Gonçalo M. Tavares: Ημερολόγιο κορονοϊού

[ δημοσιεύτηκε στην ηλεκτρονική έκδοση 

  του βρετανικού λογοτεχνικού περιοδικού Granta ]

μετάφραση από τα αγγλικά: Γιάννης Θεοδοσίου

24 Μαρτίου

«Νιώθετε πλήξη; Αυτά είναι μερικά κομμάτια για να χορέψετε τον καιρό της πανδημίας».

Χθες πέθανε ο Kenny Rogers.

Χθες πέθανε ο Uderzo από καρδιακή ανακοπή.

«Βασικές ελλείψεις αντιμετωπίζουν οι φαβέλες του Ρίο ντε Τζανέιρο στην αντιμετώπιση του κορονοϊού».

«Τι προβλέπουν τα άστρα για τον καιρό της πανδημίας».

Αναπολώ τον Αστερίξ λεγεωνάριο.

Ο Οβελίξ ήταν ανένδοτος: η στολή του έπρεπε να είναι μεγέθους μίντιουμ.

Μίντιουμ, η πορεία στη μέση οδό.

Οι άνθρωποι στον δρόμο βαδίζουν στη μέση οδό.

Κρατώντας απόσταση από τα αυτοκίνητα, τα κτίρια.

Στη μέση οδό, φροντίζοντας να μην αγγίξουν τίποτε.

Στο Τελ Αβίβ και στην Ιερουσαλήμ εμφανίστηκαν τα χρώματα της ιταλικής σημαίας.

Στο Τορόντο εμφανίστηκαν τα χρώματα της ιταλικής σημαίας.

Στο Ρίο ντε Τζανέιρο, πάνω στον Χριστό τον Λυτρωτή, εμφανίστηκαν  τα χρώματα της ιταλικής σημαίας.

Το πρωί φοράμε παπούτσια προσποιούμενοι πως θα πάμε κάπου.

Μία γιατρός, με ολόσωμη στολή στο νοσοκομείο, μιλά με ένα μεγάφωνο για να εμψυχώσει τους συναδέλφους της.

Περικυκλωμένη από φορεία, αρρώστους και γιατρούς.

Βάζει τον ιταλικό εθνικό ύμνο.

Η Ιταλία είναι περήφανη για εσάς!

Όπως ένας προπονητής ποδοσφαίρου ― αλλά μέσα στην τραγωδία όχι σε ένα παιχνίδι.

Στο Παρίσι drones δίνουν οδηγίες στους ανθρώπους να γυρίσουν σπίτι.

Η Άνγκελα Μέρκελ μπαίνει σε καραντίνα μετά από επαφή που είχε με γιατρό ο οποίος είχε μολυνθεί.

Ο Τραμπ ισχυρίζεται ότι τo ταμπεραμέντο των Αμερικανών θα τους εμποδίσει να μείνουν σπίτι.

Αντί για αυτοκίνητα, η Φορντ κατασκευάζει μηχανήματα για έκτακτα ιατρικά περιστατικά.

Μηχανές σωτηρίας, αντί για μηχανές ταχύτητας.

Φαντάζομαι μία μηχανή αυτοκινήτου στο πλευρό ενός αρρώστου.

Δύο ασύμβατες λέξεις,

Ταχύτητα που κανείς δεν ζήτησε.

Η λάθος μηχανή.

Δεν μου χρειάζεται τόση ταχύτητα, λέει ένας ασθενής.

Φοράω ένα μαύρο μπουφάν, κουμπωμένο μέχρι επάνω για να προστατεύει τον λαιμό μου.

Στο βάθος, μία επίμονη λεμονιά, κίτρινοι καρποί, πικροί.

Το κίτρινο θα 'πρεπε να είναι προστατευόμενο.

Χαρούμενα χρώματα προστατευόμενα από το σύνταγμα.

