογοτεχνίας ότι είναι ο φετινός "εκλεκτός" της. 



Συνέντευξη του Πατρίκ Μοντιανό σε έξι μέρη.