Τεύχος 92, Ιανουάριος-Μάρτιος 2011, 176 σελ., 10 ευρώ
«Η σοβαρή και αναπόφευκτη ερώτηση “πώς να ζήσουμε;” απευθύνεται σε μας και μας αφορά ζωτικά, την ίδια στιγμή που μας διαφεύγει, όπως διαφεύγει κι από αυτήν την ίδια. Οι διάφορες απαντήσεις που της δίνονται δεν φαίνονται ισχυρές. Ήδη το να την θέτει κανείς είναι σημάδι μιας ορισμένης κόπωσης, μιας κάμψης των ζωτικών δυνάμεων. Εντούτοις, η καίρια αυτή ερώτηση είναι ακόμη ικανή να συγκλονίσει τα συνήθη και θανατηφόρα προφανή. Δεν αφήνεται να την τραβήξουμε ώς την άκρη της, ενώ ακόμη και οι αινιγματικές απαντήσεις τις οποίες προκαλεί παραμένουν ευρύτατα και βαθύτατα ανεπαρκείς. Ωστόσο, η ερώτηση επανέρχεται αδιάκοπα. Ακόμη κι αν έχουμε υπερβεί τις εντάσεις μιας αναμονής, τις εξεταστικές μορφές μιας ελπίδας, ανοίγει τον δρόμο της αυτή η διερώτηση στην καρδιά της ύπαρξης, που ουδέποτε είναι απομονωμένη αλλά που μαζί με το είναι των άλλων εμψυχώνει αυτό το οποίο υποδεικνύεται με το όνομα της ζωής, μ’ έναν τόσο προβληματικό όρο. Οι απαντήσεις και οι λύσεις χωλαίνουν αναπόφευκτα και αποσύρονται. Αυτή η απόσυρση, όμως, δεν είναι ένα τίποτα.»
Μια πασίγνωστη φωτογραφία। Από αριστερά: Μάρτιν Χάιντεγκερ, Κώστας Αξελός, Ζακ Λακάν, Ζαν Μπωφρέ, Ελφρίντε Χάιντεγκερ, Συλβί Μπατάιγ
Ουσιαστικός όπως πάντα και πιο επίκαιρος από ποτέ, ο λόγος του Κώστα Αξελού ηχεί διαυγής και ζωντανός, έναν χρόνο και κάτι από το βιολογικό τέλος του φορέα του, στις «Σελίδες για τον Κώστα Αξελό», στο νέο τεύχος του περιοδικού «Εντευκτήριο», που “ανοίγουν” με προδημοσίευση αποσπασμάτων από το τελευταίο βιβλίο του ΄Ελληνα στοχαστή, σε μετάφραση της Κατερίνας Δασκαλάκη. Το αφιέρωμα των 45 σελίδων συγκροτούν κείμενα του φιλόσοφου Ζαν Λωξερουά (που έχει γράψει πολλά δοκίμια και μελέτες για τον Αξελό), της διδάκτορος της φιλοσοφίας Σερβάν Ζολιβέ, του πεζογράφου και δοκιμιογράφου Φίλιππου Δ. Δρακονταειδή και της ιστορικού Στέλλας Μανέ. Ιδιαίτερη προσοχή διεκδικεί το εκτενές και αναλυτικό «Χρονολόγιο Κώστα Αξελού» [1924-2010], που συνέταξε με γνώση και ψύχραιμη ευαισθησία η Κατερίνα Δασκαλάκη, σύντροφος επί τρεις δεκαετίες του φιλοσόφου και μεταφράστρια του συνόλου σχεδόν των βιβλίων του στα ελληνικά.
Το αφιέρωμα ολοκληρώνει η Εργογραφία του Κώστα Αξελού.
ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΠΟΙΗΣΗ Ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει και το εκτενές όσο και διεισδυτικό δοκίμιο του Δημήτρη Δημητριάδη «Ο πόνος ως πόλη». Όπως εξηγεί ο ίδιος, «Πόνο ονομάζω τη συναίσθηση και επίγνωση της ανθρώπινης ιδιότητας, συναίσθηση και επίγνωση που μπορούν να γίνουν αφετηρία για απόλαυση και για δημιουργία, άρα έχουν δραματικό χαρακτήρα. […] Ο πόνος είναι μια θάλασσα ανεξερεύνητη και αβυθομέτρητη, κατονομασμένη και προσδιορισμένη, αλλά σε πολύ μεγάλο βαθμό παρερμηνευμένη και σε ακόμη μεγαλύτερο συσκοτισμένη, ίσως επειδή αποτελεί συστατικό στοιχείο της ίδιας της υπόστασής μας και έτσι, αν και εγγύς ο πόνος, δεν αφήνεται στην άμεση διάγνωση, αν και απτός, δεν γνωρίζεται εύκολα και άμεσα».
Στο ίδιο τεύχος, νέα, αδημοσίευτα πεζά των Πέτρου Τατσόπουλου, Δημήτρη Μίγγα, Μανόλη Ξεξάκη και Δώρας Κασκάλη, θεατρικοί μονόλογοι του Λεωνίδα Προυσαλίδη και του Μιχάλη Πατένταλη, και νέα, αδημοσίευτα επίσης ποιήματα του Τόλη Νικηφόρου, της Κούλας Αδαλόγλου, του Δημήτρη Μάνου. Ακόμη, σχεδίασμα βιογραφίας της Κορνηλίας Ροδοκανάκη-Ροΐδη, μητέρας του Εμμανουήλ Ροΐδη, συνταγμένο από τον Ζάχο Καρατσιουμπάνη, και δοκίμιο του ερευνητή της λογοτεχνίας Γιώργου Ζεβελάκη για τον "Μαρκόνι" Νίκο Καββαδία. Γράφει ο Ζεβελάκης: «Η μικρή συγκομιδή των πενήντα μόλις ποιημάτων [: του Καββαδία] εξακολουθεί να σαγηνεύει τις νεότερες γενιές. Αν τα θεωρήσουμε όλα μαζί έναν μεγάλο πίνακα, οι πινελιές-στίχοι συνιστούν “συντομεύσεις” που αντιστοιχούν σε αφηγήσεις πολλών σελίδων. Οι ολιγάριθμες ιστορίες του, ταπεινών κυρίως αλλά και ενδόξων, καθώς και οι περισσότερο προσωπικές, έχουν τη θέρμη της χειρονομίας και την επικοινωνιακή δραστικότητα των σημάτων Μορς».
ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ Πολυσέλιδη είναι και στο τεύχος αυτό η ενότητα των βιβλιοκρισιών και παρουσιάσεων. Γράφουν: Βαγγέλης Χατζηβασιλείου (για τη Bικτωρία Καπλάνη)· Τιτίκα Δημητρούλια (για τη Βενετία Αποστολίδου)· Μαρία Στασινοπούλου (για τη Μαριέττα Πεπελάση)· Mισέλ Φάις (για τον Γιάννη Ζαρκάδη και τον Γιάννη Δούκα)· Λίνα Πανταλέων (για τη Μαρία Κουγιουμτζή)· Σεσίλ Ιγγλέση-Μαργέλλου (για τον Γιάννη Ευσταθιάδη)· Άλκηστις Σουλογιάννη (για τον Αλέξανδρο Ίσαρη)· Γιάννης Δούκας (για τον Χάρη Βλαβιανό)· Θωμάς Κοροβίνης (για την Αγαθή Δημητρούκα)· Ηλίας Γιούρης (για τον Δημήτρη Αρμάο)· Δημήτρης Κοσμόπουλος (για τον Νάσο Βαγενά)· Ελένη Κοσμά (για τον Θοδωρή Ρακόπουλο)· Σωτηρία Σταυρακοπούλου (για τον Κ. Ν. Πλαστήρα)· Ρούλα Αλαβέρα (για τον Ιωσήφ Βεντούρα)· Διονύσης Στεργιούλας (για τον Φώτη Θαλασσινό)· Γιώργος Κορδομενίδης (για τον Χρήστο Τσιόλκα). Στη στήλη «Βιβλία στο κομοδίνο» ο διευθυντής του περιοδικού ρίχνει λοξές ματιές σε μεγάλο αριθμό πρόσφατων εκδόσεων.