Έχουμε ανάγκη να στρώνουμε το κρεβάτι, να υποκρινόμαστε ότι λείπαμε μακριά όλη τη μέρα.

Το κρεβάτι δεν αντιλαμβάνεται ότι το εξαπατάμε.

Βρισκόμαστε εκεί  όλη τη μέρα, λίγα μέτρα πιο πέρα.

Εξαπατούμε τα έπιπλα, την πόρτα.

Προσποιούμαστε ότι βγαίνουμε, ανοιγοκλείνουμε την πόρτα.

Πόρτα αφελής, όλα τα πιστεύει.

Στην Κίνα το κράτος παρακολουθεί τη θερμοκρασία όλων των πολιτών.

Πάνω από τους τριάντα επτά βαθμούς: πολίτης επικίνδυνος.

Η προδοσία ξέφυγε από τη γλώσσα, πήγε στη βιολογία.

Η ασθένεια αποτελεί απειλή για το Κράτος.

Κάθε ασθενής καθίσταται αμέσως ξένος.

Αν είσαι υγιής είσαι ομοεθνής. Αν είσαι ασθενής γίνεσαι αλλόγλωσσος.

Η γλώσσα των υγιών, η γλώσσα των ασθενών.

Στο τέλος, οι ασθενείς εκτελούνται για προδοσία.

Τα κριτήρια αλλάζουν, οι νόμοι αλλάζουν.

Ένας πρόεδρος του ιταλικού κοινοβουλίου σταυρώνει τα χέρια και καλεί τους ανθρώπους να μείνουν σπίτι.

Μοιάζει να προσεύχεται, ζητώντας έλεος και δίνοντας διαταγές ― όλα ταυτόχρονα.

Ένα Ιταλός γιατρός λέει ότι δεν καταλαβαίνει γιατί οι κομμώτριες πηγαίνουν στα σπίτια κυριών να τις χτενίσουν.

Λέει ότι τα φέρετρα είναι σφραγισμένα, κανείς δεν θα δει τα καλοχτενισμένα μαλλιά τους.

Είναι σκληρό, όπως το λέει.

Βυθίζομαι στη σιωπή.

Και παραμένω σιωπηλός.

Ο Gonçalo M. Tavares

26 Μαρτίου

Η Αίθουσα Συναυλιών Τσαϊκόφσκι στη Μόσχα παραμένει άδεια αρκετές ημέρες.

Ο Πάπας Φραγκίσκος βγήκε αρνητικός στο τεστ του κορονοϊού.

Φαντάζομαι ότι σε μερικές εκκλησίες η μετάδοση της λειτουργίας θα επανέλθει στα Λατινικά.

Είναι αναγκαίο να επανέρχεσαι.

Στην Ευρώπη οι άνθρωποι αφήνουν τη γλώσσα τους έξω από την πόρτα.

Αποποιούνται τη γλώσσα τους και υιοθετούν κάποια άλλη.

Τα λατινικά είναι μία επιλογή.

Θα μπορούσαμε επίσης να κραυγάζουμε.

Μία γυναίκα ενενήντα έξι ετών θεραπεύτηκε και είμαι σίγουρος ότι είναι αποφασισμένη να μην πεθάνει.

Στην Αίθουσα Συναυλιών Τσαϊκόφσκι σίγουρα πρέπει να μετακινήσουν το πιάνο στα παρασκήνια.

Στο διπλανό σπίτι, ο Μάνου Τσάο: «Μ’ αρέσουν τα αεροπλάνα, μ’ αρέσεις εσύ».

«Μ’ αρέσουν τα ταξίδια, μ’ αρέσεις εσύ».

Τρόμο μπορεί να νιώθει το κεφάλι αλλά όχι τα πόδια.

Ο Μπολσονάρο λέει ότι οι εκκλησίες πρέπει να παραμείνουν ανοικτές όπως τα σούπερ μάρκετ.

Στρατιώτες απολυμαίνουν γηροκομεία.

