Ποίηση και πεζογραφία Ο Ζυλιέν Γκρην (1900-1996), Αγγλοαμερικάνος που όμως πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στη Γαλλία και έγραψε κυρίως στα γαλλικά, μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας παρόλο που δεν πήρε ποτέ τη γαλλική υπηκοότητα, είναι φημισμένος όχι μόνο για τα μυθιστορήματά του αλλά και για το 18τομο Ημερολόγιό του. Στο νέο «Εντευκτήριο» δημοσιεύονται, μεταφρασμένα από τον Δημήτρη Δημητριάδη, χαρακτηριστικά αποσπάσματα από την αυτοβιογραφική νουβέλα του Γκρην «Ο άλλος ύπνος» (1930), όπου περιγράφεται η ερωτική αφύπνιση του (ομοφυλόφιλου) πρωταγωνιστή και συνταιριάζονται οι εμπειρίες του συγγραφέα τόσο στις ΗΠΑ όσο και στη Γαλλία.
Ο άλλος ύπνος, παρατηρεί στη σύντομη εισαγωγή του ο Δημητριάδης, «είναι ο ύπνος μιας ολόκληρης ζωής: αυτό που κοιμάται είναι η αλήθεια ενός ανθρώπου, η πραγματική του διάσταση η οποία συμπεριλαμβάνει ολόκληρο αυτόν τον κοιμισμένο άνθρωπο, και που, χωρίς την αφύπνισή της, κανένας άνθρωπος δεν ζει πραγματικά. [...] Η αυτογνωσία, γιατί περί αυτής πρόκειται, περιγράφεται από τον Ζυλιέν Γκρην σ’ αυτό το γραμμικό και λιτό αφήγημα όπως της αξίζει: ως η αναγκαία προϋπόθεση για να μην χάσει κανείς τη ζωή του, έστω κι αν χρειαστεί, και συνήθως χρειάζεται, να συνεχίσει όπως ο Ντενί [ο αφηγητής του «Άλλου ύπνου»], τον δρόμο του, κάτω από ανθισμένα δέντρα και μέσα στο καλοκαιρινό φως, μόνος αλλά αυτοτελής, γενναιόδωρος με τον κόσμο και ευγνώμων στον εαυτό του.»
Η Χάρπερ Λη υπήρξε ευρύτερα γνωστή για το μοναδικό μυθιστόρημά της «Σκοτώνοντας τα κοτσύφια» αλλά και για τη φιλία της και τη στενή συναναστροφή της με τον Τρούμαν Καπότε, κυρίως την εποχή που εκείνος ερευνούσε το τετραπλό φονικό του Κάνσας, πάνω στο οποίο βάσισε το φημισμένο μυθιστόρημά του «Εν ψυχρώ». Στο δοκίμιό της «Μερικοί ορισμοί για την αγάπη», που μετέφρασε ο Γιάννης Θεοδοσίου, γράφει μεταξύ άλλων: «Η αγάπη εξαγνίζει. Κανείς δεν εξαγνίστηκε υποφέροντας. Η δυστυχία ενισχύει εσωτερικά τα εγωιστικά μας κίνητρα. Αντίθετα, κάθε πράξη αγάπης, όσο μικρή κι αν είναι, ελαττώνει τις αγωνίες μας, μας δίνει μια γεύση αισιοδοξίας και χαλαρώνει τον ζυγό από τις φοβίες μας. Σε αντίθεση με την αρετή, η αγάπη δεν είναι η ίδια ανταμοιβή. Η ανταμοιβή είναι ψυχική γαλήνη, και η γαλήνη της ψυχής εξαφανίζει τις ανθρώπινες αδυναμίες.»
Στα μεταφρασμένα πεζά του τεύχους περιλαμβάνεται και το απόσπασμα από το μυθιστόρημα του Γεωργιανού Λάσα Μπουγκάτζε «Εγχειρίδιο ιστορίας», που αποδίδει στα ελληνικά η Σοφία Σιαμανίδου και το οποίο αναφέρεται σε μια (επινοημένη φυσικά από τον συγγραφέα) "μέθοδο" αδυνατίσματος της Μαρίας Κάλλας!
Δημοσιεύουν ακόμη πεζά τους ο Κωστής Γκιμοσούλης, η Δήμητρα Κολλιάκου, ο Παναγιώτης Κουσαθανάς και η Έλενα Αρτζανίδου, και ποιήματά τους ο Ντίνος Σιώτης, ο Βασίλης Παπαγιάννης, ο Σπύρος Λαζαρίδης, ο Γιάννης Γκούμας, ο Γιάννης Τσατσάγιας, ο Σάμης Ταμπώχ και ο Σωτήρης Γουνελάς.
Επίσης, η Μαρία Κέντρου-Αγαθοπούλου γράφει για τον Σταύρο Κουγιουμτζή (δύο χρόνια από τον θάνατό του) και η Χρυσούλα Μάνου για «Τα παιδιά του πολέμου» που μεταφέρθηκαν στην Τσεχοσλοβακία στη διάρκεια του ελληνικού Εμφυλίου, δημοσιεύοντας και ανέκδοτες φωτογραφίες από το Αρχείο του Τσέχικου Τύπου. Το άρθρο βασίζεται στο (αμετάφραστο στα ελληνικά) βιβλίο της Ανθούλας Μπότου και του Μίλαν Κονέτσνι «Το χρονικό των Ελλήνων στην Τσεχία, Μοραβία και Σιλεσία, 1948-1989» (2006).
Σελίδες για τον Τόλη Καζαντζή Είθισται να λησμονούνται οι συγγραφείς που δεν είναι παρόντες, ώστε να θυμίζουν την ύπαρξή τους είτε με καινούρια βιβλία τους, είτε με συνεντεύξεις τους. Υπάρχουν πάντως και περιπτώσεις συγγραφέων που τους θυμούνται οι ομότεχνοί τους και ασχολούνται με το έργο τους. Αυτό συμβαίνει και με τον Τόλη Καζαντζή, στον οποίο αφιερώνει σελίδες του το νέο «Εντευκτήριο». Το μικρό αφιέρωμα ανοίγει με 14 μικρά, αδημοσίευτα έως τώρα, ποιήματα του Καζαντζή, στο έργο του οποίου αναφέρονται τα άρθρα του Χριστόφορου Μηλιώνη («Τόλης Καζαντζής: Οι απαρχές της πεζογραφίας του»), του Βασίλη Καραβίτη («Με πρωταγωνιστή τη γλώσσα»), του Τάσου Χατζητάτση («Το φαρμάκι της νεογέννητης μέρας: Μια περιήγηση στο πεζογραφικό σώμα του Τόλη Καζαντζή»), του Τάσου Καλούτσα («Περιστάσεις ενός ασθμαίνοντος σατιρικού λόγου»), του Σάκη Σερέφα («Τουλάχιστον πέντε λόγοι για να διαβάσει κανείς σήμερα Τόλη Καζαντζή») και του Δημήτρη Πετσετίδη («Για τον Τόλη Καζαντζή: Η επιστολή ενός φίλου»).
Βιβλιοκρισίες και παρουσιάσεις Πλούσια είναι και στο τεύχος αυτό η ενότητα με τις βιβλιοκρισίες και τις παρουσιάσεις.
Γράφουν οι:
Βαγγέλης Χατζηβασιλείου Η απουσία του νοήματος και ο θάνατος (Θανάση Χατζόπουλου, Ψηφία για ψηφίδες)
Δημήτρης Δασκαλόπουλος Υπεράσπιση βιωμάτων (Ανθής Μαρωνίτη, Το ακόντιο)
Τιτίκα Δημητρούλια Ριζοσπαστικός μοντερνισμός (Ε. Λ. Ντοκτόροου, Το βιβλίο του Ντάνιελ)
Μάρω Δούκα Xρονικό μιας ενηλικίωσης (Βαγγέλη Ραπτόπουλου, Φίλοι)
Μαρία Στασινοπούλου Κουβεντιάζοντας μ' έναν φίλο (Τίτου Πατρίκιου, Περιπέτειες σε τρεις σχεδίες)· «Να χώνεις δεδομένα, να φτιάχνεις μενού, να γράφεις κώδικα» (Εύης Λαμπροπούλου, Σχεδόν σούπερ)
Γιάννης Ευσταθιάδης Στενογραφημένη μνήμη (Κώστα Μαυρουδή, Στενογραφία)
Μαίρη Μικέ Το εμφύλιο σώμα (Μάκη Τρικούκη, Η ταπείνωση του θριαμβευτή)
Σοφία Νικολαΐδου Πέντε σκέψεις (Άρη Μαραγκόπουλου, Η μανία με την Άνοιξη)
Λίνα Πανταλέων Μετριότητα μέχρι θανάτου (Χρήστου Αστερίου, Το ταξίδι του Ιάσονα Ρέμβη)
Κώστας Καλημέρης Υπόγεια, φυλακισμένα αισθήματα (Ιωάννας Καρυστιάνη, Σουέλ)
