Ένα βιβλίο στο κομοδίνο του Κώστα Μαρίνου

Αθανάσιος Αλεξανδρίδης. Το πρωτάκι. Αθήνα, Καστανιώτης 2015, 120 σελ.

Δεν πρόλαβε να γίνει «βιβλίο στο κομοδίνο». Το άνοιξα στο λεωφορείο και άρχισα να διαβάζω αμέσως Το πρωτάκι του Αθανάσιου Αλεξανδρίδη. Τον συγγραφέα τον ήξερα ως ψυχίατρο και ψυχαναλυτή, κατόπιν συνέχεια και ως ποιητή, ολιγόλογο και ουσιαστικό. Αναρωτιόμουν ποιο μπορεί να ήταν αυτό «το πρωτάκι», γιατί θέλησε να ασχοληθεί με τη ζωή ενός παιδιού της πρώτης σχολικής ηλικίας, χαριτωμένου και σίγουρα προνομιούχου.

Στις πρώτες σελίδες χαμογέλασα, σε κάποιες μάλιστα με δυσκολία συγκράτησα το γέλιο μου, όμως σύντομα συνάντησα τη φράση «όταν μεγαλώσω θα τον σκοτώσω»· μια φράση-ρωγμή στην αφήγηση, η οποία έφερε και την ανατροπή στον τρόπο με τον οποία διάβασα εν συνεχεία το βιβλίο.

Το πρωτάκι, όπως και κάθε παιδί, υφίσταται την εξουσία των μεγάλων. Τρομάζει από τις λέξεις που χρησιμοποιούν, τα διπλά νοήματά που του διαφεύγουν, νιώθει οτι καθοδηγούν τη ζωή του. Όμως παράλληλα, μαθαίνει να τους κρίνει, και μάλιστα με εξοντωτική ειλικρίνεια, ενώ διαμορφώνει τις άμυνές του, ενώ ολοκληρώνει ένα πρόσωπο με το οποίο συνομιλεί με τους γύρω του, κάνοντας μαζί τους τα πρώτα βήματα συνειδητοποίησης της θέσης τους στον κόσμο.

Έτσι, το βιβλίο του Θανάση Αλεξανδρίδη αποκτά διπλό νόημα. Είναι μια αφήγηση μαθητείας, με τον μικρό ήρωα να ερωτεύεται, να βλέπει γύρω του αντιπάλους και να γνωρίζει φίλους. Όμως, ο Αλεξανδρίδης δε μένει εκεί. Συστήνει στον αναγνώστη τις διαδρομές της ψυχής, του προσφέρει και ένα μάθημα σύντομο αλλά σημαντικό, γνωριμίας με το παιδί αλλά και τον εαυτό μας.

Είχα φθάσει στις τελευταίες σελίδες όταν σταμάτησε το λεωφορείο στη στάση όπου κατεβαίνω. Είχε απομείνει το τελευταίο κεφάλαιο, εκεί όπου ο ψυχίατρος και πεζογράφος συναντά και πάλι τον ποιητή Αλεξανδρίδη και χαρίζει στο «πρωτάκι» μια μαγική στιγμή ως δώρο που θα τον συνοδεύει σε όλη του την ζωή.