Σε όλη την Ευρώπη ηλικιωμένοι μεταφέρονται με στρατιωτικά οχήματα.

Χρειάζεται να ανοίγεις το παράθυρο κάπου κάπου γιατί όταν ο αέρας μένει στάσιμος η ατμόσφαιρα γίνεται βαριά.

Προφανώς, κάποια ανούσια πάρτι αναβλήθηκαν.

Μανού Τσάο: «Μ’ αρέσει η μαριχουάνα, μ’ αρέσεις εσύ».

Τρέχω επιτόπου για να μοιάζω ότι κινούμαι πολύ.

Οι σελίδες για ερωτικές συνευρέσεις στις εφημερίδες έχουν μειωθεί σημαντικά. 

Όλες οι φωτογραφίες από ξαναμμένα σώματα είναι παλιές.

Έχουμε δύο μήνες στη διάθεσή μας για να ξεδιαλέξουμε τα σημαντικά.

Αυτό πρέπει να είναι το κάλεσμα.

Λένε ότι αυξήθηκαν κατακόρυφα οι ηλεκτρονικές παραγγελίες για προϊόντα ομορφιάς.

Ειδήσεις εμφανίζονται στο κεφάλι μου.

Η Μόσχα κλείνει εστιατόρια, καταστήματα και πάρκα.

Εκατόν πενήντα επτά νεκροί στο Ιράν.

Στην Ισπανία οι νεκροί ξεπερνούν τις τέσσερις χιλιάδες.

Εκπαιδεύω το σκυλί μου, τη Ρόμα, να στέκεται στη γωνιά και να κοιτά.

Μοιάζει να μου λέει: είσαι ανόητος.

Ηλίας Κανέτι: «Ό,τι μαθαίνω, το μετατρέπω σε τρόμο».

Μαθαίνω να περιμένω λες και η αναμονή μπορεί να κάνει κάτι.

Ανοίγω τις ηλεκτρονικές σελίδες εφημερίδων που δίνουν οδηγίες πώς να απολυμαίνουμε τα παπούτσια μας όταν επιστρέφουμε από έξω.

Ισπανία 498, Γαλλία 365, Ιράν 157, Ιταλία 712.

«Άνδρας εκτελεί τον αντίδικό του σε καυγά με δύο πυροβολισμούς στην αυλή μπαρ».

Οι σφαίρες παραμένουν πάντα επίκαιρες.

«Καλπάζει το Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης».

Στη Γαλλική Επανάσταση πολλοί άρχισαν να πυροβολούν τα ρολόγια.

Σηκώνομαι από την καρέκλα, κάνω ένα μπάνιο.

Πυροβολισμός στο σβέρκο του ρολογιού.

Πυροβολισμός στο πρόσωπο του ρολογιού.

Ο Τζέρι, το γκόλντεν ριτρίβερ, έχει μελαγχολικά μάτια.

Η Ρόμα, το βέλγικο ποιμενικό, έχει αποσβολωμένα μάτια.

Είναι συνεχώς έκπληκτη.

Έξω λιακάδα.

«Μην ξεχάσετε να ρυθμίσετε τα ρολόγια σας. Η ώρα πηγαίνει μπροστά την Κυριακή».

Οι άνθρωποι στον δρόμο έχουν αποσβολωμένα μάτια.

Είμαστε όλοι έκπληκτοι.

Φαντάζομαι δημόσιους λειτουργούς να αρχίζουν να πυροβολούν δημόσια ρολόγια.

Μία σφαίρα ριγμένη με ακρίβεια για να σταματήσει τον χρόνο.

Σάμπως ο χρόνος να είναι  θήραμα.

«Το Μαρακανά θα μετατραπεί σε νοσοκομείο για να περιθάλψει ασθενείς».

ΗΠΑ 116, Γερμανία 33, Πορτογαλία 17, Ηνωμένο Βασίλειο 115.

Μία φίλη μού λέει στο τηλέφωνο: Πρέπει κάποιον να πυροβολήσω.

Της διηγούμαι την ιστορία με τα ρολόγια.

Η γενιά των ανθρώπων με τα αποσβολωμένα μάτια.

Μία νέα γενιά ανθρώπων.

Άνθρωποι έκπληκτοι.

Ο εικοστός πρώτος αιώνας κομμένος στα δύο από έναν ιό.

Έχει δύο αιώνες αυτός εδώ.

28 Μαρτίου

«Η σωτηρία φωλιάζει στη μικρή ρωγμή της αδιάλειπτης συμφοράς», έγραψε ο Βάλτερ Μπέντγιαμιν.

Η σωτηρία πρέπει να έρθει στα σύντομα διαλείμματα, στις παύσεις.

Όταν ο διάβολος αφαιρείται μία στιγμή, ανοίγει μία ρωγμή.

Και εκεί είναι που έρχεται η σωτηρία.

Ισπανία.

Στις 26 Μαρτίου, «στον τέταρτο όροφο, δωμάτιο 429 του νοσοκομείου Ντελ Μαρ».

Ένα βίντεο.

Στο νοσοκομείο Ντελ Μαρ μία νοσοκόμα παίρνει το κινητό της και τηλεφωνεί στον γιο ενός ασθενούς.

Τέταρτος όροφος, δωμάτιο 429.

Κάνει μία βιντεοκλήση, παίρνει το κινητό, το στρέφει στο πρόσωπου του ασθενούς.

«Η αναπνοή του είναι καλή, ναι, χωρίς το μηχάνημα», λέει στον γιο του κατάκοιτου άνδρα.

Και επαναλαμβάνει με χαμόγελο: «Δεν βλέπετε; Δεν βλέπετε;»

Θέλει να του δείξει ότι ο πατέρας του δεν είναι τόσο άρρωστος, ότι πάει καλύτερα.

Ξαναλέει: αναπνέει χωρίς το μηχάνημα, έχει μόνον μία μάσκα!

Μιλά σαν να ανακοινώνει σε έναν πατέρα την γέννηση του γιου του.

Δεν πρόκειται όμως γι΄αυτό.

Ανακοινώνει σε έναν γιο ότι ο πατέρας του είναι ακόμη ζωντανός.

Ο άρρωστος σηκώνει το χέρι προς την εικόνα του γιου του.

Η νοσοκόμα φέρνει το κινητό πιο κοντά.

Το χέρι του απέχει μερικά εκατοστά από την οθόνη.

Αγγίζει το πρόσωπο του γιου του στην οθόνη, στις μέρες μας είναι πια σαν να αγγίζει το πραγματικό του πρόσωπο.

Το άγγιγμα στην οθόνη είναι σχεδόν σαν φυσικό άγγιγμα.

Γεια! Είμαι η Σουζάνα, λέει η νοσοκόμα χαρούμενα στον γιο στην οθόνη.

Έχουμε ανάγκη να εισπράττουμε την ευτυχία που διαπερνά τις ρωγμές.

Σαν να είναι η ευτυχία γιατρικό.

Σχεδόν σωτήριο γιατρικό.

Είναι μερικές νοσοκόμες που χρησιμοποιούν αυτό το γιατρικό.

Τι καλά, Χοσέ, λέει η νοσοκόμα. Συνάντησες τον γιο σου.

Ο άνδρας που τα καταγράφει όλα αυτά είναι ο συγκάτοικος του ασθενούς.

Ο άνδρας που κινηματογραφεί, ασθενής και αυτός, τελειώνει την καταγραφή με αυτά τα λόγια με κουρασμένη φωνή:

«Άφθονη ευτυχία για όλους».

Κάποιος που είναι άρρωστος μιλά για την ευτυχία των άλλων.

Κάποιος που είναι άρρωστος μπορεί να αλλάξει το θέμα.