ΚΑΠΝΙΣΤΗΡΙΟ – ΑΠΟΥΣΙΟΛΟΓΙΟ Η κριτική θεάτρου της Ζωής Βερβεροπούλου στο τεύχος αυτό αφορά παραστάσεις της Πειραματικής Σκηνής της «Τέχνης» («Κρυφό δωμάτιο») και του θιάσου «Ακτίς Αελίου» («Αλεξάντερπλατς»). Ο Γιώργος Χρονάς νεκρολογεί τον πρόωρα και πρόσφατα χαμένο ζωγράφο και μόνιμο συνεργάτη της «Οδού Πανός» Δημήτρη Λαλέτα (1964-2011), ενώ ο Βασίλης Τομανάς αποχαιρετά τον αγωνιστή και ιδεολόγο Μωυσή Μιχαήλ Μπουρλά (1918-2011), συγγραφέα του αυτοβιογραφικού αφηγήματος «Έλληνας, Εβραίος και αριστερός» (2000).
ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ Την ενότητα της λογοτεχνίας σ’ αυτό το τεύχος του «Εντευκτηρίου» κοσμούν σχέδια του Δ. Κοντού (Τρίπολη, 1931 – Αθήνα, 1996), ζωγράφου με αξιόλογο έργο, αλλά και διδακτική προσφορά στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο και στη Σχολή Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ.
Σχέδιο του Δ. Κοντού, από την εικονογράφηση του τεύχους
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΕΝΘΕΤΟ Στην Camera Obscura, το ένθετο του «Εντευκτηρίου» για τη δημιουργική φωτογραφία, που επιμελείται ο Άρις Γεωργίου, παρουσιάζεται το πορτφόλιο του Αλέξανδρου Δημητριάδη (γενν। 1984, Καστοριά) «Μέσα και μακριά». Παρατηρεί ο Μανώλης Σκούφιας, σχολιάζοντας τη συγκεκριμένη εργασία του φωτογράφου: «Δύο τοπικά επιρρήματα ως μίτος στη δουλειά του Αλέξανδρου Δημητριάδη. Απελπιστικά μακριά πλέον από την περιοχή της αθωότητας του βλέμματος, είμαστε καταδικασμένοι να θέσουμε την ερώτηση: Μέσα σε τι; και μακριά από πού;
Ο Δημητριάδης σκαλίζει επιδέξια την αφηγηματική στρατηγική της φωτογραφίας που εμπλέκει δύο εκφάνσεις της γλώσσας. Παραδομένος στην παγίδα του βλέμματος (εικόνα-κείμενο-εικόνα, ξανά), ανιχνεύεις την πρόθεση του εγχειρήματος. Οι φωτογραφίες περιπλάνησης αποκαλύπτουν μια εσωτερικότητα μετά το πέρασμα του κειμένου. Τα κείμενα κοινωνούν την περιπέτεια της νιότης μέσα από το μυστήριο του καθημερινού και σιγουρεύουν την επιστροφή στην εικόνα.»
Γραφείτε σήμερα συνδρομητές στο «Εντευκτήριο» ή/και (αν εσείς είστε ήδη συνδρομητής) χαρίστε συνδρομές σε αγαπημένα σας πρόσωπα.
Ως συνδρομητές, θα έχετε το «Εντευκτήριο» κάθε τρεις μήνες στο σπίτι σας μόνο με 35 ευρώ ετησίως. Επίσης, μπορείτε να έχετε σημαντικές εκπτώσεις στα βιβλία και τα cd των Εκδόσεων Εντευκτηρίου.
Παρακαλούμε, ενημερώστε και τους φίλους σας που πιστεύετε ότι μπορεί να ενδιαφέρονται.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου