Το απόλυτο μυθιστόρημα για το τέλος του εικοστού αιώνα

του Γιώργου-Ίκαρου Μπαμπασάκη

πηγή: http://www.lifo.gr

Με το μυθιστόρημα Κινηματογραφικά δεινά, ο Θωμάς Λιναράς γράφει το τρίτο μέρος μιας σημαντικής τριλογίας

  

1.

Οι Ήρωες. Είναι αλάνια, φευγάτοι, περιπλανώμενοι. Αλλά και συγκροτημένοι. Αγαπάνε τη μουσική, τα τραγούδια, και τα μυθιστορήματα. Είναι ξένοι στο ίδιο τους το σπίτι, είναι στην εμπειρία ανοιχτοί, είναι αθώοι, είναι αγνοί και ανεξέλεγκτοι, ξέρουν να μετουσιώνουν την εσωτερική τους εξορία σε κυνήγι της Ουτοπίας μιας άλλης ζωής, ακούγοντας τα τζουκ-μποξ των πανδοχείων, τρέχοντας να χωθούν και να χαθούν, για να βρεθούν πιο πλήρεις, σε σινεμάδες, στο Λιλά, στο Εκράν, στην Αελλώ, στο Studio, στην Αλκυονίδα, στην Ηλέκτρα, τρυπώνοντας στα παράλληλα δυνητικά σύμπαντα. Διασχίζουν τις πόλεις οι ήρωες, ακούγοντας αίφνης το τραγούδι «Memphis» του Τσακ Μπέρι. Οι ήρωες ταξιδεύουν, ο ένας, Φίλιπ το όνομά του, με μόνες αποσκευές ένα σημειωματάριο και μια πολαρόιντ, η άλλη, Αλίκη τη λένε, κρατάει μια βαλίτσα με τα απολύτως απαραίτητα. Ένας άλλος, ο Βίλχελμ, λέει και ξαναλέει: «Περιμένω την εμπειρία όπως οι άλλοι το θαύμα». Και κάποιος, ανάμεσά τους, επιμένει (και αποτυγχάνει, αλλά αποτυγχάνει με τρόπο μεγαλειώδη, έντιμο, σωστό) να αναδημιουργήσει τον κόσμο μέσα από την εικόνα, να κατακτήσει τα όνειρα και να τα καταγράψει ως την τελική εικόνα, μέσα στην οποία «χύνονται» όλες οι άλλες, να επανακτήσει το αθώο και παρθένο βλέμμα της παιδικής ηλικίας της ανθρωπότητας, να αντιστρέψει την πορεία εκμηδένισης του βλέμματος από την αδηφάγα διαφημιστική εικόνα, χρησιμοποιώντας το όνειρο, αυτή την ύστατη σανίδα σωτηρίας.

2.

Τα ονόματα των ηρώων. Βιμ Βέντερς, Σταύρος Τορνές, Ρομπέρ Μπρεσόν, Μπέλα Ταρ, Μίκαελ Χάνεκε, Άκι Καουρισμάκι, Σεργκέι Λοζνίτσα, Γέρζι Σκολιμόφσκι, Κεν Λόουτς, Οτάρ Ιοσελιάνι, Βέρνερ Χέρτσογκ, Μάικ Λι, Καρλ Ντράγιερ, Αντρέι Ταρκόφσκι, Μικελάντζελο Αντονιόνι, Γιασουχίρο Όζου, Άτομ Εκογιάν, Λουίς Μπουνιουέλ, Τζιμ Τζάρμους, Χαλ Χάρτλεϊ, Λουκίνο Βισκόντι, Κλιντ Ίστγουντ, Νάνι Μορέτι, Τακέσι Κιτάνο, Μπερνάρντο Μπερτολούτσι, Λαρς φον Τρίερ, Γουόνγκ Καρ-ουάι, Μάρκο Μπελόκιο, Μάρτιν Σκορτσέζε, Σάρα Ντράιβερ, Ρομπέρτο Μπενίνι, Αλεξάντρ Σοκούροφ, Τζων Κάρπεντερ, Γούντι Άλεν, Νάνι Μορέτι, Χρήστος Βακαλόπουλος, Γιώργος Τζώτζιος, Περικλής και Γιάννης Δεληολάνης, Μισέλ Δημόπουλος, Αχιλλέας Κυριακίδης, Θόδωρος Αγγελόπουλος, Σταύρος Τσιώλης. Είναι όλοι υπέροχοι, είναι όλοι μεγαλείο, μέγκλα, ατίθασοι και ωραίοι, παθιασμένοι, δουλευταράδες, πλάνητες, λάτρεις του αστικού τοπίου, μανιακοί με την εργασία τους, δεσμώτες του ιλίγγου που γέννησε αυτή η υπέροχη ιδιότητα του μυαλού, αυτό το θεσπέσιο ελάττωμα του οφθαλμού: το μετείκασμα.

3.

Η υπόθεση. Στα τέλη της δεκαετίας του Εβδομήντα, αλλόκοτοι τύποι, άλλοι με αμπέχονα και μπλουτζίν και άλλοι με σακάκια και κοτλέ, όπως ο Χρήστος Βακαλόπουλος, συχνάζουν στις σκοτεινές αίθουσες, στις βιβλιοθήκες, στα δισκάδικα, όπως το Pop Eleven, του αείμνηστου Τάσου Φαληρέα, και στα καφενεία. Συζητάνε, και οι συζητήσεις γίνονται ενίοτε ομηρικοί καβγάδες, χέρια χτυπάνε στα τραπέζια, ποτήρια ανατρέπονται και σπάνε, τσιγάρα ανάβουν ξανά και ξανά, τασάκια εκτοξεύονται όπου να 'ναι, καφέδες καταναλώνονται κατακορύφως, φιάλες από ουίσκι αδειάζουν με ρυθμούς φόρμουλας ένα και δύο, σχέσεις τινάζονται στον αέρα για να επανασυνδεθούν ύστερα από ένα εικοσάλεπτο. Στα γραφεία των ηρώων, πρωί, μετά την κραιπάλη, συντάσσονται, επίσης μανιωδώς, πάντα μανιωδώς, κείμενα για ταινίες που συγκλόνισαν τον κόσμο. Στα καταγώγια της καταγωγής μας ετοιμάζονται περιοδικά, συντονίζονται συντακτικές επιτροπές, πυρώνουν πάλι οι καβγάδες, εκτοξεύονται πάλι αντικείμενα, αλλά το τεύχος θα συνταχθεί, το τεύχος θα τυπωθεί και θα δεθεί, το τεύχος θα κρεμαστεί στα περίπτερα και θα πάει στα βιβλιοπωλεία, το τεύχος θα φτάσει σε φοιτητικές κάμαρες και σε στέκια αλλόκοτων τύπων με αμπέχονα και μπλουτζίν, με σακάκια και κοτλέ, και θα προκαλέσει ξέσπασμα κι άλλων ομηρικών καβγάδων, κι άλλων θυελλωδών συζητήσεων, κι άλλων ολονύκτιων συγκρούσεων και συμφιλιώσεων που άφησαν εποχή. Το μυθιστόρημα για το οποίο μιλάω εδώ, το Απόλυτο Μυθιστόρημα για το Τέλος του Εικοστού Αιώνα, έχει τον τίτλο Κινηματογραφικά δεινά - Από τον Βιμ Βέντερς στον Γιασουχίρο Όζου (Εκδόσεις Εντευκτηρίου) και το υπογράφει ο Θωμάς Λιναράς. Είναι το τρίτο μέρος μιας σπουδαίας Τριλογίας. Το πρώτο μέρος φέρει την υπογραφή του Αχιλλέα Κυριακίδη και έχει τίτλο Η συνέχεια επί της οθόνης (εκδόσεις Ύψιλον, 1986) και απλωνόταν σε 149 σελίδες υψηλής θερμοκρασίας, ενώ το δεύτερο μέρος φέρει τον τίτλο Δεύτερη Προβολή και έχει την υπογραφή του Χρήστου Βακαλόπουλου (εκδ. Αλεξάνδρεια, 1990), και έπιανε 299 σελίδες. Όπως συμβαίνει στις τριλογίες, πολλοί ήρωες εμφανίζονται στις σελίδες και των τριών τόμων. Και είναι, βέβαια, συναρπαστικοί. Στα Κινηματογραφικά δεινά διακρίνουμε και μια μικρή διείσδυση στον νέο αιώνα, τον 21ο, και εμφανίζονται ήρωες που, το δίχως άλλο, θα μας συναρπάσουν και αυτοί. Απολαύστε ένα απόσπασμα: «Βλέποντας την Αλίκη και τον Φίλιπ να διασχίζουν τις πόλεις, θα μπορούσε να σκεφτεί κανείς ότι κάποιο από τα πολλά μεταφορικά μέσα που χρησιμοποιούν θα μπορούσε να περνά από τη μία ταινία στην άλλη, χαράζοντας μια μοναδική κινηματογραφική γεωγραφία. Ας πούμε, ένα Φορντ Τάουρους ή ένα νοικιασμένο Ρενώ 4, που, εκτός από τους ήρωες, κουβαλάει πάντα τις ίδιες αποσκευές, χωρίς βάρος και όγκο: την περιπέτεια του βλέμματος, την αναζήτηση της ταυτότητας, το άγχος, την αβεβαιότητα για το μέλλον, την ανάγκη της αναχώρησης (και πολύ λιγότερο της άφιξης), τον φόβο του φόβου, το φάρμακο-πανάκεια της μουσικής».

Info:

Θωμάς Λιναράς

Κινηματογραφικά δεινά

Από τον Βιμ Βέντερς στον Γιασουχίρο Όζου

Θεσσαλονίκη

Εκδόσεις Εντευκτηρίου 2015

σελίδες: 464

λιανική τιμή: 20,00 ευρώ

Με το μυθιστόρημα "Κινηματογραφικά Δεινά", ο Θωμάς Λιναράς γράφει το τρίτο μέρος μιας σημαντικής τριλογίας Πηγή: www.lifo.gr