Δεν είμαι εγώ το θέμα, λέει – από το κρεβάτι του νοσοκομείου – ο άνδρας που εύχεται ευτυχία για τους άλλους.

Υπάρχουν ρωγμές που γίνονται φανερές, ακόμη και όμορφες στην αδιάλειπτη συμφορά.

Ο Μπένγιαμιν μιλά για την ανάγκη να διερευνήσουμε. Να ξεκαθαρίσουμε εάν τα όρια της σωτηρίας έχουν δύο ονόματα: πολύ νωρίς και πολύ αργά.

Γράφω.

Η σωτηρία είναι αυτό που βρίσκεται ανάμεσα στο πολύ νωρίς και το πολύ αργά. 

Η σωτηρία υπάρχει μόνον ως το αποτέλεσμα της τέλειας στόχευσης του χρόνου.

Να στοχεύσεις τον χρόνο σαν κινούμενο στόχο ανάμεσα σε δύο όρια: πολύ νωρίς / πολύ αργά.

Έχουμε ήδη διαπιστώσει ότι η επιδημία δεν είναι ρωγμή, δεν είναι κάτι που εύκολα γιατρεύεται.

Η ευτυχία δεν αρκεί, αλλά είναι απαραίτητη.

Η ευτυχία μπορεί να είναι σωτήρια, να γίνει η μηχανή που δίνει την ικανότητα σε κάποιον να ανασάνει, ενώ ήταν ανήμπορος να αναπνεύσει. 

Ένα μηχάνημα δεν μπορεί να φέρει την ευτυχία.

Ή ίσως μπορεί, αλλά όχι άμεσα.

Ένα μηχάνημα που η λειτουργία του είναι να βάλει στη ρωγμή της αρρώστιας πολλή ή ακόμη και ελάχιστη ευτυχία.

Να παραγγείλουμε μηχανήματα ανύπαρκτα σε εργοστάσια που ακόμη δεν υπάρχουν.

Διαβάζω τη La Repubblica και ανατριχιάζω.

Διαβάζω φωναχτά.

Επαναλαμβάνω τις λέξεις φωναχτά ώσπου διαλύονται στον αέρα, σαν να μην υπήρξαν ποτέ.

Τις επαναλαμβάνω εκατό φορές για να εξαφανιστούν.

Σάμπως η επανάληψη να είναι ένα μέσο να καταστρέψεις τις λέξεις και τα πράγματα.

Η La Repubblica γράφει ότι στη Λομβαρδία δεν υπάρχουν πια παππούδες.

Αυτά λένε οι λέξεις.

Πρέπει να τις επαναλάβεις μέχρι να εξαφανιστούν στον αέρα.

Να τις κρύψεις κάτω από τα χαλιά ή αλλιώς να τις επαναλάβεις μέχρι να εξαφανιστούν στον αέρα.

Η La Repubblica γράφει ότι στη Λομβαρδία δεν υπάρχουν πια παππούδες.

30 Μαρτίου

Μία Ελληνίδα φίλη μου έστειλε ένα email.

ΠΑΤΕΡΑΣ είναι ο πατέρας στα ελληνικά.

Γράφει: Στην Ελλάδα, «για να βγεις έξω πρέπει να στείλεις ένα μήνυμα στο 13033 με τον σκοπό  της εξόδου σου».

Κάπως έτσι: «4 Αθηνά Σπύρη διεύθυνση»

Αθηνά Σπυρή είναι το όνομά της.

Μου εξηγεί το νόημα των αριθμών.

Κάθε αριθμός αντιστοιχεί σε έναν λόγο εξόδου.

Για να πας στο φαρμακείο ή στον γιατρό.

Για να αγοράσεις τα απολύτως απαραίτητα, τρόφιμα κτλ., όταν είναι αδύνατη η παράδοση κατ΄οίκον.

Για να πας στην τράπεζα, για όσους δεν διαθέτουν e-banking.

Για να φροντίσεις ανθρώπους με ειδικές ανάγκες.