Βάνα Χαραλαμπίδου Τα βιβλία απειλούν το πεπρωμένο των ανθρώπων (Κάρλος Μαρία Ντομίνγκες, Το χάρτινο σπίτι)
Γεώργιος N. Περαντωνάκης Ο Οιδίποδας που έγινε... συγγραφέας (Πέτρου Τατσόπουλου, Η καλωσύνη των ξένων)
Γιάννης Κουβαράς Οι συνέπειες της παλαιάς ιστορίας (Κρίστα Βολφ, Ένα πρότυπο παιδικής ηλικίας)
Γιώργος Γεωργής Με φόντο τη νέα Αίγυπτο (Πέρσας Κουμούτση, Δυτικά του Νείλου)
Φίλιππος Φιλίππου Χρονικό προσωπικής πορνογραφίας (Τζων Απντάικ, Χωριά)
Ζαΐρα Παπαληγούρα Η μοίρα του ανθρώπου αδυσώπητη (Φίλιπ Ροθ, Καθένας)
Χρύσα Αράπογλου Πόλεις-Αντικατοπτρισμοί (Βάνας Χαραλαμπίδου, Τόποι του μύθου και της ιστορίας)
Ηρακλής Παπαϊωάννου Μαθήματα (φωτογραφικής) ιστορίας (Η φωτογράφος Βούλα Παπαϊωάννου)
Συμπληρωματικά στις βιβλιοκρισίες αυτές, ο Τάσος Χατζητάτσης, ο Νικηφόρος Παπανδρέου και ο Γιώργος Κορδομενίδης σχολιάζουν "με συνοπτικές διαδικασίες" βιβλία που διάβασαν πρόσφατα.
Εικονογράφηση - Φωτογραφικό ένθετο Την ενότητα της λογοτεχνίας κοσμούν ζωγραφιές του Δημήτρη Τάταρη, για τις οποίες ο Νίκος Γ. Ξυδάκης γράφει μεταξύ άλλων: «Ο κόσμος του Δημήτρη Τάταρη κατοικείται από πλάσματα της ζωγραφικής φαντασίας, καταγόμενα από την παράδοση των παλαιών δασκάλων, από την παράδοση του Ιερώνυμου Μπος, του Μπρύγκελ, του Πάμπλο Πικάσο, του Σαλαβαντόρ Νταλί, του Μαξ Ερνστ, από τους κόσμους των σουρεαλιστών και των ντανταϊστών, αλλά και από τα κόμικς και την undreground εικονογραφία.
» Πλάσματα του ζωγράφου, πλάσματα της φαντασίας· όμως, καθόλα ζωντανά, υλικά. Έχουν την ύλη της ζωγραφικής, ζωντανεύουν μπρος τα μάτια μας, φέρνουν επί σκηνής τον ζωγράφο. Οι ζωγραφιές είναι ο ζωγράφος.
» Οι ζωγραφιές του Τάταρη ακολουθούν τις μεταμορφώσεις του σώματος, όταν το σώμα σκέφτεται τον εαυτό του σαν όργανο αισθησιασμού, όταν το σώμα απελευθερώνεται από τον πεπερασμένο χιτώνα του και ξεχύνεται σαν άπειρη δυνατότητα. Εξ ου μνημονεύονται πρώτοι οι δάσκαλοι του Μεσαίωνα.»
Στην Camera Obscura, το ειδικό ένθετο του «Εντευκτηρίου» για την καλλιτεχνική φωτογραφία, που επιμελείται ο Αρις Γεωργίου και που εκδίδεται με χορηγία της Vivartia AE, δημοσιεύεται το πορτφόλιο του Τάσου Σχίζα «Α-διάφορα Αντι-κείμενα», ο οποίος, με τη ρεαλιστική προσέγγισή του αντικειμένων που χαρακτηρίζει αδιάφορα, επιδιώκει να μας προβληματίσει σοβαρά ως προς το πόσο αδιάφορα πράγματι είναι ιδωμένα, μέσα από το πρίσμα μιας φορμαλιστικής φωτογραφίας που επιστρατεύει εύστοχα με τον ίδιο σκοπό.
Την ύλη του τεύχους ολοκληρώνουν το σημείωμα του Άρι Γεωργίου για τη πρόσφατη έκθεση έργων του ζωγράφου Γιάννη Βούρου, καθώς και η «ανταπόκριση από το Πεκίνο» της Έλενας Αβραμίδου.