Για να παρευρεθείς σε τελετή (κηδεία, γάμο, βάφτιση), υπό περιορισμούς.

Επίσης: Για τους χωρισμένους ή διαζευγμένους γονείς για να επισκεφτούν τα παιδιά τους.

Για σωματική άσκηση στο ύπαιθρο ή βόλτα με το κατοικίδιο. Υπό περιορισμούς, δηλαδή στη γειτονιά σου μόνον.

Χθες η φίλη μου έστειλε το ακόλουθο μήνυμα στο ελληνικό κράτος:

4 Αθηνά Σπύρη Αλκμάνος 12 Αθήνα

Ο αριθμός 4 σημαίνει ότι πηγαίνει να βοηθήσει κάποιον.

4 Αθηνά Σπύρη Αλκμάνος 12 Αθήνα

Ο αριθμός 4 σε αυτή την περίπτωση εννοεί τον πατέρα της.

Ο πατέρας της περιγράφεται στο νούμερο 4.

Είναι ένα νούμερο 4 που περιέχει πολλές πιθανότητες.

Κατόπιν έλαβε ένα μήνυμα που της έδινε την άδεια.

Το παρακάτω:

METAKINHΣH 4 AΘHNA ΣΠΥΡΗ ΑΛΚΜΑΝΟΣ 12 ΑΘΗΝΑ

Μπορείτε να επισκεφθείτε τον πατέρα σας, η αιτία 4 εγκρίνεται.

Δεν χρειάζεται να αναφέρουμε ότι τα πράγματα στην Ευρώπη έχουν αλλάξει.

Τα πράγματα έχουν αλλάξει χωρίς εξουσιοδότηση.

Η ελληνική γλώσσα είναι υπέροχη να τη μελετάς.

Αυτό:

AΘHNA

είναι η Αθηνά.

Οι γλώσσες είναι και διάταξη γραμμάτων, ζωγραφιές.

Μια απαίσια φράση μπορεί να μοιάζει πανέμορφη όταν την κοιτάς.

Αυτός είναι ο κίνδυνος με μία γλώσσα που δεν καταλαβαίνουμε.

Μερικές φορές η ομορφιά λειτουργεί όπως η σκόνη και δεν μας αφήνει να δούμε καθαρά.

«Η Ουγγαρία ισχυροποιεί τις εξουσίες του Πρωθυπουργού».

«Η Αυστρία θα υποχρεώσει τους πολίτες να φορούν μάσκα στο σούπερ μάρκετ».

Ακόμη δεν έχω ακούσει το νέο τραγούδι του Ντίλαν.

Ζώα, καταφύγια και παγόβουνα.

Υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορείς να διερευνήσεις.

Μία σύνθεση, αιτίες για να βγεις από το σπίτι.

Έξι αιτίες: υγεία (1), τρόφιμα (2), χρήματα (3), συμπαράσταση (4), χωρισμός και παιδιά σε άλλο σπίτι (5), παρακολούθηση τελετής (5), βόλτα με τον σκύλο (6).

Οι Έλληνες εξακολουθούν να μας διδάσκουν.

Μιλάς γρήγορα σαν να πρόκειται σε λίγες στιγμές να χάσεις τη λαλιά σου:

«Αν δεν χρειάζεσαι γιατρό, και δεν πεινάς, εάν έχεις λεφτά και κανείς δεν εξαρτάται από εσένα, εάν δεν είσαι χωρισμένος και δεν έχεις παιδιά κάπου αλλού, εάν δεν ενδιαφέρεσαι για κάποιον γάμο ή κηδεία και δεν έχεις σκύλο, γιατί βγαίνεις έξω;»

Υπάρχουν και οι κάρτες όπου οι άνθρωποι γράφουν τα μυστικά τους, ρήση του Φρανκ Γουόρεν*:

«Φορές που του επέτρεψα να με κακοποιήσει, 3»

Φαντάζομαι μία γυναίκα να τραβάει γραμμές στον τοίχο κάθε φορά που κακοποιείται.

Εκατοντάδες γραμμές, όπως οι φυλακισμένοι μετρούν τις μέρες.

Και οι γραμμές κάποτε γίνονται χιλιάδες και αρχίζουν να ενώνονται.

Και οι μικρές γραμμές γίνονται μεγάλες, λεκέδες.

Έκανες χάλια όλον τον τοίχο, λέει εκείνος.

Μας λείπει λοιπόν η αιτία νούμερο 7.

Φυγή από το σπίτι για να ξεφύγω από κάποιον που είναι μέσα.

Πάντα μπορείς να βελτιώσεις λιγάκι τα ελληνικά. Μόνον λιγάκι όμως.

812 νεκροί επιπλέον στην Ισπανία.

66 στην Γερμανία.

Καλπάζει ο ιός στο Μεξικό.

Στην πολιτεία της Νέας Υόρκης υπάρχουν ήδη χίλιοι νεκροί.

Ο Πάπας Φραγκίσκος συναντήθηκε με τον Πρόεδρο της Ιταλίας.

Η Ζιμπάμπουε μπαίνει σε καραντίνα για τρεις εβδομάδες.

Τα ψυχαγωγικά πάρκα της Ντίσνεϊ θα κλείσουν.

Ένας ποιητικός στίχος από τον Drummond de Andrade**: «Ηλεκτρικό ρεύμα χτύπησε τα συμβιβασμένα πράγματα».

Κλάπηκε πίνακας του Βαν Γκογκ από μουσείο στην Ολλανδία.

Η αστυνομία στην Πορτογαλία διέλυσε μία συγκέντρωση ένδεκα ατόμων.

Κοιτάζω γύρω μου, τώρα οι άνθρωποι είναι συμβιβασμένοι με τα πράγματα.

Το βράδυ η Αθηνά μού στέλνει μήνυμα: Βγαίνω έξω, αιτία 2.

Και εγώ βγαίνω έξω, αιτία 6.

Πηγαίνω το σκυλί μου, τη Ρόμα, στον κτηνίατρο.

Βγαίνω με ένα σκυλί και λίγες λέξεις.

«Ο Θεός να δώσει να βγεις και να επιστρέψεις αυτή τη φορά και ακόμη περισσότερες.»

Ο Θεός να δώσει να βγεις και να επιστρέψεις.

______________________________

* Frank Warren (γεν. 1952). Άγγλος μάνατζερ του μποξ και διοργανωτής αγώνων. Είναι επίσης ο ιδρυτής του αγγλικού τηλεοπτικού καναλιού σχετικού με το μποξ BoxNation. Μαζί με τον γιο του George έχουν την εταιρία διοργανώσεων αγώνων Queensberry Promotions.

** Ο Carlos Drummond de Andrade (1902-1987), που θεωρείται ο μεγαλύτερος Βραζιλιάνος ποιητής του εικοστού αιώνα, κατάφερε να ολοκληρώσει στην πολύχρονη ζωή του ένα πολύ πλούσιο, σύνθετο και πολυεπίπεδο έργο, που αποτελείται από μεγάλο αριθμό συλλογών ποίησης, διηγημάτων, χρονικών και άρθρων.


Gonçalo M. Tavares: Πορτογάλος συγγραφέας (Λουάντα, Αγκόλα, 1970). Δημοσίευσε το πρώτο του έργο το 2001 και έκτοτε έχει τιμηθεί με πολλά σημαντικά βραβεία. Τα βιβλία του έχουν εκδοθεί σε περισσότερες από 30 χώρες και το βιβλίο του Ιερουσαλήμ έχει συμπεριληφθεί στην ευρωπαϊκή έκδοση 1.001 βιβλία για ανάγνωση προτού πεθάνεις - έναν οδηγό των πιο σημαντικών μυθιστορημάτων όλων των εποχών.